Konflikty zbrojne wywołują wiele negatywnych konsekwencji, do których można zaliczyć procesy uchodźcze. Ludność uciekająca przed prześladowaniem znajduje miejsce bezpieczne w innych państwach. Celem artykułu jest ukazanie korelacji pomiędzy procesami uchodźczymi a państwami przyjmującymi. Pierwsza część zostanie poświęcona teoretycznym rozważaniom odnośnie do definicji uchodźcy oraz konfliktu politycznego. W drugiej części zostaną przedstawione możliwe konsekwencje dla państwa przyjmującego. Trzecia część artykułu dotyczy rozważań w kwestii przemiany państwa przyjmującego z biernego aktora konfliktu do pozycji czynnego gracza.
Armed conflicts cause many negative consequences, which include refugee processes. Populations fleeing persecution find a place of safety in other countries. The aim of this article is to show the correlation between refugee processes and host countries. The first part will be devoted to theoretical considerations regarding the definition of a refugee and political conflict. In the second part, the possible consequences for the host country will be presented. The third part of the article deals with the transformation of the host state from a passive actor in the conflict to the position of an active player.
Konflikty zbrojne wywołują wiele negatywnych konsekwencji, do których można zaliczyć procesy uchodźcze. Ludność uciekająca przed prześladowaniem znajduje miejsce bezpieczne w innych państwach. Celem artykułu jest ukazanie korelacji pomiędzy procesami uchodźczymi a państwami przyjmującymi. Pierwsza część zostanie poświęcona teoretycznym rozważaniom odnośnie do definicji uchodźcy oraz konfliktu politycznego. W drugiej części zostaną przedstawione możliwe konsekwencje dla państwa przyjmującego. Trzecia część artykułu dotyczy rozważań w kwestii przemiany państwa przyjmującego z biernego aktora konfliktu do pozycji czynnego gracza.
W niniejszym artykule podjęto próbę porównania rozumienia i zastosowania pojęcia „naród” funkcjonującego de facto w dobie „złotej wolności szlacheckiej” i w ramach regulacji Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. Podczas analizy problemu przedstawiono podłoże historyczne w zakresie realizacji dążeń demokratycznych w okresie od XV do XVIII w., jak też nawiązano do współcześnie obowiązujących zasad ustrojowych (z. demokratycznego państwa prawnego, z. suwerenności narodu). Podczas zestawienia wyników analizy i wyciągania wniosków wzięto pod uwagę, iż demokracja szlachecka rodziła się oddolnie, z potrzeby wyzwolenia się społeczeństwa spod władzy króla, a obecnie wynika z wdrażania w życie naczelnej idei ustroju i zasady konstytucyjnej demokratycznego państwa prawnego. W toku analizy uwzględniono podobieństwa i różnice w pojmowaniu analizowanego pojęcia oraz innych pojęć odnoszących się do ludności zamieszkującej terytorium państwa. Podczas badań zastosowano analizę porównawczą i historyczną oraz metodę dogmatyczno-prawną, ze szczególnym zwróceniem uwagi na aksjologię polskiej ustawy zasadniczej w zakresie normowań ustrojowych.
This article attempts to compare the understanding and application of the concept of “nation”, de facto functioning in the era of “golden noble freedom” and under the regulations of the Constitution of the Republic of Poland of April 2, 1997. During the analysis of the problem, the historical background of the implementation of democratic aspirations in the period from the 15th to the 18th century was presented. Eighteenth century, as well as reference to the contemporary rules of the political system (Democratic state ruled by law, Sovereignty of the nation). When com paring the results of the analysis and drawing conclusions, it was taken into account that genry democracy was born from the grassroots level, due to the need to liberate society from the king’s rule, and now it results from the implementation of the main idea of the system and the constitutional principle of a democratic state ruled by law. In the course of the analysis, the similarities and differences in the understanding of the analyzed concept and other concepts relating to the population inhabiting the territory of the state were taken into account. During the research, a comparative and historical analysis as well as a dogmatic-legal method were used, with particular emphasis on the axiology of the Polish Basic Law in the field of systemic norms.
W niniejszym artykule podjęto próbę porównania rozumienia i zastosowania pojęcia „naród” funkcjonującego de facto w dobie „złotej wolności szlacheckiej” i w ramach regulacji Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. Podczas analizy problemu przedstawiono podłoże historyczne w zakresie realizacji dążeń demokratycznych w okresie od XV do XVIII w., jak też nawiązano do współcześnie obowiązujących zasad ustrojowych (z. demokratycznego państwa prawnego, z. suwerenności narodu). Podczas zestawienia wyników analizy i wyciągania wniosków wzięto pod uwagę, iż demokracja szlachecka rodziła się oddolnie, z potrzeby wyzwolenia się społeczeństwa spod władzy króla, a obecnie wynika z wdrażania w życie naczelnej idei ustroju i zasady konstytucyjnej demokratycznego państwa prawnego. W toku analizy uwzględniono podobieństwa i różnice w pojmowaniu analizowanego pojęcia oraz innych pojęć odnoszących się do ludności zamieszkującej terytorium państwa. Podczas badań zastosowano analizę porównawczą i historyczną oraz metodę dogmatyczno-prawną, ze szczególnym zwróceniem uwagi na aksjologię polskiej ustawy zasadniczej w zakresie normowań ustrojowych.
Celem artykułu jest analiza uwarunkowań i różnych wymiarów współpracy wojskowej Chin z państwami Ameryki Łacińskiej w XXI wieku. Artykuł składa się z trzech części. W pierwszej kolejności autor nakreśla stosunki chińsko-latynoamerykańskie w szerszej perspektywie, przedstawiając uwarunkowania i cele chińskiej obecności w A meryce Łacińskiej i na Karaibach oraz syntetycznie omawiając najważniejsze obszary współpracy politycznej i gospodarczej. W drugiej części analizie poddano uwarunkowania i znaczenie współpracy wojskowej, wskazując na czynniki sprzyjające rozwojowi współpracy oraz motywy i rolę dyplomacji wojskowej Chin w regionie Ameryki Łacińskiej. W trzeciej części przybliżono najważniejsze formy współpracy. Autor skupił się na spotkaniach ministrów obrony i dowódców wojsk, szkoleniach, wspólnych ćwiczeniach i handlu bronią. Priorytetowym zamierzeniem autora jest ukazanie ewolucji współpracy wojskowej Państwa Środka z A meryką Łacińską oraz jej znaczenia dla układu sił w regionie.
The aim of the article is to analyze the conditions and various dimensions of military cooperation between China and Latin American countries in the twenty-first century. The article consists of three parts. First of all, the author outlines Sino-Latin American relations in a broader perspective, presenting the conditions and goals of the Chinese presence in Latin America and the Caribbean and synthetically discussing the most important areas of political and economic cooperation. In the second part, he analyses the conditions and significance of military cooperation, pointing to the factors conducive to the development of cooperation, what is more, he motives and role of China’s military diplomacy in the Latin American region. In the third part, there are presented the most important forms of cooperation. The author focused on defense ministers’ and military commanders meetings, training, joint exercises and arms trade. The author’s priority goal is to show the evolution of military cooperation between the Middle Kingdom and Latin America and its importance for the balance of power in the region.
Celem artykułu jest analiza uwarunkowań i różnych wymiarów współpracy wojskowej Chin z państwami Ameryki Łacińskiej w XXI wieku. Artykuł składa się z trzech części. W pierwszej kolejności autor nakreśla stosunki chińsko-latynoamerykańskie w szerszej perspektywie, przedstawiając uwarunkowania i cele chińskiej obecności w A meryce Łacińskiej i na Karaibach oraz syntetycznie omawiając najważniejsze obszary współpracy politycznej i gospodarczej. W drugiej części analizie poddano uwarunkowania i znaczenie współpracy wojskowej, wskazując na czynniki sprzyjające rozwojowi współpracy oraz motywy i rolę dyplomacji wojskowej Chin w regionie Ameryki Łacińskiej. W trzeciej części przybliżono najważniejsze formy współpracy. Autor skupił się na spotkaniach ministrów obrony i dowódców wojsk, szkoleniach, wspólnych ćwiczeniach i handlu bronią. Priorytetowym zamierzeniem autora jest ukazanie ewolucji współpracy wojskowej Państwa Środka z A meryką Łacińską oraz jej znaczenia dla układu sił w regionie.
Niniejszy artykuł ma na celu ukazanie zagadnień prawomocności władzy, zwłaszcza w odniesieniu do globalnej rzeczywistości instytucji władzy wpisanej w kontekst współczesnych uwarunkowań polityki międzynarodowej, ze szczególnym uwzględnieniem państw rachitycznych (fragile states) funkcjonujących głównie w obszarze współczesnego „Trzeciego Świata”. Analizowana tutaj kwestia prawowitości władzy ma niewątpliwie istotne implikacje zarówno dla Legitimacy in the Context of the Global Institutions of Power… 33 polityki wewnętrznej państw rachitycznych, regionalnych stosunków dobrosąsiedzkich, ale także dla polityki międzynarodowej, zwłaszcza w odniesieniu do strategii bezpieczeństwa globalnego. Prezentowany artykuł analizuje powyższe zagadnienia przede wszystkim w kontekście teorii polityki. W tym kontekście pojawia się szereg pytań badawczych: w jakim stopniu i w jaki sposób legitymizacja wpływa na efektywność zastosowanych przez władzę strategii politycznych? Czy brane są pod uwagę także inne czynniki i stymulatory zaangażowania politycznego? Jakie znaczenie posiada legitymacja władzy w kontekście złożonych uwarunkowań niewydolnego politycznie i gospodarczo państwa rachitycznego? Czy legitymacja władzy, poza wymiarem moralnym i ideologicznym, ma istotne znaczenie w zdestabilizowanej rzeczywistości słabych struktur polityczno-gospodarczych upadającego państwa? Przeprowadzona w ten sposób analiza pozwala zreinterpretować i przedstawić szereg istotnych czynników, dla których koncepcja legitymacji władzy odgrywa istotną rolę w refleksji na temat uwarunkowań geopolitycznych współczesnych relacji międzynarodowych zglobalizowanego świata.
