2024-03-29T10:35:31Z
https://journals.umcs.pl/index/oai
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/16812
2023-12-20T11:22:45Z
ff:NOA
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/16812
2023-12-20T11:22:45Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 2 (2023); 253-255
Recenzenci
Gabryś-Sławińska, Monika
2023-12-19 14:20:19
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/16812
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/16811
2023-12-20T09:29:07Z
ff:NOA
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/16811
2023-12-20T09:29:07Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 2 (2023); 243-251
Informacje dla autorów
Gabryś-Sławińska, Monika
2023-12-19 14:20:18
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/16811
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/16810
2023-12-20T09:29:07Z
ff:NOA
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/16810
2023-12-20T09:29:07Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 2 (2023); 235-241
Noty o Autorach
Gabryś-Sławińska, Monika
2023-12-19 14:20:17
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/16810
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/16809
2023-12-20T09:29:07Z
ff:STR
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/16809
2023-12-20T09:29:07Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 2 (2023); 1-7
Strony tytułowe i spis treści
Gabryś-Sławińska, Monika
2023-12-19 14:19:45
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/16809
pl
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/16494
2023-12-20T09:29:07Z
ff:WS
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/16494
2023-12-20T09:29:07Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 2 (2023); 9-13
Przestrzenie literatury, kultury, języka – przestrzenie w literaturze, kulturze i języku, część druga (wprowadzenie)
Gabryś-Sławińska, Monika; Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Jiménez-Placer, Susana Maria; Universidade de Santiago de Compostela
2023-12-19 14:19:46
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/16494
space; literature; language; culture
pl
Wprowadzenie do numeru zawierające informacje o artykułach składających się na tom.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/15142
2024-01-04T09:04:00Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15142
2024-01-04T09:04:00Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 2 (2023); 117-124
Przestrzeń literacka i poszukiwanie tożsamości w powieściach L'Ampleur du saccage Kaoutar Harchi oraz Bilqiss Saphii Azzedine
Elazzouzi, Khira; Université Chouaib Doukkali
2023-12-19 14:20:02
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15142
literary space; identity; suburbia; transgression
fr
Przestrzeń literacka nie jest anodynową sceną (uśmierzającą ból) z diegezy utworów. Jest raczej wektorem znaczeń, czynnikiem konstruującym akcję, przekazicielem krytyki społecznej. W artykule badano przedstawiony w L'Ampleur du saccage i Bilqiss wszechświat referencyjny ‒ odrażające i obskurne przedmieścia wytwarzające poczucie wstydu i nienawiści, strefy napięcia, gdzie granice są dziwnie pomieszane, przesunięte i splecione. Retoryka i reprezentacje związane z tym uniwersum sygnalizują prawdziwy ból tożsamościowy.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/15377
2023-12-20T09:29:07Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15377
2023-12-20T09:29:07Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 2 (2023); 15-42
Horror vacui w królewskim mieście. Mirakularne przestrzenie Lublina w XVII-wiecznych i XVIII-wiecznych księgach cudów miejskich
Nowicka-Struska, Anna; Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
2023-12-19 14:19:47
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15377
city; Lublin; miracles; religious literature; baroque; micro-narratives
pl
Horror vacui – estetyczna kategoria właściwa sztukom plastycznym jest metaforą omawianych w artykule staropolskich ksiąg o cudach; odzwierciedla zarówno mozaikowość i wielorakość dawnych zbiorów mirakularnych, jak i dynamiczny ich odbiór, teksty te bowiem za każdym razem prowadzą do innego oblicza kultury dawnej i pokazują zróżnicowane aspekty przeszłości. Metafora horror vacui w kontekście ksiąg mirakularnych i miasta, z którego pochodzą odzwierciedla także mnogość zarówno lubelskich tekstów religijnych związanych z lubelskimi miejscami świętymi jak i samych miejsc - depozytariuszy obrazów, relikwii czy cudów. Księgi mirakularne uznawane są za cenny materiał do badań nad dziejami religijności, medycyny, kultury, mentalności; fascynujące teksty użytkowe. Wielość zachowanych przekazów skłoniła ich badaczy do sformułowania tezy o znamiennej dla kultury dawnej „wrażliwości mirakularnej” Księgi mirakularne, choć badane wieloaspektowo, zwłaszcza po względem religijności, jednak nie były analizowane pod kątem związków z przestrzenią, której dotyczą, na przykład jednego miasta. Tematem niniejszego artykułu jest szczególna relacja zapisów mirakularnych drukowanych, rękopiśmiennych bądź dodanych do utworów literackich opisów cudów religijnych z miejscem - miastem Lublinem w XVII i XVIII wieku.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/16366
2023-12-20T09:29:07Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/16366
2023-12-20T09:29:07Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 2 (2023); 187-194
Portal internetowy jako przestrzeń publiczna i prywatna (na przykładzie genezanazwisk.pl)
https://journals.umcs.pl/ff/article/download/16366/66882
Naruszewicz-Duchlińska, Alina; Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
2023-12-19 14:20:12
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/16366
website; topical website; space; information; interactions
pl
W artykule stawia się tezę, że portal internetowy jest postrzegany i językowo ukazywany jako przestrzeń. Przedmiotem badań jakościowych, których efekty przedstawia artykuł, stały się posty użytkowników jednego z serwisów tematycznych, kierowane do administracji portalu. Na podstawie analizy ich zawartości potwierdzono, że portal jest traktowany jako przestrzeń publiczna, przede wszystkim udostępniająca informacje, ale i umożliwiająca interakcje. Poza tym w tekście ukazano ogląd wybranej problematyki z perspektywy endogennej – twórcy portalu, dla którego stanowi on przestrzeń prywatną.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/15304
2023-12-20T09:29:07Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15304
2023-12-20T09:29:07Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 2 (2023); 103-115
Wyspy Sołowieckie, czyli przestrzeń odwrócona: Meteorolog Oliviera Rolina i Dziennik wilka Mariusza Wilka
Bodzinska-Bobkowska, Jadwiga; Uniwersytet Gdański, Polska
2023-12-19 14:19:59
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15304
Solovki; territory; labyrinths; white nights; Far North
fr
Wyspy Sołowieckie to tajemnicze terytorium, w którego topografii krzyżują się historia, geografia i duchowość. Celem artykułu jest przyjrzenie się, jak przestrzeń ta funkcjonuje w twórczości Oliviera Rolina i Mariusza Wilka, którzy swoje teksty literackie sytuują właśnie na rosyjskiej Dalekiej Północy. Przyjmując perspektywę geokrytyczną i komparatystyczną, staram się zidentyfikować w Meteorologu i Wilczym notesie struktury przestrzenne i zrozumieć, jakie – w opisywanych labiryntach i zniekształceniach – kryją się znaczenia.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/16493
2023-12-20T09:29:07Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/16493
2023-12-20T09:29:07Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 2 (2023); 125-148
Przestrzeń Kielc we wspomnieniach Edwarda Kusztala – Fajerką przez Kielce
Cygan, Stanisław; Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
2023-12-19 14:20:04
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/16493
urban discourse; urbanized space; Kielce; image of the city
pl
W artykule podejmuję próbę opisu wielowymiarowej przestrzeni miejskiej Kielc w jej zróżnicowaniu językowym, kulturowym i społecznym, zawartej we wspomnieniach wybitnego kieleckiego aktora teatralnego Edwarda Kusztala pt. Fajerką przez Kielce. Jego wędrówka pamięci pozwala poznać przestrzeń kulturową miasta, miejską przestrzeń konsumpcyjną i przestrzeń najbliższą autorowi, czyli oswojoną przestrzeń domowo-podwórkową ulicy Dzierżyńskiego w powojennych Kielcach.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/15286
2023-12-20T09:29:07Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15286
2023-12-20T09:29:07Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 2 (2023); 173-185
Aksjologia przestrzeni w ujęciu kognitywnym. Próba analizy na przykładzie wybranych związków frazeologicznych w języku włoskim
Bocian, Edyta; Uniwersytet Szczeciński
2023-12-19 14:20:10
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15286
axiology; space; image schemata; phraseology; Italian language
pl
Definicje słownikowe słowa „przestrzeń” nie zawierają opisu zabarwienia aksjologicznego w strukturze hasłowej, a jednak pojęcie to, pomimo wyjściowej neutralności, ulega zarówno pozytywnemu, jak i negatywnemu wartościowaniu, co zostaje przedstawione na gruncie frazeologii języka włoskiego. Autorka stara się wykazać, że proces nacechowania dymensji przestrzennej dodatnią lub ujemną aksjologią opiera się na przedpojęciowych orientacyjnych schematach wyobrażeniowych, które nierzadko krzyżują się z innymi schematami oraz różnymi domenami poznawczymi w kontekście użycia.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/16270
2023-12-20T09:29:07Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/16270
2023-12-20T09:29:07Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 2 (2023); 217-233
Pojęcia transdyscyplinarne w świetle teorii amalgamatów pojęciowych
Bajerowska, Anna; Uniwersytet Warszawski
2023-12-19 14:20:15
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/16270
conceptual blending; self-evaluation; attractor; connectors; cross-space mapping
en
Pojęcia transdyscyplinarne mają szczególną wartość, pozwalają bowiem przekraczać granice dyscyplin i konstruować nowe kategorie eksplorowanej rzeczywistości. Niniejszy artykuł stanowi analizę związków konceptualnych konstytuujących zręby transdyscyplinarnego pojęcia atraktory samooceny, które powstało na styku psychologii społecznej i teorii systemów Analiza bazuje na teorii amalgamatów pojęciowych. Ujęto w niej genezę pojęcia oraz istotne związki (vital relations) i odwzorowania międzyprzestrzenne. Ponadto zidentyfikowane i opisane zostały międzyprzestrzenne konektory eksplikatywne charakterystyczne dla transdyscyplinarnego transferu wiedzy.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/15200
2023-12-20T09:29:07Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15200
2023-12-20T09:29:07Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 2 (2023); 77-87
Miejsce i psychogeografia w Ambasadorach Henry’ego Jamesa
https://journals.umcs.pl/ff/article/download/15200/62422
Baghli Berbar, Souad; University of Tlemcen, Algieria
2023-12-19 14:19:55
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15200
place; psychogeography; mindscape; Henry James; The Ambassadors
en
Podążając za niedawnym zwrotem przestrzennym w krytyce literackiej i przesunięciem punktu ciężkości na miejsce, niniejszy artykuł bada szczególne znaczenie miejsca w powieści Henry’ego Jamesa Ambasadorowie (1903) i bada związek między geografią i psychologią poprzez głównego bohatera Lamberta Strethera. Analiza zewnętrznych i wewnętrznych obserwacji tego ostatniego opiera się na bliskiej lekturze powieści oraz instrumentarium takich teorii jak psychogeografia i krytyka psychoanalityczna. Podróż Strethera jest w równym stopniu podróżą introspektywną, co eksploracyjną, pozwalającą na wgląd w jego podświadomość poprzez tropiki przemierzanych miejsc. Jego mentalne wizje przestrzeni w powieści można rozpatrywać w kategoriach psychogeografii jego ruchów, swoistego krajobrazu umysłu, na który wpływa freudowskie postrzeganie ludzkiej psychiki.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/16522
2023-12-20T09:29:07Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/16522
2023-12-20T09:29:07Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 2 (2023); 195-216
Rozwijanie uważnych zachowań u studentów przekładoznawstwa. Od praktyki do usposobienia
https://journals.umcs.pl/ff/article/download/16522/67550
Marczak, Mariusz; Uniwersytet Jagielloński
2023-12-19 14:20:13
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/16522
professionalisation; translator education; mindful learning; translation competence; reflective learning
en
Współczesna edukacja tłumaczy ma na celu rozwijanie kompetencji zawodowych, zdolności adaptacji do dynamiki rynku pracy oraz umiejętności uczenia się przez całe życie za pośrednictwem opartego o pracę zespołową, sytuowanego i samodzielnego uczenia się przez doświadczenie. Uwzględniając wagę refleksji w procesie uczenia się przez całe życie, autor artykułu bada możliwość stymulowania (kulturowej) refleksji nad doświadczeniem u studentów uczestniczących w (międzykulturowych) projektach internetowych poprzez instruktaż na temat uważnego zachowania w rozumieniu Ritchharta i Perkinsa. Wyniki badania omawia zaś pod kątem projektowania zadań dydaktycznych wspomagających rozwój kulturowych i innych elementów kompetencji tłumacza.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/15482
