2024-03-29T15:02:31Z
https://journals.umcs.pl/index/oai
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/16841
2023-12-22T13:24:42Z
f:STR
"231222 2023 eng "
0239-4251
dc
Strona tytułowa i spis treści
Adamczyk, Anna
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2023-12-22 10:44:37
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/16841
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 78 (2023)
pol
Prawa autorskie (c) 2023 Anna Adamczyk
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/15278
2023-12-22T13:24:26Z
f:ART
"231222 2023 eng "
0239-4251
dc
Stan parafii archidiakonatu gnieźnieńskiego w epoce potrydenckiej w świetle siedemnastowiecznych wizytacji (wybrane przykłady)
Jabłońska, Anna
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach http://www.ujk.edu.pl/ihis/index.php/dr-anna-jablonska https://orcid.org/0000-0002-0111-7011
sobór trydencki; Kościół katolicki; parafia; archidiakonat gnieźnieński; wizytacje; reforma
Artykuł ma na celu ukazanie związku pomiędzy założeniami wielkiej reformy Kościoła katolickiego z XVI wieku a stanem poszczególnych, zróżnicowanych parafii archidiakonatu gnieźnieńskiego po soborze trydenckim. Omówiono wydarzenia XVII wieku, kiedy nastąpił proces przywracania statusu Kościoła katolickiego. W artykule wykorzystano dwie z czterech wizytacji kanonicznych, które pozostały po tym archidiakonacie. Pochodzą one z początku i końca XVII wieku i są najbardziej wszechstronne. Pozwalają one na wgląd w stan ówczesnej parafii, funkcjonującej w zmieniających się warunkach społecznych, gospodarczych i politycznych. W pewnym stopniu pozwalają też znaleźć odpowiedź na pytanie, czy i w jaki sposób reforma wprowadzona przez sobór trydencki odzwierciedla w funkcjonowaniu i niektórych elementach istotne i ważne ogniwo w strukturze Kościoła.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2023-12-22 10:44:37
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/15278
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 78 (2023)
pol
https://journals.umcs.pl/f/article/download/15278/62687
Prawa autorskie (c) 2023 Anna Jabłońska
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/16214
2023-12-22T13:24:27Z
f:ART
"231222 2023 eng "
0239-4251
dc
„Wyobrażam sobie albo pamiętam…”. Strategie narracyjne dokumentu historycznego na przykładzie filmu „Mała Zagłada” Natalii Korynckiej-Gruz
Mąka-Malatyńska, Katarzyna
Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna w Łodzi https://orcid.org/0000-0003-4210-5452
film dokumentalny; struktura narracyjna; Zagłada; pamięć; postpamięć; dokument historyczny
Artykuł stanowi pogłębioną, kontekstową analizę filmu Natalii Korynckiej-Gruz Mała Zagłada. Autorka koncentruje się na jego strukturze narracyjnej, w której dokumentalistka próbowała oddać charakter pracy pamięci i postpamięci. Film jest dokumentalną adaptacją (auto)biograficznego eseju Anny Janko. Złożoność narracyjna tekstu literackiego znajduje odbicie w wersji filmowej, która przyjmuje kształt palimpsestu. Na jego poszczególne warstwy składa się narracja słowna trzech pokoleń kobiet, sekwencje zrealizowane współcześnie, archiwalne fotografie i zróżnicowane stylistycznie sekwencje animowane. Na pamięć traumatycznych doświadczeń nakłada się wyobrażenie o nich. Mała Zagłada jest dla autorki przykładem ponownego zbliżenia polskiego filmu dokumentalnego i literatury oraz nowej formuły dokumentu historycznego.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2023-12-22 10:44:37
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/16214
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 78 (2023)
pol
Prawa autorskie (c) 2023 Katarzyna Mąka-Malatyńska
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14810
2023-12-22T13:24:26Z
f:ART
"231222 2023 eng "
0239-4251
dc
Funkcjonariusze Milicji Obywatelskiej i aparatu bezpieczeństwa publicznego w latach 1944–1956 w świetle opracowań własnych – portret zbiorowy w perspektywie porównawczej
Dudek, Justyna
Oddziałowe Biuro Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej w Lublinie https://orcid.org/0000-0003-4284-313X
Milicja Obywatelska; aparat bezpieczeństwa publicznego; milicjant; funkcjonariusz Urzędu Bezpieczeństwa
Milicja Obywatelska i aparat bezpieczeństwa funkcjonowały w ramach jednego resortu – Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Miały inny zakres kompetencji, ale wielokrotnie ze sobą współpracowały. Autorka artykułu opowiada o funkcjonariuszach obu instytucji w perspektywie porównawczej. Podstawę źródłową tekstu stanowią zestawienia statystyczne sporządzane przez Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego w latach czterdziestych i pięćdziesiątych XX wieku. Wewnątrzresortowe opracowania wskazywały na nieznaczne różnice między statystycznym milicjantem a funkcjonariuszem Urzędu Bezpieczeństwa. W latach pięćdziesiątych milicjanci odznaczali się znacznie gorszym wykształceniem i większym odsetkiem osób deklarujących praktyki religijne. W swoich szeregach mieli też znacznie mniej kobiet. Mimo to funkcjonariusze aparatu bezpieczeństwa traktowali milicjantów jako kogoś gorszego, a przejście do służby w Milicji Obywatelskiej uważali za degradację.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2023-12-22 10:44:37
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/14810
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 78 (2023)
pol
Prawa autorskie (c) 2023 Justyna Dudek
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/16130
2023-12-22T13:24:27Z
f:ART
"231222 2023 eng "
0239-4251
dc
Obraz służb mundurowych w kinie PRL (1968–1990)
Domke, Radosław
Uniwersytet Zielonogórski https://orcid.org/0000-0001-7909-4369
motywy filmowe; kino PRL; służby mundurowe; Milicja Obywatelska; Siły Zbrojne PRL
W artykule omówiono motywy filmowe skoncentrowane wokół wizerunku milicjanta, agenta Służby Bezpieczeństwa, strażnika więziennego, żołnierza, wopisty oraz strażaka w polskim filmie telewizyjnym i kinowym. Aby jak najszerzej uchwycić wizerunek służb mundurowych PRL, przeanalizowano wszelkie tego typu motywy dostępne polskiemu widzowi, nie wydzielono jednak gatunków filmowych jako osobnego kryterium. W sensie chronologicznym autor koncentruje się na filmach nakręconych po Marcu ’68, wcześniejsze jedynie sygnalizuje. Cezura ta wydaje się o tyle istotna, że po brutalnych działaniach Milicji Obywatelskiej skierowanych przeciwko polskim intelektualistom na fali marca 1968 roku oraz interwencji Sił Zbrojnych PRL w Czechosłowacji w sierpniu tego roku władzom partyjno-państwowym zależało, aby wpłynąć na pozytywny obraz służb mundurowych wśród polskiego społeczeństwa. Ramy chronologiczne zamykają się na 1990 roku – ostatnim, jeżeli chodzi o wejście na ekrany kin dzieł nakręconych jeszcze w Polsce Ludowej. Obraz służb mundurowych, który wyłania się z analizy, jest wielobarwny i wieloaspektowy. Z pewnością cechą wspólną jest ukazanie Polaków noszących mundury jako jednostek karnych, zdyscyplinowanych i pokornych względem władzy. Różnic jest znacznie więcej. Podstawowe jest rozróżnienie szeregowych funkcjonariuszy czy żołnierzy i oficerów. Ci pierwsi często nie grzeszą zbytnio inteligencją i zazwyczaj są ośmieszani, zwłaszcza milicjanci. Oficerowie zaś ukazywani są niejednokrotnie wzorowo, jako inteligentni mężczyźni z wysokim poziomem kultury osobistej. Jednym i drugim nie brakuje odwagi. Najpełniej przedstawiony został wizerunek milicjanta, a najsłabiej – celnika, wopisty i strażaka.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2023-12-22 10:44:37
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/16130
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 78 (2023)
pol
https://journals.umcs.pl/f/article/download/16130/66114
Prawa autorskie (c) 2023 Radosław Domke
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/16184
2023-12-22T13:24:27Z
f:ART
"231222 2023 eng "
0239-4251
dc
Użyteczny wróg. Konflikty wojenne w filmie dokumentalnym na wybranych przykładach
Hučkova, Jadwiga
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie https://orcid.org/0000-0002-6390-1207
film dokumentalny; archiwa; wojna; naród; faszyzm
Filmy dokumentalne poświęcone konfliktom postrzegane są jako filmy nie tyle historyczne, co propagandowe. Często dzieje się tak nawet wbrew intencjom ich autorów. Bardzo trudno oderwać się od głęboko zakorzenionych schematów myślowych – sposób prowadzenia narracji i gotowe wzorce przedstawieniowe włączone są w relacje o rzeczywistości. Odwołujemy się do kategorii walki, posługujemy się przeciwieństwami, aby określić własne stanowisko. Wybitnym przykładem tej strategii jest seria Dlaczego walczymy Franka Capry i Anatole’a Litvaka, przeciwstawiająca narody wolne (alianci) narodom niewolników (Niemcy, Japonia). W powojennym dokumencie negatywnym punktem odniesienia jest przede wszystkim faszyzm. Od lat dziewięćdziesiątych XX wieku (wojna w Jugosławii) filmy opisujące konflikty znów przeciwstawiają sobie narody. W ciągu ostatniego stulecia kino dokumentalne opowiadające o wojnach udoskonaliło przede wszystkim swoją technikę. Narracja i sposoby argumentowania własnych racji nie wzbogaciły się w szczególny sposób. Jednocześnie coraz szerzej dostępne są archiwa filmowe, w których twórcy znajdują przesłanki do swoich konstrukcji myślowych. Niebezpieczeństwo nadużyć materiałów archiwalnych i budowania czarno-białego obrazu rzeczywistości zauważono tuż po II wojnie światowej. W najnowszych produkcjach filmowych znajdziemy jednak przykłady zarówno świadomego i odpowiedzialnego wykorzystania archiwów, jak i unikania łatwych przeciwstawień.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2023-12-22 10:44:37
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/16184
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 78 (2023)
pol
Prawa autorskie (c) 2023 Jadwiga Hučkova
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14470
2023-12-22T13:24:26Z
f:ART
"231222 2023 eng "
0239-4251
dc
Choroby owiec i kóz w świetle „Geoponiki” Kassianusa Bassusa Scholastyka
Bartnik, Agnieszka
Uniwersytet Śląski w Katowicach https://orcid.org/0000-0003-3518-1318
kozy; owce; choroby; świerzb; owrzodzenia; Kassianus Bassus Scholastyk; Geoponika
Wzmianki na temat chorób owiec pojawiły się już w pracy Katona Starszego. W kolejnych wiekach Kolumella i Palladiusz opisali znane im choroby owiec i kóz. Przekaz Kassianusa Bassusa Scholastyka jest niezwykle cenny, ponieważ przedstawiony przez niego zestaw chorób wygląda inaczej niż u starszych autorów. Różnice w opisanych chorobach mogą wynikać zarówno z czerpania przez niego z innych źródeł, jak i ze specyfiki geograficznej. Kassianus tworzył we wschodniej części Imperium Rzymskiego, natomiast starsze przekazy odnosiły się przede wszystkim do terenów Italii. Ze względu na różnice klimatyczne i geograficzne niektóre choroby spotykane w zachodniej części Imperium nie występowały zbyt często na wschodzie i odwrotnie. Choroby takie jak np. świerzb czy owrzodzenia, których występowanie nie jest uwarunkowane geograficznie, zostały uwzględnione przez wszystkich autorów.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2023-12-22 10:44:37
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/14470
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 78 (2023)
pol
Prawa autorskie (c) 2023 Agnieszka Bartnik
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/16140
2023-12-22T13:24:27Z
f:ART
"231222 2023 eng "
0239-4251
dc
Moda retro w polskim filmie i telewizji lat siedemdziesiątych jako zjawisko kulturowe
Skotarczak, Dorota
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu https://orcid.org/0000-0002-9224-6969
moda retro; film; telewizja; kultura szlachecka; legitymizacja władzy; zjawisko kulturowe
W latach siedemdziesiątych XX wieku do Polski dotarła z Zachodu moda retro. Dotyczyła ona przypominania z nostalgią w filmie, telewizji i modzie lat międzywojennych. Jej przyjęcie było możliwe za sprawą zmian politycznych i społeczno-demograficznych. W Polsce moda retro skorelowana była ze specyficzną modą na dawność, dotyczącą pełnej nobilitacji w mediach kultury szlacheckiej. Co warto zauważyć, owa moda na dwudziestolecie i szlacheckość nie tylko była z chęcią przyjmowana przez ogół społeczeństwa, lecz także była wykorzystywana politycznie dla pewnej legitymizacji władzy. Pojawiły się też próby „podwiązania się do klasy historycznej” przez część aparatu władzy.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2023-12-22 10:44:37
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/16140
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 78 (2023)
pol
https://journals.umcs.pl/f/article/download/16140/66137
Prawa autorskie (c) 2023 Dorota Skotarczak
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/15614
2023-12-22T13:24:26Z
f:ART
"231222 2023 eng "
0239-4251
dc
Z galerii ziemian lubelskich. Kazimierz Piaszczyński ze Snopkowa – hodowca koni, trzody chlewnej i owiec karakułów. Zarys działalności hodowlanej w latach 1895–1914
Przegaliński, Andrzej
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie https://orcid.org/0000-0002-6255-0417
działalność hodowlana; hodowla owiec karakułów; Lublin; Kazimierz Piaszczyński; Królestwo Polskie; Snopków
Artykuł stanowi próbę przedstawienia działalności hodowlanej Kazimierza Piaszczyńskiego, współwłaściciela majątku Snopków pod Lublinem. W dziedzinie wychowu zarodowego koni i trzody chlewnej był on kontynuatorem prac prowadzonych przez teścia Antoniego Bobrowskiego, który zmarł w 1895 roku, a sam zajął się z czasem hodowlą owiec karakułów. Na przełomie stuleci Snopków słynął ze znakomitej stadniny kareciano-zaprzęgowej i wierzchowej, uznaniem cieszyły się również tamtejsze konie remontowe. W Królestwie Polskim i Rosji mocną pozycję utrzymała także chlewnia, której rozgłos ugruntował wychów rasowych świń angielskich. Piaszczyński, podobnie jak teść, cieszył się wśród współczesnych opinią znakomitego specjalisty, czego dowodem były liczne nagrody zdobywane na wystawach hodowlanych oraz utrzymujący się na wyrównanym poziomie popyt na tamtejsze zwierzęta. Wyraźnie zarysowaną cezurę postawił przed Snopkowem rok 1914 – wybuch I wojny światowej zamknął okres największych sukcesów Piaszczyńskiego, a kolejne lata przyniosły niepowetowane straty w stadninie i chlewni. Biorąc powyższe pod uwagę, sądzę, że warto przypomnieć szerszemu gronu Czytelników postać i dokonania człowieka, który na trwałe zapisał się w historii rodzimej hodowli żywego inwentarza.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2023-12-22 10:44:37
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/15614
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 78 (2023)
pol
Prawa autorskie (c) 2023 Andrzej Przegaliński
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/15303
2023-12-22T13:24:26Z
f:ART
"231222 2023 eng "
0239-4251
dc
Ochrona światowego dziedzictwa kulturalnego i jej znaczenie podczas konfliktów zbrojnych
Polkowska, Małgorzata
Akademia Sztuki Wojennej w Warszawie https://orcid.org/0000-0002-6633-2222
ochrona dóbr kultury; konflikt zbrojny; dyplomacja; dziedzictwo kulturalne i naturalne; Konwencja haska
Niniejszy artykuł wpisuje się w tematykę dotyczącą ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego. Ochrona ta stała się przedmiotem ogólnopolskiej konferencji naukowej zorganizowanej w Poznaniu 20 czerwca 2022 roku pt. „Rola organizacji międzynarodowych w ochronie światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego. Refleksje na tle jubileuszu 50-lecia przyjęcia Konwencji UNESCO o ochronie światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego”. Autorka porusza zagadnienia cywilno-wojskowej ochrony dóbr kultury w razie konfliktu zbrojnego. Stąd w artykule odniesiono się do Konwencji haskiej z 1954 roku na temat ochrony dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego i Protokołu ją zmieniającego. Tematyka ta zyskuje na aktualności również dzisiaj w kontekście trwającej wojny w Ukrainie. Ponadto podjęta została tematyka dyplomacji jako narzędzia służącego do tworzenia regulacji zabezpieczających dobra kultury przed zniszczeniem oraz opisano rolę organizacji międzynarodowych podejmujących to wyzwanie. Wreszcie przedstawiono rolę Polski i innych państw zaangażowanych w proces ratowania dóbr kultury w walczącej Ukrainie.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2023-12-22 10:44:37
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/15303
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 78 (2023)
pol
Prawa autorskie (c) 2023 Małgorzata Polkowska
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/15217
2023-12-22T13:24:26Z
f:ART
"231222 2023 eng "
0239-4251
dc
Pojęcie rekreacji w polskich źródłach drukowanych do 1795 roku
Włodarczyk, Arkadiusz
Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie https://orcid.org/0000-0003-2263-2474
rekreacja; kultura fizyczna; język polski; źródła drukowane
Rekreacja, obok wychowania fizycznego, sportu i rehabilitacji ruchowej, jest jedną z form uczestnictwa w kulturze fizycznej. Analiza dzieł z czasów I Rzeczypospolitej wykazała, że pojęcia tego używano w wersji łacińskiej już na początku XVI wieku. W początkowym okresie rozpowszechniania go na ziemiach polskich tłumaczono je jako ochłodę, co w ówczesnym języku polskim oznaczało uciechę. Na podstawie przeprowadzonej analizy stwierdzono, że spolszczoną wersję słowa rekreacja po raz pierwszy użyto w 1584 roku, natomiast dynamiczny rozwój upowszechniania pojęcia rekreacji i kontekstu znaczeniowego przypadł na pierwszą połowę XVII wieku. W wyniku przeprowadzonej analizy można wyróżnić kilka znaczeń pojęcia rekreacji: jako uciecha, rozrywka, zabawa, jako odpoczynek od nauk oraz przerwa wakacyjna, którą w szkolnictwie nazywano rekreacją szkolną, a w instytucji kościoła – rekreacją zakonną, oraz nawet jako element ogólnego procesu wychowania.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2023-12-22 10:44:37
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/15217
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 78 (2023)
pol
https://journals.umcs.pl/f/article/download/15217/62468
Prawa autorskie (c) 2023 Arkadiusz Włodarczyk
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14825
2023-12-22T13:24:27Z
f:AR
"231222 2023 eng "
0239-4251
dc
Tragiczni realiści. Środowisko „Buntu Młodych” i „Polityki” w monografii Macieja Zakrzewskiego „Rewolucja konserwatywna – przypadek polski. Myśl polityczna środowiska »Buntu Młodych« i »Polityki« 1931–1939, Kraków 2021, ss. 626
Orzełek, Ariel
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie https://orcid.org/0000-0001-5360-464X
rewolucja konserwatywna; Bunt Młodych; myśl polityczna; Polityka; dzieje najnowsze