This article presents the issues of legitimacy, particularly concerning the global reality of the institution of power in the context of present-day conditions of international politics, with particular emphasis on fragile states functioning mainly in the area of the contemporary “Third World”. The legality and legitimacy of power analyzed here undoubtedly have significant implications for the internal politics of fragile states, regional good neighborly relations, and international politics, particularly in the context of the global security strategy. This article examines the above issues primarily in the context of policy theory. As a result, several research questions arise: to what extent and how does legitimacy affect the effectiveness of the political strategies used by the authorities? Are other factors and stimulators of political commitment also taken into account? What is the importance of legitimacy in the context of the complex conditions of the politically and economically ineffective fragile state? Is legitimacy, apart from the moral and ideological dimension, significant in the destabilized reality of the weak political and economic structures of a failing state? The analysis, in this way, makes it possible to interpret and present many important factors for which the concept of the legitimacy of power plays a significant role in reflecting on the geopolitical determinants of fragile states in contemporary international relations.
Niniejszy artykuł ma na celu ukazanie zagadnień prawomocności władzy, zwłaszcza w odniesieniu do globalnej rzeczywistości instytucji władzy wpisanej w kontekst współczesnych uwarunkowań polityki międzynarodowej, ze szczególnym uwzględnieniem państw rachitycznych (fragile states) funkcjonujących głównie w obszarze współczesnego „Trzeciego Świata”. Analizowana tutaj kwestia prawowitości władzy ma niewątpliwie istotne implikacje zarówno dla Legitimacy in the Context of the Global Institutions of Power… 33 polityki wewnętrznej państw rachitycznych, regionalnych stosunków dobrosąsiedzkich, ale także dla polityki międzynarodowej, zwłaszcza w odniesieniu do strategii bezpieczeństwa globalnego. Prezentowany artykuł analizuje powyższe zagadnienia przede wszystkim w kontekście teorii polityki. W tym kontekście pojawia się szereg pytań badawczych: w jakim stopniu i w jaki sposób legitymizacja wpływa na efektywność zastosowanych przez władzę strategii politycznych? Czy brane są pod uwagę także inne czynniki i stymulatory zaangażowania politycznego? Jakie znaczenie posiada legitymacja władzy w kontekście złożonych uwarunkowań niewydolnego politycznie i gospodarczo państwa rachitycznego? Czy legitymacja władzy, poza wymiarem moralnym i ideologicznym, ma istotne znaczenie w zdestabilizowanej rzeczywistości słabych struktur polityczno-gospodarczych upadającego państwa? Przeprowadzona w ten sposób analiza pozwala zreinterpretować i przedstawić szereg istotnych czynników, dla których koncepcja legitymacji władzy odgrywa istotną rolę w refleksji na temat uwarunkowań geopolitycznych współczesnych relacji międzynarodowych zglobalizowanego świata.
Temat przewodni artykułu stanowi analiza koncepcji demokracji energetycznej, której podstawowym elementem są prosumenci OZE . Co więcej nie sposób opisywać zalet, nie wspominając o wadach występujących na tej płaszczyźnie, które również zostały poruszone przez autora. Celem artykułu jest ukazanie złożoności definicji prosumenta w prawie krajowym i wtórnym UE, a tym samym problematyki związanej z regulacją praw oraz obowiązków, występujących na płaszczyźnie prosumenckiej.
The main theme of the article is the analysis of the concept of energy democracy, of which prosumers of renewable energy sources are an essential element. Moreover, it is impossible to describe the advantages without mentioning the disadvantages in this field, which have also been addressed by the author. The purpose of this article is to show the complexity of the prosumer concept in the national and indirect EU law, and thereby the problems related to the regulation of rights and obligations occurring at the prosumer level.
Temat przewodni artykułu stanowi analiza koncepcji demokracji energetycznej, której podstawowym elementem są prosumenci OZE . Co więcej nie sposób opisywać zalet, nie wspominając o wadach występujących na tej płaszczyźnie, które również zostały poruszone przez autora. Celem artykułu jest ukazanie złożoności definicji prosumenta w prawie krajowym i wtórnym UE, a tym samym problematyki związanej z regulacją praw oraz obowiązków, występujących na płaszczyźnie prosumenckiej.
Autor w niniejszym artykule analizuje militarny atak Rosji na Ukrainę i proponuje działania zmierzające do zakończenia wojny. Rozpoczyna od analizy stosunków Ameryki z U krainą przed rokiem 2021–2022 i wyjaśnia główne przyczyny ciągłego zainteresowania Rosji inwazją Ukrainy. Na koniec autor analizuje politykę zagraniczną Bidena i określa, jakiego rodzaju strategię należy zastosować, aby przywrócić pokój i stabilność w regionie.
The article examines Russia’s military attack on Ukraine, and proposes actions to solve the crisis. It starts with an analysis of America’s relations with Ukraine prior to 2021–2022, and explains why we have to deal with Ukraine case to begin with. Next, it describes the primary drivers of Russia’s continued interest in invading Ukrainian territory. Finally, the author analyses Biden’s foreign policies and determines what type of strategy should be executed to bring peace and stability back to the region.
Autor w niniejszym artykule analizuje militarny atak Rosji na Ukrainę i proponuje działania zmierzające do zakończenia wojny. Rozpoczyna od analizy stosunków Ameryki z U krainą przed rokiem 2021–2022 i wyjaśnia główne przyczyny ciągłego zainteresowania Rosji inwazją Ukrainy. Na koniec autor analizuje politykę zagraniczną Bidena i określa, jakiego rodzaju strategię należy zastosować, aby przywrócić pokój i stabilność w regionie.
Budowa bardziej zróżnicowanej struktury dostaw ropy naftowej do krajowych rafinerii była w odmienny sposób traktowana przez poszczególne partie polityczne w P olsce. Dla Sojuszu Lewicy Demokratycznej kluczowym elementem służącym bezpieczeństwu energetycznemu była potrzeba zapewnienia stałych, po jak najniższej cenie, dostaw surowca, a nie dywersyfikacji źródeł i kierunków importu tego surowca. Dlatego też rząd SLD prowadził rozmowy w sprawie uregulowania tranzytowego położenia Polski (inicjatywa strony rosyjskiej), ale jednocześnie podnosił potrzebę budowy rurociągu Odessa–Brody–Płock. Celem artykułu była analiza myśli politycznej Sojuszu Lewicy Demokratycznej w zakresie zapewnienia alternatywnych, w stosunku do Federacji Rosyjskiej, źródeł i kierunków dostaw ropy naftowej oraz określenie potencjalnych konsekwencji formułowanych poglądów i podejmowanych decyzji. Zasadniczym założeniem było twierdzenie, iż w koncepcji SLD dostawy z Federacji Rosyjskiej odgrywały najważniejszą rolę, ale współpraca z innymi eksporterami ropy naftowej stwarzała szansę na budowę bardziej zróżnicowanej struktury importu tego surowca do Polski. Podjęcie badanego tematu było istotne, z uwagi na brak opracowań, w których można znaleźć efekty autorskich studiów dotyczących stanowiska partii politycznych w kontekście budowy zróżnicowanej struktury dostaw ropy naftowej, a także budowy rurociągu Odessa–Brody–Płock.
The construction of a more diversified crude oil supplies structure to domestic refineries was treated differently by individual political parties in Poland. For the Democratic Left Alliance, a key element contributing to energy security was the need to ensure a constant supply of this commodity at the lowest possible price, and not to diversify the sources and directions of crude oil supplies. Therefore, the SLD government held talks on regulating the transit position of Poland (an initiative of the Russian side), but at the same time raised the need to build the Odessa-Brody-Plock pipeline. The aim of the article was to analyze the political thought of the Democratic Left Alliance in terms of ensuring alternative sources and directions of oil supplies to the Russian Federation, and to identify the potential consequences of the views and decisions made. The main assumption was that in the SLD concept, supplies from the Russian Federation played the most important role, but cooperation with other oil exporters created an opportunity to build a more diversified structure of import this commodity to Poland. Taking up the topic was important due to the lack of studies in which we can find the results of original studies on the position of political parties in the context of building a diversified structure of crude oil supplies, as well as the construction of the Odessa-Brody-Plock pipeline.