2023-12-20T09:29:07Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15482
2023-12-20T09:29:07Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 2 (2023); 43-56
Mont-Oriol albo Owernia Maupassanta: lektura geopoetycka
Tbini, Jihane; Université de la Manouba, Tunisie
2023-12-19 14:19:50
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15482
novel; space; geopoetics; spa; speculation
fr
Oparte na powieści Mont-Oriol Guy de Maupassanta podejście geopoetyczne kwestionuje obraz Owernii, krainy wulkanów i źródeł termalnych, krystalizując wielorakie napięcia między człowiekiem a przestrzenią. Trop miasta uzdrowiskowego skupia się na wodzie jako czynniku przemian zacierającym granicę między jednostką a jej najbliższym otoczeniem. Zmienna i ambiwalentna Owernia Maupassanta jest przedstawiana jako przestrzeń nietknięta, wyłączona z ludzkiego działania, a zatem sprzyjająca idyllom. Z drugiej strony jawi się jako przestrzeń antropiczna, ujawniająca kontrolę człowieka nad naturą i prowadząca do licznych zaburzeń równowagi.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/16373
2023-12-20T09:29:07Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/16373
2023-12-20T09:29:07Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 2 (2023); 57-76
Fotografie i „efekt swojskości” (miejsca). O jednym szkicu krajoznawczym Elizy Orzeszkowej
Zalewski, Cezary; Uniwersytet Jagielloński
2023-12-19 14:19:53
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/16373
Eliza Orzeszkowa; photography; homeliness
Not applicable
pl
Celem artykułu jest określenie wpływu praktyki fotograficznej na konstrukcję przestrzeni, która występuje w szkicu Elizy Orzeszkowej pt. Niemen. Zdjęcia migawkowe. Główne założenie metodologiczne polega na zastosowaniu do analizy i interpretacji tekstu literackiego ustaleń, które dokonała historia XIX-wiecznej fotografii. Wyodrębniła ona podstawowe funkcje tego medium, które – w odpowiednio zmodyfikowanej wersji – są również obecne w tekście Orzeszkowej. Artykuł analizuje zatem, na czym polega: (1) archiwizowanie, (2) porządkowanie, (3) unowocześnianie wiedzy i informowanie oraz (4) ilustrowanie. Funkcje te aktywnie kształtują znaczenia utworu Orzeszkowej, a w ujęciu sumarycznym doprowadzają do powstania tzw. efektu swojskości. Polega on na trójpoziomowej harmonii między podmiotem a miejscem, które wywołuje rezonans w obszarze doświadczeń kulturowych, intelektualnych i biograficznych.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/15410
2023-12-21T08:27:51Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15410
2023-12-21T08:27:51Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 2 (2023); 149-171
Pamiątkowe nazwy ulic Lublina w ujęciu językoznawczym
Goral, Agnieszka; Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
2023-12-19 14:20:06
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15410
streets of Lublin; urbanonymy; street names; commemorative names; streets of the city
pl
Artykuł został poświęcony urbanonimii miejskiej Lublina, w szczególności pamiątkowym nazwom ulic, placów, skwerów, bulwarów. Punktem wyjścia rozważań językoznawczych są wybrane zagadnienia terminologiczne z zakresu współczesnej onomastyki oraz prace analityczne poświęcone nazwom ulic polskich miast (w tym dorobek Mieczysława Buczyńskiego – badacza lubelskich urbanonimów). Termin nazwy pamiątkowe jest ujmowany szeroko i definiowany jako zbiór nazw utworzonych celowo przez organy władzy dla uhonorowania znaczących dla danej społeczności postaci, wydarzeń, organizacji społecznych i politycznych, formacji wojskowych. W części analitycznej została omówiona klasyfikacja kategorii semantycznych nazw pamiątkowych Lublina. Jej podstawą jest podział na trzy grupy: (1) nazwy odantroponimiczne (utworzone od imion i nazwisk osób zasłużonych dla Lublina i regionu, od osób zasłużonych dla kultury polskiej, od osób zasłużonych dla kultury światowej), (2) nazwy związane z wydarzeniami i rocznicami dziejowymi, nazwy ulic od formacji wojskowych, organizacji/ruchów społecznych i politycznych, (3) nazwy ulic od formacji wojskowych, organizacji/ruchów społecznych i politycznych, ugrupowań, towarzystw i stowarzyszeń. Badanie wykazało, że pamiątkowe nazwy ulic Lublina pełnią funkcje właściwe urbanonimom miejskim (nazewniczą tożsamościową, komunikacyjną, społeczną, poznawczą). Nazwy te unifikują lokalną społeczność, pełnią funkcję propagandową (odzwierciedlają system wartości propagowany przez włodarzy miasta), ukazują tendencje nazewnicze w danym okresie, wpisują się w koncepcję rozwoju miasta. Zmiany nazw ulic Lublina odzwierciedlają przemiany społeczno-kulturowe o charakterze ogólnopolskim.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/15155
2024-01-04T08:47:25Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15155
2024-01-04T08:47:25Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 2 (2023); 89-101
Ogród − semiosfera w ekopoezji Jeana Tortela
Mérigonde, Mireille; Université de Limoges
2023-12-19 14:19:57
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15155
fr
W swoich ostatnich zbiorach poeta Jean Tortel (1904−1993) manifestuje ekosemiotyczne podejście do przestrzeni, unikając naturalistycznej pułapki (systemizm, determinizm, myślenie o podmiocie „otoczonym” przez naturę). Postrzegany w niestabilności swych „granic” obraz ogrodu-semiosfery rozpływa się w doświadczaniu przemian, ustępując miejsca ekofenomenalnym relacjom między żywymi i nieżywymi oraz ich interakcjom. Ciało Widzenia jest przenikane przez przestrzeń i dostosowane do jej zmian. Ekopoemat sam w sobie nie jest już ograniczoną przestrzenią, ale formą otwartą na inność, kontakt i możliwe odnowienie kosmopoetyckiego zachwytu.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/16466
2023-10-27T07:03:59Z
ff:NOA
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/16466
2023-10-27T07:03:59Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 1 (2023); 249-257
Informacje dla autorów
Gabryś-Sławińska, Monika
2023-10-25 14:22:42
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/16466
pl
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/16465
2023-10-27T07:03:59Z
ff:NOA
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/16465
2023-10-27T07:03:59Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 1 (2023); 239-248
Noty o autorach
Gabryś-Sławińska, Monika
2023-10-25 14:22:41
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/16465
pl
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/16464
2023-10-27T07:03:59Z
ff:STR
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/16464
2023-10-27T07:03:59Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 1 (2023); 1-7
Strony tytułowe i spis treści
Gabryś-Sławińska, Monika
2023-10-25 14:21:59
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/16464
pl
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/15591
2023-10-27T07:03:59Z
ff:WS
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15591
2023-10-27T07:03:59Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 1 (2023); 9-13
Przestrzenie literatury, kultury, języka – przestrzenie w literaturze, kulturze i języku, część pierwsza (wprowadzenie)
Gabryś-Sławińska, Monika; Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
Jiménez-Placer, Susana Maria; Universidade de Santiago de Compostela
2023-10-25 14:22:00
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15591
space; literature; language; culture
pl
Wprowadzenie do numeru zawierające informacje o artykułach składających się na tom.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/15089
2023-10-27T07:03:59Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15089
2023-10-27T07:03:59Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 1 (2023); 229-237
Reduplikacje syntaktyczne typu dremla dremlesta w etnolekcie gorańskim
Długosz, Natalia; Uniwersytet im. Adama Mickiewicza
2023-10-25 14:22:39
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15089
Gorani ethnolect; repetitions; syntactic reduplications
en
Przedmiot niniejszego artykułu stanowią występujące w etnolekcie gorańskim reduplikacje syntaktyczne, takie jak dremla dremlesta, cincar cincaresti, glitalan glitalanesti i wiele innych. Materiał językowy pochodzi ze słownika gorańsko-albańskiego autorstwa Nazifa Dokle: Reçnik goranski (nashinski) – allbanski (published in Sofia, Bulgaria, 2007). Bazując na wyekscerpowanym materiale opisuję mechanizm powstawania reduplikacji, badam go pod kątem produktywności i regularności. Analizuję wybrane struktury reduplikacyjne pod kątem ich struktury morfologicznej oraz struktury semantycznej. Specjalna uwagę zwracam na cechę ikoniczności semantycznej interesujących mnie powtórzeń. Indeks 80 reduplikacji poddanych analizie podczas badania ani też pozostałe zarejestrowane w słowniku jednostki nie wyczerpują w pełni zasobu tego typu konstrukcji w etnolekcie gorańskim, co świadczy o dużej produktywności tego typu konstrukcji.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/15363
2023-10-27T07:03:59Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15363
2023-10-27T07:03:59Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 1 (2023); 217-228
Światy równoległe a poczucie wspólnoty w przestrzeni edukacyjnej
Rzeszutko, Małgorzata; Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
2023-10-25 14:22:36
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15363
dialogue; educational space; community; culture; axiological commitment
pl
Celem artykułu jest ukazanie przejawów funkcjonowania światów równoległych i sposobów kreowania wspólnoty w przestrzeni edukacyjnej na zajęciach w grupach wielonarodowościowych i wielokulturowych. Zrozumienie człowieka i zjawisk zachodzących w otaczającym go świecie oznacza dotarcie do wartości istotnych dla danej grupy, narodu, kultury. Wspólnota to m.in. solidarność rozumiana jako zbiorowa i indywidualna odpowiedzialność określonej grupy za całość wspólnych działań. Poczucie wspólnoty i współodpowiedzialności wynikają z zaangażowania aksjologicznego, ze zbieżności poglądów oraz dążeń przy świadomości istnienia różnych punktów widzenia. Umożliwianie uczącym się wykonywania tego, co chcą robić i naprawdę lubią, w czym czują się kompetentni, zwiększa motywację, zaangażowanie, odpowiedzialność za własny proces uczenia się, a także buduje poczucie wspólnoty i dialogu w przestrzeni edukacyjnej.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/15047
2023-10-27T07:03:59Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15047
2023-10-27T07:03:59Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 1 (2023); 201-216
Przestrzenie metamorfozy: białoruski teatr w kraju, w podziemiu i na wychodźstwie
Lappo, Irina; Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
2023-10-25 14:22:34
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15047
theatre; independent theatre; underground theatre; theatre in exile; space; repertoire policy
pl
Artykuł poświęcony jest przemianom w teatrze białoruskim, które odbyły się po protestach 2020 roku. Autorka bada korelacje między przestrzenią a polityką repertuarową, systemem wartości i perspektywą rozwoju teatru w warunkach 1) państwowego finansowania i totalitarnego zniewolenia; 2) podziemia; 3) wygnania i gospodarki rynkowej w przestrzeni europejskiej. Przedmiotem opisu i analizy są stosowane przez białoruskich twórców strategie przetrwania uzależnione od sposobu pozycjonowania teatru w przestrzeni geograficznej (w kraju – na emigracji), politycznej (w ramach dyskursu oficjalnego – w podziemiu), fizycznej („na żywo” – w internecie).
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14702
2023-10-27T07:03:59Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14702
2023-10-27T07:03:59Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 1 (2023); 185-200
Mit o Jerozolimie. Powieść Jelizawiety Michailiczenko i Jurija Nesisa "I/e_rus.olim"
Michalska-Suchanek, Mirosława; Uniwersytet Śląski w Katowicach
2023-10-25 14:22:32
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14702
Russian-Israeli literature; cultural transformation; Jewish identity; myth; Jerusalem; Yelizaveta Mikhailichenko; Yuri Nesis
pl
Artykuł jest próbą analizy powieści pod tytułem I/e_rus.olim (2003) autorstwa dwójki przedstawicieli rosyjskojęzycznej literatury w Izraelu – Jelizawiety Michailiczenko i Jurija Nesisa. Ich proza odzwierciedla złożony proces transformacji kulturowej repatriantów z Rosji oraz republik sowieckich i rodzenia się w nich narodowej samoświadomości. Kluczowe są podejmowane przez bohaterów próby dotarcia do własnych korzeni poprzez dekodowanie kulturowo-semiotycznego wymiaru otaczającej ich rzeczywistości. Pisarska para tworzy swój własny mit o Jerozolimie, kompilujący elementy głównych „mitów założycielskich”, na których zbudowana jest żydowska tożsamość, ale bezpośrednio ich nie adaptuje, tylko prowokacyjnie zwiększa ich złożoność. Michailiczenko i Nesis chętnie odwołują się do zabiegu multiplikacji, który stanowi rodzaj zmodyfikowanej figury mise en abyme.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/15006
2023-10-27T07:03:59Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15006
2023-10-27T07:03:59Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 1 (2023); 169-183
Przestrzeń emigracyjna a profil tożsamościowy bohaterek w opowiadaniu "Женщины русских селений" Ludmiły Ulickiej