Najnowsza książka Macieja Zakrzewskiego poświęcona myśli politycznej środowisk „Buntu Młodych” i „Polityki” stanowi ważne wydarzenie w polskiej historiografii dziejów najnowszych. Dotyczy ona grupy ideowej wysuwającej śmiałe i oryginalne koncepcje ustrojowe, a także dotyczące polityki zagranicznej i mniejszościowej. Zakrzewski w sposób kompetentny, a przy tym inspirujący do refleksji, przedstawia wszystkie te kwestie.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2023-12-22 10:44:37
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/14825
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 78 (2023)
pol
https://journals.umcs.pl/f/article/download/14825/60599
Prawa autorskie (c) 2023 Ariel Orzełek
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14596
2023-12-22T13:24:26Z
f:ART
"231222 2023 eng "
0239-4251
dc
Zakup Alaski przez Stany Zjednoczone w 1867 roku w świetle prasy amerykańskiej
Jeleń, Mateusz
https://orcid.org/0000-0002-6504-1837
Alaska; zakup; sprzedaż; Stany Zjednoczone Ameryki; rezonans medialny; prasa amerykańska
Rosja w XIX stuleciu należała do najbardziej ekspansywnych terytorialnie państw na świecie. Mimo to półtora wieku temu doszło do spektakularnej sprzedaży części jej terytorium na rzecz obcego państwa. Owa wielka, jak na ówczesne czasy, transakcja finansowa nie uszła uwadze opinii światowej wyrażanej na łamach periodyków. Szczególnie interesująco przedstawia się to wydarzenie w prasie wydawanej w Stanach Zjednoczonych w latach 1867–1903. Na podstawie tytułów prasowych dokonano analizy opinii publicznej dotyczącej terytorialnych, ekonomicznych i politycznych następstw transakcji z 1867 roku. Przeprowadzone badania pozwoliły również na przedstawienie zarysu rezonansu medialnego Stanów Zjednoczonych Ameryki z drugiej połowy XIX wieku, tj. medialnej rekonstrukcji problemów funkcjonujących w ówczesnej rzeczywistości, a w przypadku niniejszej pracy głównie problemów dotyczących nowego nabytku terytorialnego.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2023-12-22 10:44:37
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/14596
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 78 (2023)
pol
https://journals.umcs.pl/f/article/download/14596/59683
Prawa autorskie (c) 2023 Mateusz Jeleń
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14884
2023-01-04T10:12:43Z
f:STR
"221230 2022 eng "
0239-4251
dc
Strona tytułowa i spis treści
Adamczyk, Anna
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2022-12-30 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/14884
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 77 (2022)
pol
Prawa autorskie (c) 2022 Anna Adamczyk
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14113
2023-01-04T10:12:43Z
f:ART
"221230 2022 eng "
0239-4251
dc
„Czy Zachód?” – Dmytro Doncow i jego poszukiwania cywilizacyjnego ideału
Wysocki, Roman
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie https://orcid.org/0000-0002-5664-6041
Dmytro Doncow; nacjonalizm; westernizacja; ukraińska myśl polityczna
W artykule omówiono stanowisko Dmytra Doncowa, współtwórcy ideologii ukraińskiego nacjonalizmu, wobec prozachodniej orientacji kulturowej Ukrainy. Problem ten należał do kluczowych zagadnień ukraińskiego dyskursu intelektualnego w okresie międzywojennym, którego jednym z uczestników był również Doncow. Pochodził on z Zaporoża, ale w okresie międzywojennym przebywał poza granicami Ukrainy Sowieckiej i mieszkał we Lwowie. Dzięki temu mógł swobodnie wypowiadać swoje poglądy. W licznych publikacjach podkreślał konieczność przyjęcia przez Ukraińców zachodniego systemu wartości i „zerwania ze Wschodem”. Sposób, w jaki pojmował „Zachód” i to, co miało być w nim wartościowe, poddawał ideologicznej selekcji. Zapatrywania Doncowa ulegały ewolucji pod kątem preferencji państw mogących stać się według niego wzorem dla Ukrainy i Ukraińców. Poszukiwania inspiracji w kręgu narodów niemieckojęzycznych, anglosaskich czy romańskich nie odbywały się na zasadzie wynajdywania i odrzucania okresowych „wzorców”, lecz na ich synergii. Ideologiczne upodobania Doncowa w okresie międzywojennym spowodowały, że często postrzegany był nie tyle jako zwolennik integralnego nacjonalizmu, co propagator faszyzmu i nazizmu. Polemizując z tym stanowiskiem, Doncow starał się bagatelizować zarzuty i rozwijać własną koncepcję nacjonalizmu poprzez odwołania do kultury zachodnioeuropejskiej.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2022-12-30 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/14113
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 77 (2022)
pol
https://journals.umcs.pl/f/article/download/14113/57569
Prawa autorskie (c) 2022 Roman Wysocki
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14573
2023-01-04T10:12:43Z
f:AR
"221230 2022 eng "
0239-4251
dc
Instytucje Rzeczypospolitej szlacheckiej a Lublin w czasach stanisławowskich – uwagi w związku z monografią Kamila Jakimowicza „Instytucje państwowe i samorządowe w życiu mieszkańców Lublina w latach 1764–1794” (Lublin 2020, ss. 534)
Filipczak, Witold
Uniwersytet Łódzki https://orcid.org/0000-0001-5953-2480
Lublin; instytucje państwowe i samorządowe; Rzeczpospolita Obojga Narodów; Sejm Wielki; Stanisław August Poniatowski
Artykuł dotyczy książki Kamila Jakimowicza Instytucje państwowe i samorządowe w życiu mieszkańców Lublina w latach 1764–1794. Pewne wątpliwości może budzić dobór instytucji, które zostały poddane analizie. Nie ma wśród nich sejmików w Lublinie i lubelskiego sądu ziemskiego. Autor nie uwzględnił dotyczących tego miasta propozycji zgłaszanych przez szlachtę województwa lubelskiego. Książka daje rzetelny obraz działalności omawianych instytucji. Uwzględnione są także informacje odnoszące się do ich genezy i kompetencji. Monografia K. Jakimowicza napisana została na podstawie szerokiej kwerendy w archiwach i bibliotekach. W artykule recenzyjnym skorygowane zostały pewne szczegółowe informacje podane w recenzowanej książce, które dotyczą przede wszystkim datacji ustaw uchwalanych przez Sejm Wielki. Niezależnie od wspomnianych usterek należy uznać monografię K. Jakimowicza za ważne osiągnięcie naukowe, które będzie przydatne dla historyków zajmujących się dziejami Rzeczypospolitej Obojga Narodów w czasach panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2022-12-30 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/14573
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 77 (2022)
pol
Prawa autorskie (c) 2022 Witold Filipczak
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14001
2023-01-04T10:12:43Z
f:ART
"221230 2022 eng "
0239-4251
dc
„Ciche bohaterki”? Kobiety w powstaniu styczniowym w historiografii i edukacji historycznej PRL
Młynarczyk-Tomczyk, Anita
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach https://orcid.org/0000-0002-7116-4198
historiografia; kobiety; edukacja historyczna; powstanie styczniowe; PRL; bohaterki
W 2023 roku będziemy obchodzić 160. rocznicę wybuchu powstania styczniowego. Zachęca ona do kolejnych refleksji nad tym wydarzeniem i biorącymi w nim udział bohaterami. Były nimi również kobiety, co skłania do dalszych badań nad tą formą ich aktywności niepodległościowej. Podjęty, aczkolwiek bardzo wyrywkowo, aspekt udziału kobiet w powstaniu w świetle historiografii (do 1918 roku) skłonił autorkę do dalszych badań w tym zakresie. Prezentowany w artykule przegląd literatury naukowej i popularnonaukowej, choć z pewnością nie wyczerpuje tematu, przypomina z imienia i nazwiska wiele kobiet – bohaterek, czynnie zaangażowanych w powstanie styczniowe. Z pewnością historiografia PRL przyczyniła się do tego, że kobiety – bierne i czynne uczestniczki wydarzeń z lat 1860–1863/64 – zostały zauważone i dowartościowane nie tylko jako „ciche bohaterki powstania”. Wiele z nich swoją odwagę przypłaciło życiem, zsyłką, więzieniem, dlatego pamięć o ich bohaterstwie powinna znaleźć odzwierciedlenie zarówno w historiografii, jak i w edukacji historycznej.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2022-12-30 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/14001
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 77 (2022)
pol
https://journals.umcs.pl/f/article/download/14001/57134
https://journals.umcs.pl/f/article/download/14001/57135
https://journals.umcs.pl/f/article/download/14001/57136
Prawa autorskie (c) 2022 Anita Młynarczyk-Tomczyk
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14305
2023-01-04T10:12:43Z
f:ART
"221230 2022 eng "
0239-4251
dc
Tadeusz Siuta – historyk starożytności ze Lwowa
Królczyk, Krzysztof
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu https://orcid.org/0000-0002-0923-0940
Tadeusz Siuta; historia starożytna; Uniwersytet Jana Kazimierza; Lwów; polska emigracja
Niniejszy tekst został poświęcony Tadeuszowi Siucie (1913–1978), polskiemu historykowi starożytności ze Lwowa. Tadeusz Siuta studiował historię i filologię klasyczną na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie (UJK). Po ukończonych studiach został asystentem przy katedrze historii starożytnej UJK. Jego karierę naukową przerwał wybuch II wojny światowej i radziecka okupacja Lwowa. Aresztowany w grudniu 1939 roku, został zesłany do łagrów. Po zwolnieniu w 1941 roku, wstąpił do II Korpusu Polskiego. Z uwagi na włączenie rodzinnego Lwowa do Związku Radzieckiego pozostał na emigracji, najpierw we Włoszech, następnie w Argentynie, a ostatecznie w Stanach Zjednoczonych, gdzie aktywnie włączył się w życie polskiego wychodźstwa.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2022-12-30 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/14305
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 77 (2022)
pol
https://journals.umcs.pl/f/article/download/14305/58345
https://journals.umcs.pl/f/article/download/14305/58346
https://journals.umcs.pl/f/article/download/14305/58347
https://journals.umcs.pl/f/article/download/14305/58348
https://journals.umcs.pl/f/article/download/14305/58349
https://journals.umcs.pl/f/article/download/14305/58350
https://journals.umcs.pl/f/article/download/14305/58351
Prawa autorskie (c) 2022 Krzysztof Królczyk
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14379
2023-01-04T10:12:43Z
f:ART
"221230 2022 eng "
0239-4251
dc
Postulat liberalnego prawa aborcyjnego, jego krytyka i eksplikacja w publicystyce Drugiej Rzeczypospolitej
Sołga, Przemysław
Kraków https://orcid.org/0000-0002-0670-8857
aborcja; świadome macierzyństwo; prawo; Druga Rzeczypospolita; publicystyka; dwudziestolecie międzywojenne
Aborcja i świadome macierzyństwo to tematy obecne w polskim dyskursie społecznym, w tym politycznym, prawniczym, medycznym, obyczajowym i religijnym, w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Temat ten był po wielokroć przedmiotem zagorzałych dyskusji, nierzadko ukazując skrajnie przeciwstawne poglądy na łamach prasy dla kobiet, zarówno tej o orientacji lewicowej, jak i konserwatywnej, a także katolickiej. W tekście wyeksponowano argumenty publicystów w Drugiej Rzeczypospolitej opowiadających się za liberalnym prawem aborcyjnym oraz ich krytykę w środowiskach konserwatywnych.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2022-12-30 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/14379
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 77 (2022)
pol
Prawa autorskie (c) 2022 Przemysław Sołga
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12796
2023-01-04T10:12:43Z
f:ART
"221230 2022 eng "
0239-4251
dc
Kultura smaku i stołowe pyszności w świetle przepisów kucharskich z domowego archiwum Potockich i Ostrowskich z Maluszyna oraz popularnego poradnika pt. „Praktyczny kucharz warszawski”
Studnicka-Mariańczyk, Karolina
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie https://orcid.org/0000-0002-4116-9350
Maluszyn; kultura smaku; kontekst kulturowy; posiłki; przepisy kulinarne
Temat kulinariów, uwzględniający kontekst kulturowy, jest jak najbardziej zasadny, jeśli wziąć pod uwagę znaczenie posiłków w życiu człowieka, społeczne i właśnie kulturowe uwarunkowania biesiady jako spotkania, liczne powiązania z obyczajowością, procesami kulturowej trwałości, ale i zmiany kształtowanej przez różnorodne czynniki, np. modę czy wzrost zamożności i postęp cywilizacyjny. Problematykę badawczą zawężono do prezentacji jedynie wybranych przepisów kulinarnych pochodzących z podworskiego archiwum znajdującego się w zasobie Archiwum Państwowego w Łodzi, określanego jako Archiwum Potockich i Ostrowskich z Maluszyna, skonfrontowanych z przepisami zawartymi w popularnym poradniku rozprowadzanym przez wydawnictwo Ferdynanda Hösicka. Wśród celów przyświecających niniejszej publikacji znajduje się zadanie skomentowania prezentowanych przepisów kulinarnych i niejako ich osadzenia w czasie we wspomnianym już kontekście kulturowym, m.in. choćby poprzez przykładowe porównanie z przepisami pochodzącymi z popularnych wówczas publikacji.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2022-12-30 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/12796
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 77 (2022)
pol
Prawa autorskie (c) 2022 Karolina Studnicka-Mariańczyk
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/13639
2023-01-04T10:12:43Z
f:ART
"221230 2022 eng "
0239-4251
dc
Działalność Czesława Chowańca w sferze polityki kulturalnej i wojskowości (do 1944 roku)
Skrzyński, Tomasz
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie https://orcid.org/0000-0003-2063-4396
Czesław Chowaniec; polityka kulturalna; historia wojskowości; Stanisławów
Czesław Chowaniec (1899–1968) odgrywał bardzo ważną rolę najpierw w życiu kulturalnym Stanisławowa lat 20. XX wieku, a następnie w polskiej działalności kulturalnej i popularyzatorskiej na terenie Francji. Jako naukowiec do 1944 roku najwięcej swej energii twórczej skupiał na historii wojskowości. Wydane z tego zakresu teksty zapewniły mu ważne miejsce wśród polskich historyków wojskowości. Służba w wojsku, w czasie kształtowania granic państwa, miała znaczny wpływ na jego zainteresowania naukowe. W okresie II wojny światowej w armii m.in. był zaangażowany w pracy oświatowo-kulturalnej.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2022-12-30 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/13639
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 77 (2022)
pol
https://journals.umcs.pl/f/article/download/13639/55553
https://journals.umcs.pl/f/article/download/13639/55559
Prawa autorskie (c) 2022 Tomasz Skrzyński
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14124
2023-01-04T10:12:43Z
f:ART
"221230 2022 eng "
0239-4251
dc
Zmiany środowiska przyrodniczego wokół wsi wołoskich na północnych stokach Karpat w XV i XVI wieku
Jawor, Grzegorz
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie https://orcid.org/0000-0002-3962-5388
zmiany stanu zalesienia; środowisko przyrodnicze; wsi wołoskie; pasterstwo; rolnictwo
The problem of the impact of colonization on the natural environment in the 15th and 16th centuries has so far not been addressed by historians. Many publications were limited to only mentioning various symptoms of this phenomenon, without making efforts to analyse this phenomenon in more detail. This article aims at supplementing these inadequacies at least partially. There was a sudden demographic growth of the local population in the 16th century, manifested by the mass founding of new villages and the population growth in the older settlements. One of the consequences of this phenomenon was the limiting of pastoralism in favour of tillage. This activity resulted not only from the gradually shrinking grazing areas and their impoverishing, but also from the efforts of great landowners supporting the agriculture which was offering more profit. The aim of the article is to present in what way these processes influenced the local natural environment. Various historical sources from the 15th and 16th centuries (the nobility’s inventories and surveys, location charters, entries in court documents) were used in order to present the changes in the forestation status, to indicate diverse factors influencing its reduction, and to address the problem of species’ impoverishment of forest vegetation, wild game and degradation of natural mountain meadows. The efforts to limit the presence of some of these unfavourable phenomena were made, and the assessment of their application was made.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2022-12-30 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/14124
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 77 (2022)
eng
Prawa autorskie (c) 2022 Grzegorz Jawor
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12842
2023-01-04T10:12:43Z
f:ART
"221230 2022 eng "
0239-4251
dc
Panowanie Marka Aureliusza w „Historia adversus paganos” Orozjusza
Suski, Robert
Uniwersytet w Białymstoku https://orcid.org/0000-0001-5227-2743
Marek Aureliusz; Orozjusz; panowanie; cesarz
Orozjusz opisał rządy Marka Aureliusza dokładniej niż innych cesarzy panujących w II i III wieku. W artykule przeanalizowano to, jak Orozjusz buduje narrację o tym cesarzu oraz jak korzystał ze swoich źródeł. Ponadto przytoczono powody, dla których dokładniej opisał panowanie Marka Aureliusza niż rządy innych władców w II i III wieku.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2022-12-30 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/12842
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 77 (2022)
pol
Prawa autorskie (c) 2022 Robert Suski
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12675
2023-01-04T10:12:43Z
f:ART
"221230 2022 eng "
0239-4251
dc
Okupacyjna codzienność dworu ziemiańskiego na Lubelszczyźnie na przykładzie majątku Łosiów z Niemiec (1939–1944)
Byzdra-Kusz, Paulina
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://pracownik.kul.pl/paulina.byzdra-kusz/kontakt https://orcid.org/0000-0002-5495-5916
druga wojna światowa; życie codzienne; okupacja niemiecka; dwór ziemiański; Niemce
Druga wojna światowa mocno wpłynęła na codzienne funkcjonowanie ludzi zarówno prostych, jak i wpływowych. W niniejszym artykule – na przykładzie rodziny Łosiów, właścicieli majątku Niemce – przedstawiono życie codzienne elity, jaką było ziemiaństwo na Lubelszczyźnie w okresie okupacji niemieckiej. Temat osadzono w złożonej i silnie oddziałującej na życie powszednie sytuacji społeczno-politycznej i gospodarczej. W tekście przedstawiono wygląd i układ dworu oraz rotacyjnie pojawiających się w nim gości. Zarysowano stosunki z niemieckim okupantem, któremu trzeba było odstąpić połowę budynku. Opisano atmosferę panującą we dworze, organizowanie świąt i sposoby spędzania czasu wolnego, pożywienie, życie religijne, a także reakcje na otrzymywane informacje z najbliższej okolicy i ze świata. W majątku starano się prowadzić normalne życie, zgodne z ziemiańskimi ideałami, takimi jak ochrona dzieci i młodzieży, ciężka praca na rzecz majątku oraz ufność w Opatrzność.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2022-12-30 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/12675