Budowa bardziej zróżnicowanej struktury dostaw ropy naftowej do krajowych rafinerii była w odmienny sposób traktowana przez poszczególne partie polityczne w P olsce. Dla Sojuszu Lewicy Demokratycznej kluczowym elementem służącym bezpieczeństwu energetycznemu była potrzeba zapewnienia stałych, po jak najniższej cenie, dostaw surowca, a nie dywersyfikacji źródeł i kierunków importu tego surowca. Dlatego też rząd SLD prowadził rozmowy w sprawie uregulowania tranzytowego położenia Polski (inicjatywa strony rosyjskiej), ale jednocześnie podnosił potrzebę budowy rurociągu Odessa–Brody–Płock. Celem artykułu była analiza myśli politycznej Sojuszu Lewicy Demokratycznej w zakresie zapewnienia alternatywnych, w stosunku do Federacji Rosyjskiej, źródeł i kierunków dostaw ropy naftowej oraz określenie potencjalnych konsekwencji formułowanych poglądów i podejmowanych decyzji. Zasadniczym założeniem było twierdzenie, iż w koncepcji SLD dostawy z Federacji Rosyjskiej odgrywały najważniejszą rolę, ale współpraca z innymi eksporterami ropy naftowej stwarzała szansę na budowę bardziej zróżnicowanej struktury importu tego surowca do Polski. Podjęcie badanego tematu było istotne, z uwagi na brak opracowań, w których można znaleźć efekty autorskich studiów dotyczących stanowiska partii politycznych w kontekście budowy zróżnicowanej struktury dostaw ropy naftowej, a także budowy rurociągu Odessa–Brody–Płock.
.
.
Bezpieczeństwo i porządek publiczny są podstawowymi wartościami potrzebnymi do prawidłowego funkcjonowania państwa oraz rozwoju społeczeństwa; zapewnienie tych wartości należy do władz publicznych (rządowych i samorządowych). Rolą administracji samorządowej jest zagwarantowanie bezpiecznego życia społeczności lokalnej, która zamieszkuje na terenie danej gminy, powiatu czy województwa. Jednym z czynników warunkujących takie życie jest realizowanie ustawowych zadań nałożonych na samorząd terytorialny dotyczący bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz kształtowanie bezpiecznych przestrzeni przez plany zagospodarowania przestrzennego uwzględniające kartę przestrzeni publicznej. W opracowaniu omówiono tylko niektóre (wybrane) zadania nałożone ustawowo i realizowane przez samorząd terytorialny z zakresu bezpieczeństwa społeczności lokalnej. Poczucie bezpieczeństwa danej społeczności wynika z profesjonalnej realizacji zadań nałożonych ustawowo w tym zakresie na samorząd terytorialny.
Security and public order are the basic values needed for the proper functioning of the state and the development of society.Ensuring these values belongs to public authorities (government and local government).The role of local government administration is to ensure the safe life of the local community that lives in a given commune, poviat or voivodeship.One of the factors determining such a activity is the implementation of statutory tasks imposed on the local government regarding safety and public order and shaping safe spaces.It makes these through spatial development plans taking into account the Public Space Charter.The study discusses only selected tasks imposed by law and implemented by local government in the field of local community security.The sense of security of a given community results from the professional implementation of statutory tasks in this respect on the local government.
Bezpieczeństwo i porządek publiczny są podstawowymi wartościami potrzebnymi do prawidłowego funkcjonowania państwa oraz rozwoju społeczeństwa; zapewnienie tych wartości należy do władz publicznych (rządowych i samorządowych). Rolą administracji samorządowej jest zagwarantowanie bezpiecznego życia społeczności lokalnej, która zamieszkuje na terenie danej gminy, powiatu czy województwa. Jednym z czynników warunkujących takie życie jest realizowanie ustawowych zadań nałożonych na samorząd terytorialny dotyczący bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz kształtowanie bezpiecznych przestrzeni przez plany zagospodarowania przestrzennego uwzględniające kartę przestrzeni publicznej. W opracowaniu omówiono tylko niektóre (wybrane) zadania nałożone ustawowo i realizowane przez samorząd terytorialny z zakresu bezpieczeństwa społeczności lokalnej. Poczucie bezpieczeństwa danej społeczności wynika z profesjonalnej realizacji zadań nałożonych ustawowo w tym zakresie na samorząd terytorialny.
W ciągu ostatnich kilku lat pojawiło się duże zainteresowanie kwestią zmian klimatycznych. Stwierdzono ich bezpośredni wpływ na otaczający świat, w tym na zasoby wodne. Wzrost temperatury związany ze zmianami klimatu powoduje ogólny spadek opadów w postaci śniegu, a w konsekwencji skrócenie czasu trwania pokrywy śnieżnej na wielu obszarach. Przejście od wiosennego topnienia śniegu do spływu zimowego ma wpływ na czas przepływu strumienia na takich obszarach. Odnotowano również, że w przyszłości wzrośnie liczba ludzi żyjących w krajach z niedoborem wody. Zmiany te zagrażają jakości wody pitnej, podnoszącemu się poziomowi wody i wysychaniu, co ma również wpływ na jakość życia i produkcję żywności. Wszystkie powyższe kwestie mają niszczycielski wpływ na nasz ekosystem. Należy zauważyć, że wpływ zmian klimatycznych na zasoby wodne oznacza także wpływ na społeczeństwa (m.in. bezpieczeństwo zdrowotne, byt w przyszłości). Naukowcy zgodnie twierdzą, że wszelkie zmiany klimatyczne są wynikiem działalności człowieka.
In the last few years there has been significant interest in Climate change. It has found the direct impact on surrounding world as well as on water resources. The rise in temperature associated with climate change results in a general decrease in the proportion of precipitation falling as snow and, as a result, a decrease in the duration of snow cover in many areas. With a shift from spring snow melt to winter runoff, this has implications for the timing of streamflow in such areas. The number of people living in water-stressed countries would rise. These changes threaten the quality of drinking water, rising water levels, and drying up, which also has implications for quality of life and food production. All of the above have a devastating effect on our ecosystem. It should be noted that the impact of climate change on water resources is also the impact of the community, such as environmental or social (health security, future existence). Scientists from all across the world already agree that the global climate change is the result of human activity.
W ciągu ostatnich kilku lat pojawiło się duże zainteresowanie kwestią zmian klimatycznych. Stwierdzono ich bezpośredni wpływ na otaczający świat, w tym na zasoby wodne. Wzrost temperatury związany ze zmianami klimatu powoduje ogólny spadek opadów w postaci śniegu, a w konsekwencji skrócenie czasu trwania pokrywy śnieżnej na wielu obszarach. Przejście od wiosennego topnienia śniegu do spływu zimowego ma wpływ na czas przepływu strumienia na takich obszarach. Odnotowano również, że w przyszłości wzrośnie liczba ludzi żyjących w krajach z niedoborem wody. Zmiany te zagrażają jakości wody pitnej, podnoszącemu się poziomowi wody i wysychaniu, co ma również wpływ na jakość życia i produkcję żywności. Wszystkie powyższe kwestie mają niszczycielski wpływ na nasz ekosystem. Należy zauważyć, że wpływ zmian klimatycznych na zasoby wodne oznacza także wpływ na społeczeństwa (m.in. bezpieczeństwo zdrowotne, byt w przyszłości). Naukowcy zgodnie twierdzą, że wszelkie zmiany klimatyczne są wynikiem działalności człowieka.
Artykuł podejmuje problematykę współpracy Unii Europejskiej i Rady Europy na płaszczyźnie kultury. Omawia podstawowe wspólne programy których celem jest wspieranie kultury jako siły napędowej zrównoważonego rozwoju społecznego i gospodarczego; promowanie kultury i dialogu międzykulturowego w pokojowych stosunkach między społecznościami oraz zacieśnianie współpracy w zakresie dziedzictwa kulturowego.
The article deals with the issues of cooperation between the European Union and the Council of Europe in the field of culture. It discusses basic joint programs to support culture as a driver of sustainable social and economic development; promoting culture and intercultural dialogue in peaceful relations between communities and strengthening cooperation in the field of cultural heritage.
Artykuł podejmuje problematykę współpracy Unii Europejskiej i Rady Europy na płaszczyźnie kultury. Omawia podstawowe wspólne programy których celem jest wspieranie kultury jako siły napędowej zrównoważonego rozwoju społecznego i gospodarczego; promowanie kultury i dialogu międzykulturowego w pokojowych stosunkach między społecznościami oraz zacieśnianie współpracy w zakresie dziedzictwa kulturowego.
Wybory prezydenckie zaplanowane pierwotnie na 10 maja 2020 roku zbiegły się w czasie z wybuchem epidemii koronawirusa i wprowadzeniem stanu epidemii. W związku z tym polskie państwo musiało podjąć działania, które umożliwią wszystkim obywatelom skorzystanie z przyznanego im przez Konstytucję RP czynnego prawa wyborczego jednocześnie zapewniając im bezpieczeństwo w wymiarze zdrowotnym. Rozwiązaniem tego problemu miało być powszechne głosowanie wyłącznie w formie korespondencyjnej. Celem artykułu jest zebranie i omówienie najważniejszych wątpliwości związanych z organizacją takiej formy wyborów, w tym między innymi kwestii: zapewnienia tajności głosowania, organu odpowiedzialnego za przeprowadzenie wyborów, zmian w prawie wyborczym w okresie krótszym niż 6 miesięcy przed datą głosowania, a także możliwości przeprowadzenia wyborów w czasie stanu nadzwyczajnego.