https://journals.umcs.pl/ff/article/download/15006/61495
https://journals.umcs.pl/ff/article/download/15006/61496
Tarkowska, Joanna; Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
2023-10-25 14:22:30
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15006
emigration; identity; space; love; nationality; Ludmila Uliytskaya
pl
Obiektem analizy i interpretacji w przedłożonym artykule jest swoistość przedstawienia kobiecego „ja” na tle przestrzeni emigracyjnej jako probierza kulturowej identyfikacji bohaterek w opowiadaniu Женщины русских селений Ludmiły Ulickiej. Kategoria przestrzeni odnosi się tu do szeregu opozycji „swój”–„obcy”, Rosja–Ameryka, Wschód–Zachód, kobieta–mężczyzna, dobro–zło itd., semantycznie nawiązując do kwestii filozoficznych, aksjologicznych, ontologicznych i kulturowych. W analizowanym tekście wokół tegoż zagadnienia rozgrywa się dialog trzech protagonistek, z których jedna demonstruje patriarchalny, rosyjski typ myślenia, dla pozostałych ich sytuacja egzystencji na progu dwóch przestrzeni rodzi potrzebę przemiany, rewizji dotychczasowego zachodniego stosunku do życia. W efekcie wszystkie trzy okazują się typowymi kobietami kulturowej przestrzeni Wschodu z ich niepoprawną wrażliwością na niedolę drugiego, poświęceniem oraz skłonnością do alkoholu, który gubi i ratuje, jest źródłem natchnienia, pozwalającym zgłębić tajemnice istnienia, czyni z człowieka błazna i mędrca, pozwala być „śmiesznym człowiekiem” i „tragicznym błaznem”, stojącym na progu życia i śmierci, fałszu i prawdy, rozumu i obłędu, trzeźwości i pijaństwa.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14309
2023-10-27T07:03:59Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14309
2023-10-27T07:03:59Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 1 (2023); 153-167
Podróż do Wenecji w opowieści Diny Rubiny „Wysoka woda wenecjan”
https://journals.umcs.pl/ff/article/download/14309/58379
Nowakowska-Ozdoba, Joanna; Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
2023-10-25 14:22:27
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14309
Dina Rubina; Venice; travelling; memories; death
pl
W artykule przedstawiona została analiza opowiadania Diny Rubiny Wysoka woda wenecjan. Jej celem jest ukazanie różnorodnych aspektów, w jakich pojawia się w tym utworze motyw podróży, a także odpowiedź na pytanie, jakie znaczenie miał wyjazd do Wenecji dla bohaterki. W analizie uwzględniony został kontekst biograficzny, kategorie czasu i przestrzeni, pamięci, poetyka codzienności, elementy geopoetyki. Wycieczka do miasta na lagunie ukazana jest na kilku płaszczyznach: jako ciekawy wypad turystyczny, podróż w przestrzeń kultury, ucieczka od trudnej sytuacji życiowej, podróż sentymentalna, związana ściśle z uczuciami, emocjami i wspomnieniami bohaterki, podróż w przeszłość, przywoływaną zarówno przez wspomnienia, jak i napotykane przez nią ślady przeszłości narodowej i rodzinnej. Ważną rolę w tekście odgrywa również motyw śmierci. Bohaterka, porównując swą sytuację z położeniem skazanej na zagładę Wenecji, stara się oswoić z myślą o śmierci i podejść do niej bez egzystencjalnego niepokoju.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/15111
2023-10-27T07:03:59Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15111
2023-10-27T07:03:59Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 1 (2023); 133-151
Literatura amazigh: od języka budującego przestrzeń do przestrzeni budującej język
El Jarari, Mohamed; University Mohammed the First
Belarbi, Salaheddine; University Mohammed the First
2023-10-25 14:22:24
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15111
oral literature; written literature; cognitive grammar; space of literature; geocriticism
fr
Niniejszy artykuł dotyczy zagadnienia przestrzenności w literaturze amazighe , zarówno mówionej, jak i pisanej. W tym kontekście niezwykle ważne było przeanalizowanie w pierwszej kolejności zakresu przestrzennego w opowieści amazighe. Autorzy udowadniają, że opowieść jako doświadczenie lingwistyczne uczestniczy w procesach konceptualizacji i metaforycznego definiowania doświadczenia przestrzennego człowieka amazighe. Odnoszą się do gramatyki kognitywnej w dziedzinie ustnej narracji, ponieważ występują one poza przestrzenią geograficzną. Zbadano także odniesienie przestrzenne w dwuwierszach z regionu Rif, usiłując próbując zastanowić się nad przestrzenią, która wyłania się z wykonań lirycznych. Na koniec autorzy zajęli się literatura pisaną, analizując dzieła Hassana Banhakeai i Mohameda Akunada. Powieść jest ze swej natury referencjalna, dlatego uznano, że georytyka była najbardziej odpowiednim narzędziem, aby zaprezentować typ relacji między człowiekiem amazighe a jego przestrzenią.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/15202
2023-10-27T07:03:59Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15202
2023-10-27T07:03:59Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 1 (2023); 119-131
Przestrzeń dźwiękowa w dziele poetyckim
https://journals.umcs.pl/ff/article/download/15202/62425
Piaskowski, Łukasz; Uniwersytet Wrocławski
2023-10-25 14:22:21
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15202
space; poetry; sound; soundscape; audiosphere; poetic soundscape
pl
Artykuł poświęcony jest problemowi tematyzacji dźwięku w poezji w kontekście ogólnej poetyki przestrzeni literackiej. Dźwięk to kategoria czasoprzestrzenna, a aparatura pojęciowa, którą stworzono celem jej opisu i interpretacji, związana jest z estetyką przestrzeni nawet na poziomie samej nazwy. Wyróżnia się dźwiękosfery sugerujące, że dźwięki docierają do odbiorców ze wszystkich stron, a także pejzaże dźwiękowe, odwołujące się bezpośrednio do poetyki „patrzenia na obraz”, ale złożony z dźwięków. Celem artykułu było wyróżnienie podstawowych typów takich poetyckich pejzaży i próba udowodnienia użyteczności tej parcelacji na przykładach literackich.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/15175
2023-10-27T07:03:59Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15175
2023-10-27T07:03:59Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 1 (2023); 111-118
Co jest na drugim brzegu? O przestrzennych zależnościach w wierszu Zbigniewa Herberta "Pożegnanie"
Giemza, Lech; Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
2023-10-25 14:22:19
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15175
Herbert; death; eschatology; shore; Heidegger
pl
Artykuł dotyczy wiersza Pożegnanie Zbigniewa Herberta, a zasadnicze pytanie - metafory brzegu i związanych z nią relacji przestrzennych. Topika utworu wskazuje jasno na fakt, że brzeg odnosi się do kresu życia, śmierci i intuicji eschatologicznych. Przestrzeń wyznaczana przez brzeg rzeki jest przestrzenią zadomowienia, podmiot liryczny wyznaje: „mieszkam teraz na stoku wzgórza”. Pozwala to odnieść się do koncepcji M. Heideggera z jego eseju Budować, mieszkać, myśleć. Brzeg w wierszu nie jest jednak zapowiedzią smutnego końca, jest zapowiedzią tego, co czeka po drugiej stronie, a w tekście wyraża się metaforą „drugiego stromego brzegu”.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/15080
2023-10-27T07:03:59Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15080
2023-10-27T07:03:59Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 1 (2023); 97-109
Świat nieustannie umiejscawiany. O Tatrach Jarosława Iwaszkiewicza
Dutka, Elżbieta; Uniwersytet Śląski w Katowicach
2023-10-25 14:22:17
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15080
IIwaszkiewicz; Tatra Mountains; world in placement
pl
Celem artykułu jest interpretacja utworu Skąd widzieliśmy Tatry (Plan sześciu sonetów) Jarosława Iwaszkiewicza. Niekonwencjonalny obraz gór, ze względu na autotematyczny charakter i gry z tradycją, skłania do namysłu nad interakcjami pomiędzy literaturą a przestrzenią. Wykorzystując kategorię „świata umiejscowionego” (zaproponowaną przez A. Kobelską), postawiono tezę, że Tatry w „planie sześciu sonetów” są światem nieustannie umiejscawianym zwłaszcza pod względem topograficznym i poetologicznym. Efektem tych zabiegów w utworze jest dynamiczna przestrzeń, odmienna od tradycyjnych wizerunków „gór niewzruszonych”.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/15190
2023-10-27T07:03:59Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15190
2023-10-27T07:03:59Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 1 (2023); 87-96
Człowiek – miasto – wszechświat: miasto między tożsamością a obcością w niektórych powieściach środkowoeuropejskich drugiej połowy XX wieku
Knotová, Tereza; Uniwersytet Karola w Pradze
2023-10-25 14:22:15
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15190
space; city; melancholy; identity; Central European novel
en
Artykuł dotyczy dwóch aspektów przestrzenności, jakie daje teoria relacji między mikrokosmosem a makrokosmosem: spotkaniem z samym sobą jako sposobem kształtowania własnej tożsamości oraz spotkaniem z obcym jako koniecznością poznania świata. Przykład kilku powieści środkowoeuropejskich drugiej połowy XX wieku pokazuje, że tożsamość kształtuje dom. Z kolei obcość działa jak chwila melancholii, która zmienia oblicze miasta i ujawnia obecność śmierci i nieskończoności.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/15189
2023-10-27T07:03:59Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15189
2023-10-27T07:03:59Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 1 (2023); 75-86
O sposobie transponowania przestrzeni w noweli Eugeniusza Małaczewskiego "Koń na wzgórzu"
https://journals.umcs.pl/ff/article/download/15189/62383
Kielak, Dorota; Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
2023-10-25 14:22:12
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15189
topographic turn; Eugeniusz Małaczewski; Galician myth; Eastern Borderlands; Polish-Soviet War
pl
W artykule opisano sposób uobecniania przestrzeni Kresów Wschodnich w noweli Eugeniusza Małaczewskiego Koń na wzgórzu, poświęconej wydarzeniom z czasów wojny polsko-bolszewickiej. Analizy utworu dokonano w perspektywie zwrotu topograficznego oraz w kontekście literatury tzw. mitu galicyjskiego. Uwagę badawczą skupiono na literackim sposobie transponowania przestrzeni szlacheckiego dworu wraz z jego naturalnym otoczeniem, a jednocześnie na znaczeniu motywu ciszy, który posłużył pisarzowi do etycznego nacechowania transponowanej przestrzeni. Jej konsekwencją stało się „uprzestrzennienie” duchowej przemiany bohatera noweli, prowadzące w konsekwencji do przekonania, że duchowy format człowieka nadaje wartość przestrzeni, w której żyje, ustanawia jej wymiar i pozwala ją zrozumieć.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/15187
2023-10-27T07:03:59Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15187
2023-10-27T07:03:59Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 1 (2023); 59-74
Na uniwersytecie, w szpitalu, w prosektorium…Gabriela Zapolska i Maria Szeliga o praktykowaniu medycyny przez kobiety
https://journals.umcs.pl/ff/article/download/15187/62377
Stachura-Lupa, Renata; Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
2023-10-25 14:22:10
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15187
Maria Szeliga (Loevy); Gabriela Zapolska; Caroline Schultze; emancipation of women; university education
pl
Artykuł ukazuje kwestię stosunku Gabrieli Zapolskiej i Marii Szeligi do kształcenia uniwersyteckiego kobiet. Autorka omawia teksty obu pisarek pochodzące z 1889 roku: artykuły Zapolskiej W sprawie emancypacji i Paniom emancypantkom… odpowiedź, drukowane na łamach „Kuriera Warszawskiego”, i powieść Szeligi Na przebój. Ukazanie się tekstów Zapolskiej i Szeligi poprzedza uzyskanie przez dwudziestojednoletnią warszawiankę Karolinę Szulc (Caroline Schultze) na paryskiej Sorbonie stopnia doktora medycyny (w grudniu 1888 roku, na podstawie rozprawy Kobieta-lekarz w XIX wieku), co odnotowała prasa polska i zagraniczna. Debata nad rozprawą Szulcówny stała się głośna, m.in. za sprawą jej oponenta, sławnego autorytetu w zakresie neurologii, Jean-Martina Charcota, który odwołując się do stereotypów płciowych, podawał w wątpliwość możliwość wykonywania zawodu lekarza przez kobiety. Zapolska nie popierała idei uniwersyteckiego kształcenia kobiet i podważała szczerość ich intencji. Szeliga broniła kobiecych studiów wyższych. W powieści Na przebój ukazała początki pracy kobiet w zawodzie lekarza. By odeprzeć argument przeciwników o braku predyspozycji do praktykowania przez kobiety medycyny, mających rzekomo wynikać z ich natury, swoją bohaterkę, studiującą w Paryżu Polkę, Natalię Dormuntównę, zaprowadziła do szpitala i prosektorium, podkreślając rolę praktycznego przygotowania do zawodu.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14418
2023-10-27T07:03:59Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14418
2023-10-27T07:03:59Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 1 (2023); 49-58
Współpracownicy Fryderyka Moritza: Franciszek Malewski, Tomasz Zan, Onufry Pietraszkiewicz i „drukarz bliżej nieznany” Siemion Seliwanowski w korespondencji filomatów
Król, Małgorzata; Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
2023-10-25 14:22:07
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14418
Russian printers; 19th century; Philomaths in Russia
pl