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 77 (2022)
pol
https://journals.umcs.pl/f/article/download/12675/50822
Prawa autorskie (c) 2022 Paulina Byzdra-Kusz
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14145
2023-01-04T10:12:43Z
f:ART
"221230 2022 eng "
0239-4251
dc
Wyszkolenie piechoty Królestwa Polskiego 1815–1830 w świetle pamiętników
Sławiński, Sebastian
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie https://orcid.org/0000-0003-0135-5666
Królestwo Polskie; polska armia; Naczelny Wódz wielki książę Konstanty; piechota; pamiętniki
Celem artykułu jest analiza predyspozycji wyszkolenia piechoty armii Królestwa Polskiego. Wykorzystane zostały rozmaite pozycje ze źródeł i literatury, przede wszystkim tytułowe pamiętniki, które mają na celu przekaz związany z tym tematem z perspektywy około 200 lat od okresu istnienia omawianego państwa, na którego czele w przyjętym zakresie chronologicznym stał najpierw Aleksander I – cesarz Rosji i król Polski, a później Mikołaj I. Dowództwo nad polską armią objął Naczelny Wódz wielki książę Konstanty.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2022-12-30 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/14145
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 77 (2022)
pol
https://journals.umcs.pl/f/article/download/14145/57706
Prawa autorskie (c) 2022 Sebastian Sławiński
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/13765
2023-01-04T10:12:43Z
f:ART
"221230 2022 eng "
0239-4251
dc
Sapiehowie i Wielkie Księstwo Litewskie w rękopiśmiennej pracy Nicolasa-Louisa Le Dran „Histoire de la vacance du trône de Pologne en 1696 après la mort du Roy Jean Sobieski, et des Diettes tenues pour l’election de son successeur”
Sawicki, Mariusz
Uniwersytet Opolski https://orcid.org/0000-0001-5318-7145
Le Dran; Ludwik XV; Wielkie Księstwo Litewskie; Sapiehowie; król
Nicolas-Louis Le Dran był urzędnikiem-archiwistą, w którego kompetencjach leżało dbanie i opracowywanie na potrzeby dworu królewskiego dokumentów dotyczących francuskich spraw zagranicznych. Znany jest on ze swojej działalności na rzecz budowy i rozbudowy francuskiego archiwum spraw zagranicznych. Odegrał także kluczową rolę w systemie służb archiwalnych w dobie panowania Ludwika XV. Analizowana rękopiśmienna praca obejmuje nie tylko lata 1696–1697, ale również wydarzenia ze stycznia kolejnego roku. Francuski archiwista, tworząc swoje dzieło dotyczące bezkrólewia 1696–1697, miał określony cel, zapewne związany z koniecznością przedstawienia skomplikowanego procesu wyboru króla w Rzeczypospolitej i wszystkich trudności z tym związanych. W jego pracy najwięcej jest informacji dotyczących Sapiehów i innych osób związanych ze stronnictwem francuskim, co zostało szczególnie zaakcentowane i poddane analizie, choć wielu z nich ze względu na posiadane źródła nie jesteśmy w stanie dokładnie zweryfikować.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2022-12-30 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/13765
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 77 (2022)
pol
https://journals.umcs.pl/f/article/download/13765/56019
https://journals.umcs.pl/f/article/download/13765/0
Prawa autorskie (c) 2022 Mariusz Sawicki
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12958
2023-01-04T10:12:43Z
f:ART
"221230 2022 eng "
0239-4251
dc
Mesjańskie imaginarium XXI wieku… Wizja mesjanizmu polskiego w przestrzeni public history. Wybrane przykłady
Litka, Paulina
Lublin https://orcid.org/0000-0001-5164-8892
mesjanizm polski; mit mesjanistyczny; nowa humanistyka; public history
Odradzanie się mesjanizmu polskiego w nurcie public history stanowi dziś interesujące zagadnienie dla interdyscyplinarnych studiów w ramach nowej humanistyki. To istotny problem badań nad historią publiczną, z uwzględnieniem wpływu mitu mesjanistycznego na indywidualne wybory jednostki. Obecny w sferze politycznej, społecznej, gospodarczej, technologicznej, a także w słowach piosenek, grach komputerowych czy wideo-art, często nie wyrażane wprost, stają się ważnym elementem współczesnej kultury.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2022-12-30 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/12958
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 77 (2022)
pol
https://journals.umcs.pl/f/article/download/12958/52339
https://journals.umcs.pl/f/article/download/12958/52340
https://journals.umcs.pl/f/article/download/12958/52341
https://journals.umcs.pl/f/article/download/12958/52342
https://journals.umcs.pl/f/article/download/12958/52343
https://journals.umcs.pl/f/article/download/12958/52344
https://journals.umcs.pl/f/article/download/12958/52345
https://journals.umcs.pl/f/article/download/12958/52346
https://journals.umcs.pl/f/article/download/12958/52347
https://journals.umcs.pl/f/article/download/12958/52348
https://journals.umcs.pl/f/article/download/12958/52350
Prawa autorskie (c) 2022 Paulina Litka
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12663
2023-01-04T10:12:43Z
f:ART
"221230 2022 eng "
0239-4251
dc
Losy rodziny Skierskich odtworzone na podstawie dokumentów z archiwum rodzinnego
Załęczny, Jolanta
Akademia Finansów i Biznesu Vistula https://orcid.org/0000-0003-0615-410X
rodzina Skierskich; Muzeum Niepodległości w Warszawie; Lwów; badania biograficzne; archiwalia
Celem artykułu jest odtworzenie losów rodziny Skierskich w oparciu o materiały przekazane do Muzeum Niepodległości w Warszawie przez Marię Skierską ze Lwowa, a pośrednio wykazanie przydatności takich zbiorów do badań nad historią osób i rodzin. Zachowane archiwalia, uzupełnione kwerendą w różnorodnych opracowaniach, pozwoliły na nakreślenie losów ludzi z pozoru przeciętnych, a przecież wiele wnoszących do obrazu życia na Kresach. W oparciu o zgromadzoną wiedzę udało się odtworzyć dzieje Skierskich i ich zaangażowanie w życie Lwowa i Polski. Analiza materiałów z archiwum rodzinnego, wzbogacona kwerendą, utwierdza w przekonaniu, że muzealne magazyny wciąż kryją nie tylko niezwykle ciekawe, ale też cenne z punktu widzenia badań historycznych materiały, a ich wykorzystanie wykracza daleko poza prezentację na wystawach o tematyce kresowej. Stanowią one punkt wyjścia do szerszych dociekań naukowych. Odtwarzanie jednostkowych bytów i dziejów rodzin daje możliwość opisywania losów społeczności kresowej w szerszej perspektywie historycznej. Każde takie „odkrycie” ciekawych materiałów w zbiorach muzealnych to wskazanie kolejnych tropów oraz uświadomienie badaczom, jak wiele materiałów z muzealnych kolekcji czeka jeszcze na odkrycie i opracowanie.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2022-12-30 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/12663
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 77 (2022)
pol
Prawa autorskie (c) 2022 Jolanta Załęczny
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12855
2023-01-04T10:12:43Z
f:ART
"221230 2022 eng "
0239-4251
dc
Kobiety z warstwy rycerskiej w świetle dokumentów mazowieckich z XII i XIII wieku
Teterycz-Puzio, Agnieszka
Akademia Pomorska w Słupsku https://orcid.org/0000-0003-1728-3062
pozycja prawna kobiety; warstwa rycerska; Mazowsze; własność majątkowa
W artykule postawiono pytanie, jaka była pozycja prawna kobiety z warstwy rycerskiej w XII i XIII wieku na Mazowszu. Tego typu badania, ze względu na słabą podstawę źródłową, były dotąd podejmowane w znikomym stopniu. Przeprowadzono analizę 10 dokumentów powstałych na Mazowszu lub wystawionych przez władców rządzących Mazowszem w wyżej wskazanym czasie, w których wzmiankowane są kobiety. Występowały one w nich najczęściej z mężami lub jako wdowy, dokonując nadań na rzecz Kościoła. Wymienione w artykule kobiety pojawiały się w dokumentach, w większości przypadków czyniąc nadania samodzielnie. W dwóch przypadkach zostały wspomniane w dokumentach swoich mężów. W jednym przypadku sprawy, w którą zaangażowana była kobieta, dotyczą aż trzy dokumenty. Właściwie wszystkie kobiety, z wyjątkiem jednego dokumentu, zostały wymienione z imienia. W świetle znanych dokumentów należy stwierdzić fakt uznawania praw kobiet do własności majątkowej i możliwości rozporządzania nią w dzielnicy mazowieckiej w okresie rozbicia dzielnicowego, uwagę zwraca natomiast bardzo mała ilość dokumentów, w których dyspozycje majątkowe czyniły kobiety, szczególnie w stosunku do sytuacji na innych ziemiach polskich.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2022-12-30 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/12855
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 77 (2022)
pol
https://journals.umcs.pl/f/article/download/12855/51720
Prawa autorskie (c) 2022 Agnieszka Teterycz-Puzio
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12807
2023-01-04T10:12:43Z
f:ART
"221230 2022 eng "
0239-4251
dc
Hołdy stanów śląskich w okresie dominacji cesarsko-królewskiej Habsburgów (1600–1740). Podstawy i procedura prawna, postępowanie administracyjne a powstały zwyczaj i praktyka kulturowa
Kuczer, Jarosław
Uniwersytet Zielonogórski https://pl.wikipedia.org/wiki/Jaros%C5%82aw_Kuczer https://orcid.org/0000-0002-1344-3973
Śląsk; hołdy; danina; książęta; wolne państwa stanowe; postępowanie administracyjne; Habsburgowie
Artykuł dotyczy nieznanego dotąd zjawiska składania danin królom, książętom i wolnym panom stanowym na Śląsku w latach 1600–1740. Co istotne, formuła składania hołdu w tych czasach zmieniła się diametralnie, a obserwacja zwyczaju prawnego pozwoliła wyróżnić trzy rodzaje tego typu ceremonii. Wyróżniamy więc daniny składane na ręce dygnitarzy królewsko-cesarskich w Urzędzie Zwierzchnim we Wrocławiu przez książęta lenne (abstrahując od hołdów składanych w samym Wiedniu), daniny składane przez lenników książęcych w księstwach dziedzicznych przed starostami królewskimi, gdzie w omawianym okresie księciem był prawie zawsze Habsburg (wyjątek: księstwo opolsko-raciborskie, 1645–1666). Trzecim typem daniny były te, które miały miejsce wraz z zajęciem jednego z sześciu wolnych państw stanowych (stanów o prawach zbliżonych do księstw). Uwagę zwracają także tzw. gwarancje odwrotne udzielane przez nowo przejmujących księstwa lub ich reprezentantów. Oprócz aspektu prawnego i administracyjnego w pracy przytoczony został również obraz kulturowy składania hołdu. Zawiera on opis obyczaju dotyczącego miejsca hołdu i sposobu gromadzenia się, a także po raz pierwszy w tłumaczeniu na język polski tekst przysiąg i homagialnych replik władców.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2022-12-30 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/12807
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 77 (2022)
pol
https://journals.umcs.pl/f/article/download/12807/51424
Prawa autorskie (c) 2022 Jarosław Kuczer
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12164
2023-01-04T10:12:43Z
f:ART
"221230 2022 eng "
0239-4251
dc
Z galerii ziemian lubelskich. Antoni Bobrowski ze Snopkowa – zasłużony hodowca koni i trzody chlewnej
Przegaliński, Andrzej
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w lublinie https://orcid.org/0000-0002-6255-0417
hodowla koni; hodowla świń angielskich; Antoni Bobrowski; Królestwo Polskie; Lublin
Artykuł stanowi próbę przedstawienia działalności hodowlanej Antoniego Bobrowskiego, ziemianina ze Snopkowa koło Lublina. Za jego czasów (1854–1895) malowniczo położony nad rzeką Ciemięgą majątek zyskał rangę jednego z najbardziej znanych ośrodków zarodowej hodowli koni w Królestwie Polskim oraz centrum specjalistycznego wychowu angielskiej trzody chlewnej. Początkowo Bobrowski zajmował się hodowlą koni użytkowych, by po latach skupić się na karecianych i pod ciężką wagę, chętnie kupowanych w Królestwie Polskim i Rosji. Hodowlę świń angielskich rozpoczął w 1872 roku i osiągnął na tym polu doskonałe wyniki, zyskał bowiem miano pioniera i wybitnego hodowcy, którego sława wyszła poza granice Królestwa Polskiego. Prowadził wzorową działalność hodowlaną, nagradzaną na wielu wystawach, aż do śmierci w 1895 roku. Sądzę więc, że postać Bobrowskiego, zapomnianego współcześnie hodowcy, warta jest przypomnienia szerszemu gronu czytelników.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2022-12-30 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/12164
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 77 (2022)
pol
Prawa autorskie (c) 2022 Andrzej Przegaliński
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12971
2022-01-03T16:09:50Z
f:AR
"211231 2021 eng "
0239-4251
dc
Historie Europy Środkowej w świecie atlantyckim. Artykuł przeglądowy
Mazur, Zbigniew
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie https://orcid.org/0000-0002-9134-0005
historia atlantycka; Europa Środkowa; migracja; niewolnictwo; handel
The essay reviews three recent European publications in the field of Atlantic History. The authors of these studies present extensive research centered on the place and role of Central Europe in the Atlantic World in the 18th and 19th centuries. The monographs are important contributions to Atlantic studies and offer new insights into the understanding of the significance of Central Europe in such global processes as migration, slavery, and trade.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2021-12-31 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/12971
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 76 (2021)
eng
Prawa autorskie (c) 2021 Zbigniew Mazur
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12322
2022-01-03T16:09:50Z
f:ART
"211231 2021 eng "
0239-4251
dc
Studenci w dobie „Solidarności” (1980–1981). Wizja reformy uniwersytetów w Polsce w świetle materiałów łódzkiego strajku studenckiego
Lesiakowski, Krzysztof
Uniwersytet Łódzki https://orcid.org/0000-0002-6176-6064
Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”; Polska Rzeczpospolita Ludowa; szkolnictwo wyższe; łódzki strajk studencki; reforma uniwersytetów
Podjęty temat chronologicznie i problemowo nawiązuje do dziejów Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. W latach 1980–1981 ruch społeczny „Solidarność” spowodował w Polsce fundamentalne zmiany. Te niezwykle dynamiczne przemiany dotyczyły także środowiska studenckiego. Studenci zaczęli wypowiadać się na temat kondycji państwa polskiego i kierunków jej naprawy. Szczególnie szeroka koncepcja reform powstała podczas strajku studenckiego w Łodzi. Protest rozpoczął się 21 stycznia i trwał do 18 lutego 1981 roku. Ten długotrwały strajk o charakterze okupacyjnym był okresem wyjątkowo dużej aktywności młodzieży akademickiej w sferze programowej (postulaty, hasła na plakatach, opinie wymieniane w dyskusjach). Z czasem starannie wyselekcjonowane postulaty stały się przedmiotem negocjacji z komisją reprezentującą rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Z przedstawionych żądań i dyskusji na ich temat wyłania się studencka wizja uczelni (szkolnictwa wyższego) jako instytucji autonomicznej, której kierunki funkcjonowania miały być ustalane wspólnie przez poszczególne elementy środowiska akademickiego (profesorów, młodszych naukowców, studentów). Uniwersytety uzyskały autonomię organizacyjną, dydaktyczną i finansową. Natomiast studenci zyskali znaczną swobodę w kształtowaniu własnej ścieżki dydaktycznej (duża elastyczność w doborze zajęć, dostosowanie seminariów i kursów specjalistycznych do zainteresowań, usunięcie tzw. zajęć ideologicznych). Oprócz tego młodzież akademicka wykazała chęć korzystania ze swobody działania w niezależnej organizacji. Ponadto zakładano, że zreformowany uniwersytet będzie funkcjonował w sposób wolny i nieskrępowany – bez presji ze strony milicji i tajnych służb oraz bez ograniczeń spowodowanych przez cenzurę. Na tej podstawie można powiedzieć, że studenci polscy w latach 1980–1981 stworzyli poważny program reformy uniwersytetów i naprawy Polski.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2021-12-31 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/12322
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 76 (2021)
pol
Prawa autorskie (c) 2021 Krzysztof Lesiakowski
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12757
2022-01-03T16:09:50Z
f:ART
"211231 2021 eng "
0239-4251
dc
Żydzi i kwestia żydowska w raportach kijowskich generał-gubernatorów w latach 1864–1878
Legieć, Jacek
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach https://orcid.org/0000-0003-1436-1512
Żydzi; kwestia żydowska; Kraj Południowo-Zachodni; kijowscy generał-gubernatorzy; gospodarka
W artykule omówiono i poddano analizie poświęcone społeczności żydowskiej fragmenty raportów kijowskich generał-gubernatorów z lat 1864–1872. Raporty te są bardzo ważnym, ale mało do tej pory wykorzystywanym źródłem do historii Kraju Południowo-Zachodniego (gubernie: kijowska, podolska i wołyńska). W pierwszych latach po powstaniu styczniowym najważniejszym zadaniem dla rosyjskiej administracji na tym terenie było prowadzenie działań zmierzających do osłabienia wpływów polskich. Kwestia żydowska zeszła więc na dalszy plan. Dopiero generał-gubernator Aleksander Dondukow-Korsakow poświęcił jej więcej uwagi, obawiając się, aby wiodącego miejsca w gospodarce kraju, po osłabieniu wpływów polskich, nie zajęli Żydzi. Analiza raportów dowodzi, że wszyscy generał-gubernatorzy uważali Żydów za grupę oderwaną od reszty społeczeństwa i żyjącą na jego koszt. Główną przyczynę tej sytuacji widzieli w specyfice żydowskiej religii. Uważali, że kluczem do rozwiązania kwestii żydowskiej może być likwidacja Strefy Osiedlenia i zezwolenie Żydom na zamieszkiwanie na terenie całego Cesarstwa Rosyjskiego. Zawarte w raportach opinie i propozycje jednak nie miały dużego wpływu na politykę państwa rosyjskiego wobec Żydów w tym okresie.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2021-12-31 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/12757
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 76 (2021)
pol
https://journals.umcs.pl/f/article/download/12757/51203
Prawa autorskie (c) 2021 Jacek Legieć
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12618
2022-01-03T16:09:50Z
f:ART
"211231 2021 eng "
0239-4251
dc
Wołoska gospodarka transhumancyjna w Dalmacji i Bośni na początku XIX wieku w perspektywie francuskiej
Sajkowski, Wojciech
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu https://orcid.org/0000-0002-8585-4149