The presidential election originally scheduled for 10 May 2020 coincided with an outbreak of coronavirus and the introduction of an epidemic state. As a result, the Polish state had to take measures which would enable all citizens to exercise their right to vote granted by the Constitution of the Republic of Poland while ensuring their health security. The solution to this problem was to be all-postal voting. The aim of this article is to collect and discuss the most important doubts related to the organisation of such a form of voting, including among others: ensuring the secrecy of the ballot, the authority responsible for holding the election, changes in electoral law in the period less than 6 months before the date of voting, as well as the possibility of holding elections during the state of emergency.
Wybory prezydenckie zaplanowane pierwotnie na 10 maja 2020 roku zbiegły się w czasie z wybuchem epidemii koronawirusa i wprowadzeniem stanu epidemii. W związku z tym polskie państwo musiało podjąć działania, które umożliwią wszystkim obywatelom skorzystanie z przyznanego im przez Konstytucję RP czynnego prawa wyborczego jednocześnie zapewniając im bezpieczeństwo w wymiarze zdrowotnym. Rozwiązaniem tego problemu miało być powszechne głosowanie wyłącznie w formie korespondencyjnej. Celem artykułu jest zebranie i omówienie najważniejszych wątpliwości związanych z organizacją takiej formy wyborów, w tym między innymi kwestii: zapewnienia tajności głosowania, organu odpowiedzialnego za przeprowadzenie wyborów, zmian w prawie wyborczym w okresie krótszym niż 6 miesięcy przed datą głosowania, a także możliwości przeprowadzenia wyborów w czasie stanu nadzwyczajnego.
W artykule podjęto próbę zbadania, w jaki sposób organizacje międzynarodowe i ich polityka wpływają na proces podejmowania decyzji dotyczących polskiej polityki bezpieczeństwa żywnościowego. Czy stanowią one bodziec dla podejmowanych decyzji, czy są one uzupełnieniem już istniejącej polityki rządu dotyczącej food security. Główne pytana badawcze dotyczy tego czy narodowa polityka food security jest na zadowalającym poziomie czy niezbędne jest jednak uzupełnienie jej poprzez ingerencję organizacji międzynarodowych. Artykuł podzielony jest na kilka akapitów: polska narodowa strategia żywnościowa, wpływ Unii Europejskiej na bezpieczeństwo żywnościowe Polski i działania organizacji na bezpieczeństwo żywnościowe w Polsce, stosowane metody badań polityki bezpieczeństwa żywnościowego w Polsce, analiza sektora rolnego w Polsce oraz ogólne analiza polityki bezpieczeństwa żywnościowego w Polsce. Zdefiniowano podstawowe pojęcia związane z polityką, porządkiem publicznym i bezpieczeństwem żywnościowym. Opisano również rolę różnych organizacji w rozwoju bezpieczeństwa żywnościowego. Scharakteryzowane zostaną także indywidualne działania podejmowane przez organizacje międzynarodowe i rząd w celu zwiększenia bezpieczeństwa żywnościowego.
The article tries to research on how international organizations and its policy released in Poland affect the decision making process on Polish food security policy and whether the it is a stimulus for the decisions taken, or whether they are complementary to the government's already existing food security policy. The main research questions concern whether the national food security policy is at a satisfactory level or whether it is necessary to supplement it with the interference of international organizations. The article is divided on few paragraphs:, Polish national food strategy, The European Union influence on Poland's food security and organizations activities on food security in Poland, applied research methods of food security policy in Poland, analysis of the agricultural sector in Poland and general food security policy analysis in Poland. It will define basic concepts related to politics, public policy and food security. This section will also describe the role of various organizations in developing food security. Individual activities created by the organization and the government to increase food security will be also described.
W artykule podjęto próbę zbadania, w jaki sposób organizacje międzynarodowe i ich polityka wpływają na proces podejmowania decyzji dotyczących polskiej polityki bezpieczeństwa żywnościowego. Czy stanowią one bodziec dla podejmowanych decyzji, czy są one uzupełnieniem już istniejącej polityki rządu dotyczącej food security. Główne pytana badawcze dotyczy tego czy narodowa polityka food security jest na zadowalającym poziomie czy niezbędne jest jednak uzupełnienie jej poprzez ingerencję organizacji międzynarodowych. Artykuł podzielony jest na kilka akapitów: polska narodowa strategia żywnościowa, wpływ Unii Europejskiej na bezpieczeństwo żywnościowe Polski i działania organizacji na bezpieczeństwo żywnościowe w Polsce, stosowane metody badań polityki bezpieczeństwa żywnościowego w Polsce, analiza sektora rolnego w Polsce oraz ogólne analiza polityki bezpieczeństwa żywnościowego w Polsce. Zdefiniowano podstawowe pojęcia związane z polityką, porządkiem publicznym i bezpieczeństwem żywnościowym. Opisano również rolę różnych organizacji w rozwoju bezpieczeństwa żywnościowego. Scharakteryzowane zostaną także indywidualne działania podejmowane przez organizacje międzynarodowe i rząd w celu zwiększenia bezpieczeństwa żywnościowego.
W artykule ukazane zostały główne aspekty relacji Królestwa Maroka z wybranymi państwami Europy – Francją, Hiszpanią, Maltą oraz Watykanem – w okresie panowania króla Hasana II (1961–1999). W pracy podniesiony został także wątek stosunków królestwa ze Wspólnotą Europejską. W celu rekonstrukcji relacji Maroka z krajami europejskimi sięgnięto po źródła pierwotne, wykorzystano zasoby internetowe oraz przeprowadzono krytyczną analizą literatury przedmiotu.
The paper elaborates on key aspects of international relations of the Kingdom of Morocco with selected European states – France, Spain, Malta and Vatican – during the reign of king Hasan II (1961–1999). The work makes reference also to relations of the Kingdom with the European Community. In order to reconstruct the relations of Morocco with the European countries the author analysed primary sources and internet resources and conducted critical analysis of the literature of the subject.
W artykule ukazane zostały główne aspekty relacji Królestwa Maroka z wybranymi państwami Europy – Francją, Hiszpanią, Maltą oraz Watykanem – w okresie panowania króla Hasana II (1961–1999). W pracy podniesiony został także wątek stosunków królestwa ze Wspólnotą Europejską. W celu rekonstrukcji relacji Maroka z krajami europejskimi sięgnięto po źródła pierwotne, wykorzystano zasoby internetowe oraz przeprowadzono krytyczną analizą literatury przedmiotu.
Porozumienie klimatyczne z Paryża (PCA) z grudnia 2015 r. stanowi decydujący punkt w stosunkach międzynarodowych. Porozumienie paryskie (PA) ustanowiło otwarte zobowiązania i polityki dotyczące zmian klimatycznych, które oferują istotną sytuację w procesie podejmowania decyzji w stosunkach międzynarodowych.Przedmiotem opracowania jest analiza sytuacji decyzyjnej (DMS) w stosunkach międzynarodowych, w konteście porozumienia klimatycznego z Paryża.W opracowaniu skoncentrowano sie na analizie sytuacji decyzyjnej (DMS) w oparciu o porozumienie paryskie w sprawie zmiany klimatu. W pracy skoncentrowano się na przeglądzie oraz wskazaniu zachęt, sytuacji decyzyjnej porozumienia paryskiego (DMS-PA) oraz kroki polityczne podjęte w sprawie porozumienia paryskiego. Artykuł krótko ocenia konkretne ustalenia z: Kopenhagi, Cancun, Durban, Doha, Warszawy, Limy, które doporwoadziły do wypracowania postawnowień paryskich. Przegląd i analiza w tym artykule przedstawiają szczegółowy proces, techniki i wytyczne dla przyszłych ram DMS w analizie międzynarodowego systemu zmian klimatu (ICCS).
The Paris Climate Agreement (PCA) of December 2015 marks a decisive point in international relations. The Paris Agreement (PA) established unpacked climate change pledges and policies which offer a significant situation to the international relations decision-making process. Therefore, this paper stands on the Decision-making Situation (DMS) in International relations to inform unpacked Paris climate change agreement.The approach of this paper to the Decision-making Situation (DMS) embedded in the Paris climate change agreement focuses on review, identifying incentives, Decision-making Situation of the Paris agreement (DMS-PA), and EX- Political steps on the Paris Agreement (EXP-PA) model. The paper briefly assesses specific incentives: Copenhagen, Cancun, Durban, Doha, Warsaw, Lima to track review methods towards DMS related to PA. The review and analysis in this paper lay out a detailed process, techniques, and guidelines for the future framework of DMS in international climate change system (ICCS) analysis.
Porozumienie klimatyczne z Paryża (PCA) z grudnia 2015 r. stanowi decydujący punkt w stosunkach międzynarodowych. Porozumienie paryskie (PA) ustanowiło otwarte zobowiązania i polityki dotyczące zmian klimatycznych, które oferują istotną sytuację w procesie podejmowania decyzji w stosunkach międzynarodowych.Przedmiotem opracowania jest analiza sytuacji decyzyjnej (DMS) w stosunkach międzynarodowych, w konteście porozumienia klimatycznego z Paryża.W opracowaniu skoncentrowano sie na analizie sytuacji decyzyjnej (DMS) w oparciu o porozumienie paryskie w sprawie zmiany klimatu. W pracy skoncentrowano się na przeglądzie oraz wskazaniu zachęt, sytuacji decyzyjnej porozumienia paryskiego (DMS-PA) oraz kroki polityczne podjęte w sprawie porozumienia paryskiego. Artykuł krótko ocenia konkretne ustalenia z: Kopenhagi, Cancun, Durban, Doha, Warszawy, Limy, które doporwoadziły do wypracowania postawnowień paryskich. Przegląd i analiza w tym artykule przedstawiają szczegółowy proces, techniki i wytyczne dla przyszłych ram DMS w analizie międzynarodowego systemu zmian klimatu (ICCS).