Artykuł przypomina postaci związane i współpracujące z Fryderykiem Moritzem: rodzinę Malewskich, Tomasza Zana oraz Onufrego Pietraszkiewicza. Po raz pierwszy przybliża polskiemu czytelnikowi postać moskiewskiego drukarza – Siemiona Seliwanowskiego. Dotychczas, za sprawą poprzednich edycji zbiorów pochodzących z Archiwum filomatów, uchodzącego za postać mało znaną, która nie odgrywała znaczącej roli w życiu kulturalnym ówczesnej Moskwy. Tekst pokazuje, że jest to sąd błędny. Siemion Seliwanowski był bowiem nie tylko ważnym drukarzem, wydawcą najważniejszych dzieł zarówno z zakresu literatury pięknej, jak i naukowej, postacią związaną z tamtejszym uniwersytetem, ale też osobą wchodzącą w skład elity kulturalnej Moskwy. Nie można też zapominać, że Siemion Seliwanowski odegrał niebagatelną rolę w ruchu dekabrystowskim, za co zapłacił wysoką cenę w postaci konfiskaty materiałów do przygotowanej encyklopedii rosyjskiej. Nie jest to więc postać ani nieznana, ani mało znacząca, którą wreszcie, po przeszło 20 latach od wydania edycji przygotowywanej przez Zbigniewa Sudolskiego, należało przybliżyć czytelnikowi filomackiej korespondencji.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/15030
2023-11-14T10:33:19Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15030
2023-11-14T10:33:19Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 1 (2023); 35-48
„Wędrowny” obraz pana Twardowskiego w ukraińskiej literaturze romantycznej
Terekhova, Irina; Lwowski Uniwersytet Narodowy im. Iwana Franki
2023-10-25 14:22:04
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/15030
Twardowski; warlock; romanticism; legend; Polish folk image
pl
Artykuł przedstawia artystyczną interpretację polskiego ludowego obrazu pana Twardowskiego w ukraińskiej literaturze romantycznej. Na podstawie ballady Piotra Gułaka-Artemowskiego Twardowski i opowiadań Stepana Karpenki Pan Twardowski, Pantelejmona Kulisza Ognistego węża (opowiadanie z baśni ludowych), Iwana Barszczewskiego Szlachcic Zawalnia, czyli Białoruś w opowiadaniach fantastycznych (rozdział Twardowski i uczeń) rozważana jest twórcza modyfikacja legendy o czarnoksiężniku, której fabuła stała się „wędrowna” w procesie literackim XIX wieku. W kontekście wspomnianego tematu po raz pierwszy w literaturoznawstwie ukraińskim podjęto próbę analizy zapomnianej prozy Karpenki Pan Twardowski.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14817
2023-10-27T07:03:59Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14817
2023-10-27T07:03:59Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 41, No 1 (2023); 15-34
Piekielna komedia. Przestrzenie humoru w dziele Markiza de Sade
Kruszelnicki, Michał; Dolnośląska Szkoła Wyższa
2023-10-25 14:22:01
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14817
The Marquis de Sade; comedy; humor; laughter; language; fiction
pl
Czy u „potwora”, z jakim utożsamia się „Boskiego Markiza”, u takiego „zboczeńca” i „pornografa” jest w ogóle miejsce na komizm? Cóż zabawnego można odnaleźć w dziele programowo przekraczającym wszelkie granice moralności i zbrodniczej wyobraźni? Czy można podziwiać cokolwiek u Sade’a, choćby jego humor, skoro w świetle opinii Bataille’a „nasz podziw jest równoznaczny z pogardą dla jego ofiar, które z materialnego świata grozy przenosimy w świat idei”? Opierając się zarówno na pracach klasycznych komentatorów, jak i nowszej literaturze przedmiotu, niniejszy tekst wskazuje szereg zabiegów komicznych stosowanych przez Sade’a w jego prozie i identyfikuje w nich mechanizmy odpowiedzialne za budzenie śmiechu i czytelnika. Stawiam i ugruntowuję tezę, że Sade’a można czytać jako wielkiego humorystę i że jego tekst, pomimo swojej inherentnej przemocy, może być źródłem niewymuszonego śmiechu. Żeby ten humor dostrzec, trzeba jednak, po pierwsze, przyswoić w pełni różnicę między rzeczywistością a fikcją literacką i zdystansować się wobec tematycznej, przedstawieniowej warstwy Sadycznego tekstu, po drugie, otworzyć się na czysto językowy wymiar Sadycznej prozy, na „spektakl dyskursu” (Barthes), po trzecie zaś posiadać lub wypracować w sobie specyficzną wrażliwość estetyczną czy też „kompetencję komiczną”.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14870
2023-01-02T09:45:57Z
ff:NOA
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14870
2023-01-02T09:45:57Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 2 (2022); 283-284
Recenzenci
Gabryś-Sławińska, Monika
2022-12-28 12:59:03
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14870
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14868
2023-01-02T09:45:57Z
ff:NOA
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14868
2023-01-02T09:45:57Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 2 (2022); 273-281
Informacje dla autorów
Gabryś-Sławińska, Monika
2022-12-28 12:59:02
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14868
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14867
2023-01-02T09:45:57Z
ff:NOA
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14867
2023-01-02T09:45:57Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 2 (2022); 263-271
Noty o autorach
Gabryś-Sławińska, Monika
2022-12-28 12:59:01
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14867
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14866
2023-01-02T09:45:57Z
ff:WS
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14866
2023-01-02T09:45:57Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 2 (2022); 9-13
Czas i zmiana, część druga (wprowadzenie)
Gabryś-Sławińska, Monika; Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
Westerfelhaus, Robert; College of Charleston
2022-12-28 12:58:31
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14866
time; change
pl
Przedstawienie zawartości numeru 2 "Annales UMCS. Sec. FF" z 2022 roku.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14865
2023-01-02T09:45:57Z
ff:STR
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14865
2023-01-02T09:45:57Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 2 (2022); 1-7
Strony tytułowe i spis treści
Gabryś-Sławińska, Monika
2022-12-28 12:58:30
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14865
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14657
2023-01-02T09:45:57Z
ff:REC
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14657
2023-01-02T09:45:57Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 2 (2022); 255-262
Przyjemne z pożytecznym, czyli o czasie dobrze spędzonym na lekturze Homo sapiens [Rec.: S. Przybyszewski, Dzieła literackie. Edycja krytyczna w jedenastu tomach. T. 3. Homo sapiens. Trylogia. I. Na rozstaju, II. Po drodze, III. W malstromie, wstęp, edycja, komentarze i dodatek krytyczny Ewa Skorupa, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2022]
Kuniczuk, Agnieszka; Uniwersytet Warszawski
2022-12-28 12:58:59
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14657
critical edition; Stanisław Przybyszewski; novel
pl
Recenzja wydania krytycznego Homo sapiens Stanisława Przybyszerwskiego.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/13802
2023-01-02T09:45:57Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13802
2023-01-02T09:45:57Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 2 (2022); 241-254
Elementy składni generatywnej czasu w języku amazigh tachelhit
Talbi, Abderrahman; Lycée qualifiant Al Mourabitine
2022-12-28 12:58:57
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13802
time; aspect; generative grammar; Amazigh language; syntax
fr
Celem artykułu jest zbadanie pojęcia czasu w wypowiedzi werbalnej w języku tachelhit, jednym z trzech wariantów języka amazigh w Maroku. Autor zbadał wybrane aspekty związane z wyrażaniem czasowości w wypowiedziach ludu amazigh. Teoretyczne ramy analiz wyznacza Minimalistyczny Program Gramatyki Generatywnej. W tekście podjęto próbę zidentyfikowania mechanizmów, jakie stosowane są w języku amazigh do wyrażania czasu w wypowiedzi werbalnej.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14474
2023-01-02T09:45:57Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14474
2023-01-02T09:45:57Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 2 (2022); 227-240
Użycia polskiego przyimka za w domenie czasu oraz jego hiszpańskich i francuskich odpowiedników
https://journals.umcs.pl/ff/article/download/14474/59111
Brzozowska-Zburzyńska, Beata; Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
2022-12-28 12:58:55
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14474
preposition za; semantic functions; domain of time; comparative study
spa
W artykule opisano struktury przyimkowe, które powstają za pomocą polskiego przyimka za i służą do pełnienia trzech różnych funkcji semantycznych w domenie czasu. Porównano te konstrukcje z wyrażeniami pełniącymi te same funkcje semantyczne w języku hiszpańskim i francuskim. Podstawową inspiracją dla badań stała się monografia Martina Haspelmatha z 1997 roku, a także prace językoznawców polskich, amerykańskich, francuskich i hiszpańskich z zakresu gramatyki kognitywnej i badań nad przyimkiem. Poczynione obserwacje pozwoliły wskazać różnice oraz podobieństwa dotyczące zarówno struktury formalnej analizowanych wyrażeń, jak i semantycznych uwarunkowań użycia konkretnych przyimków lub wyrażeń przyimkowych.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14356
2023-01-02T09:45:57Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14356
2023-01-02T09:45:57Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 2 (2022); 215-226
Na Jurija, do Llia, po Dmytry. Chrononimy motywowane nazwami osobowymi w ukraińskim kalendarzu ludowym (na przykładzie gwar ukraińskich południowego Podlasia)
Dudek-Szumigaj, Agnieszka; Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
2022-12-28 12:58:53
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14356
chrononym, anthroponym; transonymization; folk calendar; Ukrainian dialects, southern Podlasie; Christianity; pre-Christian beliefs
pl
W artykule przeanalizowano chrononimy motywowane imionami trzech świętych chrześcijańskich (Jerzego, Dymitra i Eliasza), zarejestrowane w gwarach ukraińskich południowego Podlasia. Opisano mechanizm powstawania tego typu chrononimów, scharakteryzowano praktyki, wierzenia i normy zachowań związane z wymienionymi świętami. Ludowy kalendarz ukazano z perspektywy zespolenia elementów chrześcijańskich i przedchrześcijańskich wierzeń mitologicznych (praktyki agrarno-hodowlane, wierzenia, obrzędy).
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14526
2023-01-02T09:45:57Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14526
2023-01-02T09:45:57Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 2 (2022); 195-213
Zmiany językowe w świadomości użytkowników gwary Łomżyńskiego i Suwalszczyzny (na przykładzie pola leksykalnego „pożywienie człowieka”)
Cygan, Stanisław; Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
2022-12-28 12:58:51
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14526
dialects of Łomża and Suwałki regions; sociological dialectology; linguistic changes
pl
Przedmiotem opisu w artykule są komentarze metajęzykowe mieszkańców wsi byłych województw: łomżyńskiego i suwalskiego, w których zawarte są informacje odnoszące się do ich stosunku do przemian językowych. Różnego typu kwalifikatory chronologiczne, zwane też operatorami metatekstowymi, operatorami metagwarowymi, sygnałami dystansu ukazują relację diachronia – synchronia między wyrazami wyodrębnionymi w świadomości mówiących [wyrazy dawne (archaiczne, stare) – wyrazy nowe]. Ten sposób kwalifikacji leksyki jest wyrazem aktywnej postawy mieszkańców wsi wobec ich języka.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/13366
2023-01-02T09:45:57Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13366
2023-01-02T09:45:57Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 2 (2022); 173-194
Czy czas to pieniądz? Koncepcja czasu w mentalności współczesnego dorosłego Polaka
https://journals.umcs.pl/ff/article/download/13366/54415
https://journals.umcs.pl/ff/article/download/13366/54416
Dąbrowska, Anna; Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
2022-12-28 12:58:49
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13366
time; cognitive linguistics; metaphor; corpus research; Critical Metaphor Analysis; ideology
en
Artykuł ma na celu zbadanie, w jaki sposób współczesne pokolenie Polaków w wieku dojrzałym (powyżej 19. roku życia) postrzega zagadnienie czasu. Przedmiotem badań podjętych w ujęciu językoznawstwa kognitywnego są metafory językowe i pojęciowe, które zostają wydobyte z definicji słownikowych dotyczących czasu oraz z tekstów z Narodowego Korpusu Języka Polskiego. Metafora uznana jest – w ramach krytycznej analizy metafor (KAM) – za przydatne narzędzie do poznawania motywów, przekonań i postrzegania rzeczywistości. Wyniki uzyskane w badaniu dostarczają danych znaczących ilościowo. Metafory, tj. czas to pieniądz, czas to wartość i czas to lekarz i najlepsze lekarstwo, można nazwać „wspólnymi metaforami”, gdyż leżą u podstaw zarówno definicji słownikowych, jak i dyskursu korpusowego. Można stwierdzić, że metafory te mają status metafor konwencjonalnych, ugruntowanych w świadomości współczesnych dorosłych użytkowników języka polskiego, które motywują ich rozumowanie i postrzeganie rzeczywistości. Niektóre metafory związane z czasem odwołują się do wartości moralnych i religijnych (w ramach MORALNOŚĆ i RELIGIA) oraz do poszukiwania tożsamości (w ramach TOŻSAMOŚĆ i PSYCHOLOGIA). Kilka metafor odwołuje się do codziennego funkcjonowania i obowiązków współczesnego Polaka (w ramie ŻYCIE CODZIENNE).