wołoska gospodarka transhumancyjna; Bośnia; Dalmacja; pasterstwo transhumancyjne; epoka napoleońska
French rule over Dalmatia in the Napoleonic era (1806–1813) resulted in the gathering of the information about this region, as well as neighboring Bosnia. Travelogues and reports on those lands are so rich and detailed that they can serve as an informative source on the populations inhabiting those areas. This paper focuses on a very precise element of this depiction: the specific status of the Vlach communities and their economic activity in Dalmatia and Bosnia (transhumant pastoralism). The comparison of the depiction of shepherding in those two regions leads to two main conclusions which concern the differences and similarities behind those two depictions. The differences are partially related to the presumed ineffectiveness of the Vlach economy of Dalmatia. On the contrary, in the case of Bosnia, local stock raising was depicted as diversified and able to bring considerable commercial benefits. The similarities between both depictions of the Vlach population in Dalmatia and Bosnia is the transhumant and traditional form of their activity, which was perceived as primitive, i.e. dependent on the natural conditions.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2021-12-31 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/12618
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 76 (2021)
eng
Prawa autorskie (c) 2021 Wojciech Sajkowski
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/11804
2022-01-03T16:09:50Z
f:ART
"211231 2021 eng "
0239-4251
dc
Leopold Skulski – minister spraw wewnętrznych w Rządzie Obrony Narodowej Wincentego Witosa: 24 lipca 1920 – 28 czerwca 1921
Kozyra, Waldemar
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie https://orcid.org/0000-0001-5069-5080
Leopold Skulski; rząd; minister spraw wewnętrznych; administracja spraw wewnętrznych; wojna polsko-bolszewicka; front wewnętrzny
Leopold Skulski urodził się 3 listopada (według kalendarza juliańskiego 15 listopada) 1877 roku w Zamościu w zubożałej rodzinie szlachecko-inteligenckiej. Był aptekarzem i inżynierem chemikiem. W Sejmie Ustawodawczym kierował klubem Narodowego Zjednoczenia Ludowego. Od 13 grudnia 1919 roku do 9 czerwca 1920 roku pełnił funkcję prezesa Rady Ministrów. W dniu 24 lipca 1920 roku w Rządzie Obrony Narodowej Wincentego Witosa został ministrem spraw wewnętrznych, a zarazem członkiem Rady Obrony Państwa. Podczas wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku kierował najważniejszym w państwie resortem cywilnym – administracją spraw wewnętrznych, a w rezultacie był kierownikiem „frontu wewnętrznego”. Po odejściu z rządu 28 czerwca 1921 roku, był m.in. członkiem Trybunału Stanu (1925–1928), prezesem Polskiego Radia i prezesem Towarzystwa Zakładów Żyrardowskich. Po 17 września 1939 roku aresztowany i rozstrzelany przez władze sowieckie w niewyjaśnionych do dziś okolicznościach. Pochowany prawdopodobnie w Kuropatach na Białorusi.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2021-12-31 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/11804
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 76 (2021)
pol
Prawa autorskie (c) 2021 Waldemar Kozyra
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12623
2022-01-03T16:09:50Z
f:ART
"211231 2021 eng "
0239-4251
dc
Brytyjskie spektakle historyczne (pageants) 1905–1939. Stan i perspektywy badań
Bejda, Wojciech
Akademia Pomorska w Słupsku https://orcid.org/0000-0003-1581-9628
pageant; spektakl historyczny; Louis N. Parker; wykonawcy; publiczność
Brytyjskie spektakle historyczne (pageants) były niezwykle popularne w okresie 1905–1939. Pomimo zaangażowania w nich milionów Brytyjczyków, zarówno jako wykonawców, jak i jako publiczności, dopiero od lat 90. XX wieku stały się tematem badań. Idea, organizacja i odbiór społeczny przyciągały uwagę badaczy. Tematem artykułu są wybrane problemy badawcze: czy pageant był wynalazkiem Louisa N. Parkera, jaką rolę odgrywały te spektakle w życiu lokalnej społeczności, a wreszcie czy te przedsięwzięcia spajały społeczeństwo czy może wywoływały animozje społeczne. Omówiono też bazę danych (The Redress of the Past: Historical Pageants in Britain) zawierającą kilkaset pageantów oraz perspektywy badawcze wynikające z jej wykorzystania.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2021-12-31 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/12623
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 76 (2021)
pol
Prawa autorskie (c) 2021 Wojciech Bejda
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12722
2022-01-03T16:09:50Z
f:ART
"211231 2021 eng "
0239-4251
dc
Przemysłowcy wyznania mojżeszowego w województwie kieleckim w latach 1919–1939. Próba charakterystyki środowiska
Majcher-Ociesa, Edyta
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach http://orcid.org/0000-0002-2722-0543
przemysłowcy wyznania mojżeszowego; przedsiębiorcy; województwo kieleckie
Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej przedstawiono liczebność analizowanej grupy, rozmieszczenie terytorialne i preferowany rodzaj działalności. Scharakteryzowano również sylwetki wybranych przedsiębiorców i przedstawiono ich na tle rodzin. W drugiej części skupiono się na działalności zawodowej przemysłowców. Szczególną uwagę zwrócono na czas powstania zakładów i sposób ich funkcjonowania, wysokość zatrudnienia, problemy zaburzające stabilny rozwój placówek, dodatkowe inwestycje i aktywność przemysłowców w organizacjach gospodarczych. Podano też przykłady współpracy i rywalizacji między przedsiębiorcami.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2021-12-31 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/12722
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 76 (2021)
pol
https://journals.umcs.pl/f/article/download/12722/51058
Prawa autorskie (c) 2021 Edyta Majcher-Ociesa
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12496
2022-01-03T16:09:50Z
f:ART
"211231 2021 eng "
0239-4251
dc
Podziemie niepodległościowe w Polsce w latach 1947–1953. Próba syntezy
Poleszak, Sławomir
Biuro Badań Historycznych. Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Lublinie https://orcid.org/0000-0003-3857-9938
polskie podziemie niepodległościowe; podziemne organizacje wojskowe; oddziały zbrojne; władza komunistyczna; konspiracja
Po przeprowadzonej wiosną 1947 roku akcji ujawnienia struktur polskiego podziemia niepodległościowego ludzie, którzy pozostali w konspiracji, nie stanowili już dla władzy komunistycznej żadnego poważnego zagrożenia. Postanowili kontynuować dalszą walkę, gdyż nie wierzyli komunistom, nie godzili się na sowietyzację Polski i liczyli na szybki wybuch trzeciej wojny światowej. Struktury podziemnych organizacji wojskowych zostały rozbite do przełomu 1949/1950 roku. Do końca 1953 roku zlikwidowano ostatnie grupy lokalne i oddziały zbrojne. Pozostały jedynie kilkuosobowe grupy zbrojne o charakterze „przetrwaniowym”.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2021-12-31 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/12496
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 76 (2021)
pol
Prawa autorskie (c) 2021 Sławomir Poleszak
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12446
2022-01-03T16:09:50Z
f:BIO
"211231 2021 eng "
0239-4251
dc
Pożegnanie
Śladkowski, Wiesław
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2021-12-31 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/12446
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 76 (2021)
pol
Prawa autorskie (c) 2021 Wiesław Śladkowski
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12625
2022-01-03T16:09:50Z
f:ART
"211231 2021 eng "
0239-4251
dc
Kwestie dyscyplinarne w rozkazach powszechnych Jerzego Waszyngtona z lat 1775-1783
Niewiński, Łukasz
Uniwersytet w Białymstoku http://orcid.org/0000-0003-0668-4645
Jerzy Waszyngton; rozkazy powszechne; Armia Kontynentalna; dyscyplina wojskowa
Po rozpoczęciu w kwietniu 1775 roku starć zbrojnych między kolonistami a siłami zbrojnymi Wielkiej Brytanii w Ameryce Północnej organ przedstawicielski rebeliantów – II Kongres Kontynentalny – 19 czerwca 1775 roku nominował Jerzego Waszyngtona na naczelnego dowódcę oddziałów wojskowych buntowników. Warto dodać, że Waszyngton posiadał już pewną praktykę w „zarządzaniu” jednostką wojskową, gdyż podczas wojny z Indianami i Francuzami w Ameryce Północnej (1754–1763) w latach 1755–1783 sprawował obowiązki dowódcy 1. pułku piechoty z Wirginii. Jako naczelny wódz nowo tworzonej Armii Kontynentalnej Waszyngton musiał poradzić sobie z wieloma problemami wynikającymi z dowodzenia siłami zbrojnymi. Jednym z takich zasadniczych problemów była kwestia wprowadzenia i utrzymania dyscypliny wojskowej w podległych mu jednostkach. Waszyngton starał się regulować kwestie dyscyplinarne poprzez wydawane codziennie rozkazy powszechne. Celem niniejszego artykułu jest odpowiedź na dwa pytania badawcze: 1) Ile spośród wydanych przez Waszyngtona w latach 1775–1783 rozkazów powszechnych miało charakter dyscyplinarny? Jakie przyczyny doprowadziły do ich wydania?
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2021-12-31 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/12625
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 76 (2021)
pol
https://journals.umcs.pl/f/article/download/12625/50567
Prawa autorskie (c) 2021 Łukasz Niewiński
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12733
2022-01-03T16:09:50Z
f:ART
"211231 2021 eng "
0239-4251
dc
Problematyka plebiscytu na Warmii, Mazurach i Powiślu w obradach Sejmu Ustawodawczego (1919–1920)
Szczepański, Janusz
Akademia Finansów i Biznesu VISTULA w Warszawie http://orcid.org/0000-0002-0862-3822
plebiscyt; posłowie; Prusy Wschodnie; Warmia; Mazury; Powiśle; Sejm Ustawodawczy; granice; Druga Rzeczpospolita
W dyskusjach nad kształtem zachodnich i północnych granic Drugiej Rzeczypospolitej prowadzonych na forum Sejmu Ustawodawczego sprawa Warmii, Mazur i Powiśla miała drugorzędne znaczenie. Zarówno władze rządowe, jak i ogół posłów, uwzględniając fakt, iż ziemie te, wchodzące w skład Prus Wschodnich, przez ponad ostatnie dwa stulecia znajdowały się pod panowaniem Prus, a potem Rzeszy Niemieckiej, nie wierzyli w pomyślne zakończenie dla Polski zarządzonego na obszarze Warmii, Mazur i Powiśla plebiscytu. Jednocześnie posłowie, związani głównie z Narodową Demokracją, krytykowali decyzję mocarstw Ententy o zarządzeniu w dniu 11 lipca 1920 roku na wspomnianym obszarze plebiscytu. Przewidując zwycięstwo Niemiec, żądali przede wszystkim odroczenia terminu plebiscytu o przynajmniej dwa lata. Potępiali politykę niemieckiego terroru wobec ludności polskiej na terenach plebiscytowych, stronniczość Komisji Międzysojuszniczej oraz brak równouprawnienia dla ludności polskiej Warmii, Mazur i Powiśla. Polska dyplomacja, ze względu na uwarunkowania sytuacji międzynarodowej po zakończeniu I wojny światowej i wyjątkową przychylność Wielkiej Brytanii wobec Niemiec, niestety nie była w stanie wspomnianych postulatów zrealizować.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2021-12-31 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/12733
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 76 (2021)
pol
Prawa autorskie (c) 2021 Janusz Szczepański
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12662
2022-01-03T16:09:50Z
f:ART
"211231 2021 eng "
0239-4251
dc
Organizacja, struktura i obsada sowieckich komendantur wojskowych (wojennych) na terytorium Polski w latach 1944–1946. Rekonesans badawczy
Skóra, Wojciech
Akademia Pomorska w Słupsku https://orcid.org/0000-0003-4940-1086
Armia Czerwona; komendanci wojskowi; sowieckie komendantury wojskowe; okupacja; władza administracyjna
W artykule opisane zostały podstawy prawne tworzenia w Europie Środkowej sowieckich komendantur wojskowych. Armia Czerwona tworzyła je w latach 1944–1945, niektóre działały jeszcze w 1946 roku. Ich zadaniem było początkowo zabezpieczenie zaplecza frontu i organizacja zaopatrzenia armii. Były one pierwszą władzą administracyjną po likwidacji okupacji niemieckiej (często nieakceptowaną przez ludność). Później komendanci wojskowi mieli zadanie podporządkować zdobyte terytoria Polski, Niemiec, Czechosłowacji i Węgier. Autor charakteryzuje rodzaje komendantur (okręgowe, miejskie, powiatowe, gminne), a także ich obsadę personalną (rodzaje stanowisk) i liczebność komendantur (od pięciu do kilkuset osób).
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2021-12-31 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/12662
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 76 (2021)
pol
https://journals.umcs.pl/f/article/download/12662/50765
Prawa autorskie (c) 2021 Wojciech Skóra
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12569
2022-01-03T16:09:50Z
f:ART
"211231 2021 eng "
0239-4251
dc
Opieka położnicza a szanse noworodków na przeżycie w powiatach Galicji u schyłku XIX wieku
Rejman, Sabina
Uniwersytet Rzeszowski https://orcid.org/0000-0002-4863-6943
Galicja; XIX wiek; umieralność noworodków; akuszerki
Celem artykułu jest określenie związku między poziomem opieki akuszerskiej a umieralnością noworodków u schyłku XIX wieku w powiatach galicyjskich. Dane publikowało Krajowe Biuro Statystyczne we Lwowie. Zostały przeliczone i zaprezentowane w postaci tablic i kartogramów. Korzystniejszy przelicznik akuszerek występował w Galicji Wschodniej. Przyczyniały się one do dokładniejszej rejestracji urodzeń martwych, których liczba malała, co dowodzi skuteczności fachowej opieki. Jej brak zwiększał umieralność noworodków, natomiast pozamałżeńskie pochodzenie – nie.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2021-12-31 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/12569
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 76 (2021)
pol
https://journals.umcs.pl/f/article/download/12569/50262
https://journals.umcs.pl/f/article/download/12569/50263
https://journals.umcs.pl/f/article/download/12569/50264
https://journals.umcs.pl/f/article/download/12569/50265
https://journals.umcs.pl/f/article/download/12569/50266
https://journals.umcs.pl/f/article/download/12569/50267
https://journals.umcs.pl/f/article/download/12569/50268
https://journals.umcs.pl/f/article/download/12569/50269
Prawa autorskie (c) 2021 Sabina Rejman
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12357
2022-01-03T16:09:50Z
f:ART
"211231 2021 eng "
0239-4251
dc
Nowe wyzwania dla współczesnej dyplomacji
Polkowska, Małgorzata
Akademia Sztuki Wojennej w Warszawie http://orcid.org/0000-0002-6633-2222
dyplomacja; szczyty; komunikacja; system dyplomatyczny; ambasady; porozumienia sojusznicze; eksperci
Państwa w zasadzie mogą komunikować się ze sobą jedynie poprzez swoich przedstawicieli. Komunikacja taka odbywa się przede wszystkim za pośrednictwem systemu dyplomatycznego – światowej sieci ambasad i porozumień sojuszniczych. Aby jednak nawiązać (lub wznowić) komunikację między dwoma dowolnymi państwami, muszą one zgodzić się na nawiązanie „stosunków dyplomatycznych”. Dlatego też pojęcie stosunków dyplomatycznych jest kluczem otwierającym drogę do normalnej komunikacji między państwami. Jako takie jest ono podstawowym elementem całego układu międzynarodowego. Praktyka spotkań przywódców politycznych sięga starożytności, ale do XIX wieku rzadko zdarzało się, by władcy spotykali się osobiście. Sytuacja zmieniła się dopiero w XXI wieku, wówczas bowiem takie spotkania „na szczycie” były często organizowane i wyparły wiele tradycyjnych form czy metod dyplomacji. Szczyty takie często są już zinstytucjonalizowane, jak np. coroczne szczyty Grupy G-7, czyli spotkania najbardziej rozwiniętych państw świata. Zarówno ich zorganizowanie, jak i ich przebieg w dużym stopniu zależy od wyników wcześniejszych przygotowań i rozmów dyplomatycznych, ale ostatecznie kierowane są przez ekspertów, którzy wspomagają przywódców państw.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2021-12-31 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/12357
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 76 (2021)
pol
Prawa autorskie (c) 2021 Małgorzata Polkowska
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12326
2022-01-03T16:09:50Z
f:ART
"211231 2021 eng "
0239-4251
dc
Historia lokalna w utworach Adama Gorczyńskiego
Płonka, Mirosław
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie https://orcid.org/0000-0002-3806-1146
Adam Gorczyński; Stryszów; historia lokalna
Dość gruntownie przebadana twórczość Adama z Górki Gorczyńskiego (Jadama z Zatora) nie została dotąd przeanalizowana pod kątem historii lokalnej, na której bazował. Autor artykułu, mając do czynienia z odnalezionym przez siebie zasobem archiwum parafialnego w Stryszowie, analizuje utwory Jadama traktujące o historycznym obszarze parafii Stryszów, której kolatorami i patronami byli od końca XVIII wieku Gorczyńscy. „Romantyk z Brzeźnicy” tłumaczył teraźniejszość małych lokalności ich przeszłością, interesując się przy tym problemami życia codziennego, obyczajami czy przekonaniami lokalnych mieszkańców. Rozpatrując utwory Gorczyńskiego przez pryzmat doświadczenia, autor podzielił jego twórczość na dwie fazy, z rabacją galicyjską jako datą graniczną. W ten sposób wskazane zostały przyczyny i uwarunkowania obu etapów: od doświadczeń dziecięcych Adama po traumę po rabacji i przejście w stronę pracy organicznej. Do tego poruszone zostały m.in. sposoby dowartościowywania przez Gorczyńskiego swojej rodziny i wpisywania jej zasług (np. dla stryszowskiej parafii) w ciąg dokonań poprzednich właścicieli Stryszowa czy Brzeźnicy, przez co Jadam osadzał swoją familię i siebie w historii lokalnej.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2021-12-31 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/12326
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 76 (2021)
pol
Prawa autorskie (c) 2021 Mirosław Płonka
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/11228
2022-01-03T16:09:50Z
f:ART
"211231 2021 eng "
0239-4251
dc
Rola utworu paraliturgicznego „Krestnaja piesń” w prawosławnej diecezji chełmsko-warszawskiej na przełomie XIX i XX wieku
Dmitruk, Stefan
Szkoła Podstawowa nr 37 im. Kazimierza Górskiego w Białymstoku https://orcid.org/0000-0001-5591-5468
prawosławna diecezja chełmsko-warszawska; Królestwo Polskie; Rosyjska Cerkiew Prawosławna; Radecznica; monaster