Handel bronią wpływa na rozbudowę potencjału militarnego przez państwa, a tym samym na ich międzynarodową pozycję militarną. Pośrednio jest on także powiązany z porozumieniami dotyczącymi kontroli zbrojeń, a szczególnie dotyczącym transferu uzbrojenia i sprzętu wojskowego. Potencjał militarny państw Ameryki Łacińskiej i Karaibów jest bardzo zróżnicowana. Dodatkowo części z nich podjęła modernizację swoich armii, połączoną z zakupami uzbrojenia. W konsekwencji prowadzi to do pojawiania się różnych subregionalnych wyścigów zbrojeń. Jednak region mimo występowania sporów terytorialnych i granicznych uważa się za stabilny, a ryzyko wybuchu konfliktu zbrojnego o charakterze międzynarodowym jest niskie. Natomiast dominujące w Ameryce Łacińskiej i Karaibach zagrożenia niemilitarne o podłożu wewnętrznym wpływają znacząco na utrzymanie bezpieczeństwa wewnętrznego. Powyższe problemy przekładają się na poziom handlu bronią w regionie. W niniejszym artykule poddano analizie kwestie dotyczące podejścia państw Ameryki Łacińskiej i Karaibów do porozumień związanych z handlem bronią. Ze względu na złożoność tematu, scharakteryzowane zostaną najważniejsze problemy dotyczące poziomu eksportu i importu uzbrojenia oraz sprzętu wojskowego, jak też główni dostawcy techniki wojskowej do państwa regionu.
Arms trade affects the expansion of the military potential of a country, and thus, its international military stature. Indirectly, it is also connected with the treaties involving armaments control, in particular, the ones pertaining to arms transfer and military equipment. The military stature of Latin America and the Caribbean countries is extremely diversified. In addition, some of these countries have undertaken the modernisation of their armies, which is linked to arms purchases. Consequently, it leads to the emergence of various sub-regional arms races. Despite the existence of territorial and border disputes, the region is considered to be stable and the risk of an international military conflict outbreak is low. On the other hand, predominant, non-military threats of internal nature, existing in Latin America and the Caribbean, have a considerable impact on maintaining the homeland security. These problems translate to the level of arms trade in the region. In the following article, the approach of the countries of Latin America and the Caribbean towards the treaties involving armaments control have been analysed. Due to the complexity of this issue, only the most significant problems concerning export and import of arms and military equipment will be characterised. Moreover, the main suppliers of military technology to the countries of the region will be listed.
Handel bronią wpływa na rozbudowę potencjału militarnego przez państwa, a tym samym na ich międzynarodową pozycję militarną. Pośrednio jest on także powiązany z porozumieniami dotyczącymi kontroli zbrojeń, a szczególnie dotyczącym transferu uzbrojenia i sprzętu wojskowego. Potencjał militarny państw Ameryki Łacińskiej i Karaibów jest bardzo zróżnicowana. Dodatkowo części z nich podjęła modernizację swoich armii, połączoną z zakupami uzbrojenia. W konsekwencji prowadzi to do pojawiania się różnych subregionalnych wyścigów zbrojeń. Jednak region mimo występowania sporów terytorialnych i granicznych uważa się za stabilny, a ryzyko wybuchu konfliktu zbrojnego o charakterze międzynarodowym jest niskie. Natomiast dominujące w Ameryce Łacińskiej i Karaibach zagrożenia niemilitarne o podłożu wewnętrznym wpływają znacząco na utrzymanie bezpieczeństwa wewnętrznego. Powyższe problemy przekładają się na poziom handlu bronią w regionie. W niniejszym artykule poddano analizie kwestie dotyczące podejścia państw Ameryki Łacińskiej i Karaibów do porozumień związanych z handlem bronią. Ze względu na złożoność tematu, scharakteryzowane zostaną najważniejsze problemy dotyczące poziomu eksportu i importu uzbrojenia oraz sprzętu wojskowego, jak też główni dostawcy techniki wojskowej do państwa regionu.
Nunatsiavut, położony na wschodnim wybrzeżu Kanady, to najmłodszy z czterech samorządnych regionów inuickich, tworzących Inuit Nunangat. Powstał na mocy porozumienia ziemskiego i samorządowego zawartego w 2005 roku pomiędzy Inuitami z Labradoru (Labrador Inuit) i prowincją Nowa Fundlandia i Labrador oraz rządem federalnym. Niniejszy artykuł ma trzy cele: po pierwsze zarysowanie historii powstania Nunatsiavut, po drugie przedstawienie najważniejszych zapisów porozumienia ziemskiego i utworzonych wówczas instytucji politycznych, a po trzecie ocenę funkcjonowania Nunatsiavut przy wykorzystaniu modelu zarządzania wielopoziomowego.
Nunatsiavut, located on the east coast of Canada, is the youngest of the four self-governing Inuit regions that make up Inuit Nunangat. It was created through a 2005 land claims and self-government agreement between the Labrador Inuit, the province of Newfoundland and Labrador and the federal government. This paper has three objectives: first, to outline the history of Nunatsiavut's creation; second, to present the key provisions of the land claims agreement and the political institutions created at that time; and third, to evaluate the operation of Nunatsiavut using a multi-level governance model.
Nunatsiavut, położony na wschodnim wybrzeżu Kanady, to najmłodszy z czterech samorządnych regionów inuickich, tworzących Inuit Nunangat. Powstał na mocy porozumienia ziemskiego i samorządowego zawartego w 2005 roku pomiędzy Inuitami z Labradoru (Labrador Inuit) i prowincją Nowa Fundlandia i Labrador oraz rządem federalnym. Niniejszy artykuł ma trzy cele: po pierwsze zarysowanie historii powstania Nunatsiavut, po drugie przedstawienie najważniejszych zapisów porozumienia ziemskiego i utworzonych wówczas instytucji politycznych, a po trzecie ocenę funkcjonowania Nunatsiavut przy wykorzystaniu modelu zarządzania wielopoziomowego.
Celem artykułu jest analiza unii energetycznej – projektu integracji państw członkowskich w sektorze energii ogłoszony przez Komisję Europejską w 2015 r. W artykule zostały przeanalizowane założenia unii energetycznej wraz z postępami jej realizacji. Projekt unii energetycznej jest pierwszą inicjatywą, która pozwoli na integrację sektora energetycznego.
The aim of the article is to analyze the Energy Union – a project of integration the Member States in the energy sector which was officially announced by the European Comission in 2015. The article analyzes concept of the Energy Union and the progress of realization. The Energy Union project is the first initiative to integrate the Energy sector.
Celem artykułu jest analiza unii energetycznej – projektu integracji państw członkowskich w sektorze energii ogłoszony przez Komisję Europejską w 2015 r. W artykule zostały przeanalizowane założenia unii energetycznej wraz z postępami jej realizacji. Projekt unii energetycznej jest pierwszą inicjatywą, która pozwoli na integrację sektora energetycznego.
W państwach bałtyckich zarówno na etapie akcesji jak i obecnie widać wysokie poparcie dla Unii Europejskiej. Celem artykułu jest analiza procesu wstąpienia trzech państw bałtyckich do Unii Europejskiej oraz bilans piętnastu lat w tej organizacji. Przedmiotem badań będzie również społeczny odbiór integracji europejskiej w tych państwach.
In the Baltic states, both at the accession stage and now, high support for the European Union can be seen. The aim of the article is to analyze the process of joining the European Union by the three Baltic states and to analyze the fifteen years in this organization. The subject of research will also be the social perception of European integration in these countries.
W państwach bałtyckich zarówno na etapie akcesji jak i obecnie widać wysokie poparcie dla Unii Europejskiej. Celem artykułu jest analiza procesu wstąpienia trzech państw bałtyckich do Unii Europejskiej oraz bilans piętnastu lat w tej organizacji. Przedmiotem badań będzie również społeczny odbiór integracji europejskiej w tych państwach.
Globalna strategia UE na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa została przyjęta przez Radę Europejską 28 czerwca 2016 r. Określa wspólne interesy UE i państw członkowskich. Opiera się na następujących celach: bezpieczeństwie obywateli i terytorium, dobrobycie, demokracji, ładzie światowym, które mają doprowadzić do stworzenia wiarygodnej, reaktywnej i spójnej Unii Europejskiej. Zasady, którymi zaczęła kierować się Unia Europejska, to jedność, współdziałanie z innymi, odpowiedzialność, pogłębianie partnerstw zewnętrznych.Warto zauważyć, że cyberbezpieczeństwo w Unii Europejskiej jest prerogatywą państw członkowskich w przeciwieństwie do cyberterroryzmu, który należy do kompetencji dzielonych. Mimo to UE ma do odegrania kluczową rolę w tworzeniu warunków dla zdolności państw członkowskich, aby ulepszać, współpracować i budować zaufanie. W niniejszym artykule zostanie podjęta próba wykazania, że na skuteczność działań podejmowanych przez organy Unii Europejskiej w zakresie polityki cyberterrorystycznej zależy od rodzaju instrumentów będących w dyspozycji UE i państw członkowskich oraz podstawy prawnej odpowiednich regulacji. Problemem pozostają nieścisłości prawne i rozbieżności interpretacyjne w zapisie regulacji prawnych na poziomie unijnym w zakresie podziału kompetencji dotyczących ochrony cyberprzestrzeni, które w rzeczywistości prowadzą do opóźnienia powstania wzajemnej współpracy między Unią a państwami członkowskimi[1] https://eeas.europa.eu/top_stories/pdf/eugs_pl_.pdf. (dostęp: 3.02.2021 r.).