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14591
2023-01-02T09:45:57Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14591
2023-01-02T09:45:57Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 2 (2022); 155-171
O języku polskim na łamach tygodnika „Przegląd Wileński”
Dwilewicz, Barbara; Uniwersytet Witolda Wielkiego
2022-12-28 12:58:48
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14591
Poles in the Vilnius Region; Polish interwar press; weekly "Przegląd Wileński"; the Polish language; linguistic correctness; Vilnius dialect; proper names
Polacy na Wileńszczyźnie, polska prasa międzywojenna, tygodnik „Przegląd Wileński”, język polski, poprawność językowa, gwara wileńska, nazwy własne
pl
Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie problematyki związanej z sytuacją języka polskiego na Wileńszczyźnie podejmowanej na łamach „Przeglądu Wileńskiego” w latach 1921–1938. Przeprowadzona analiza wykazała, że w tygodniku niemało miejsca poświęcano kwestiom związanym z używaniem języka polskiego jako ojczystego, zwłaszcza w związku z tożsamością narodową mieszkańców Wileńszczyzny. Poruszano zagadnienia dotyczące poprawności języka polskiego używanego na Wileńszczyźnie, zamieszczano też artykuły o gwarze wileńskiej oraz teksty stylizowane na tę odmianę językową. Podejmowano tematykę związaną z nazwami własnymi, przede wszystkim z nazwiskami i nazwami miejscowości.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14345
2023-01-02T09:45:57Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14345
2023-01-02T09:45:57Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 2 (2022); 141-154
Wartościowanie tekstów literackich z perspektywy ontologicznej
Trzaskowski, Zbigniew; Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
2022-12-28 12:58:45
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14345
evaluation; text ontology; criteria; assimilability; truthfulness; dialogue
de
Na podstawie wybranych tekstów i schematów interpretacyjnych, uwzględniając kategorialne, idiograficzne i antropologiczne aspekty wartościowania utworu literackiego, przedstawione zostały z perspektywy ontologicznej jego kryteria. Deskrypcja uwarunkowań merytorycznych, społeczno-historycznych, estetycznych, moralnych i metafizycznych wyznacza tok rozważań o aksjologicznym odbiorze literatury.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14556
2023-01-02T09:45:57Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14556
2023-01-02T09:45:57Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 2 (2022); 111-124
Czas zatrzymany, czas odzyskany, czas przez religię i sztukę uwieczniany (na przykładzie współczesnej literatury rosyjskiej)
Duda, Katarzyna; Uniwersytet Jagielloński
2022-12-28 12:58:42
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14556
time in literature; modern Russia; religion, art; time as a symbol
pl
Tematyka powyższego artykułu związana jest z kategorią czasu wyjaśnianą na przykładzie współczesnej literatury rosyjskiej. Z jednej strony autorzy „uzupełniali” przeszłość, gdy cenzura zabraniała publikowania książek niezgodnych z polityką partii, z drugiej – przedstawiali możliwości rozwoju sztuki w przyszłości. Symbolami oddającymi czas stają się wartości związane z religią i sztuką rozumianą szeroko jako literatura, muzyka, malarstwo, fotografia. Okazuje się przy tym, że dzieła sztuki są często najlepszymi dokumentami. Sztuka i religia łączą pokolenia, które przekazują potomnym piękno, dobro i prawdę, wykorzystując różnorodne zdobycze kultury i cywilizacji. W ten sposób czas staje się jedną z najcenniejszych wartości egzystencjalnych.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/13735
2023-01-02T09:45:57Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13735
2023-01-02T09:45:57Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 2 (2022); 125-139
Przeszłość i teraźniejszość, czyli sposób, w jaki Peter Ackroyd gra z gotykiem w powieści "Mr Cadmus"
Jarocka-Mikrut, Aleksandra; Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
2022-12-28 12:58:44
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13735
Peter Ackroyd; "Mr Cadmus"; Gothic; Englishness; cultural otherness
en
Celem artykułu jest wyodrębnienie konwencji wywodzących się z literatury gotyku, które Peter Ackroyd wykorzystuje w powieści Mr Cadmus (2020). Intencją pisarza wydaje się być przedstawienie angielskiej tożsamości narodowej w odniesieniu do odmienności kulturowej. Poprzez zastosowanie parodii Ackroyd wyśmiewa irracjonalne lęki powszechnie utożsamiane z imigrantami, jednocześnie zwracając uwagę na ich rolę w budowaniu angielskiej odrębności narodowej w przeszłości i teraźniejszości. Autorka artykułu, czerpiąc z tendencji gotyckich na płaszczyźnie literackiej, przez które uwidaczniają się niepokoje kulturowe, wykazuje również, iż Mr Cadmus może być postrzegany jako próba zmierzenia się pisarza z przywoływanymi przez niego teoriami, a zwłaszcza z ideą „angielskiego geniuszu” (Ackroyd, 2002) – tym razem jednak w formie fikcji literackiej.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/13983
2023-01-02T09:45:57Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13983
2023-01-02T09:45:57Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 2 (2022); 95-110
Czas niemyślenia. O (braku) pewnej kategorii w powieści psychologicznej dwudziestolecia międzywojennego na przykładzie "Zazdrości i medycyny" Michała Choromańskiego
Zdunik, Jan; Uniwersytet Warszawski
2022-12-28 12:58:40
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13983
Michał Choromański; Wilfred Ruprecht Bion; psychoanalsis; reverie
pl
Niniejszy artykuł dotyczy powieści Michała Choromańskiego Zazdrość i medycyna. Uwagę poświęcam kategorii myślenia – podstawowej dla nowoczesnej powieści psychologicznej. W pierwszej części pracy omawiam recepcję powieści i przypominam najważniejsze tropy interpretacyjne. Następnie wprowadzana zostaje teoria brytyjskiego psychoanalityka Wilfreda Ruprechta Biona i opisane zostają jej najważniejsze elementy (funkcja alfa i funkcja beta, reverie). Według Biona są one konieczne do poznawczego i emocjonalnego opracowania pierwotnego doświadczenia popędowego i jego przetworzenia w elementy myślenia. W kolejnej części poszczególne kategorie myśli Biona o myśleniu zostają zastosowane do interpretacji powieści Choromańskiego. Z przeprowadzonych analiz wynika, że bohaterowie powieści, szczególnie Widmar i Tamten, nie są w stanie poddać swojego doświadczenia twórczemu namysłowi – reverie. Krótko mówiąc: nie myślą. Tym samym nieprzetworzone bodźce popędowe powodują ich szaleństwo.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14675
2023-01-02T09:45:57Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14675
2023-01-02T09:45:57Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 2 (2022); 81-94
W pułapce wspomnień i pamięci. "Dom kobiet" Zofii Nałkowskiej
Olszewska, Maria Jolanta; Uniwersytet Warszawski
2022-12-28 12:58:38
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14675
woman; man; death; betrayal; memory; relativism; cognition; experiment; Zofia Nałkowska
pl
Dramat Zofii Nałkowskiej Dom kobiet (1930) jest dziełem niejednoznacznym, wielowątkowym i złożonym. Dom kobiet można czytać na różne sposoby, a więc jako dramat obyczajowy, moralny, psychologiczny, a nawet refleksyjno-filozoficzny. Jest świadectwem zmagań pisarki nie tylko z patriarchalnym systemem i próbą rozliczenia się ze stosunkami damsko-męskimi, zawartymi w formule „złej miłości”, ale również jest utworem o przeszłości, która staje się pułapką dla bohaterek dramatu. Najważniejsze jednak w tym dramacie rozważania dotyczą względności relacji międzyludzkich. Druga osoba pozostanie na zawsze tajemnicą. Ostatecznie dramat Nałkowskiej prezentuje się jako rzecz o niemożliwości poznania prawdy o drugiej osobie, jak i świecie. Jego wymowa jest głęboko pesymistyczna. W ten sposób Dom kobiet zyskuje wymiar filozoficzny.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14335
2023-01-02T09:45:57Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14335
2023-01-02T09:45:57Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 2 (2022); 63-79
"Wnętrze" Stanisława Wyspiańskiego - afisz czy plakat?
https://journals.umcs.pl/ff/article/download/14335/58461
https://journals.umcs.pl/ff/article/download/14335/58462
Biała, Alina; Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
2022-12-28 12:58:36
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14335
poster; playbill; placard; correspondence of arts; Stanisław Wyspiański
pl
Artykuł jest poświęcony Wnętrzu Stanisława Wyspiańskiego. Interpretacja plakatu została przedstawiona na dwu poziomach: semantycznym i formalnym. Wyjaśnienie znaczeń posteru ukazano w kontekście kultury modernistycznej, symbolizmu, a także dramatu Wnętrze Maurycego Maeterlincka oraz jego teatralnego spektaklu w reżyserii Tadeusza Pawlikowskiego na deskach Teatru Miejskiego w Krakowie. Charakterystyka formalna plakatu została ujęta w perspektywie powiązania Wnętrza z afiszem, afiszoplakatem i plakatem oraz w odniesieniu do powinowactw literatury, sztuk plastycznych i teatru. Artykuł ukazuje nowatorstwo Wnętrza zarówno w twórczości pisarza, jak i w życiu kulturalnym Krakowa przełomu XIX i XX wieku, a także w rozwoju procesu korespondencji sztuk.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14527
2023-01-02T09:45:57Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14527
2023-01-02T09:45:57Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 2 (2022); 49-61
Kiedy czas przestaje istnieć. O "Na rynku" Marii Konopnickiej w perspektywie nie tylko temporalnej
Obsulewicz, Beata K.; Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
2022-12-28 12:58:34
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14527
Maria Konopnicka; short story; Na rynku; 19th century; Polish positivism; oxen; Romantyczność by Adam Mickiewicz; romantic influences
pl
Artykuł poświęcono krótkiej short story Marii Konopnickiej Na rynku. Jest to utwór dotąd raczej pomijany w interpretacjach, co może dziwić, gdyż Konopnicka należała do wybitnych nowelistów, a jej utwory to arcydzieła nowelistyki europejskiej XIX/XX wieku. W analizowanej prozie pokazuje ona w reportażowym skrócie realia życia w XIX wieku w Polsce, a jednocześnie podejmuje dialog z balladą Adama Mickiewicza Romantyczność. Artystka wysoko ceniła prace literackie i osobę Mickiewicza. Analizowała jego twórczość w krytyce literackiej. Interpretowany tekst dowodzi nowoczesności Konopnickiej, która tragedię obłąkanej kobiety widzi w perspektywie egzystencjalnej oraz stosuje w jej opisie kategorie ważne dla antropocenu.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14666
2023-01-02T09:45:57Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14666
2023-01-02T09:45:57Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 2 (2022); 15-47
Norwid, Conrad, Trzebiński. Świat myśli indywidualności twórczej a jej stosunek do filozofii
https://journals.umcs.pl/ff/article/download/14666/59902
Samsel, Karol; Uniwersytet Warszawski
2022-12-28 12:58:32
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14666
creative individuality; theory and analysis of world view; philosophical world vision, Cyprian Norwid; Joseph Conrad; Andrzej Trzebiński
pl
Celem artykułu jest przedstawienie trzech indywidualnych poglądów na świat Cypriana Norwida, Josepha Conrada oraz Andrzeja Trzebińskiego. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że każda z wymienionych tu indywidualności reprezentuje określoną artystyczną wizję świata, która zyskuje swoją idiomatyczną artykulację pisarską, a wraz z nią osobliwe literackie opracowanie. Przy założeniu, że literatura pozostaje najbogatszą oraz najbardziej wyczerpującą ekspresją poglądu na świat (spośród dostępnych form ekspresji), należy pomimo wszystko zachowywać ostrożność w opisie określonej, pisarskiej wizji świata, gdyż ta – udostępniona za pomocą literackich środków wyrazu i narzędzi literackości – za każdym razem ulegać będzie określonym poetyckim oraz kreacyjnym przetworzeniom, i to aż po granice przejaskrawień czy deformacji.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14401
2022-09-29T09:56:22Z
ff:NOA
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14401
2022-09-29T09:56:22Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 1 (2022); 265-273
Informacje dla Autorów
Gabryś-Sławińska, Monika
2022-09-29 11:56:21
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14401
pl
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14400
2022-09-29T09:56:22Z
ff:NOA
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14400
2022-09-29T09:56:22Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 1 (2022); 257-264
Noty o autorach
Gabryś-Sławińska, Monika
2022-09-29 11:56:20
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14400
pl
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14399
2022-12-29T06:18:03Z
ff:WS
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14399
2022-12-29T06:18:03Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 1 (2022); 9-14
Czas i zmiana, część pierwsza (wprowadzenie)
Gabryś-Sławińska, Monika
Westerfelhaus, Robert
2022-09-29 11:55:51
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14399
pl
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/14398
2022-10-12T11:35:33Z
ff:STR
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14398
2022-10-12T11:35:33Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 1 (2022); 1-7
Strony tytułowe i spis treści
Gabryś-Sławińska, Monika
2022-09-29 11:55:50
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/14398
pl
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/13239
2022-09-29T09:56:22Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13239
2022-09-29T09:56:22Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 1 (2022); 239-255
Wpływ czasu i podnoszenia umiejętności językowych na zmniejszenie lęków w wypowiedzi publicznej
https://journals.umcs.pl/ff/article/download/13239/53710
https://journals.umcs.pl/ff/article/download/13239/53711
Kalińska, Sylwia; Uniwersytet Szczeciński
2022-09-29 11:56:18
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13239
language anxiety; communication in a foreign language; Toastmasters method; public speaking; workshops; students
fr
Przedmiotem artykułu jest omówienie badań przeprowadzonych w Katedrze Filologii Romańskiej Uniwersytetu Szczecińskiego. Badania przeprowadzono podczas dwugodzinnych warsztatów wystąpień publicznych według zmodyfikowanego programu Toastmasters (The Modified Toastmasters Program), odbywających się co tydzień w semestrze zimowym i letnim roku akademickiego 2014/2015. Wyniki badań (Kalińska, 2009) pokazują, że część studentów nie mówi albo z powodów językowych (obawa przed popełnianiem błędów), albo bardziej osobistych (nieśmiałość). Jedną z pierwszych potrzeb było więc nakłonienie studentów do samodzielnego uczestnictwa. Z pewnością istotną rolę odgrywa atmosfera zajęć: atmosfera sprzyjająca komunikacji służy przełamywaniu przez studentów małych blokad i nieśmiałości oraz swobodniejszemu wypowiadaniu się bez strachu przed ocenianiem. W naszej opinii metoda inspirowana podejściem Toastmasters stwarza klimat zaufania, ułatwia udział wszystkich studentów i pozwala przezwyciężyć stres związany z wystąpieniami publicznymi, a to dzięki ciągłej ekspozycji na sytuacje wywołujące lęk i nawyk zabierania głosu w grupie. Do przeprowadzenia badań wykorzystano metodę mieszaną, czyli połączenie metodologii ilościowej i jakościowej. Działania zaproponowane na warsztatach miały na celu zmianę polegającą na zmniejszeniu lęku językowego oraz rozwijaniu umiejętności wystąpień publicznych poprzez techniki terapii behawioralnej i poznawczej, w tym restrukturyzację poznawczą, systematyczne odwrażliwianie, trening umiejętności językowych oraz trening wystąpień publicznych (komunikacja ustna i działania przywódcze). Wyniki niniejszego badania wskazują na pozytywny wpływ Zmodyfikowanego Programu Toastmasters na zmniejszenie lęku językowego oraz rozwijanie umiejętności wystąpień publicznych.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/13911
2022-09-29T09:56:22Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13911
2022-09-29T09:56:22Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 1 (2022); 221-238
O czym wiosną i latem rozmawiają ogrodnicy? – kilka uwag o wpływie pór roku na komunikację w Internecie (na podstawie serwisu Instagram)
https://journals.umcs.pl/ff/article/download/13911/56747