Jedną z form misji wewnętrznej prawosławnej diecezji chełmsko-warszawskiej na przełomie XIX i XX wieku była działalność wydawnicza. Od 1875 roku praca misyjna Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej w Królestwie Polskim koncentrowała się na byłej ludności unickiej. Autor przeprowadził analizę wewnętrzną utworu prawosławnego duchownego Krzysztofa (Sakowicza). Tekst prawosławnego mnicha z monasteru w Radecznicy był jednym z narzędzi w pracy misyjnej Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej na ziemiach polskich. Utwór Krzysztofa (Sakowicza) wciąż jest wykonywany w wielu parafiach Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2021-12-31 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/11228
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 76 (2021)
pol
Prawa autorskie (c) 2021 Stefan Dmitruk
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12331
2022-01-03T16:09:50Z
f:ART
"211231 2021 eng "
0239-4251
dc
Średniowieczne sporty w obliczu krytyki na podstawie wybranych źródeł
Bubczyk, Robert
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie https://orcid.org/0000-0002-6592-5464
średniowieczne sporty; krytyka; postawy krytyczne
Przedmiotem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie o przyczyny, charakter i skutki krytyki podejmowanej pod adresem niektórych sportów popularnych w średniowiecznej Europie łacińskiej. Badając to zagadnienie, autor dokonuje analizy wybranych wątków poświęconych krytyce sportów, które znajdują się w źródłach pisanych, takich jak utwory narracyjne (kroniki, traktaty dydaktyczne, literatura wizyjna, exempla i pisma homiletyczne), a także źródła dokumentowe (postanowienia soborów i synodów, edykty królewskie itd.). Artykuł wzbogacono dotychczasową wiedzą o średniowiecznych sportach, ukazując rozmaite uwarunkowania natury społecznej i kulturowej, w których przyjmowano wobec nich postawy krytyczne.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2021-12-31 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/12331
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 76 (2021)
pol
Prawa autorskie (c) 2021 Robert Bubczyk
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12137
2022-01-03T16:09:50Z
f:ART
"211231 2021 eng "
0239-4251
dc
Trucizny w rzymskiej weterynarii. Zastosowanie roślin z rodzin Papaveraceae oraz Solanaceae
Bartnik, Agnieszka
Uniwersytet Śląski w Katowicach https://orcid.org/0000-0003-3518-1318
weterynaria antyczna; opium; lulek czarny; mandragora; pokrzyk; wilcza jagoda; psianka czarna
W weterynarii antycznej, podobnie jak w medycynie, stosowano rośliny z rodzin makowatych i psiankowatych. Weterynarze używali przede wszystkim opium oraz lulka czarnego, którymi leczyli choroby układu oddechowego, krwiomocz, podagrę i insanię. Substancje były wykorzystywane rzadziej niż w medycynie, co wiązało się z różnicami w chorobach zwierząt i ludzi. Sporadycznie w kuracjach weterynaryjnych stosowano glistnik jaskółcze ziele, pokrzyk wilczą jagodę, mandragorę i psiankę czarną. Większość wzmianek na temat stosowania roślin trujących w weterynarii pochodzi z tekstów z IV wieku. Wcześniej informacje na ten temat były sporadyczne – pojawiły się jedynie w przekazie Kolumelli.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2021-12-31 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/12137
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 76 (2021)
pol
Prawa autorskie (c) 2021 Agnieszka Bartnik
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/11935
2021-02-05T09:57:52Z
f:STR
"210127 2021 eng "
0239-4251
dc
Strona tytułowa i spis treści
Sobiesiak, Joanna
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2021-01-27 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/11935
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 75 (2020)
pol
Prawa autorskie (c) 2021 Joanna Sobiesiak
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/11418
2021-02-05T09:55:50Z
f:ART
"210127 2021 eng "
0239-4251
dc
Polityka zakonu krzyżackiego wobec unii polsko-litewskiej w 1413 roku a horodelska formuła inkorporacyjna
Wróbel, Dariusz
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie http://orcid.org/0000-0002-8941-2938
zakon krzyżacki; unia horodelska; Litwa; Polska
W artykule na nowo poruszono problem znaczenia kwestii krzyżackiej w unii horodelskiej w oparciu o najnowszy stan badań oraz przedstawiono różne aspekty kryzysu zakonu krzyżackiego i jego państwa w Prusach po 1410 roku, ze szczególnym uwzględnieniem polityki korporacji w latach 1411–1413. Wywody uzasadniają tezę, że wbrew deklaracjom sygnatariuszy unii i skardze na krzyżaków, zredagowanej w Horodle, Polska i Litwa nie były zagrożone przez zakon, lecz same miały agresywne zamiary wobec niego.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2021-01-27 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/11418
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 75 (2020)
pol
Prawa autorskie (c) 2021 Dariusz Wróbel
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/11349
2021-02-05T09:15:50Z
f:ART
"210127 2021 eng "
0239-4251
dc
Codzienność białoruskiego urzędnika późnych lat 20. i wczesnych lat 30. XX wieku (na przykładzie Ludowego Komisariatu Finansów BSRR)
Kryvashei, Dzmitry
Białoruskie Centrum Badań Naukowych Dokumentacji Elektronicznej https://orcid.org/0000-0002-9240-6440
urzędnicy służby cywilnej; lokalny komitet organizacji związkowej; zaopatrzenie; pracownicy; Ludowy Komisariat Finansów Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej
В статье на широкой базе исторических источников предпринята попытка реконструкции условий труда, рабочего дня, повседневных практик и общественной жизни служащих Народного комиссариата финансов БССР в переломный для общества период конца 1920-х – начала 1930-х гг. На конкретных примерах рассмотрена реализация в Наркомате таких мероприятий, как выдвижение рабочих на должности государственных служащих, проведение белоруссизации, внедрение непрерывной рабочей недели. Раскрыта роль местного комитета профсоюзной организации в решение бытовых проблем сотрудников. Большое внимание уделено трудовой дисциплине и организации условий труда, уровню зарплаты и вычетов из неё, вопросам товарного снабжения и становления карточной системы.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2021-01-27 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/11349
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 75 (2020)
rus
Prawa autorskie (c) 2021 Dzmitry Anton Kryvashei
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/11350
2021-02-05T09:16:17Z
f:ART
"210127 2021 eng "
0239-4251
dc
Symboliczny grób króla Władysława III Warneńczyka w Katedrze Krakowskiej na Wawelu. Historia tworzenia grobowca
Srebro, Ewa
https://orcid.org/0000-0002-0300-9698
Władysław Warneńczyk; Antoni Madeyski; katedra na Wawelu; kenotaf
W niniejszym artykule zaprezentowano historię powstania kenotafu króla Władysława Warneńczyka w katedrze na Wawelu. Przedstawiono przyczyny tak późnego postawienia kenotafu w katedrze (1906) oraz wyboru rzeźbiarza – Antoniego Madeyskiego – na jego wykonawcę. W tekście dokonano analizy nagrobnej postaci Warneńczyka oraz samego grobowca. Opisany został przebieg prac rzeźbiarskich w pracowni mistrza oraz prac montażowych w katedrze. Na koniec przytoczono refleksje współczesnych i ich opinie na temat nagrobka.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2021-01-27 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/11350
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 75 (2020)
pol
Prawa autorskie (c) 2021 ewa barbara srebro
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/11531
2021-02-05T09:58:21Z
f:ART
"210127 2021 eng "
0239-4251
dc
Dyskusja nad sportem antycznym w czasopismach gimnastycznych w latach 1881–1914
Bejda, Wojciech
Akademia Pomorska w Słupsku
publicystyka gimnastyczna; sport; grecki; rzymski; agonistyka
Analiza publicystki gimnastycznej wskazuje na skromny obraz wiedzy o agonistyce greckiej. Dostrzec także można, że rodzimi autorzy raczej zdawkowo posiłkowali się antykiem, aby uzasadnić tezy, które dotyczyły współczesnych im tendencji. W efekcie artykuły niektórych autorów nie były wolne od błędnych wiadomości, które można było skorygować, sięgając po jedno z popularnych opracowań wydanych w języku polskim. Teksty dłuższe, prezentujące pogłębioną znajomość sportu greckiego i rzymskiego, były tłumaczeniami tekstów badaczy zagranicznych. Równocześnie brakuje na łamach czasopism gimnastycznych jakichkolwiek tekstów osób, które wykładały historię starożytną na – wprawdzie nielicznych – uczelniach.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2021-01-27 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/11531
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 75 (2020)
pol
Prawa autorskie (c) 2021 Wojciech Tomasz Bejda
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/10604
2021-02-05T09:14:12Z
f:ART
"210127 2021 eng "
0239-4251
dc
Symbol realnej władzy czy polityczna propaganda? Geneza i zmiany tytulatury stosowanej w dokumentach Mikołaja I opawskiego
Halmer, Damian
Uniwersytet Śląski w Katowicach http://orcid.org/0000-0002-3652-1380
Mikołaj I opawski; ziemia opawska; polityka
Autor starał się w niniejszym artykule przedstawić genezę tytułu książęcego Mikołaja I opawskiego oraz kolejne formy przybieranych przez niego tytulatur w ścisłym związku z wydarzeniami z jego biografii i dziejami ziemi opawskiej w latach 1278–1309. Ponieważ intencją autora było ukazanie świadomej i celowej polityki Mikołaja I, całość wywodu opiera się głównie na tych dokumentach (i tytulaturach), których powstanie i pochodzenie było bez wątpienia działaniem celowym, inspirowanym przez księcia. Z tego powodu intytulacja księcia pojawiająca się w kronikach czy dokumentach będących wytworem kancelarii obcych ma tutaj znaczenie jedynie uzupełniające.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2021-01-27 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/10604
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 75 (2020)
pol
Prawa autorskie (c) 2021 Damian Halmer
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/10446
2021-02-05T09:07:04Z
f:ART
"210127 2021 eng "
0239-4251
dc
Proces Walerego Sławka. Przyczynek do działalności sądów wojskowych w Królestwie Polskim w czasie rewolucji 1905 roku
Legieć, Jacek
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach https://orcid.org/0000-0003-1436-1512
Walery Sławek; Polska Partia Socjalistyczna; proces; sąd wojenny
Po przypadkowym wybuchu bomby w czerwcu 1906 roku Walery Sławek, jeden z najważniejszych przywódców Organizacji Bojowej Polskiej Partii Socjalistycznej, został ciężko ranny. Lekarzom udało się uratować mu życie, został jednak aresztowany i czekał go proces przed sądem wojennym. W wyniku tego procesu został uniewinniony. W artykule przedstawiono przebieg procesu Sławka na podstawie dokumentów sądowych. Przykład ten przekonuje, że nawet w okresie rewolucji, w warunkach stanu wojennego, oskarżeni mogli liczyć na uczciwy proces. Wiele zależało od postawy sędziego, który czasami potrafił przeciwstawić się naciskom politycznym i sądzić zgodnie z literą prawa.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2021-01-27 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/10446
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 75 (2020)
pol
https://journals.umcs.pl/f/article/download/10446/40125
Prawa autorskie (c) 2021 Jacek Legieć
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/10557
2021-02-05T09:10:10Z
f:ART
"210127 2021 eng "
0239-4251
dc
Kilka słów o chorobach i leczeniu trzody chlewnej w starożytnym Rzymie
Bartnik, Agnieszka
Uniwersytet Śląski w Katowicach https://orcid.org/0000-0003-3518-1318
starożytny Rzym; choroby; świnie; gorączka; obrzęk podgardla; wymioty
W starożytnym Rzymie świnie były powszechnie hodowanymi zwierzętami. Hodowcy zwracali uwagę także na kwestie zdrowotne, ponieważ w przypadku zwierząt stadnych, jakimi są świnie, każda choroba rodziła ryzyko dużych strat. Wśród chorób świń starożytni autorzy wymieniali: gorączkę, obrzęk podgardla, wymioty, zapalenie płuc, stan podobny do śpiączki czy ból śledziony. Niektóre z objawów można powiązać ze znanymi współcześnie chorobami. Starożytni starali się też leczyć zaobserwowane choroby, niemniej w większości przypadków proponowane przez nich kuracje nie miały szans na powodzenie. Część chorób trzody chlewnej wciąż nie podlega leczeniu. Jedną z najskuteczniejszych metod ich zapobiegania było zachowanie odpowiednich warunków zoohigienicznych, z czego zdawano sobie sprawę w starożytnym Rzymie. Wielu ówczesnych autorów to podkreślało.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2021-01-27 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/10557
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 75 (2020)
pol
Prawa autorskie (c) 2021 Agnieszka Aleksandra Bartnik
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/11223
2021-02-05T09:58:49Z
f:ART
"210127 2021 eng "
0239-4251
dc
Spytek z Melsztyna – legalista czy „głoszący nowinki” przeciwnik działań podejmowanych dla dobra państwa? Wokół zjazdu elekcyjno-koronacyjnego po śmierci Władysława Jagiełły w Krakowie w lipcu 1434 roku
Zawitkowska, Wioletta
Uniwersytet Rzeszowski https://orcid.org/0000-0001-8212-5162
Spytek z Melsztyna; Władysław Jagiełło; Władysław III; zjazd elekcyjno-koronacyjny
Spytek z Melsztyna był jedynym synem zmarłego tragicznie nad Worsklą wojewody krakowskiego. Zarówno on, jak i jego najbliżsi mieli zapewne nadzieję, że odegra niepoślednią rolę w ówczesnej elicie władzy. Po śmierci Władysława Jagiełły, w toku dyskusji rozgorzałej na zjeździe w Opatowie w 1434 roku, który chyba można potraktować jako zjazd panów małopolskich – w analogii do zjazdu panów wielkopolskich, jaki zwołał do Poznania Oleśnicki – Spytek wyrósł na lidera opozycjonistów, przywódcę „głoszących nowinki”, i taką rolę odegrał również na zjeździe elekcyjno-koronacyjnym w Krakowie w ostatniej dekadzie lipca 1434 roku. Obok niego prym wiedli wówczas inni, głównie niewymienieni z imienia „nowinkarze”. Spytkowi z Melsztyna i jego poplecznikom nie udało się jednak przeciągnąć na swoją stronę szerszych gremiów. Biskup Oleśnicki i królowa Zofia zdołali natomiast po długich debatach doprowadzić do elekcji i koronacji Władysława III. Oboje mieli świadomość, że z powodu młodego wieku Jagiellona i tak decyzje będzie podejmować rada królewska, a dokładniej – ścisłe grono możnowładców rezydujących w Krakowie. W tym układzie biskup Oleśnicki, z racji stałej rezydencji w stolicy, liczył zapewne na osiągnięcie pozycji lidera. Niewykluczone więc, że właśnie po to, aby uśmierzyć głosy sprzeciwu, podnoszone m.in. przez Spytka, zdecydowano się na powołanie marionetkowych opiekadlników, tutorów, instytucji dotąd nieznanej w polskim prawie. Spytek nie otrzymał wówczas żadnego urzędu, czyli jego zabiegi zakończyły się całkowitym niepowodzeniem.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2021-01-27 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/11223
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 75 (2020)
pol
Prawa autorskie (c) 2021 Wioletta - Zawitkowska
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/11082
2021-02-26T09:24:53Z
f:ART
"210127 2021 eng "
0239-4251
dc
Działalność tzw. księży patriotów i katolików kolaborujących z komunistami w województwie lubelskim w okresie stalinowskim (1950–1956)
Wrona, Janusz
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie https://orcid.org/0000-0002-5438-2994
Kościół katolicki; duchowni; województwo lubelskie; partia komunistyczna
Od 1949 roku w Polsce zaczęto tworzyć organizacje skupiające księży i katolików, którzy popierali władzę komunistyczną. Ich członkowie byli rekrutowani przez aparat bezpieczeństwa, aparat wyznaniowy oraz władze PZPR, stosujące terror i wykorzystujące materiały kompromitujące. Tworzyła je i finansowała oraz nadzorowała ich pracę partia komunistyczna. Zadaniem omawianych w artykule organizacji było rozbicie Kościoła od wewnątrz i podporządkowanie go państwu totalitarnemu. Kościół katolicki karał kanonicznie duchownych, którzy działali w ich strukturach, gdyż dopuszczali się oni tym samym zdrady. W województwie lubelskim organizacje te skupiały blisko 10% ogółu księży katolickich. Zakończyły działalność w 1956 roku, gdy rozpoczęła się w Polsce destalinizacja. Duchownych, którzy popierali komunistyczną władzę, popularnie i ironicznie określano mianem księży patriotów. W artykule opisano tworzenie i działalność struktur organizacyjnych tego ruchu kapłanów oraz przeprowadzono analizę motywów i uwarunkowań, które doprowadziły księży do kolaboracji z komunistyczną władzą.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2021-01-27 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/11082
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 75 (2020)
pol
Prawa autorskie (c) 2021 Janusz Wrona
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/11079
2021-02-05T09:15:23Z
f:ART
"210127 2021 eng "
0239-4251
dc
Wojciech Korfanty – współtwórca polskiej niepodległości
Urbanowicz, Beata
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie https://orcid.org/0000-0002-8534-2864
Śląsk; Wojciech Korfanty; niepodległość; powstanie śląskie
Wojciech Korfanty był politykiem nowoczesnym, przywódcą i ideologiem ruchu narodowodemokratycznego, komisarzem, dyktatorem III Powstania Śląskiego, posłem, publicystą, senatorem, wicepremierem, a także więźniem brzeskim i politycznym emigrantem. Był charyzmatycznym przywódcą i autorytetem moralnym. Obecnie jest jednym z zapomnianych ojców polskiej niepodległości.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2021-01-27 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/11079
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 75 (2020)
pol
Prawa autorskie (c) 2021 Beata Urbanowicz
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/10876
2021-02-05T09:14:39Z
f:ART
"210127 2021 eng "
0239-4251
dc
Obcość w relacjach międzycywilizacyjnych na przykładzie opisu wschodniej tyranii w „Poselstwie” Eliasza Pielgrzymowskiego
Stasiak, Arkadiusz M.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0000-0003-1828-8199
Eliasz Pielgrzymowski; tyran; wolność; kultura moskiewska; kultura europejska
W 1600 roku Eliasz Pielgrzymowski sprawował funkcję sekretarza polskiego poselstwa do Moskwy. Przebywał w stolicy Wielkiego Księstwa Moskiewskiego do końca trwania rokowań, tj. do 11 marca 1601 roku. Po powrocie do Polski przygotował retrospektywne Poselstwo – główne źródło analizy zawartej w niniejszym artykule. Jednym z podstawowych motywów Poselstwa Pielgrzymowskiego jest strach przed moskiewskim tyranem i jego ludźmi. Autor pracy wyeksponował tyrańską władzę księcia prowadzącą do niewoli poddanych, tak różnej od wolności polskiej szlachty. Często przy tym wykazuje niższość kultury moskiewskiej wobec kultury europejskiej.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2021-01-27 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/10876