The EU Global Strategy for Foreign and Security Policy was adopted by the European Council on June 28, 2016. It defines the common interests of the EU and its member states. It was based on the following objectives: security of citizens and territory, prosperity, democracy, global order, which are to lead to the creation of a credible, reactive and cohesive European Union. The principles which the European Union began to follow are unity, cooperation with others, responsibility, and deepening external partnerships.It is worth noting that cybersecurity in the European Union is a prerogative of the Member States unlike cyberterrorism which is a shared competence. Nevertheless, the EU has a key role to play in creating the conditions for the ability of Member States to improve, cooperate and build trust.This article will attempt to demonstrate that the effectiveness of actions taken by European Union bodies in the field of cyber terrorism depends on the type of instruments at the disposal of the EU and the Member States and the legal basis of the relevant regulations. The problem is that there are legal inaccuracies and interpretation discrepancies in the provisions of legal regulations at the EU level regarding the division of competences regarding cyberspace protection, which in fact lead to a delay in the establishment of mutual cooperation between the EU and the Member States.
Globalna strategia UE na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa została przyjęta przez Radę Europejską 28 czerwca 2016 r. Określa wspólne interesy UE i państw członkowskich. Opiera się na następujących celach: bezpieczeństwie obywateli i terytorium, dobrobycie, demokracji, ładzie światowym, które mają doprowadzić do stworzenia wiarygodnej, reaktywnej i spójnej Unii Europejskiej. Zasady, którymi zaczęła kierować się Unia Europejska, to jedność, współdziałanie z innymi, odpowiedzialność, pogłębianie partnerstw zewnętrznych.Warto zauważyć, że cyberbezpieczeństwo w Unii Europejskiej jest prerogatywą państw członkowskich w przeciwieństwie do cyberterroryzmu, który należy do kompetencji dzielonych. Mimo to UE ma do odegrania kluczową rolę w tworzeniu warunków dla zdolności państw członkowskich, aby ulepszać, współpracować i budować zaufanie. W niniejszym artykule zostanie podjęta próba wykazania, że na skuteczność działań podejmowanych przez organy Unii Europejskiej w zakresie polityki cyberterrorystycznej zależy od rodzaju instrumentów będących w dyspozycji UE i państw członkowskich oraz podstawy prawnej odpowiednich regulacji. Problemem pozostają nieścisłości prawne i rozbieżności interpretacyjne w zapisie regulacji prawnych na poziomie unijnym w zakresie podziału kompetencji dotyczących ochrony cyberprzestrzeni, które w rzeczywistości prowadzą do opóźnienia powstania wzajemnej współpracy między Unią a państwami członkowskimi[1] https://eeas.europa.eu/top_stories/pdf/eugs_pl_.pdf. (dostęp: 3.02.2021 r.).
Niniejszy artykuł jest kontynuacją rozważań o funkcjonowaniu europejskich rad zakładowych na podstawie wyników własnych badań empirycznych, które zostały przeprowadzone w czterech krajach członkowskich Unii Europejskiej w okresie 2020-2021. Celem tej części opracowania jest przedstawienie opinii respondentów na temat słabych stron tych instytucji dialogu społecznego oraz wskazanie rekomendacji służących ich wzmocnieniu, aby mogły one lepiej realizować prawo do informacji i konsultacji.
This article is a continuation of the considerations on the functioning of European Works Councils based on the results of own empirical research that was carried out in four European Union Member States in the period 2020-2021. The aim of this part of the study is to present the respondents' opinions on the weaknesses of these institutions of social dialogue and to indicate recommendations aimed at strengthening them, so that they can better implement the right to information and consultation.
Niniejszy artykuł jest kontynuacją rozważań o funkcjonowaniu europejskich rad zakładowych na podstawie wyników własnych badań empirycznych, które zostały przeprowadzone w czterech krajach członkowskich Unii Europejskiej w okresie 2020-2021. Celem tej części opracowania jest przedstawienie opinii respondentów na temat słabych stron tych instytucji dialogu społecznego oraz wskazanie rekomendacji służących ich wzmocnieniu, aby mogły one lepiej realizować prawo do informacji i konsultacji.
Celem opracowania jest wskazanie na zakres podmiotowy oraz przedmiotowy zarządzania bezpieczeństwem publicznym, wskazanie na jego cele oraz mechanizmy służące jego zapewnianiu w obszarze polityki społecznej, określeniu i ocenie roli państwa w podjętym temacie, a także próba stworzenia prognozy odnoszącej się w zakresie podjętej analizy. Jest to istotne z punktu widzenia pozycji państwa na arenie międzynarodowej, a przede wszystkim zachowanie stabilności społecznej wewnątrz państwa. Realizowanie celów polityki społecznej w sposób zaplanowany i skuteczny przekłada się na stabilność państwa, dobrobyt społecznych oraz stwarza możliwości rozwoju gospodarczego.
The purpose of the paper is to determine the subjective and objective scope of the public security management, identifying its goals and mechanisms which ensure public security in the social domain. It also aims at defining and evaluating the role of the state in the area covered by the article and constitutes an attempt of establishing an outlook pertaining to the range of the analysis undertaken. It is vital for the position of the state on the international arena and firstly and foremostly, because of maintaining social stability within the country. Implementing social policy goals in the planned and efficient manner translates into stability of the country, social welfare and creates possibilities for economic prosperity.
Celem opracowania jest wskazanie na zakres podmiotowy oraz przedmiotowy zarządzania bezpieczeństwem publicznym, wskazanie na jego cele oraz mechanizmy służące jego zapewnianiu w obszarze polityki społecznej, określeniu i ocenie roli państwa w podjętym temacie, a także próba stworzenia prognozy odnoszącej się w zakresie podjętej analizy. Jest to istotne z punktu widzenia pozycji państwa na arenie międzynarodowej, a przede wszystkim zachowanie stabilności społecznej wewnątrz państwa. Realizowanie celów polityki społecznej w sposób zaplanowany i skuteczny przekłada się na stabilność państwa, dobrobyt społecznych oraz stwarza możliwości rozwoju gospodarczego.
W artykule zostały przeanalizowane koncepcje formułowane przez dwóch głównych kandydatów na urząd prezydenta Polski w 2015 roku. Celem artykułu była zatem analiza pomysłów Bronisława Komorowskiego i Andrzeja Dudy w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego państwa oraz określenie potencjalnych punktów zbieżnych formułowanych koncepcji politycznych. Poglądy obu kandydatów różniły się znacząco, co wynikało z odmiennej wizji prezentowanej przez dwa główne ugrupowania polityczne w Polsce – Platformę Obywatelską oraz Prawo i Sprawiedliwość, które popierały tych kandydatów.
The article analyzes the concepts formulated by the two main candidates for the office of the President of Poland in 2015. The aim of the article was therefore to analyze the ideas of Bronisław Komorowski and Andrzej Duda in the field of energy security and to identify potential points of convergence of the formulated political concepts. The views of both candidates differed significantly, which resulted from a different vision presented by the two main political groups in Poland – Civic Platform and Law and Justice, which supported these candidates.
W artykule zostały przeanalizowane koncepcje formułowane przez dwóch głównych kandydatów na urząd prezydenta Polski w 2015 roku. Celem artykułu była zatem analiza pomysłów Bronisława Komorowskiego i Andrzeja Dudy w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego państwa oraz określenie potencjalnych punktów zbieżnych formułowanych koncepcji politycznych. Poglądy obu kandydatów różniły się znacząco, co wynikało z odmiennej wizji prezentowanej przez dwa główne ugrupowania polityczne w Polsce – Platformę Obywatelską oraz Prawo i Sprawiedliwość, które popierały tych kandydatów.
Celem artykułu złożonego z dwóch części jest przedstawienie wybranych aspektów dotyczących oceny funkcjonowania europejskich rad zakładowych w krajach członkowskich UE na podstawie wyników własnych badań empirycznych. Chodzi o pokazanie mocnych i słabych stron tych instytucji dialogu społecznego oraz wskazanie rekomendacji służących ich wzmocnieniu, aby mogły one lepiej realizować prawo do informacji i konsultacji. W pierwszej części są zaprezentowane ogólne opinie o ERZ i ich potencjał w ocenie respondentów. Natomiast druga część jest poświęcona zagadnieniom wymagającym poprawy.
The aim of the article, consisting of two parts, is to present selected aspects concerning the assessment of the functioning of European works councils in the EU Member States based on the results of own empirical research. It is about showing the strengths and weaknesses of these institutions of social dialogue and indicating recommendations to strengthen them, so that they can better implement the right to information and consultation. The first part presents general views on EWCs and their potential as assessed by the respondents. The second part, on the other hand, is devoted to issues that require improvement.