Kondzioła-Pich, Katarzyna; Uniwersytet Szczeciński
2022-09-29 11:56:16
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13911
time; gardener; seasons; speech acts; Internet communication
pl
Celem artykułu jest przeanalizowanie wpływu pór roku na proces komunikacji przebiegający między ogrodnikami. Analizie poddano wypowiedzi publikowane wiosną i latem w serwisie Instagram na kontach o tematyce związanej z uprawą roślin. Zastosowano pragmalingwistyczną metodologię badawczą ze szczególnym uwzględnieniem teorii aktów mowy. Poszczególne wypowiedzi analizowane były z punktu widzenia celu illokucyjnego, środków językowych oraz kontekstu ich użycia. Wykazano, że wiosną w komunikacji ogrodników przeważają akty mowy o charakterze informacyjnym i dyrektywnym, latem zaś akty chwalenia się oraz akty emotywno-oceniające.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/13470
2022-09-30T07:28:50Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13470
2022-09-30T07:28:50Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 1 (2022); 205-220
Nazwy temporalne w gwarach kujawskich
Paluszak-Bronka, Anna; Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
2022-09-29 11:56:14
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13470
time; temporal names; dialect; Kujawy
pl
Przedmiotem badań w niniejszym artykule są nazwy temporalne związane z czasem względnym, występujące w gwarach kujawskich. Materiał badawczy pochodzi ze Słownika gwary i kultury Kujaw oraz jego obszernej – liczącej kilka tysięcy haseł – kartoteki. Celem analizy jest opis ich motywacji i znaczeń. Przegląd nazw pokazuje, że dominują określenia rodzime, a czas przez Kujawiaków nie był pojmowany jako wielkość fizyczna, regulowana wskazówkami zegara. Ludzie żyjący zgodnie z rytmem, jaki wyznaczały pory roku, dnia, kalendarz liturgiczny, używali nazw temporalnych wynikających z obserwacji powtarzalnych zjawisk przyrody oraz związanych z ważnymi dla ich społeczności świętami kościelnymi i zwyczajami dorocznymi.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/13561
2022-09-29T09:56:22Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13561
2022-09-29T09:56:22Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 1 (2022); 187-204
Czas i inne określenia temporalne w przysłowiach polskich
Czachorowska, Magdalena; Uniwersytet Kazimierza Wielkiego
2022-09-29 11:56:12
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13561
time; temporal terms; proverbs; Julian Krzyżanowsk
pl
Z Nowej księgi przysłów i wyrażeń przysłowiowych polskich pod redakcją Juliana Krzyżanowskiego zebrane zostały przysłowia i wyrażenia przysłowiowe zawierające słowo „czas” oraz inne różnorodne określenia temporalne. Za cel artykułu uznano opis paremiologicznych dzieł kultury ludowej z uwzględnieniem aspektu semantycznego (jaki obraz czasu – może i innych pojęć o charakterze temporalnym – utrwalił się w wyobraźni ludowej), funkcjonalnego (do czego służyły w codziennym życiu, jakie dawały wskazówki, czym były przysłowia oparte na rzeczowniku temporalnym) i strukturalnego (paremie temporalne, tak jak wszystkie tego typu konstrukcje, mają określoną skostniałą budowę, utrwalone schematy składniowe). Obok przysłów opartych na leksemie „czas” opisano miary czasu (nazwy odcinków czasu, pory roku, nazwy miesięcy i dni), przysłowia kalendarzowe i inne określenia temporalne). Wśród wyrazów pola tematycznego „czas” znalazło się ok. 150 leksemów – nazwy czasu, nazwy odcinków czasu, m.in. nazwy ogólne, nazwy pór roku, miesięcy, dni tygodnia.Sądy ukonstytuowane i komunikowane w tekstach kultury ludowej nawiązują m.in. do wyobrażeń człowieka o czasie jako bycie wszechmocnym, wobec którego człowiek jest bezsilny; potężnym, któremu istota ludzka nie może się oprzeć; czas bywa obdarzany atrybutami istoty najwyższej, przysłowia pokazują nieuchronność upływu czasu i towarzyszące mu procesy starzenia się wszystkich istot żywych. Konstrukcja przysłów ułatwia ich zapamiętywanie, np. przez wbudowanie w nią rymów. Paremie mogą mieć postać porównań, antytezy, metafory lub alegorii przekazujących jakąś myśl ogólną, odniesienie do konkretnych sytuacji lub doświadczenia życiowego człowieka.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/13721
2022-09-29T09:56:22Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13721
2022-09-29T09:56:22Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 1 (2022); 169-186
Wyrolowani przez agrologistykę. Cukry złożone Szymona Szwarca
Szaj, Patryk; Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie
2022-09-29 11:56:11
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13721
Szymon Szwarc; new materialism; contemporary Polish poetry; Karen Barad; agrilogistics; spacetimemattering; ecognosis
en
Autor artykułu przygląda się tomowi wierszy Szymona Szwarca Cukry złożone (2020), wykorzystując do analiz teorie Karen Barad (czaso-przestrzenio-znaczeniowanie) i Timothy’ego Mortona (ekognoza). Polski poeta, podobnie jak Barad, zwraca uwagę na powiązania i splątania pomiędzy różnymi aktorami pochodzącymi ze świata (choć wykorzystuje w swej pracy raczej język biologii molekularnej niż fizyki kwantowej). Ukazanie owych powiązań służy mu za podstawę do poetyckiej krytyki „agrologistyki”, która zdaniem Mortona stanowi nieprzerwany wzorzec działania ludzkości od czasów rewolucji neolitycznej. Autor artykułu analizuje te kwestie, interpretując zwłaszcza poemat Bojler Bób. Dochodzi do wniosku, że Szwarc rozwija własny, zbliżony do nowego materializmu namysł nad agrologistyką.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/13554
2022-09-29T09:56:22Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13554
2022-09-29T09:56:22Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 1 (2022); 145-167
Pamięć o Holokauście w czasach Instagrama na przykładzie projektu Eva Stories
Latoch-Zielińska, Małgorzata; Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
2022-09-29 11:56:09
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13554
Holocaust; Instagram; post-memory; cultural memory; diary
UMCS
pl
Zagłada Żydów w kontekście pamięci XX-wiecznych totalitaryzmów i ludobójstw była już wielokrotnie rozważana, podobnie jak sposoby jej „opisywania” w kulturze, literaturze, sztuce. Rozważając zagadnienia podjęte w tekście, odwołano się do pojęcia pamięci kulturowej, postpamięci, dyskusji na temat sposobów upamiętniania Holokaustu. Artykuł jest poświęcony nowym formom pamięci o Shoah. Przedmiotem badań jest projekt w serwisie społecznościowym Instagram Eva Stories, którego podstawą był dziennik węgierskiej Żydówki, Évy Heyman. Aby poznać opinie na temat projektu Eva Stories, przeprowadzono badanie sondażowe wśród jego odbiorców. Użycie jako „nośnika pamięci” Instagrama okazało się w opinii użytkowników serwisu trafnym wyborem.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/13542
2022-09-29T09:56:22Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13542
2022-09-29T09:56:22Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 1 (2022); 133-144
Solarpunk – w stronę świetlanej przyszłości
https://journals.umcs.pl/ff/article/download/13542/55061
Piechota, Dariusz; Uniwersytet w Bialymstoku
2022-09-29 11:56:07
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13542
solarpunk; fantasy; ecology; Ernest Calenbach
pl
Artykuł ten poświęcony jest solarpunkowi, gatunkowi literackiemu, który pojawił się pod koniec drugiej dekady XXI wieku. Głównymi narzędziami badawczymi są ekokrytyka oraz komparatystyka kulturowa, pozwalająca na włączanie do badań literatury innych dziedzin nauki, jak: historia, antropologia, socjologia czy ekologia. W niniejszym artykule analizuję solarpunk w obrębie innych gatunków fantastyki. Omawiam powieść Ecotopia Ernesta Calenbacha oraz brazylijski zbiór opowiadań Solarpunk. Ecological and Fantastical Stories in a Sustainable World. Antologhy. W przeciwieństwie do utworów postapokaliptycznych czy fikcji klimatycznej twórcy solarpunku wierzą, że nowoczesna technologia pomoże przezwyciężyć kryzys ekologiczny, promując ideę zrównoważonego rozwoju. Co warto podkreślić, solarpunk, podobnie jak steampunk, odnosi się nie tylko do literatury, ale również do stylu życia (idea slow life). Solarpunk kreuje futurystyczną wizję świata po transformacji energetycznej. W świecie przedstawionym przestrzeń państwowa przestaje odgrywać kluczową rolę, liczy się wspólnota, grupa ludzi, którzy mogą zmienić otaczającą rzeczywistość. Solarpunk krytykuje kapitalizm oraz konsumpcyjny styl życia. Propagując ideę zrównoważonego rozwoju, twórcy tego gatunku nie odrzucają nowoczesnej technologii, lecz starają się znaleźć równowagę między światem realnym a wirtualnym. Warto zaznaczyć, że amerykański solarpunk jest utopijny, z kolei brazylijscy twórcy są mniej optymistyczni, gdyż w transformacji energetycznej dostrzegają zagrożenia związane z możliwym konfliktem zbrojnym, niemoralnymi eksperymentami czy produkcją nowoczesnej broni biologicznej.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/13702
2022-09-29T09:56:22Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13702
2022-09-29T09:56:22Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 1 (2022); 115-131
Poeta w „małym” i „wielkim” czasie. Twórczość Aleha Minkina
https://journals.umcs.pl/ff/article/download/13702/55773
Kowalow, Siergiej; Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
2022-09-29 11:56:05
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13702
time; biography; literary tradition; world classics; Belarusian literature; Aleh Minkin
ru
W kontekście idei rosyjskiego krytyka literackiego i filozofa Michaiła Bachtina o „małym” i „wielkim” czasie dzieła sztuki szkic omawia twórczość znanego białoruskiego poety Aleha Minkina (ur. 1952). Analizując wiersze Aleha Minkina ze zbiorów poetyckich Surma (1985) i Raskolina (1991), autor artykułu dochodzi do wniosku, że wiersze Minkina, które powstały w kontekście „małego” czasu (biografia poety, historia Białorusi końca XX wieku), nadal pozostają aktualne w aspekcie tematycznym i ideologicznym (motywy odrodzenia narodowego, marzenia o wolności i prawdziwej niepodległości ojczyzny), a dzięki głębokiemu zakorzenieniu w tradycji literackiej, intertekstualnym związkom z arcydziełami światowej literatury (Boska Komedia Dantego, Kruk Edgara Allana Poe, Pogoń Maksima Bahdanowicza itp.), doskonałości formy artystycznej umacniają swoją obecność w „wielkim czasie”: są wznawiane w zbiorach wybranych utworów poety, antologiach zbiorowych, wywierają wpływ na twórczość innych pisarzy, na naszych oczach stają się klasyką literatury białoruskiej.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12962
2022-09-29T09:56:22Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/12962
2022-09-29T09:56:22Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 1 (2022); 97-114
Zmieniać przyszłość. Utopianizm na łamach „Młodego Technika”
https://journals.umcs.pl/ff/article/download/12962/52375
Wyskiel, Kinga; Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
2022-09-29 11:56:03
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/12962
utopianism; utopia; „Młody Technik”; desire; journalism; Polish People’s Republic
pl
Celem artykułu jest przedstawienie zjawiska utopianizmu na przykładzie tekstów ukazujących się w czasopiśmie „Młody Technik” w latach 1975–1985. W pracy przywołuje się ustalenia czołowych badaczy utopian studies oraz polskich teoretyków utopii. Teksty przeanalizowano pod kątem uobecniania się w nich narracji pragnieniowej. Zwrócono także uwagę na problematykę podejmowaną w artykułach. Przeprowadzone analizy pokazują silną obecność utopianizmu na łamach „Młodego Technika” w schyłkowej fazie PRL-u. Skłaniają do zrewidowania dotychczasowego negatywnego spojrzenia na utopię i dostrzeżenia jej konstruktywnego waloru, ujawniającego się najwyraźniej w ramach utopianizmu. Utopianizm jest jednym z ważniejszych resentymentów ponowoczesności.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/13541
2022-09-29T09:56:22Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13541
2022-09-29T09:56:22Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 1 (2022); 83-95
“Zapachy z kuchni naszego dzieciństwa pozostają, podczas gdy wiele innych rzeczy zostaje zapomnianych”: Wspomnienia jedzenia we wstępach do irlandzkich książek kucharskich
Keating, Marzena; Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej, Polska
2022-09-29 11:56:01
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13541
cookbook introductions; Irish culinary history; Irish cuisine; childhood food memories; nostalgia
en
Usytuowane na pograniczu takich dyscyplin jak historia kulinaria, badania nad pamięcią, badania nad narracją oraz food studies niniejsze badania bazujące na jakościowej analizie treści w wybranych wstępach do irlandzkich książek kucharskich mają na celu ukazanie znaczenia wspomnień jedzenia w dyskursach kulinarnych. Analizowane wspomnienia dotyczące jedzenia, jak dowodzę w tekście, mogą być postrzegane jako reprezentacje zarówno indywidualnych, jak i zbiorowych świadectw. Są one częścią nienamacalnego dziedzictwa kulinarnego, ponieważ tworzą wspólny obraz narodowej kuchni, w tym przypadku irlandzkiej. Ponadto wspomnienia jedzenia mogą stanowić alternatywny punkt widzenia dla historii życia codziennego i dlatego mogą być traktowane jako mikrohistorie i mikronarracje.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/13345
2022-09-29T09:56:22Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13345
2022-09-29T09:56:22Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 1 (2022); 73-82
Misterium narodzin, życia i śmierci. "Marchołt" Jana Kasprowicza
https://journals.umcs.pl/ff/article/download/13345/54310
Podstawka, Anna; Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
2022-09-29 11:55:59
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13345
Marcolf; Jan Kasprowicz; mystery play; morality play; allegory; Everyman
en
Artykuł jest poświęcony ważnemu dla polskiej dramaturgii pierwszej połowy XX wieku, a zarazem stosunkowo słabo znanemu utworowi, jakim jest Marchołt Jana Kasprowicza. Jako ostatnia i najbardziej osobista wypowiedź teatralna poety, osadzony jest on w kontekście jego życia i dzieła, zwłaszcza twórczości dramatycznej. Uwzględniająca źródła biograficzne analiza problemowa utworu ma na celu ukazanie, że Marchołt wyrastał z głębokiej potrzeby ogarnięcia całokształtu egzystencjalnych doświadczeń i przemyśleń, wydobycia kwintesencji ludzkiej kondycji. Ma to swoje odzwierciedlenie w strukturze utworu, podporządkowanej dramatycznej konwencji o cechach misteryjnych i moralitetowych, z typowym dla epok Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego synkretycznym traktowaniem gatunków średniowiecznego teatru religijnego. Ujęte w czterech odsłonach dzieje tytułowego bohatera-Everymana obrazują węzłowe etapy człowieczej wędrówki, od momentu narodzin aż do śmierci. Kluczem do odczytania „misterium tragikomicznego” o Marchołcie okazuje się potraktowanie go jako syntezy światopoglądowych przemian i dylematów autora, próby holistycznego zobrazowania dramatycznych antynomii przypisanych istnieniu człowieka.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/13841
2022-09-29T09:56:22Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13841
2022-09-29T09:56:22Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 1 (2022); 57-71
Jak brzmi upływ czasu? Reymontowska koncepcja związku czasu z dźwiękiem
https://journals.umcs.pl/ff/article/download/13841/56413
Krzyżanowska, Magdalena; Uniwersytet Warszawski
2022-09-29 11:55:58
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13841
audiosphere; silence; civilization; sound; nature; Władysław Reymont; passing time
pl
Artykuł stanowi omówienie zagadnienia związku czasu z dźwiękiem w prozie Władysława Stanisława Reymonta. Przy użyciu narzędzi metodologicznych sound studies – przede wszystkim terminu audiosfera – przeprowadzono w nim analizę fragmentów powieści Chłopi, Wampir i Ziemia obiecana oraz przykładów z wybranych nowel. Na tej podstawie wykazano, że podczas prezentowania terenów naturalnych i wiejskich pisarz konstruuje upływ czasu za pomocą opisów zjawisk dźwiękowych. W wypadku terenów przekształconych przez cywilizację Reymont kreuje zaś wrażenie „zastygłego” czasu dzięki opisom ciszy i monotonnych dźwięków.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/13592
2022-09-29T09:56:22Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13592
2022-09-29T09:56:22Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 1 (2022); 45-56