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 75 (2020)
pol
Prawa autorskie (c) 2021 Arkadiusz Michał Stasiak
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/10527
2021-02-05T09:09:43Z
f:ART
"210127 2021 eng "
0239-4251
dc
Ogólnopolskie Forum Literackie w 1979 roku jako przykład infiltracji środowisk literackich w PRL
Gross, Radosław
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie https://orcid.org/0000-0003-4190-5415
pisarze; inwigilacja; PRL; Służba Bezpieczeństwa
W okresie PRL pisarze mieli odgrywać szczególną rolę. Według słów Stalina byli „inżynierami dusz ludzkich”. Poprzez swoją twórczość mieli kształtować pożądane przez rządzących postawy społeczne. Literatura stała się więc literaturą zaangażowaną, służącą ówczesnej władzy i jej celom. Z powodu takiego postrzegania roli literatury w kreowaniu swoistej inżynierii społecznej środowiska literackie musiały być poddane inwigilacji. Wszelkie konferencje, zjazdy, fora i spotkania były bacznie obserwowane przez funkcjonariuszy policji politycznej. Szeroki wachlarz zastosowanych środków, a także treść pozyskanych informacji świadczą o dużej wadze, jaką Służba Bezpieczeństwa przywiązywała do roli środowisk literackich w ówczesnej Polsce oraz o ich głębokiej infiltracji.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2021-01-27 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/10527
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 75 (2020)
pol
Prawa autorskie (c) 2021 Radosław Gross
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/9995
2020-11-09T10:19:18Z
f:ART
"191230 2019 eng "
0239-4251
dc
Międzygeneracyjne przekazywanie tradycji rodzinnych w społecznościach Polaków i Białorusinów mieszkających na Ukrainie
Krykun, Julia
Państwowe Centrum Naukowe Ochrony Dziedzictwa Kulturowego przed Katastrofami Spowodowanymi przez Człowieka https://orcid.org/0000-0002-5996-1768
Polacy; Białorusini; stosunki międzyetniczne; przekaz kulturowy; tradycje rodzinne; ukraińskie Polesie
В статье осуществлен обзор и предварительная систематизация материалов о межэтнических отношениях и культурной трансмиссии в семейных традициях, быте поляков и белорусов Украинского Полесья в начале ХХ и ХХI вв. Многовековые взаимоотношения трех народов, проживавших на территории с одинаковыми географическими, историческими, социально-экономическими условиями жизни, способствовали развитию процессов их сближения в бытовой сфере, духовно-религиозной жизни, а также, связанных с образованием смешанной семьи. В памяти местных жителей сохранено много воспоминаний о традиционных элементах общего семейного быта, которые в трансформированном виде сохранились до нашего времени.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2019-12-30 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/9995
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 74 (2019)
rus
https://journals.umcs.pl/f/article/download/9995/39626
Prawa autorskie (c) 2020 Julia Krykun
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/9969
2020-11-09T10:10:16Z
f:ART
"191230 2019 eng "
0239-4251
dc
„Wrota” na pograniczu polsko-ruskim w kontekście znanej bitwy polsko-ruskiej w 1266 r. w nieznanym miejscu. Glosa do dyskusji nad lokalizacją
Rozwałka, Andrzej
Uniwersytet Rzeszowski https://orcid.org/0000-0001-5801-8826
średniowiecze; pogranicze polsko-ruskie na Roztoczu; bitwa w 1266 r.; „Wrota” – przejście między Polską i Rusią
Zainteresowanie badawcze „Wrotami”, czyli przejściem na granicy polsko-ruskiej w okresie wczesnego średniowiecza, ma długą (od XIX stulecia), choć nie ciągłą tradycję. Dopiero ostatnie odkrycie na Roztoczu Zachodnim grodziska na wyniesieniu Czubatej Góry w Kawęczynie (gm. Szczebrzeszyn, pow. zamojski) ponownie zwróciło uwagę na możliwość doszukiwania się tego przejścia na pograniczu Roztocza Szczebrzeszyńskiego i Roztocza Gorajskiego. Celem artykułu było wskazanie, na ile prawdopodobna jest taka teza. Zebranie danych ze źródeł pisanych – zarówno polskich, jak i ruskich – oraz rozpatrzenie ich w kontekście bitwy ruskiego księcia Szwarna z księciem polskim Bolesławem Wstydliwym w 1266 r., a także w odniesieniu do obecnego odkrycia sprawia, że na nowo powinniśmy wznowić dyskusję na tak istotny temat, jakim jest topografia pogranicza polsko-ruskiego w XIII w. Rezultaty takiej dyskusji mogą istotnie wpłynąć na rozpoczęcie badań archeologicznych w omawianej przestrzeni.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2019-12-30 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/9969
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 74 (2019)
pol
https://journals.umcs.pl/f/article/download/9969/37754
https://journals.umcs.pl/f/article/download/9969/37755
https://journals.umcs.pl/f/article/download/9969/37756
https://journals.umcs.pl/f/article/download/9969/0
https://journals.umcs.pl/f/article/download/9969/37757
https://journals.umcs.pl/f/article/download/9969/37758
https://journals.umcs.pl/f/article/download/9969/37759
https://journals.umcs.pl/f/article/download/9969/37760
https://journals.umcs.pl/f/article/download/9969/37761
https://journals.umcs.pl/f/article/download/9969/37762
https://journals.umcs.pl/f/article/download/9969/37763
https://journals.umcs.pl/f/article/download/9969/37764
https://journals.umcs.pl/f/article/download/9969/37765
https://journals.umcs.pl/f/article/download/9969/37766
https://journals.umcs.pl/f/article/download/9969/37767
Prawa autorskie (c) 2020 Andrzej Rozwałka
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/10029
2020-11-09T10:10:17Z
f:ART
"191230 2019 eng "
0239-4251
dc
Hojność dla Kościoła lub zamiłowanie do piękna – w świecie cennych przedmiotów biskupa włocławskiego i arcybiskupa gnieźnieńskiego Jakuba z Sienna
Wilk-Woś, Zofia
Społeczna Akademia Nauk w Łodzi http://orcid.org/0000-0001-5315-1169
Jakub z Sienna; arcybiskup gnieźnieński; biskup włocławski; działalność fundacyjna; książki; przedmioty liturgiczne
Jakub of Sienno was one of the most interesting and significant people of Polish Church in the late Middle Ages. Very well educated, he was considered to be an art lover and bibliophile and like his cousin Zbigniew Oleśnicki, he was involved in several foundations and donations for the Church and Kraków University. The main aim of the paper was to discuss Jakub’s foundation and donation activity and an attempt to give an answer to the question about the reasons why he engaged in such a wide foundation activity. The author focused on those elements that distinguish his attitude to widely understood art from the attitude of other people of his time. Written sources (letters, bills, chapter’s books and biographies) provide numerous information about liturgical vessels, vestments and other precious objects or books that Jakub of Sienno acquired and sometimes brought from his journeys.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2019-12-30 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/10029
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 74 (2019)
eng
Prawa autorskie (c) 2020 Zofia Woś-Wilk
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/9815
2020-11-09T10:10:16Z
f:ART
"191230 2019 eng "
0239-4251
dc
Miecz – broń, która opowiada. Głos do dyskusji nad Epitafium Jana z Jeřeně
Kadlec, Antonín
Uniwersytet Jana Evangelisty Purkyně w Uście nad Łabą https://orcid.org/0000-0002-6485-5329
historia; kultura; sztuka; Wacław IV; miecz; Epitafium Jana z Jeřeně; średniowiecze
The article extends a contemporary discussion about the Epitaph of Jan of Jeřeň and argues that these two male saints who are traditionally referred to as Bartholomew and Thomas do not have to be the only interpretation here. Simultaneously, it shows us the basic need to deal with the concrete objects displayed. These can essentially influence the narrative potential of the artwork. This study points out the desirable multidisciplinary approach that is being demonstrated here by an example of a type of an object (falchion) in relation to a medieval art of Central Europe.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2019-12-30 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/9815
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 74 (2019)
eng
https://journals.umcs.pl/f/article/download/9815/37056
Prawa autorskie (c) 2020 Antonín Kadlec
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/10047
2020-11-09T10:10:17Z
f:ART
"191230 2019 eng "
0239-4251
dc
Obecność wojsk rosyjskich i zasiedlenie terytorium Zaporoża (regionu między rzekami Orelą i Samarą) w okresie Nowej Siczy (1734–1775)
Sukhomlyn, Oleksandr D.
Narodowa Akademia Nauk Ukrainy https://orcid.org/0000-0002-0864-8560
zaporoski gospodarz; Ukraina Południowa; słoboda; kolonizacja; spis wyznaniowy; rosyjskie twierdze
This article considers general course of the region’s settlement and the process of creating slobodas in the vicinity of Russian strongholds, and the colonisation efforts (state and private) undertaken by the Russian administration on the basis of micro-historical approach. Analysis of documents on the census proves that it was the Zaporizhian elites, and not the Russian strongholds, that had a fundamental impact on the process of settlement of Zaporizhia in the 1740s and 1760s. Attempts to control the slobodas, situated near the strongholds, by the Russian administration and attempts to extend power to Zaporizhian subjects were not successful.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2019-12-30 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/10047
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 74 (2019)
rus
Prawa autorskie (c) 2020 Oleksandr D Sukhomlyn
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/10048
2020-11-09T10:10:17Z
f:ART
"191230 2019 eng "
0239-4251
dc
Prawosławny sobór żeńskiego monasteru w Turkowicach w latach 1906–1929
Dmitruk, Stefan
https://orcid.org/0000-0001-5591-5468
Turkowice; Cerkiew prawosławna; prawosławny monastycyzm; II fala burzenia cerkwi prawosławnych w 1929 r.; I wojna światowa; II Rzeczpospolita Polska; Rosja
W artykule zostały opisane dzieje prawosławnego soboru w żeńskim monasterze w Turkowicach w latach 1906–1929. Za pomocą metody studium przypadku omówiono przyczyny powstania i budowę cerkwi w 1906 r. oraz jej rozbiórkę w 1929 r. Podstawą tekstu są źródła z archiwów w Lublinie i we Lwowie. Klasztor w Turkowicach odgrywał ważną rolę w życiu prawosławnych mieszkańców Królestwa Polskiego na początku XX w. Okresy przed I wojną światową i Wielką Wojną oraz lata 1918–1929 umożliwiają analizę polityki wyznaniowej Rosji i Polski wobec społeczności prawosławnej w rejonie Hrubieszowa. Analiza wpisuje się w dalszą perspektywę badawczą związaną z losami prawosławia, głównie z nierozpoznanym dostatecznie w polskiej nauce wątkiem życia monastycznego w Turkowicach na początku XX w.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2019-12-30 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/10048
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 74 (2019)
pol
Prawa autorskie (c) 2020 Stefan Dmitruk
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/9896
2020-11-09T10:10:17Z
f:ART
"191230 2019 eng "
0239-4251
dc
Struktura dóbr szlacheckich w księstwie głogowskim i podstawy ich prawnego funkcjonowania w czasach habsburskich (1526–1740)
Kuczer, Jarosław
Uniwersytet Zielonogórski https://pl.wikipedia.org/wiki/Jaros%C5%82aw_Kuczer https://orcid.org/0000-0002-1344-3973
Śląsk; szlachta; własność ziemska; księstwo głogowskie; fideikomis
W artykule omówiono problem kształtowania się własności ziemskiej w rękach szlachty w okresie habsburskim na obszarze księstwa głogowskiego, pozostającego wydzieloną częścią administracyjną ówczesnego władztwa czeskiego. Poruszono głównie kwestie związane z potencjałem ludnościowym księstwa, z jego terytorium, na bazie czego dokonano analizy rozwoju drobnej, średniej i wielkiej własności ziemskiej. Majątki szlacheckie księstwa głogowskiego powierzane były w posiadanie na podstawie trzech porządków prawnych. Główny podział przebiegał na linii dziedziczności bezwarunkowej, dziedziczności lennej oraz formy przejściowej. U podstaw takiego zróżnicowania leżała skomplikowana historia księstwa głogowskiego tak w środkowym, jak i późnym średniowieczu, a więc jego przynależność do Korony Czech, władania nim przez Piastów głogowskich, a następnie powierzenie go w ręce członków polsko-litewskiej dynastii Jagiellonów (Jana Olbrachta i Zygmunta Jagiellończyka, Władysława Jagiellończyka i Ludwika II). Opisane zróżnicowanie pod względem wielkości majątków i ich pozycji prawnej względem króla Czech związane było z występowaniem tutaj takich form, jak tzw. władztwa, fideikomisy, majoraty i wolne państwo stanowe. Właściciele każdego z nich dysponowali odmiennymi prawami do ziemi, a ich majątki – wraz z podnoszeniem rangi – mogły stać się nawet odrębnymi jednostkami administracyjnymi, których właściciele mogli pozyskać dla siebie prawa równe książęcym (w tym np. osobną pozycję w życiu publicznym przez uzyskanie głosu indywidualnego podczas obrad sejmu śląskiego).
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2019-12-30 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/9896
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 74 (2019)
pol
https://journals.umcs.pl/f/article/download/9896/37423
https://journals.umcs.pl/f/article/download/9896/37424
https://journals.umcs.pl/f/article/download/9896/37425
https://journals.umcs.pl/f/article/download/9896/37426
Prawa autorskie (c) 2020 Jarosław Kuczer
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/9843
2020-11-09T10:10:17Z
f:ART
"191230 2019 eng "
0239-4251
dc
„Kiedy wszystko stracone, należy przynajmniej honor ratować” – działalność publiczna księcia Antoniego Pawła Sułkowskiego (1785–1836) w Wielkim Księstwie Poznańskim
Madziar, Dawid
Uniwersytet Śląski w Katowicach https://orcid.org/0000-0002-6065-3842
Antoni Paweł Sułkowski; Wielkie Księstwo Poznańskie; sejmy prowincjonalne; powstanie listopadowe; marszałek sejmu
Celem artykułu było przedstawienie aktywności publicznej księcia Antoniego Pawła Sułkowskiego (1785–1836) w latach 20. i 30. XIX w. W tym okresie Sułkowski występował w obronie polskiej narodowości, pełniąc funkcję marszałka na trzech sejmach prowincjonalnych w latach 1827, 1830 i 1834. Nakreślono także zaangażowanie księcia w pracę „organiczną” oraz wytłumaczono zmianę, jaka zaszła w pojmowaniu przez niego walki o sprawę polską. Ponadto analizie została poddana postawa Sułkowskiego wobec powstania listopadowego.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2019-12-30 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/9843
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 74 (2019)
pol
https://journals.umcs.pl/f/article/download/9843/37174
https://journals.umcs.pl/f/article/download/9843/37175
Prawa autorskie (c) 2020 Dawid Madziar
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/9455
2020-11-09T10:10:17Z
f:ART
"191230 2019 eng "
0239-4251
dc
Z dziejów jeździectwa na Lubelszczyźnie. Pierwsze wyścigi konne w Lublinie w 1860 r.
Przegaliński, Andrzej
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie http://orcid.org/0000-0002-6255-0417
hodowla koni; epoka międzypowstaniowa; wyścigi konne; Lubelszczyzna; zabory
W artykule podjęto próbę opisania pierwszych zawodów jeździeckich odbytych w Lublinie w 1860 r. Tło dla rozważań stanowią dzieje hodowli koni i wyścigów w Królestwie Polskim, począwszy od lat Królestwa Polskiego konstytucyjnego, na epoce międzypowstaniowej kończąc. Opracowanie może być też traktowane jako przyczynek do historii Towarzystwa Rolniczego – wszak wystawa rolnicza urządzona wówczas w stolicy guberni lubelskiej i towarzyszące jej atrakcje (w tym m.in. próba rączości koni) była ostatnią tego typu imprezą zorganizowaną pod patronatem Towarzystwa.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2019-12-30 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/9455
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 74 (2019)
pol
Prawa autorskie (c) 2020 Andrzej Przegaliński
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/9195
2020-11-09T10:10:15Z
f:ART
"191230 2019 eng "
0239-4251
dc
Niemcy – wrogowie czy partnerzy? Przegląd opinii średniowiecznych polskich autorów
Pleszczyński, Andrzej
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie http://orcid.org/0000-0003-4830-5201
średniowieczna Polska; historiografia; średniowieczne Niemcy; postrzeganie kulturowe; stereotypy
Ziel dieses Artikels ist es, die Meinungen polnischer mittelalterlicher Autoren historiographischer Texte über die Deutschen und ihre Staaten zu untersuchen: über das Reich und spätere deutsche Gebietsherrschaften, Polens Nachbarn. Aufgrund der Vielzahl der Quellen enthält dieser Artikel nur Informationen zu ausgewählten Meinungen, die die wichtigsten Tendenzen veranschaulichen. Darüber hinaus versucht der Autor, die kulturellen Grundlagen für die formulierten Ansichten der Geschichtsschreiber zu finden.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2019-12-30 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/9195
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 74 (2019)
ger
Prawa autorskie (c) 2020 Andrzej Pleszczyński
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/9828
2020-11-09T10:10:17Z
f:ART
"191230 2019 eng "
0239-4251
dc
Rola prezydiów rad narodowych w procesie naboru na studia wyższe w latach 1953–1956 na przykładzie województwa zielonogórskiego
Halczak, Bohdan
Uniwersytet Zielonogórski https://orcid.org/0000-0001-8632-5997
stalinizm; rekrutacja na wyższe uczelnie; województwo zielonogórskie
W dniu 2 marca 1953 r. Prezes Rady Ministrów ustalił nową procedurę rekrutacji kandydatów na studia wyższe. Aby podjąć studia wyższe, absolwenci szkół średnich musieli uzyskać pozytywną opinię od władz administracyjnych w swoim powiecie. Władze komunistyczne kierowały do uczelni wyższych młodzież pochodzenia chłopskiego i robotniczego. Młodym ludziom, uznanym za „obcych klasowo”, uniemożliwiano podjęcie studiów. Procedura ta obowiązywała do 1956 r. W artykule przedstawiono proces rekrutacji kandydatów na studia w latach 1950–1953 w realiach województwa zielonogórskiego.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2019-12-30 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/9828
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 74 (2019)
pol
Prawa autorskie (c) 2020 Bohdan Julian Halczak
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/9234
2020-11-09T10:10:18Z
f:SPR
"191230 2019 eng "
0239-4251
dc
Sprawozdanie z Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Kodyfikacja prawa w II Rzeczypospolitej – sukcesy i porażki”, Lublin, 10 maja 2018 r.