Celem artykułu złożonego z dwóch części jest przedstawienie wybranych aspektów dotyczących oceny funkcjonowania europejskich rad zakładowych w krajach członkowskich UE na podstawie wyników własnych badań empirycznych. Chodzi o pokazanie mocnych i słabych stron tych instytucji dialogu społecznego oraz wskazanie rekomendacji służących ich wzmocnieniu, aby mogły one lepiej realizować prawo do informacji i konsultacji. W pierwszej części są zaprezentowane ogólne opinie o ERZ i ich potencjał w ocenie respondentów. Natomiast druga część jest poświęcona zagadnieniom wymagającym poprawy.
Artykuł analizuje osobowość polityczną Joe Bidena. Aby pokazać cechy charakteru prezydenta, autor analizuje jego dotychczasowe decyzje polityczne. Badanie rozpoczyna się od opisu, czym jest osobowość polityczna i z jakich elementów się składa. Następnie, autor dokonuje analizy niektórych politycznych decyzji Joe Bidena, które wskazują, że jego pewne cechy przywódcze, które zaobserwowano w ostatnim czasie, są w rzeczywistości obecne od dawna, ponieważ można ich było doświadczyć również w przeszłości. Wreszcie na podstawie przeprowadzonych badań autor przewiduje, jak Joe Biden może zachowywać się jako przywódca.
The article examines Joe Biden’s decision to choose Kamala Harris as his running mate in light of the presidential candidate’s features of political personality. It starts with the description of what political personality is and what it consists of. Second, the author takes a look at some of Joe Biden’s political decisions, which indicate that his certain leadership characteristics that have been seen recently, are actually longstanding because one could also observe them in the past. Third, the author examines some of Joe Bident’s aspirants to becoming his running mate and demonstrates how Joe Biden’s selection of Kamala Harris discloses the key features of his political personality. Finally, the author identifies Joe Biden’s leadership strengths as well as weaknesses and, as a result, explains what consequences his decision regarding Kamala Harris might have on his future political decisions as the President of the United States of America.
Artykuł analizuje osobowość polityczną Joe Bidena. Aby pokazać cechy charakteru prezydenta, autor analizuje jego dotychczasowe decyzje polityczne. Badanie rozpoczyna się od opisu, czym jest osobowość polityczna i z jakich elementów się składa. Następnie, autor dokonuje analizy niektórych politycznych decyzji Joe Bidena, które wskazują, że jego pewne cechy przywódcze, które zaobserwowano w ostatnim czasie, są w rzeczywistości obecne od dawna, ponieważ można ich było doświadczyć również w przeszłości. Wreszcie na podstawie przeprowadzonych badań autor przewiduje, jak Joe Biden może zachowywać się jako przywódca.
W grudniu 2019 r. Komisja Europejska przedstawiła Europejski Zielony Ład (EZŁ), który ma na celu doprowadzić Unię Europejską do neutralności klimatycznej do 2050 r. Reprezentując 80% populacji UE i będąc odpowiedzialnymi za 70% emisji gazów cieplarnianych i 75% zużycia energii, europejskie miasta pozostają najważniejszymi graczami dla implementacji ambitnej i wielowymiarowej transformacji Europy w kierunku pierwszego kontynentu neutralnego dla klimatu. Głównym celem niniejszego artykułu jest zbadanie roli europejskich obszarów miejskich w działaniach UE na rzecz klimatu w ramach EZŁ w okresie finansowania po 2020 r. W pierwszej części artykułu została przedstawiona rola miast w transformacji klimatycznej UE; w kolejnej części autor skupia się na znaczeniu wymiaru miejskiego w ramach EGD jako planu odbudowy po pandemii COVID-19; zaś ostatnia część przedstawia włączenie paradygmatu klimatycznego do wymiaru miejskiego w okresie finansowym po 2020 r. Wyniki tego badania wykazały, że oprócz znacznego postępu w integracji wymiaru miejskiego z EZŁ, tworzenia europejskich sieci miast oraz udziału w WRF na lata 2021-2027 i funduszu odbudowy NGEU, miasta nadal wymagają większego wsparcia ze strony UE w obszarze działań na rzecz klimatu.
In December 2019, the European Commission has presented the European Green Deal (EGD) that aims to make the European Union climate neutral by 2050. Accounting for 80% of the total EU population, and being responsible for 70% of GHG emissions and 75% of energy use, the European cities stay at the frontline of the ambitious and multidimensional transformation of Europe towards the first climate neutral continent. The main aim of this paper is to explore the place of European urban areas in the EU climate action under the EGD in the post-2020 funding period. The first part of this article stresses the role of cities in the EU climate transition; the following part highlights the significance of urban dimension within the EGD as a post-COVID recovery plan; and the last part presents the incorporation of climate paradigm into the urban dimension within the post-2020 financial frameworks. Results of this study shows that besides of a remarkable progress in the integration of urban dimension into the EGD, foundation of European city networks, and participation in the MFF for 2021-2027 and NGEU recovery fund, cities still require a greater support from the EU in the area of climate action.
W grudniu 2019 r. Komisja Europejska przedstawiła Europejski Zielony Ład (EZŁ), który ma na celu doprowadzić Unię Europejską do neutralności klimatycznej do 2050 r. Reprezentując 80% populacji UE i będąc odpowiedzialnymi za 70% emisji gazów cieplarnianych i 75% zużycia energii, europejskie miasta pozostają najważniejszymi graczami dla implementacji ambitnej i wielowymiarowej transformacji Europy w kierunku pierwszego kontynentu neutralnego dla klimatu. Głównym celem niniejszego artykułu jest zbadanie roli europejskich obszarów miejskich w działaniach UE na rzecz klimatu w ramach EZŁ w okresie finansowania po 2020 r. W pierwszej części artykułu została przedstawiona rola miast w transformacji klimatycznej UE; w kolejnej części autor skupia się na znaczeniu wymiaru miejskiego w ramach EGD jako planu odbudowy po pandemii COVID-19; zaś ostatnia część przedstawia włączenie paradygmatu klimatycznego do wymiaru miejskiego w okresie finansowym po 2020 r. Wyniki tego badania wykazały, że oprócz znacznego postępu w integracji wymiaru miejskiego z EZŁ, tworzenia europejskich sieci miast oraz udziału w WRF na lata 2021-2027 i funduszu odbudowy NGEU, miasta nadal wymagają większego wsparcia ze strony UE w obszarze działań na rzecz klimatu.
Przeprowadzona analiza dotyczy skutków prawnych i politycznych potencjalnej zmiany ustroju politycznego w Nowej Zelandii odnośnie do funkcjonowania głowy państwa. Zgodnie z postawioną tezą, specjalny status Maorysów może komplikować dalszy rozwój wydarzeń, wpływając na osłabienie chęci wprowadzenia republiki w tym państwie. W pracy wykorzystano analizę źródeł prawa i analizę krytyczną oraz metodę opisową. Tekst podzielono na dwie zasadnicze części oraz wstęp i zakończenie.
The analysis concerns the legal and political implications of a potential political change in New Zealand on the functioning of the head of state. According to the thesis statement, the special status of the Maori may complicate the further development of events, weakening the willingness to introduce a republic in this country. In this study, the author has adopted the following research methods: an analysis of legal sources and a critical analysis as well as a descriptive method. The text is divided into two main parts and the introduction and the conclusion.
Przeprowadzona analiza dotyczy skutków prawnych i politycznych potencjalnej zmiany ustroju politycznego w Nowej Zelandii odnośnie do funkcjonowania głowy państwa. Zgodnie z postawioną tezą, specjalny status Maorysów może komplikować dalszy rozwój wydarzeń, wpływając na osłabienie chęci wprowadzenia republiki w tym państwie. W pracy wykorzystano analizę źródeł prawa i analizę krytyczną oraz metodę opisową. Tekst podzielono na dwie zasadnicze części oraz wstęp i zakończenie.
Zamierzeniem artykułu jest analiza i wyjaśnienie struktury i dynamiki kapitalizmu latynoamerykańskiego oraz ukazanie jego typów. Kapitalizm w Ameryce Łacińskiej jest zdecydowanie odmienny od tego, który występuje w państwach Zachodu, dlatego też można zdaniem autora mówić o jego „osobliwości”. W pracy wskazano ponadto główne czynniki determinujące zróżnicowanie kapitalizmu w Ameryce Łacińskiej. Dla ukazania struktury ekonomicznej przedstawiono zagadnienia związane z siłami wytwórczymi i stosunkami produkcji.
The aim of the article is to analyze and explain the structure and dynamics of Latin American capitalism as well as to discuss its types. Capitalism in Latin America is undoubtedly different from capitalism that exists in Western countries and thus, in the author’s view, it is possible to talk about its “peculiarities”. The study also analyzes the main factors determining the varieties of capitalism in Latin America. In order to present the economic structure, it is necessary to discuss the issues concerning the forces of production and the relations of production.
Zamierzeniem artykułu jest analiza i wyjaśnienie struktury i dynamiki kapitalizmu latynoamerykańskiego oraz ukazanie jego typów. Kapitalizm w Ameryce Łacińskiej jest zdecydowanie odmienny od tego, który występuje w państwach Zachodu, dlatego też można zdaniem autora mówić o jego „osobliwości”. W pracy wskazano ponadto główne czynniki determinujące zróżnicowanie kapitalizmu w Ameryce Łacińskiej. Dla ukazania struktury ekonomicznej przedstawiono zagadnienia związane z siłami wytwórczymi i stosunkami produkcji.