Przestrzeń i czas w "Poezjach" Stéphane’a Mallarmé: między fatalizmem immanentnym i rychłym ujściem
Boumy, Koué Kévin; Félix Houphouët-Boigny University
2022-09-29 11:55:56
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13592
space; time; outlet; fatality; metaphysical dissatisfaction
UNIVERSITE FELIX HOUPHOUËT-BOIGNY
Français
Artykuł dotyczy poezji Stéphane’a Mallarmé odczytywanej w kontekście czasu i przestrzeni. Jeśli jest jasne, że połączenie przestrzeni i czasu, w ich różnych konfiguracjach, często uczestniczy aktywnie w dezintegracji figury poety, to w przypadku Stéphane’a Mallarmé metafizyczny kryzys ruchu (niemoc) i pamięci (żal) niszczy każdą możliwość wykorzystania ”tu” i „teraz”. Pochylając się nad wybuchem Lazuru będącego poza przestrzenią i poza czasem, „Lazuru ujrzanego podczas głodowej śmierci”(Mallarme, Dwagacje, 1889), autor artykułu ukazuje sposoby wysublimowanego poszukiwania „gdzieś indziej” i „niegdyś”, wynikającego z braku satysfakcji metafizycznej. Porażka w poszukiwaniu transcendencji staje się w pewnym sensie porażką uwolnienia się od ludzkiego bytu, a także porażką poezji niewypowiedzianego.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/13415
2022-09-29T09:56:22Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13415
2022-09-29T09:56:22Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 1 (2022); 29-43
Epigraf jako wskaźnik czasu historycznego w powieści Pantelejmona Kulisza Czarna rada. Kronika z 1663 roku
Terekhova, Irina Alexandrovna; Lwowski Uniwersytet Narodowy im. Iwana Franki
2022-09-29 11:55:54
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13415
powieść; epigraf; Pantelejmon Kulisz; romantyzm ukraiński; Kozacy
ru
Celem tego artykułu jest zaprezentowanie funkcjonalnych cech epigrafów jako wskaźników czasu historycznego w rosyjskojęzycznej powieści Pantelejmona Kulisza Czarna Rada. Kronika z 1663 roku. W opracowaniu określono rolę epigrafów – ważnych strukturalnych elementów artystycznych, których główną cechą jest to, że przedstawiają one treść każdego z rozdziałów powieści, pokazują związek z tekstem dzieła, odzwierciedlają autorski pogląd na wydarzenia okresu Ruiny w historii Ukrainy.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/13660
2022-09-29T09:56:22Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13660
2022-09-29T09:56:22Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 40, No 1 (2022); 15-27
Pomiędzy życiem a śmiercią. Czas przemijania i przejścia w „Holy Sonnets” Johna Donne’a i "Pierwszej księdze sonetów" Andreasa Gryphiusa
Mijatović, Milica; Uniwersytet Wiedeński
2022-09-29 11:55:52
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13660
vanitas; transience; meditative poetry; Baroque; John Donne; Andreas Gryphius; sonnet
en
Celem artykułu jest porównanie wybranych utworów należących do „Holy Sonnets” Johna Donne’a i „Pierwszej księgi sonetów” Andreasa Gryphiusa jako przykładów meditatio mortis, jak również przedstawienie podobieństw ich formy i treści. W tym celu analizie poddane zostały aspekty biografii obu autorów, ze specjalnym uwzględnieniem doświadczeń śmierci i przemijania, uwarunkowań wiary oraz ich szczególnego zainteresowania poświęconego cielesnym i duchowym procesom towarzyszącym ostatnim chwilom egzystencji.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/13413
2022-02-04T11:20:45Z
ff:STR
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13413
2022-02-04T11:20:45Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 39, No 1 (2021); 1-7
Strony tytułowe wraz ze spisem treści
Gabryś-Sławińska, Monika
2021-12-18 00:00:00
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13413
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/13254
2022-02-04T11:21:37Z
ff:STR
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13254
2022-02-04T11:21:37Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 39, No 2 (2021); 1-6
Strony tytułowe wraz ze spisem treści
Gabryś, Monika
2021-12-27 11:14:08
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13254
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/13253
2022-02-03T21:06:29Z
ff:NOA
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13253
2022-02-03T21:06:29Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 39, No 2 (2021); 247-248
Recenzenci
Gabryś, Monika
2021-12-27 11:14:41
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13253
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/13252
2022-02-03T21:06:29Z
ff:NOA
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13252
2022-02-03T21:06:29Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 39, No 2 (2021); 237-245
Wytyczne dla Autorów
Gabryś, Monika
2021-12-27 11:14:39
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13252
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/13251
2022-02-03T21:06:29Z
ff:NOA
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13251
2022-02-03T21:06:29Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 39, No 2 (2021); 227-235
Noty o Autorach
Gabryś, Monika
2021-12-27 11:14:38
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13251
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12070
2022-02-03T21:06:29Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/12070
2022-02-03T21:06:29Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 39, No 2 (2021); 209-226
Przenikanie białorutenizmów i regionalizmów do tekstów polsko- i rosyjskojęzycznych nagrobnych w XIX i pierwszej połowie XX w. na przykładzie nekropolii położonych w północno-zachodniej dzisiejszej Białorusi (system wokaliczny)
https://journals.umcs.pl/ff/article/download/12070/48070
https://journals.umcs.pl/ff/article/download/12070/48071
https://journals.umcs.pl/ff/article/download/12070/48072
Ivanitskaja, Taciana; Białoruska Akademia Nauk, Instytut Lingwistyki im. Jakuba Kolasa
2021-12-27 11:14:36
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/12070
headstone inscriptions; language contacts; Belarusian features; regionalisms; cemeteries
ru
Celem artykułu jest analiza językowa powtarzających się formuł tekstowych odnotowanych na inskrypcjach z katolickich, prawosławnych i mieszanych cmentarzy północno-zachodniej Białorusi ze szczególnym uwzględnieniem kontaktów między językami występującymi na tych terenach w XIX i pierwszej połowie XX wieku. Przedstawiono poszczególne rodzaje wpływu białorutenizmów i regionalizmów na system wokaliczny polsko- i rosyjskojęzycznych inskrypcji nagrobnych oraz dowiedziono, że przenikanie tych pierwszych do badanych tekstów miało zarówno cechy ogólne jak i specyficzne, a obszar ich dystrybucji zależał od powszechnej w owym czasie biegłości w pisaniu.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/13043
2022-02-03T21:06:29Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13043
2022-02-03T21:06:29Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 39, No 2 (2021); 195-208
Popularnonaukowy wykład internetowy jako narzędzie pomocne w kształceniu przyszłych tłumaczy
Račáková, Anita; Uniwersytet Mateja Bela w Bańskiej Bystrzycy, Wydział Filozoficzny
2021-12-27 11:14:34
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13043
popular science text; interpreting; education; translation competences; Internet
pl
Celem artykułu jest pokazanie możliwości wykorzystania ustnych komunikatów popularnonaukowych zamieszczanych w internecie w nauczaniu przyszłych tłumaczy z języka polskiego na język słowacki. Skupiono się na specyficznych cechach tego rodzaju komunikatów, dzięki którym można usprawnić proces edukacyjny tak, żeby jego wynikiem była całościowa kompetencja tłumacza umożliwiająca tłumaczenie konsekutywne lub symultaniczne tekstów naukowych stanowiących obecnie jedną z najliczniejszych grup wszystkich tłumaczonych tekstów. Rozważania będą dotyczyły trzech wzajemnie powiązanych zagadnień: 1. komunikatów naukowych z perspektywy specyfiki ich tłumaczenia, 2. procesu tłumaczenia tekstów naukowych w kontekście kompetencji tłumacza, 3. komunikatów popularnonaukowe w internecie jako materiału pomocniczego w nabywaniu sprawności tłumaczenia tekstów naukowych.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12908
2022-02-03T21:06:28Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/12908
2022-02-03T21:06:28Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 39, No 2 (2021); 177-194
Językowy obraz Araba w polszczyźnie wypowiedzi internetowych
https://journals.umcs.pl/ff/article/download/12908/52027
Mikońska, Zofia Justyna; Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
2021-12-27 11:14:32
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/12908
Arabs; linguistic stereotypes; linguistic image of the world;
pl
Artykuł stanowi próbę analizy obrazu Arabów w potocznej odmianie polszczyzny (na przykładzie komentarzy internetowych). Z uwagi na bardzo rzadkie kontakty Polaków z Arabami w przeszłości stereotyp ludności arabskiej nie posiada długiej historii, która mogłaby przyczynić się do pojawienia się utrwalonych form językowych. Obraz Arabów współcześnie jest nadal formowany w wyniku wzrostu liczby Arabów w Europie i powszechnego dostępu do informacji. Celem artykułu było nie tylko sprawdzenie, czy obraz Arabów ma charakter pozytywny czy negatywny, ale także określenie, jakie opinie o nich są wśród Polaków najpowszechniejsze. Cztery profile, które najczęściej pojawiały się w analizowanych materiałach, to stereotyp radykalnej religijności i agresji Arabów, stereotyp dotyczący relacji damsko-męskich w świecie arabskim, stereotyp związany z wyglądem oraz stereotypowe porównania Arabów do zwierząt. Zdecydowana większość tekstów zdradzała niechęć Polaków do Arabów.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12624
2022-02-03T21:06:28Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/12624
2022-02-03T21:06:28Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 39, No 2 (2021); 165-175
Stereotyp świętej Kingi w polskiej tradycji ludowej
Bielak, Agata; Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk
2021-12-27 11:14:30
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/12624
Saint Kinga; patron saint; stereotype; cognitive definition; Polish folk tradition
pl
Na podstawie przeprowadzonej rekonstrukcji stereotypu świętej Kingi autorka stwierdza, że nosiciele polskiej kultury ludowej przypisują świętej Kindze sprowadzenie złóż soli do Polski, co zostało utrwalone w licznych legendach. Bazą materiałową artykułu są różnogatunkowe teksty ludowe, takie jak legendy, opowieści wierzeniowe, zapisy wierzeń, zaś do analizy wykorzystano metodę definicji kognitywnej. W wielu przekazach legendowych została przedstawiona również ucieczka świętej Kingi przed Tatarami lub Szwedami, podczas której mają miejsce niezwykłe wydarzenia. W Krakowskiem święta Kinga jest czczona jako patronka górników. Zgodnie z przekazami ludowymi święta Kinga miała także uzdrawiać chorych, walczyć z demonami oraz powodować wzrost plenności roślin uprawnych.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/11927
2022-02-03T21:06:28Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/11927
2022-02-03T21:06:28Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 39, No 2 (2021); 151-164
Wizerunek kobiety niezamężnej w wypowiedziach gimnazjalistów (szkic kulturowo-językowy)
https://journals.umcs.pl/ff/article/download/11927/47301
https://journals.umcs.pl/ff/article/download/11927/0
Mac, Małgorzata; Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
2021-12-27 11:14:28
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/11927
assessment; old maid; single; stereotype; student; valuating
pl
Celem artykułu jest odpowiedź na pytania: jak i czy stereotypy dotyczące kobiet niezamężnych funkcjonują w języku współczesnej młodzieży. Podstawę badań stanowiły wypowiedzi ankietowe 15-letnich uczniów lubelskich szkół. Szic podzielono na trzy części: rozpoczęto od przybliżenia pojęcia stereotypu, następnie przedstawiono charakterystykę starych panien oraz sposoby postrzegania przez młodych respondentów singielek. Przy omawianiu problemu wykorzystano zarówno słowniki, jak i literaturę z zakresu lingwistyki, kulturoznawstwa, a także czerpano materiał z portali internetowych kierowanych do kobiet. Analiza wykazała, że obecne od dawna w polszczyźnie wyrażenie stara panna jest stosowane przez gimnazjalistów rzadko, każdorazowo zaś – w negatywnym, niekiedy wręcz obraźliwym znaczeniu. Uczniowie wartościują pozytywnie jedynie młodą, ambitną kobietę, świadomie wybierającą samotność. Potwierdza to funkcjonujący już powszechnie nowy leksem singielka. Można zaryzykować stwierdzenie, że w stereotypowym postrzeganiu przez młodych użytkowników języka kobiety niezamężnej współcześnie coraz wyraźniej pojawia się komponent ocieplający i waloryzujący in plus wydłużający się stan panieństwa.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/13034
2022-02-03T21:06:28Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13034
2022-02-03T21:06:28Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 39, No 2 (2021); 137-149
Czy to lina, czy dziewczyna? – tekstowy obraz kobiety i żaglowca w polskich szantach
Pięcińska, Anna Dorota; Uniwersytet Warszawski
2021-12-27 11:14:26
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13034
shanties; conceptualization; linguistic image of the world; ambiguity; woman; yacht
pl
Przedmiotem badań w niniejszym artykule są polskie szanty, rozumiane jako oryginalne teksty oraz tłumaczenia z różnych języków. Materiał badawczy pochodzi ze strony www.szanty.art.pl, ze stron poszczególnych zespołów szantowych oraz ze śpiewników drukowanych. Celem analizy jest omówienie wybranych sposobów konceptualizacji kobiety i żaglowca w zgromadzonych tekstach, a szczególnie przyjrzenie się tym spośród nich, w które wpisana jest niejednoznaczność i żart. Kobieta bowiem opisywana jest w szantach między innymi w kategoriach statku żaglowego – a ten z kolei w kategoriach kobiecego piękna. Opisy te naznaczone są wyraźnym piętnem seksualności, jednakże nie jest ona zwykle wyrażana wprost, a jedynie przez aluzje i gry słowne.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12961
2022-02-03T21:06:28Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/12961
2022-02-03T21:06:28Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 39, No 2 (2021); 121-136
Tabu (nie) przeminęło z wiatrem. Metafory seksualne pochodzenia kulinarnego
Gołąb, Agata; Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
2021-12-27 11:14:24
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/12961
gastronomy; sexuality; conceptual metaphor; taboo; visual metaphor
es
System konceptualny jest w dużej mierze metaforyczny, tym samym posiada imponującą moc twórczą. Wyrażenia metaforyczne, na przykład te odnoszące się do relacji seksualnych, mogą mieć charakter wieloznaczeniowy. Celem artykułu jest prześledzenie niektórych z nich, a także analiza głównych domen źródłowych, takich jak: nazwy warzyw i owoców, mięs, ryb, pieczywa itd., od których pochodzą analizowane wyrażenia metaforyczne. Wybrano najbardziej reprezentatywne przypadki readaptacji pojęć pochodzących z obszaru gastronomii i używanych przez rodzimych użytkowników języka hiszpańskiego do opisu kwestii związanych z życiem seksualnym. Omówiono mechanizm konceptualizacji owych pojęć i doświadczeń oraz mechanizmy służące do określania narządów płciowych oraz innych pojęć odnoszących się do seksualności. Pokazano, w jaki sposób postrzeganie rzeczywistości uważanej powszechnie za intymną oraz wstydliwą znajduje odzwierciedlenie w metaforycznym sposobie konceptualizowania otaczającego nas świata. Zwrócono również uwagę na tabu językowe, stanowiące istotne ograniczenie w opisywaniu seksualności przez rodzimych użytkowników języka hiszpańskiego. Korpus wykorzystany w artykule opierał się na materiale słownikowym, uwzględniono zarówno amerykanizmy, jak i wyrażenia potoczne, a także na przykładach zaczerpniętych z autentycznych rozmów prowadzonych przez Hiszpanów i hispanojęzycznych mieszkańców Ameryki Łacińskiej.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/13026
2022-02-03T21:06:28Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13026
2022-02-03T21:06:28Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 39, No 2 (2021); 103-120
Inter arma silent Musae. Jacka Komudy Lisowski bez światłocienia
https://journals.umcs.pl/ff/article/download/13026/52735
Kopa, Dawid Piotr; Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji w Krakowie; Wydział Nauk Humanistycznych; Instytut Filologii Polskiej.