Bradliński, Kamil
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Mierzwa, Marek
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Niewęgłowski, Krzysztof
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2019-12-30 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/9234
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 74 (2019)
pol
https://journals.umcs.pl/f/article/download/9234/34325
Prawa autorskie (c) 2020 Kamil Bradliński
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/9860
2020-11-09T10:10:16Z
f:ART
"191230 2019 eng "
0239-4251
dc
Pozycja kobiet z rodzin rycerskich w dzielnicy krakowsko-sandomierskiej w okresie rozbicia dzielnicowego
Teterycz-Puzio, Agnieszka
Akademia Pomorska w Słupsku http://orcid.org/0000-0003-1728-3062
pozycja majątkowa kobiet; pozycja prawna kobiet; księstwo krakowsko-sandomierskie; XII–XIII stulecie
W artykule postawiono pytania: Jaka była pozycja prawna kobiet z warstwy rycerskiej w okresie rozbicia dzielnicowego w księstwie krakowsko-sandomierskim oraz jakie były losy tych kobiet? Podstawę do wnioskowania stanowiły dokumenty powstałe w Małopolsce w omawianym okresie, w których wzmiankowane są kobiety. Występowały one w nich najczęściej z mężami lub jako wdowy, dokonując nadań głównie na rzecz Kościoła, bądź były wzmiankowane w związku ze sprawą, która ich dotyczyła. W świetle znanych dokumentów należy stwierdzić możliwość rozporządzania własnością majątkową przez kobiety w dzielnicy krakowsko-sandomierskiej w okresie rozbicia dzielnicowego. Niektóre kobiety pojawiają się w kilku dokumentach, zwykle dotyczących tej samej sprawy.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2019-12-30 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/9860
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 74 (2019)
pol
Prawa autorskie (c) 2020 Agnieszka Teterycz-Puzio
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/7669
2019-12-13T11:36:26Z
f:ART
"190527 2019 eng "
0239-4251
dc
Lwowscy skrzypkowie pochodzenia żydowskiego w opinii dziennikarzy i krytyków muzycznych w Polsce międzywojennej
Fink, Kinga
Uniwersytet Rzeszowski https://orcid.org/0000-0002-6930-8084
Lwów; II Rzeczpospolita; Żydzi; skrzypkowie; krytyka muzyczna
W międzywojennym Lwowie działało wielu znakomitych skrzypków pochodzenia żydowskiego, którzy aktywnie włączali się w polskie życie muzyczne jako soliści, kameraliści, dyrygenci, członkowie orkiestr oraz pedagodzy. Uczestniczyli nie tylko w życiu koncertowym miasta, występowali bowiem również na polskich i zagranicznych scenach muzycznych i dokonywali nagrań dla Polskiego Radia. Do najwybitniejszych żydowskich skrzypków-wirtuozów związanych ze Lwowem w tym czasie należeli: Robert Perutz, Feliks Eyle i Bronisław Gimpel. Problem sformułowany w tytule niniejszego opracowania dotyczy stosunku krytyków muzycznych („elit”) do lwowskich muzyków żydowskiego pochodzenia („obcych”) w okresie międzywojennym, tj. w latach narastania w Polsce antysemityzmu i nacjonalizmu.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2019-05-27 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/7669
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 73 (2018)
pol
Prawa autorskie (c) 2019 Kinga Fink
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/7439
2019-12-13T11:36:26Z
f:MT
"190527 2019 eng "
0239-4251
dc
Kazimierz Juszczakowski – zapomniany pedagog
Surmacz, Małgorzata
Muzeum Lubelskie https://orcid.org/0000-0001-7695-663X
Gładyszewski, Grzegorz
Politechnika Lubelska https://orcid.org/0000-0002-6328-8721
Kazimierz Juszczakowski; lubelska oświata; walka o szkołę polską; sylwetki lubelskich nauczycieli; Szkoła Lubelska; Prywatne Męskie Gimnazjum im. Stefana Batorego w Lublinie; II Lubelska Drużyna Harcerska im. Zawiszy Czarnego; Kuratorium Oświaty w Lublini
Kazimierz Juszczakowski (1884–1969) – pedagog, pracownik oświaty, nauczyciel w lubelskich szkołach średnich, działacz harcerski. Uczył przedmiotów ścisłych. Przez lata zawodowo związany był z tzw. Szkołą Lubelską (późniejszym Prywatnym Męskim Gimnazjum im. Stefana Batorego) – jedną z najstarszych polskich szkół prywatnych powstałych w okresie zaborów. Opiekował się szkolną drużyną harcerską im. Zawiszy Czarnego. Był autorem wspomnień o wychowankach poległych w walkach o niepodległość Polski. Znany i ceniony w lubelskim środowisku kultury w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Po II wojnie światowej skazany na zapomnienie.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2019-05-27 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/7439
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 73 (2018)
pol
https://journals.umcs.pl/f/article/download/7439/26576
https://journals.umcs.pl/f/article/download/7439/26577
https://journals.umcs.pl/f/article/download/7439/26578
https://journals.umcs.pl/f/article/download/7439/26579
https://journals.umcs.pl/f/article/download/7439/26580
Prawa autorskie (c) 2019 Małgorzata Surmacz, Grzegorz Gładyszewski
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/7918
2019-12-13T11:36:26Z
f:ART
"190527 2019 eng "
0239-4251
dc
Greccy lekarze w oczach rzymskiej elity (od Republiki po I w. n.e.)
Ángeles Alonso, María
Uniwersytet Kraju Basków https://orcid.org/0000-0002-9239-6756
starożytna medycyna; greccy lekarze; medicus; rzymska arystokracja; rzymska gravitas
In the 3rd century BC, Greek doctors brought scientific medicine to Rome. The arrival of new therapeutic practices, which were the inheritance of a different mental and cultural framework, provoked a double reaction at Rome. On the one hand, philhellenic circles promoted the presence of physicians in the city and in aristocratic households. On the other hand, the part of the elite that defended the safeguarding of the Roman gravitas condemned both the new medicine and the physicians. The assimilation of Greek medicine in Rome was accomplished in the 1st century BC. However, the attitude of Roman elite towards doctors continued to be ambiguous, since these doctors came usually from the East and practiced a foreign medicine. The aim of this paper is to analyze the attitude of the Roman elite towards those who had to take care of their health. With the help of literary sources like Cato the Elder, Cicero or Pliny, we will evaluate to what extent these physicians who interacted in the life of the aristocracy were perceived as carnifici who killed or amici who healed.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2019-05-27 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/7918
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 73 (2018)
eng
Prawa autorskie (c) 2019 María Ángeles Alonso
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/8527
2019-12-13T11:36:26Z
f:REC
"190527 2019 eng "
0239-4251
dc
Księga sądowa wsi Wysoka k. Łańcuta 1665–1792, wstęp i oprac. A. Techmański, Kraków 2017 („Bibliotheca Iagiellonica. Fontes et Studia”, t. 31), ss. 231
Kołacz-Chmiel, Małgorzata
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie https://orcid.org/0000-0002-4410-2389
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2019-05-27 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/8527
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 73 (2018)
pol
Prawa autorskie (c) 2019 Małgorzata Kołacz-Chmiel
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/7923
2019-12-13T11:36:26Z
f:ART
"190527 2019 eng "
0239-4251
dc
Stereotypy – literatura – polityka. Jan (Iwan) Mazepa w polskim przekazie
Chynczewska-Hennel, Teresa
Uniwersytet w Białymstoku https://orcid.org/0000-0002-9847-4540
Jan (Iwan) Mazepa; stereotypy; literatura; polityka; historiografia
Jan (Iwan) Mazepa-Kołodyński (około 1639–1709) to postać znana głównie pisarzom, poetom, malarzom i kompozytorom. Mazepa, początkowo związany z Janem Kazimierzem, a następnie z hetmanem prawobrzeżnej Ukrainy Doroszenką, zwrócił się do Piotra I. W latach 1687–1708 był hetmanem kozackim lewego brzegu Ukrainy. Powrót Mazepy do Polski nastąpił po wojnie Rosji ze Szwecją. Mazepa starał się odłączyć Ukrainę od Rosji. Nawiązał kontakt z obozem Stanisława Leszczyńskiego. Klęska Karola XII w Połtawie (8 sierpnia 1609 r.) Była końcem marzenia hetmana o wolnej Ukrainie. Dla Rosji i rosyjskiego Kościoła prawosławnego przez długi czas był symbolem zdrajcy, co miało wpływ na rosyjską historiografię. Dla współczesnej Ukrainy Iwan Mazepa jest bohaterem narodowym. W polskich mediach, z wyjątkiem relacji Jana Chryzostoma Paska i części starszej historiografii, obraz Mazepy jest obiektywny i raczej pozytywny. W artykule omówiono opinie i oceny w dzienniku Paska i dramacie Juliusza Słowackiego. Podano przykłady słowa „mazepa” w mowie potocznej. Z historiografii polskiej wspomniano polskich historyków, w tym: Józefa Feldmana, Jana Perdenia, Józefa Andrzeja Gierowskiego, Wiesława Majewskiego, Władysława Andrzeja Serczyka, Zbigniewa Wójcika i innych. W konkluzji autorka stwierdza, że nie ma książki biograficznej o Mazepie. Czeka on wciąż na właściwego historyka i należy mieć nadzieję, że uwzględni on zjawisko złego wpływu wszystkich tendencji politycznych na obiektywność historyczną.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2019-05-27 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/7923
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 73 (2018)
pol
Prawa autorskie (c) 2019 Teresa Chynczewska-Hennel
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/7919
2019-12-13T11:36:26Z
f:ART
"190527 2019 eng "
0239-4251
dc
Europejczycy jako obcy. Relacje pomiędzy Zachodem a czagataidzkim imperium Tamerlana na przełomie XIV i XV w. – przyczynek do badań nad znaczeniem Embajada a Tamorlán w relacjach pomiędzy christianitas latina a Mongołami
Burkiewicz, Łukasz
Akademia Ignatianum w Krakowie https://orcid.org/0000-0001-9115-0837
Mongołowie; Europejczycy; Timur; Embajada a Tamorlán
Celem niniejszego opracowania nie jest przedstawienie całościowego spojrzenia na relacje pomiędzy światem cywilizacji łacińskiej, christianitas latina, a światem Mongołów oraz ich dziedzictwa w Azji Środkowej i Wschodniej, lecz opisanie kontaktów przedstawicieli świata zachodnioeuropejskiego z imperium Czagataidów, stworzonego przez Tamerlana, które miały miejsce w przededniu bardzo ważnej dla studiów historycznych i kulturowych wyprawy kastylijskich posłów do Samarkandy. W latach 1403–1406 hidalgo Ruy González de Clavijo, poseł króla Kastylii oraz Léonu Henryka III (1390–1406), w imieniu swojego władcy odbył misję dyplomatyczną na dwór Tamerlana w Samarkandzie. Relacja z tej podróży – Embajada a Tamorlán, będąca najstarszą kastylijską narracją z podróży, została wydana w XVI w. jako jeden z elementów budujących wizerunek imperium hiszpańskiego Filipa II Habsburga. W kontekście panowania Tamerlana – znanego zarówno z okrucieństwa, jak i niesłychanych sukcesów w podboju olbrzymich obszarów Azji Środkowej, Iranu, Iraku i Zakaukazia – na baczną uwagę zasługują nieliczne świadectwa Europejczyków, którzy dotarli na tereny podbite przez tego władcę i trafili na jego dwór. Przykładem takiego świadectwa jest Embajada a Tamorlán, którego autor, będąc gościem Tamerlana, miał swobodny dostęp do życia codziennego mieszkańców imperium i samego władcy, dzięki czemu pozostawił bardzo dokładny opis timurydzkiego państwa. Jego relacja zawiera niezwykle barwny i interesujący przegląd zwyczajów oraz kultury dworskiej, politycznej i społecznej w stolicy państwa Tamerlana i na jego dworze.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2019-05-27 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/7919
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 73 (2018)
pol
Prawa autorskie (c) 2019 Łukasz Burkiewicz
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/7920
2019-12-13T11:36:26Z
f:ART
"190527 2019 eng "
0239-4251
dc
„Co za czasy!… Chamy taki miód piją! Boże, Ty to widzisz i nie grzmisz?”. O deprecjacji Kozaków przez szlachtę Rzeczypospolitej w okresie powstania Chmielnickiego
Drozdowski, Mariusz
Uniwersytet w Białymstoku https://orcid.org/0000-0002-2132-9687
Kozacy; powstanie Chmielnickiego; deprecjacja; szlachta; Rzeczpospolita; sejm; pamiętniki; poezja
Artykuł dotyczy problemu deprecjacji Kozaka zaporoskiego przez szlachtę Rzeczypospolitej Obojga Narodów podczas powstania prowadzonego przez Bohdana Chmielnickiego. Szczegółowa analiza dotyczyła takich źródeł, jak korespondencja, uchwały parlamentów polskich, wspomnienia, poezja okolicznościowa, które wyraźnie wskazują na występowanie wśród szlachty tendencji do identyfikowania Kozaków z chłopami, a tym samym ich dojścia do buntu chłopskiego. Podjęto również kwestie związane z deprecjacją przywódcy powstania – Chmielnickiego, postrzeganego przez szlachtę Rzeczypospolitej jako chłopa. Podkreślono, że tendencja do deprecjacji Kozaka wśród szlachty Rzeczypospolitej Obojga Narodów podczas powstania Chmielnickiego wzmocniła jej przekonanie o tym, że wydarzenia 1648 r. były niczym innym, jak buntem poddanych – chłopów, skierowanym głównie przeciwko porządkowi gospodarczemu Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Identyfikując Kozaków z ludnością niskiej klasy i postrzegając ich jako chłopów, traperów, niewolników i prostaków, szlachta była świadoma swojej narodowej władzy państwowej lub nawet większych ambicji politycznych i była przekonana, że kierowały nimi przede wszystkim niskie motywy, takie jak żądza krwi, zniszczenie, a nawet pragnienie bogactwa i władzy.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2019-05-27 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/7920
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 73 (2018)
pol
Prawa autorskie (c) 2019 Mariusz Drozdowski
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/7544
2019-12-13T11:36:26Z
f:ART
"190527 2019 eng "
0239-4251
dc
Sąd wyższy prawa niemieckiego na zamku w Lublinie w pierwszej połowie XV w. – skład osobowy
Sochacka, Anna
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie https://orcid.org/0000-0002-8011-6817
historia sądownictwa; prawo niemieckie; zamek w Lublinie; drobna szlachta; sołtysi; wójtowie
Sądy wyższe prawa niemieckiego obradujące na zamkach królewskich, powoływane przez monarchę lub jego starostów dla rozstrzygania sporów odnoszących się do sołectw i wójtostw, tworzyło osiem osób: przewodniczący temu gremium landwójt i siedmiu ławników, rekrutujących się spośród sołtysów i wójtów okolicznych miejscowości lokowanych na prawie niemieckim. Skład takiego sądu zasiadającego na zamku lubelskim znamy z zapisek z lat 1415–1416 oraz 1445–1448. Wynika z nich, że zmianie uległy wówczas zasady powoływania wspomnianych ławników – zniknęły osoby sprawujące urzędy sołeckie w dobrach prywatnych oraz ograniczono gremium sądzące wyłącznie do zarządców królewszczyzn, co można uznać za przejaw słabnięcia pozycji sołtysów i wójtów w dobrach szlacheckich i kościelnych, ale też może za ślad ograniczenia kompetencji sądu, zawężenia jego właściwości do funkcji sądu leńskiego dla majątków królewskich. Sąd zamkowy w Lublinie tworzyli głównie przedstawiciele drobnej szlachty, często zaliczający się do klienteli lokalnych urzędników; tylko jeden zasiadający w nim sołtys był kmieciem. W przypadku ubogich szlachciców posiadanie sołectw – a zwłaszcza wyróżnienie, jakim było powołanie w skład omawianego sądu – zabezpieczało przed dalszą pauperyzacją, a nawet w kilku przypadkach prowadziło do osiągnięcia niższych urzędów (zarządcy młynów królewskich, burgrabiego, komornika i podpiska sądu ziemskiego, podpiska sądu grodzkiego), kmieciowi zaś umożliwiło awans do stanu szlacheckiego.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2019-05-27 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/7544
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 73 (2018)
pol
Prawa autorskie (c) 2019 Anna Sochacka
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/7531
2019-03-27T13:30:14Z
f:STR
"180616 2018 eng "
0239-4251
dc
Strona tytułowa wraz ze spisem treści
Naukowy, Redaktor
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2018-07-03 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/7531
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 72 (2017)
pol
Prawa autorskie (c) 2018 Redaktor Naukowy
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/6118
2019-03-27T13:30:14Z
f:ART
"180703 2018 eng "
0239-4251
dc
Formowanie się ram przestrzennych i instytucjonalnych gminy miejskiej w średniowiecznym Lublinie (XIII i XIV w.)
Okniński, Piotr
Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
kolonizacja; lokacja; samorząd miejski; ratusz; kancelaria miejska; układ urbanistyczny; urbanizacja
This article deals with the formation of institutional structures and spatial frames of the late medieval urban settlement, which developed throughout the 13th and 14th centuries on the Old Town-Hill in Lublin. Author reinterprets the findings of previous studies on Lublin’s history in the light of Max Weber’s concept of Western-European model of the urban community. Town of this type is characterized as an autonomous administrative unit, having its own communal government and jurisdiction system, as well as a territorial entity of defined boundaries. Author distinguishes three steps of the urban development in Lublin: 1) establishment of an early urban settlement along today’s Grodzka Street, in the neighborhood of St. Michael the Archangel’s church in the 13th century, 2) implementation of municipal law and the creation of new urban layout by Ladislaus the Elbow-High and Casimir the Great, 3) rapid acceleration of institutional and spatial development after Casimir’s death.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2018-07-03 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/6118
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 72 (2017)
eng
Prawa autorskie (c) 2018 Piotr Okniński
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/6287
2019-03-27T13:30:14Z
f:ART
"180703 2018 eng "
0239-4251
dc
Samorząd miasta Krakowa w czasach przedprzemysłowych
Noga, Zdzisław
Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
Kraków; ustrój miast; prawo magdeburskie; rada miejska; quadragintavirat
Die Stadt Krakau funktionierte seit ihrer Lokation (1257) bis zur Verfassung vom 3. Mai 1791 nach Magdeburger Recht, aber auch die örtlichen Zünfte besaßen eine Stadtgemeindeordnung. In der Anfangszeit der Lokationsstadt spielten Erbvögte und die sog. Gerichtsbank die Hauptrolle. Nach der Konfiszierung des Vogtamtes durch Herzog Władysław Łokietek (Ellenlang) im Jahre 1312 infolge einer Rebellion des Vogtes Albert kam es dann zur Degradierung dieses Organs. Seitdem übten die Vögte nur noch Gerichts- und Polizeifunktionen aus und waren vom Stadtrat abhängig.
Dieses Organ war kurz nach der Lokation der Stadt entstanden. Anfangs vom Vogt ernannt und danach durch Kooptierung ergänzt, war es ein echter Repräsentant der Stadtbewohner. Eine Konsequenz der Rebellion des Vogtes Albert war der Verlust der vollen Autonomie der Stadtgemeinde, und von nun ab ernannte den Rat alljährlich der Herrscher oder sein Beamter, seit dem 15. Jahrhundert der Krakauer Wojewode, der acht amtierende Ratsherren auswählte, während die vorher amtierenden Ratsherren, die in diesem Jahr nicht ausgewählt wurden, einen 16 Personen starken Altenrat bildeten. Das Amt war auf Lebenszeit. Erst Ende des 17. Jahrhunderts erlangte der Rat das Recht, neue Ratsherren zu wählen. Dieses Organ erlangte eine privilegierte Position in der Stadt und konzentrierte in seiner Hand alle wichtigsten Kompetenzen, darunter die Nominierung der Schöffen und der Berufsbeamten mit dem Schreiber und dem Syndikus an der Spitze, sowie die Vertretung der Stadt in den Kontakten nach außen. Von einer zahlenmäßig kleinen Gruppe von Familien besetzt, wurde es zu einer oligarchischen Institution, die sich hauptsächlich um die Interessen der eigenen Gruppe kümmerte, zum Nachteil der meisten Bürger, die erst nach Konflikten im 16. Jahrhundert das Recht auf Kontrolle der öffentlichen Finanzen durch eine als Quadragintavirat bezeichnete eigene Vertretung erlangten. Schließlich bildete sich in de zweiten Hälfte des 17. Jahrhunderts eine breite Vertretung des einfachen Volkes – der communitas – heraus, die die Funktionen des Quadragintavirats übernahm. Diese Institutionen wachten über die Autonomie der Stadtgemeinde und gestalteten über Jahrhunderte hinweg die bürgerlichen Haltungen der Krakauer.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2018-07-03 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/6287
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 72 (2017)
ger
Prawa autorskie (c) 2018 Zdzisław Noga
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/6531
2019-03-27T13:30:14Z
f:ART
"180703 2018 eng "
0239-4251
dc
Dwie średniowieczne tradycje lubelskie oraz ich wpływ na poczucie tożsamości lokalnej wspólnoty (XIII? – początek XVII w.)