2021-12-27 11:14:22
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13026
Jacek Komuda; Henryk Sienkiewicz; historical novel, Sztuka i Naród; philosophy of culture
pl
Artykuł jest próbą analizy i interpretacji powieści Jacka Komudy Samozwaniec. Moskiewska ladacznica. Pokazuje związki utworu z twórczością Henryka Sienkiewicza oraz krytyką literacką skupioną wokół działającego w czasie II wojny światowej czasopisma „Sztuka i Naród”. Przedstawia przesłanie ideowe utworu, rekonstruuje jego założenia filozoficzne. Podejmuje zagadnienia dotychczas nieporuszane w dyskusji nad twórczością Jacka Komudy.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12544
2022-02-03T21:06:28Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/12544
2022-02-03T21:06:28Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 39, No 2 (2021); 89-101
Od języka obcego do języka dziwnego. Inność w powieściach Ahmadou Kouroumy
Loudiyi, Mourad; Regionalne Centrum Zawodów Kształcenia i Szkolenia (Fez)
2021-12-27 11:14:20
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/12544
Ahmadou Kourouma; African literature; French language; otherness; spoken language; multilingualism
fr
Język Kouroumy łączy w sposób harmonijny wiele języków: francuski z Francji, francuski używany w Afryce i język malinké. Projekt pisarski Ahmadou Kouroumy można podsumować jako wyłonienie się z literatury postkolonialnej we francuskim malinké. Podkreśla świadomość językową pisarza poprzez języki, w których pisze. Twórczość Kouroumy, inspirowana przez lekturę socjologizującą i antropologizującą, propagującą myśl reafrykanizacji, ukazuje różne aspekty odmienności.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/13219
2021-12-20T11:07:37Z
ff:NOA
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13219
2021-12-20T11:07:37Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 39, No 1 (2021); 279-287
Informacje dla Autorów
Gabryś, Monika
2021-12-17 00:00:00
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13219
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/13218
2021-12-20T11:07:37Z
ff:NOA
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13218
2021-12-20T11:07:37Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 39, No 1 (2021); 271-277
Noty o Autorach
Gabryś, Monika
2021-12-17 00:00:00
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13218
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12858
2022-02-03T21:06:28Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/12858
2022-02-03T21:06:28Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 39, No 2 (2021); 69-87
Struktura wiersza Wasyla Stusa "Коли тебе здолає тлум смертей"
Verbovyi, Mykola Wołodymyrowycz; Państwowy Uniwersytet Pedagogiczny w Krzywym Rogu, Katedra Języka Ukraińskiego
2021-12-27 11:14:17
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/12858
Vasyl Stus; Palimpsests; poem; Коли тебе здолає тлум смертей; the structure of the poem
Mykola Verbovyi
ru
W artykule podjęto próbę analizy struktury wiersza Коли тебе здолає тлум смертей słynnego ukraińskiego poety-dysydenta Wasyla Stusa (1938–1985). Wiersz niewątpliwie odzwierciedla istotne cechy stylu poetyckiego Stusa z lat 70. XX wieku, gdyż w momencie pierwszego aresztowania poeta pracował bezpośrednio nad tym tekstem od co najmniej trzech lat (1972–1975). Charakterystyczne cechy konstrukcji formy i semantyki analizowanego tekstu pozwalają autorowi artykułu udowodnić, że struktura wiersza Коли тебе здолає тлум смертей nie tylko ukazuje podobieństwa formalne czy dosłowne zbieżności z innymi tekstami poetyckimi ze zbioru wierszy Palimpsesty (podobnie jak wcześniejsze utwory). Ujawnia również głęboki związek ze studiami literackimi Stusa dotyczącymi twórczości Wołodymyra Swidzinskiego i Pawła Tychyny (oba eseje zostały napisane w latach 1970–1971), co świadczy o podobieństwie problemów i zagadnień poruszonych w tekście poetyckim i esejach. Wskazano, że jednym z centralnych elementów poetyckiego świata Stusa jest tradycyjny język ukraiński (w szczególności literacki), poeta ignoruje sowiecką wersję języka ukraińskiego z drugiej połowy XX wieku jako wariant zrusyfikowany i przez to obcy.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12467
2022-02-03T21:06:28Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/12467
2022-02-03T21:06:28Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 39, No 2 (2021); 43-67
Seria powieści Erla Stanleya Gardnera o Perrym Masonie i ich ekranizacje: recepcja przez współczesnych odbiorców polsko- i anglojęzycznych
Zapała-Kraj, Marta Joanna; Uniwersytet Jana Kochanowskiego, Wydział Humanistyczny
2021-12-27 11:14:15
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/12467
Erle Stanley Gardner; reception; crime novel; popularity
en
Artykuł prezentuje przegląd informacji dotyczących dorobku Erla Stanleya Gardnera związanego z serią powieści o adwokacie Perrym Masonie oraz powstałych na jej podstawie licznych ekranizacji. Celem pracy jest analiza ich recepcji przez współczesnych polskich oraz anglojęzycznych czytelników, a także widzów. W tym celu zaprezentowano i omówiono statystyki poczytności książek i oglądalności powstałych na ich podstawie filmów oraz seriali. Artykuł podzielono na pięć części, które poruszają następujące zagadnienia: postać autora Erla Stanleya Gardnera; jego miejsce w historii powieści w odcinkach; wydania powieści o Perry Masonie w Stanach Zjednoczonych i w Polsce; recepcja serii tychże powieści przez czytelników polskich i anglojęzycznych; recepcja ich ekranizacji.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12076
2022-02-03T21:06:28Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/12076
2022-02-03T21:06:28Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 39, No 2 (2021); 29-41
Procedury genetyczne i intertekstowe w sztuce "Hélène ou la joie de vivre" André Roussin i Madeleine Gray
Leontaridou, Dora; Hellenic Open University
2021-12-27 11:14:13
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/12076
the Helen myth; adaptation of the myth; intertextuality; the situation of women; André Roussin; Madeleine Gray; John Erskine
fr
W artykule omawiane są procedury genetyczne stosowane w komedii André Roussin i Madeleine Gray Hélène ou la joie de vivre [Helena lub radość życia], która ukazała się w 1953 roku. Sztuka czerpie inspiracje z powieści amerykańskiej The private life of Helen of Troy Johna Erskine’a, opublikowanej w 1925 roku, a także z jej tłumaczenia na język francuski Maurice’a Beca, noszącego tytuł Hélène retour de Troie, wydanego w 1927. Bazując na tym materiale, autorka rozpatruje procedury genetyczne i relacje intertekstowe, które łączą hipoteksty i hiperteksty. Na podstawie analiz formułowane są także hipotezy i wyjaśnienia uwzględniające przemiany społeczne i w konsekwencji ewentualne modyfikacje odpowiadające na oczekiwania ze strony potencjalnych odbiorców. W artykule ukazano zainteresowania – wspólne zarówno dla omawianych tekstów, jak i dla odbiorców (amerykańskich na początku XX wieku, francuskich w okresie powojennym) – ważnymi tematami tej epoki, takimi jak sytuacja kobiet i żądania feministek, które wyłaniają się z tych dzieł.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12864
2022-02-03T21:06:28Z
ff:ART
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/12864
2022-02-03T21:06:28Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 39, No 2 (2021); 15-28
„Zjadłem dobrą kolację w niezmiernym weselu i wszystkie nasze strachy przeminęły”: jedzenie, picie i towarzystwo jako filozofia eskapizmu w dzienniku Samuela Pepysa
Kaptur, Paweł; Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Wydział Humanistyczny
2021-12-27 11:14:11
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/12864
Samuel Pepys; diary; food; drink; escapism
en
Dziennik Samuela Pepysa oferuje nie tylko relacje świadka politycznych i społecznych wydarzeń w siedemnastowiecznej Anglii, ale również cenny wgląd w kulinarne nawyki londyńczyków. W sytuacji zagrożenia życia lub w momentach smutku i żalu Pepys szuka sposobów na pocieszenie i zapomnienie, zwracając się często w stronę swojej ulubionej przyjemności: jedzenia i picia w towarzystwie przyjaciół i bliskich. Artykuł jest próbą analizy tych wątków dziennika Samuela Pepysa, w których autor traktuje tę aktywność jako formę eskapizmu w czasach zarazy i wielkiego pożaru w Londynie w roku 1666 oraz jako czynnik łagodzący społeczne napięcia, lęki i niepokoje.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/13212
2022-02-03T21:06:28Z
ff:WS
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13212
2022-02-03T21:06:28Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 39, No 2 (2021); 9-13
Języki i dyskursy wobec praktyk kulturowych i literackich (wprowadzenie)
https://journals.umcs.pl/ff/article/download/13212/53637
Gabryś-Sławińska, Monika; Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Polska
2021-12-27 11:14:09
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13212
language; discourse; literature; culture
pl
Wprowadzenie przedstawia zawartość i zakres tematyczny numeru.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/12135
2021-12-20T11:07:37Z
ff:MW
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/12135
2021-12-20T11:07:37Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 39, No 1 (2021); 251-270
Zachowany fragment autografu "Pana Graby" Elizy Orzeszkowej – opracowanie edytorskie
https://journals.umcs.pl/ff/article/download/12135/48311
Bąbel, Agnieszka; Instytut Badań Literackich PAN, Polska
Grabowska-Kuniczuk, Agata; Instytut Badań Literackich PAN, Polska
2021-12-18 09:04:31
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/12135
scientific editing; autograph; Eliza Orzeszkowa; Polish novel of the 19th century; Pan Graba [Mr. Graba]
pl
Zachowany rękopis końca piątego rozdziału z pierwszego tomu powieści ElizyOrzeszkowej Pan Graba (1868–1869) obrazuje etap pracy nad krystalizowaniem się tekstu i doskonaleniem stylu pisarki. Edytorskie opracowanie fragmentu rękopisu Pana Graby oraz lista odmian względem prasowego pierwodruku powieści („Tygodnik Romansów i Powieści” 1869, nr 46–47) wraz z ich porównaniem umożliwia analizę metod twórczych młodej Orzeszkowej.
oai:ojs.umcsd.home.net.pl:article/13201
2021-12-20T11:07:37Z
ff:WS
v2
https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13201
2021-12-20T11:07:37Z
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Vol 39, No 1 (2021); 9-13
Teksty i ich genezy (wprowadzenie)
Manuel Cuenca, Carmen; Departament de Filologia Anglesa i Alemanya
Facultat de Filologia, Comunicació i Traducció
Universitat de València
Av. Blasco Ibáñez, 32
46010 València
Gabryś-Sławińska, Monika; Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Polska
2021-12-18 09:04:00
Pełny tekst licencji tutaj.
url:https://journals.umcs.pl/ff/article/view/13201
literature; reality; origins; text
pl
We wstępie przedstawiona została problematyka zamieszczonych w numerze artykułów.
33907f6c90c5b2ccfdcd8c3fd0843e5d