Michalski, Wojciech
Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie
Lublin – średniowieczne tradycje lokalne; Lublin – historia, XIII–XIV w.; Lublina – świadomość historyczna; społeczność Lublina, XIII–XVII w. – poczucie tożsamości; tradycje o oblężeniu zamku lubelskiego przez Tatarów zimą 1340/1341 r.; Fara św. Michała w
The article presents the medieval accounts of the two short stories about the past of Lublin, concerning the siege of its castle by Tatars in the winter of 1340/1341 and the apparition of St. Michael to prince Leszek Czarny and the ruler’s subsequent victory over pagan Jatvings (1282). Following the traces of the familiarity of these narratives in the town up to the turn of the 16th century, it is argued that they were well recognized local traditions. They conveyed ideas of particular importance and attractiveness to theLublin community and provided a distinct way of perceiving of the important elements of townscape. Thus the stories about legendary history ofLublin influenced the sense of identity of theLublin community in several significant ways.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2018-07-03 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/6531
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 72 (2017)
eng
Prawa autorskie (c) 2018 Wojciech Michalski
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/6282
2019-03-27T13:30:14Z
f:ART
"180703 2018 eng "
0239-4251
dc
Gminy miejskie w średniowiecznych Prusach i Inflantach – pomiędzy władzą rady a uczestnictwem mieszczan
Czaja, Roman
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
miasto średniowieczne; Prusy; Inflanty; gmina miejska; własny wizerunek
Der Artikel präsentiert Forschungen zum Modell der Stadtgemeinde, wie es sich im Selbstbild der wichtigsten Städte in Preußen und Livland im Mittelalter herausbildete, und seinen Verbindungen mit der sozialen und politischen Wirklichkeit. Eine Analyse der in der Korrespondenz und in den Dokumenten angewandten gewohnheitsmäßigen Praktiken ergab, dass sich die preußischen und livländischen Städte im 13. Jahrhundert als Stadtgemeinden präsentierten, die mit Hilfe von Organe der Gemeindeherrschaft (Ortsverwalter, Stadtrat) funktionierten. Mit Beginn des 14. Jahrhunderts wurde in den wichtigsten preußischen Städten eine Tendenz zur Betonung der Oberrigket des Stadtrates gegenüber der Bürgergemeinschaft erkennbar. In Livland galt das Bild einer egalitären Gemeinschaft bis in die zweite Hälfte des 14. Jahrhunderts. Trotz der dominierenden politischen Rolle der oligarchischen Stadträte überwogen die Ideen des Gemeinwohls und der Beteiligung der Bürger an der Herrschaftsausübung. Der Autor zeigt, dass die Stadträte in Zeiten des Konflikts mit dem Territorialherrscher und jedesmal, wenn es zu inneren Kämpfen kam, unabhängig von der politischen Wirklichkeit versuchten, das Bild einer egalitären Gemeinschaft zu kreieren, die an den meisten politischen und administrativen Entscheidungen beteiligt war. In Livland sollen die Gilden im 15. Jahrhundert eingeladen worden sein, über Stadtgemeinden (Riga, Reval) betreffende Angelegenheiten mitzuentscheiden. Die als Teil des Selbstbildes der Städte geschaffenen Bilder sollten als Kommunikationsmittel betrachtet werden, die dem Erreichen bestimmter politischer und sozialer Ziele dienten. In beschränktem Maße würden sie die wirkliche politische Kondition der preußischen und livländischen Städte widerspiegeln.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2018-07-03 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/6282
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 72 (2017)
ger
Prawa autorskie (c) 2018 Roman Czaja
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/5924
2019-03-27T13:30:14Z
f:ART
"180703 2018 eng "
0239-4251
dc
Miasta hanzeatyckie pomiędzy autonomią a władzą panów ziemskich
Auge, Oliver
prawo lubeckie; Lubeka; autonomia; Kilonia; władza nad ziemią; polityka sojuszy; absolutyzm
Das Magdeburger Stadtrecht hatte bekanntlich einen enormen Einfluss auf die Genese und Ausbildung der Stadtrechte und damit auch auf die Stadtentwicklung in Ostmittel- und Osteuropa. Die zweite große Stadtrechtsfamilie, die bis weit nach Osteuropa hinein prägend für die Urbanisierung und autonomiebegründend werden sollte, ist diejenige des Lübischen Rechts. Über 100 Städte, darunter Reval und auch Novgorod, werden dieser Stadtrechtsfamilie zugeordnet, die sich schwerpunktmäßig über den südlichen Ostseeraum und die angrenzenden Regionen erstreckte. Ein Großteil der betreffenden Städte verstand sich auf Dauer oder zumindest zeitweilig zugleich als Hansestädte. Um deren Ringen zwischen Autonomie und Landesherrschaft geht es in diesem Beitrag. Zu diesem Zweck wird zunächst die allgemeine Forschungssituation skizziert, um auf dieser Grundlage die Genese der städtischen Autonomie Lübecks im Spannungsfeld verschiedener miteinander konkurrierender Stadtherren bis 1226 zu entwickeln. Darauf wird am Beispiel der Stadt Kiel gezeigt, mit welchem wechselnden Erfolg andere Städte dem Lübecker Vorbild zu folgen versuchten. In einem weiteren, abschließenden Schritt wird dargelegt, wie sich die Hansestädte insgesamt gegen den zum Ausgang des späten Mittelalters wachsenden Territorialisierungsdruck der Fürsten und Landesherren auf dem Wege einer verstärkten Bündnispolitik zur Wehr zu setzen bemühten. Von einem Ende der Autonomie dieser Städte kann trotz des letztlichen Scheiterns dieser Bündnisbemühungen nicht gesprochen werden. Diese verloren die Städte erst im Zeitalter des Absolutismus.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2018-07-03 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/5924
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 72 (2017)
ger
Prawa autorskie (c) 2018 Oliver Auge
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/6114
2019-03-27T13:30:14Z
f:ART
"180703 2018 eng "
0239-4251
dc
Składniki ustroju miejskiego w Magdeburgu i ich przeniesienie do kultury prawnej Europy Środkowo-Wschodniej
Gönczi, Katalin
samorząd miejski; wolność miejska; zgromadzenie mieszczan; rada miejska; ława sądowa; przeniesienie prawne; Królestwo Węgier; prawo miejskie Žilina; prawo miejskie Budy; wybory rady miejskiej i ławników; obowiązki mieszczan
Vom 13. Jahrhundert an hatte das Magdeburger Stadtrecht eine zentrale Rolle im Hinblick auf die Entstehung der städtischen Rechtstraditionen in Ostmitteleuropa. In der Studie werden die Elemente der mittelalterlichen Stadtverfassung in Magdeburg vorgestellt (die Bürgerversammlung, der Stadtrat und der Schöffenstuhl), denn gerade die Stadtverfassung und die Balance der Kompetenzen zählen zu den wichtigen Gründen für den Transfer des Magdeburger Rechts in Ostmitteleuropa, stellte Heiner Lück fest. Die Wahl der Schöffen und der Ratsherren in Magdeburg zeigen die Grundlagen des modernen Staates. So trugen die Kooptation der Schöffen für lebenslange Beschäftigung und ihre finanzielle Unabhängigkeit Züge der richterlichen Unabhängigkeit im modernen Staat.
Mehrere Stadtrechtsbucheinträge zeigen parallele Gedanken im Hinblick auf die Wahl der städtischen Honoratioren, und zwar von Zeit, Land und Herrschaftsbereich unabhängig. Dieses Phänomen lässt sich als Transfer des Magdeburger Rechts beschreiben. Die gemeinsame Grundlage und so auch der Wissensträger war wahrscheinlich das Sächsische Weichbild, eine Rechtsquelle aus dem Umfeld des Magdeburger Schöffenstuhls. Am Beispiel von zwei Rechtsinstitutionen, die Wahl der Amtsträger und die Amtswahrnehmungspflicht der Bürger kann der Rechtstransfer in den Städten des Königreichs Ungarn nachgewiesen werden. Die parallelen Stellen in den städtischen Rechtsquellen aus Böhmen, Ungarn und Polen zeigen Bausteine einer mémoire culturelle ostmitteleuropäischer Rechtskultur.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2018-07-03 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/6114
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 72 (2017)
ger
Prawa autorskie (c) 2018 Katalin Gönczi
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/5941
2019-03-27T13:30:14Z
f:ART
"180703 2018 eng "
0239-4251
dc
Utrzymywanie pokoju a autonomia miejska w miastach średniowiecznych. O znaczeniu rytualnego ukorzenia się przed biskupimi panami miasta
Kamp, Hermann
poddanie; Kolonia 1074; Lampert von Hersfeld; pokuta kościelna; mediacja; pojednanie w Paderbornie z 1222 r.; autonomia miejska; arbitraż
Der vorliegende Aufsatz geht der Frage nach, welche Funktion und welchen Stellenwert rituelle Unterwerfungen bei der Beilegung von Konflikten zwischen Stadtbürgern und ihren bischöflichen Stadtherrn im römisch-deutschen Reich vor 1300 besaßen. Anhand der Kölner Unterwerfungen von 1074 und 1258 sowie der rituellen Selbstdemütigung der Paderborner Bürger im Jahr 1222 wird exemplarisch aufgezeigt, dass sich selbst in den Unterwerfungen, die die Unterordnung der Stadtgemeinschaft symbolisch festhalten, der Aufstieg und die wachsende Autonomie der Städte widerspiegeln. Dabei steht die frühe an den Formen der Kirchenbuße ausgerichtete Kölner Unterwerfung für die Behauptung eines ungeminderten Strafanspruchs des Stadtherrn, dem nur geringe Grenzen gesetzt waren, weil es keine Vermittler gab, die ihn auf ein bestimmtes Verhalten hätten verpflichten können. Insofern offenbart das Engagement von Vermittlern in den beiden anderen Konflikten das gewachsene Prestige der städtischen Oberschichten, die nun als Verhandlungspartner anerkannt wurden, denen gegenüber man sich auch verpflichtete. Während es in Paderborn 1222 noch allein die Forderungen des Bischofs waren, die in der Sühneurkunde Aufnahme fanden, wurden bei der Beendigung der Kölner Konflikts von 1258 zwei mehr oder minder paritätisch aufgebaute Urkunden auf- und ein Schiedsgericht eingesetzt, das über die Klagen beider Seiten befinden und einen Ausgleich schaffen sollte. Damit war die Stadt dem Bischof als Konfliktgegner gleichgestellt. Gerade das letzte Beispiel führt deutlich vor Augen, wie der Stellenwert der rituellen Unterwerfung im Rahmen der Konfliktbeilegung abnahm, weil die Abgrenzung der Rechtsansprüche zwischen Stadtherr und Stadt gegenüber der Bestrafung des Ungehorsams in den Vordergrund trat. Infolgedessen rückte auch das Schiedsurteil ins Zentrum der Konfliktbeilegung. Dennoch konnte die rituelle Unterwerfung mit der wachsenden Autonomie der Städte nicht ganz verdrängt werden. Sie blieb ein sinnvolles Instrument, um Vergehen zu benennen und zu vergeben, um exkommunizierten Sündern die Wiederaufnahme in die Kirche zu bahnen, um die Ehre des Stadtherrn wiederherzustellen und um Herrschaftsverhältnisse sichtbar neu zu begründen.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2018-07-03 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/5941
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 72 (2017)
ger
Prawa autorskie (c) 2018 Hermann Kamp
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/6652
2019-03-27T13:30:14Z
f:ART
"180703 2018 eng "
0239-4251
dc
Lokacja Lublina na prawie magdeburskim i jego droga ku świetności w XIV w.
Szczygieł, Ryszard
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Lublin; lokacja; przywilej lokacyjny; gmina miejska; prawo magdeburskie; proces lokacyjny
Zu Beginn des 14. Jahrhunderts erreichte die Bewegung der Lokation von Dörfern und Städten nach deutschem Recht auch das Lubliner Land. Die erste Stadt auf diesem Territorium, die nach dem Lokationsmodell modernisiert wurde, war Lublin. Die Rechtsgrundlage dieser Investition, die von Maciej (Matthias) durchgeführt wurde, dem Landhauptmann von Krakau und Sandomir und zugleich Erbvogt in der Stadt Opatowiec (Sandomirer Land), bildete das Lokationsprivileg des Herzogs Władysław Łokietek (Ellenlang), das am 15. August 1317 „bei Krakau“ ausgestellt wurde.
Bis zu dieser Zeit war Lublin ein Siedlungsensemble, das aus mehreren, auf Hügeln gelegenen Siedlungsbereichen bestand: auf dem Schlosshügel (die Burg), dem Altstadthügel (eine protostädtische Siedlung), Czwartek und Żmigród. Die Stadtinvestition wurde auf dem Altstadthügel mit einer Fläche von 7 Hektar in schachbrettartiger Ordnung geplant und durchgeführt. Es entstand auch eine Stadtgemeinde, die sich nach Magdeburger Recht regieren sollte; an ihrer Spitze stand der Erbvogt Maciej. Die Bewohner der Stadt erhielten zahlreiche Privilegien, u.a. eine zwanzigjährige Freistellung von Steuern für den Herzog sowie die Befreiung von Zollgebühren auf dem Territorium seines Staates.
Der Lokationsprozess dauerte auch unter der Herrschaft von König Kasimir dem Großen fort. Damals entstanden zahlreiche gemauerte Gebäude, und es wurden auch Wehrmauern errichtet. Lublin war damals ein grenznahes Etappenziel für den Großhandel und eine Basis für Kriegszüge des Königs gegen die Rus‘. Die Rolle der Stadt wuchs rapide nach der Polnisch-Litauischen Union in den Jahren 1385–1386, als sie sich im Zentrum der Monarchie von Władysław Jagiełło zwischen Polen, Litauen und der Rus‘ befand und als Zentrum für den Handelsaustausch und für Hoftage der politischen Eliten beider Staaten – des polnischen und des litauischen – fungierte. Im Verlauf des 15. Jahrhunderts stieg Lublin in die Liga der wichtigsten Städte der Jagiellonenmonarchie auf.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2018-07-03 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/6652
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 72 (2017)
ger
Prawa autorskie (c) 2018 Ryszard Szczygieł
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/6774
2019-03-27T13:30:14Z
f:REC
"180703 2018 eng "
0239-4251
dc
Dzieje Lublina w popularnej syntezie na siedemsetletnią rocznicę lokacji miasta. Lublin. 700 lat dziejów miasta, red. G. Figiel, R. Szczygieł, W. Śladkowski, Lublin 2017, ss. 369
Michalski, Wojciech
Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2018-07-03 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/6774
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 72 (2017)
pol
Prawa autorskie (c) 2018 Wojciech Michalski
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/6682
2019-03-27T13:30:14Z
f:REC
"180703 2018 eng "
0239-4251
dc
Kilka uwag o monografii Lublin. 700 lat dziejów miasta” red. G. Figiel, R. Szczygieł, W. Śladkowski, Lublin 2017, ss. 369
Obara-Pawłowska, Anna
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2018-07-03 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/6682
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 72 (2017)
pol
Prawa autorskie (c) 2018 Anna Obara-Pawłowska
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/6530
2019-03-27T13:30:14Z
f:SPR
"180703 2018 eng "
0239-4251
dc
Konferencja „Lublin 1317 – narodziny miasta europejskiego. Lublin 1317 – Die Geburt einer europäischen Stadt. Lublin 1317 – the origins of an European city”, UMCS, 26–28 czerwca 2017
Pleszczyński, Andrzej
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2018-07-03 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/6530
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 72 (2017)
eng
Prawa autorskie (c) 2018 Andrzej Pleszczyński
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/6409
2019-03-27T13:30:14Z
f:MT
"180703 2018 eng "
0239-4251
dc
Obchody 700-lecia Lublina na UMCS
Adamska, Aneta
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2018-07-03 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/6409
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 72 (2017)
pol
Prawa autorskie (c) 2018 Aneta Adamska
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/5676
2019-03-27T13:30:14Z
f:MT
"180703 2018 eng "
0239-4251
dc
Mnisi klasztoru bazylianów w Lublinie (1748–1779): informacje biograficzne
Stecyk, Jurij
Uniwersytet Państwowy Pedagogiczny w Drohobyczu
biografia; bazylianie; przysięga zakonna; nowicjat
На підставі персональних даних укладено біограми василіанського чернецтва. Подано загальну просопографічну характеристику монахів за наступними критеріями: загальний вік, територіальне та соціальне походження, вступ до чернецтва, складення чернечих обітів, отримання свячень, освітні студії, монастирські та церковні обов’язки.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2018-07-03 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/5676
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 72 (2017)
ukr
Prawa autorskie (c) 2018 Jurij Stecyk
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/6123
2019-03-27T13:30:14Z
f:ART
"180703 2018 eng "
0239-4251
dc
Różnorodność etniczna, prawo miejskie, miasto. Lwów w późnym średniowieczu
Heyde, Jürgen
etniczność; relacje etniczne; prawo magdeburskie; społeczności miejskie; Ormianie; mieszczanie; XIV–XV stulecie
Der Aufsatz diskutiert die Rolle ethnischer Elemente in den Verleihungen des Magdeburger Rechts im mittelalterlichen Rotreußen und geht dabei besonders auf die Lokation Lembergs im Jahre 1356 ein. Am Beispiel der Beziehungen zwischen der Bürgergemeinde und der armenischen Gemeinde bis in die Mitte des 15. Jahrhunderts wird die Bedeutung ethnischer Elemente in der politischen und gesellschaftlichen Praxis der Stadt untersucht.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2018-07-03 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/6123
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 72 (2017)
ger
Prawa autorskie (c) 2018 Jürgen Heyde
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/5960
2019-03-27T13:30:14Z
f:ART
"180703 2018 eng "
0239-4251
dc
Šupane, Withasen, Vethenici, Witsassen – formy reprezentacji wspólnot wiejskich na obszarach Zachodnich Słowian
Hardt, Matthias
żupani; Witsassen; przedstawiciele społeczności wiejskich
Im Rahmen des hoch- und spätmittelalterlichen Landesausbaus in Ostmitteleuropa entstanden nicht nur in den Städten mit ihren Räten und Schöffengremien Repräsentanten kommunaler Gemeinschaften, sondern auch ländliche Siedlungen waren durch Personen nach außen vertreten, die im Gebiet östlich der Saale häufig als „Schulte“ bezeichnet wurden. Aber schon die slawischen Siedlungen der Zeit vor dem Beginn der westlichen Zuwanderung hatten Repräsentanten, die sie gegenüber Fürsten und neuen Herren vertraten. Sie wurden „Supane“ und „Withasen“ genannt. Ihnen und der Wandlung ihrer Funktionen und Aufgaben ist der folgende Aufsatz gewidmet.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2018-07-03 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/5960
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 72 (2017)
ger
Prawa autorskie (c) 2018 Matthias Hardt
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/5518
2017-08-10T09:24:58Z
f:MT
"170719 2017 eng "
0239-4251
dc
Wspomnienie o „Panu Dziekanie”. Ku pamięci Profesora Marka Mądzika (1946–2016)
Litwiński, Robert
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Wydział Humanistyczny
.
www.wydawnictwo.umcs.lublin.pl
2017-07-19 00:00:00
application/pdf
https://journals.umcs.pl/f/article/view/5518
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; Vol 71 (2016)
pol
Prawa autorskie (c) 2017 Robert Litwiński
258bef8b8c714fa1e83a5c9dae787512