Streszczenie wstępu
Streszczenie wstępu
Zapewnienie bezpieczeństwa informacji będące wyzwaniem w nowej rzeczywistości związanej z COVID-19 jest niezbędne do jego rozszerzenia poza granice kraju, przez krajowe systemy cyberbezpieczeństwa, na podmioty tworzące krajowy system cyberbezpieczeństwa, czyli podmioty gospodarcze świadczące usługi z wykorzystaniem systemów teleinformatycznych użytkowników, władze publiczne oraz wyspecjalizowane podmioty zajmujące się bezpieczeństwem teleinformatycznym na poziomie operacyjnym w różnych krajach. Jak podkreśla wielu badaczy, wszelkie znaczące zakłócenia w funkcjonowaniu informacji i cyberprzestrzeni, zarówno globalne, jak i lokalne, mają wpływ na bezpieczeństwo transgraniczne, wydajność instytucji sektora publicznego, procesy produkcyjne i usługowe oraz ostatecznie na bezpieczeństwo narodowe, wspólnotowe, ale także osobiste [Anderson, Hern 1996; Buzan, Wæver, de Wilde 1998; Deibert 2002; Hansen, Nissenbaum 2009; Świątkowska 2012]. Celem artykułu jest bliższe przyjrzenie się ramom działania struktur rządowych odpowiedzialnych za zapewnienie cyberbezpieczeństwa w Polsce i na Ukrainie. Przykład Polski jest ważny, ponieważ jest ściśle powiązany z ramami cyberbezpieczeństwa NATO, UE, ONZ i OBWE. Współpraca ta odgrywa ważną rolę w walce z rosnącą liczbą incydentów. Tymczasem Ukraina przygotowuje się do członkostwa w ogólnoeuropejskich i transatlantyckich sieciach informacji i cyberbezpieczeństwa, czyli ważne jest, aby dobrze rozumieć system cyberbezpieczeństwa i jego wąskie gardła.
Ensuring information security is a challenge in the new COVID-19 home office reality that is essential to be expanded in its tackling across the national borders, throughout the national cybersecurity systems, across the entities that form the national cybersecurity system, i.e. business entities providing services using ICT systems, users, public authorities, and specialised entities dealing with ICT security at the operational level in different countries. As a number of researchers outline in their findings, any significant disruption to the functioning of the information and cyberspace, whether global or local, has an impact on security and safety across borders, the efficiency of public sector institutions, production and service processes, and ultimately on national, community, but also personal security [Anderson, Hern 1996; Buzan, Wæver, de Wilde 1998; Deibert 2002; Hansen, Nissenbaum 2009; Świątkowska 2012]. The purpose of this article is to have a closer look at the operational framework of governmental structures responsible for the assurance of cybersecurity in Poland and in Ukraine. Poland’s example is important as it is closely linked to the cybersecurity frameworks of NATO, the EU, UN and OSCE. This cooperation plays an important role in the fight against the increasing number of incidents. Meanwhile, Ukraine is preparing to become a member of the pan-European and transatlantic information and cybersecurity networks, i.e. it is important to have a thorough understanding of the cybersecurity system and its bottlenecks.
Zapewnienie bezpieczeństwa informacji będące wyzwaniem w nowej rzeczywistości związanej z COVID-19 jest niezbędne do jego rozszerzenia poza granice kraju, przez krajowe systemy cyberbezpieczeństwa, na podmioty tworzące krajowy system cyberbezpieczeństwa, czyli podmioty gospodarcze świadczące usługi z wykorzystaniem systemów teleinformatycznych użytkowników, władze publiczne oraz wyspecjalizowane podmioty zajmujące się bezpieczeństwem teleinformatycznym na poziomie operacyjnym w różnych krajach. Jak podkreśla wielu badaczy, wszelkie znaczące zakłócenia w funkcjonowaniu informacji i cyberprzestrzeni, zarówno globalne, jak i lokalne, mają wpływ na bezpieczeństwo transgraniczne, wydajność instytucji sektora publicznego, procesy produkcyjne i usługowe oraz ostatecznie na bezpieczeństwo narodowe, wspólnotowe, ale także osobiste [Anderson, Hern 1996; Buzan, Wæver, de Wilde 1998; Deibert 2002; Hansen, Nissenbaum 2009; Świątkowska 2012]. Celem artykułu jest bliższe przyjrzenie się ramom działania struktur rządowych odpowiedzialnych za zapewnienie cyberbezpieczeństwa w Polsce i na Ukrainie. Przykład Polski jest ważny, ponieważ jest ściśle powiązany z ramami cyberbezpieczeństwa NATO, UE, ONZ i OBWE. Współpraca ta odgrywa ważną rolę w walce z rosnącą liczbą incydentów. Tymczasem Ukraina przygotowuje się do członkostwa w ogólnoeuropejskich i transatlantyckich sieciach informacji i cyberbezpieczeństwa, czyli ważne jest, aby dobrze rozumieć system cyberbezpieczeństwa i jego wąskie gardła.
Artykuł poświęcony jest omówieniu 4. numeru czasopisma naukowego „Teoria Polityki”, który ukazał się w 2020 r. Każdy numer tego czasopisma posiada temat przewodni. Artykuły zebrane w numerze 4. „Teorii Polityki” objaśniają i egzemplifikują różne warianty podejścia interpretacyjnego rozumianego jako ogólny model uprawiania nauki o polityce.
The article presents an overview of No. 4 of the Polish scientific journal “Teoria Polityki” which was published in 2020. Each issue of the journal has a different thematic focus. The papers collected in No. 4 elucidate and exemplify variants of the interpretative approach understood as a general scientific model for political science.
Artykuł poświęcony jest omówieniu 4. numeru czasopisma naukowego „Teoria Polityki”, który ukazał się w 2020 r. Każdy numer tego czasopisma posiada temat przewodni. Artykuły zebrane w numerze 4. „Teorii Polityki” objaśniają i egzemplifikują różne warianty podejścia interpretacyjnego rozumianego jako ogólny model uprawiania nauki o polityce.
Problematyka artykułu dotyczy głównych aspektów sytuacji bezpieczeństwa w Afganistanie po zakończeniu misji ISAF . Autor przedstawił ofiary walk i zamachów, kontrolę terytorium Afganistanu, stan afgańskich sił bezpieczeństwa oraz działania władz Afganistanu i Stanów Zjednoczonych Ameryki na rzecz poprawy bezpieczeństwa w państwie. Niestabilność Afganistanu potwierdzają ofiary nieustannych walk i zamachów. Afgańskie siły bezpieczeństwa nie są w stanie samodzielnie utrzymać bezpieczeństwa, dlatego konieczne jest pozostawienie tam sił międzynarodowych. Proponowane przez afgański rząd inicjatywy pokojowe w najbliższym czasie nie przyniosą przełomu, ponieważ zbrojna opozycja nadal wierzy w możliwość pełnego zwycięstwa.
The article concerns the main aspects of the security situation in Afghanistan after the completion of the ISAF operation. In the paper, the author presents the issues related to the victims of fighting and assassinations, control of the territory of Afghanistan, the condition of Afghan security forces and the actions of the Afghan and U.S. authorities taken to improve the security in the state. The instability of Afghanistan is confirmed by the victims of constant fights and attacks. The Afghan security forces are not able to maintain the state security, therefore, it is necessary to deploy international forces in Afghanistan. The peace initiatives proposed by the Afghan government in the near future will not bring a breakthrough, because the armed opposition still believes in the possibility of full victory.
Problematyka artykułu dotyczy głównych aspektów sytuacji bezpieczeństwa w Afganistanie po zakończeniu misji ISAF . Autor przedstawił ofiary walk i zamachów, kontrolę terytorium Afganistanu, stan afgańskich sił bezpieczeństwa oraz działania władz Afganistanu i Stanów Zjednoczonych Ameryki na rzecz poprawy bezpieczeństwa w państwie. Niestabilność Afganistanu potwierdzają ofiary nieustannych walk i zamachów. Afgańskie siły bezpieczeństwa nie są w stanie samodzielnie utrzymać bezpieczeństwa, dlatego konieczne jest pozostawienie tam sił międzynarodowych. Proponowane przez afgański rząd inicjatywy pokojowe w najbliższym czasie nie przyniosą przełomu, ponieważ zbrojna opozycja nadal wierzy w możliwość pełnego zwycięstwa.
Teoria ról w stosunkach międzynarodowych jest interdyscyplinarnym podejściembadawczym, łączącym w sobie kluczowe elementy politologii, psychologii i socjologii. W związku z tym pozwala na lepsze zrozumienie i dogłębną analizę zachowań państwa na arenie międzynarodowej. Zalety metodologiczne teorii ról wynikają z jej specyficznej struktury, która może stanowić łącznik pomiędzy kilkoma perspektywami naukowymi. W ramach niniejszego artykułu dokonano analizy polityki zagranicznej Republiki Turcji, prowadzonej w oparciu o wytycznezawarte w koncepcji „strategicznej głębi”. Zgodnie z jej założeniami aktywność dyplomatyczna i współpraca z sąsiednimi regionami miała zapewnić Turcji pozycję mocarstwa średniej wielkości oraz lidera muzułmańskiego kręgu kulturowego. Niniejszy tekst rozpoczyna się od zarysowania ram teoretycznych i metodologii. Następnie opisano XX-wieczne narracje geopolityczne w Turcji. W trzeciej części artykułu przedstawiono podstawowe założenia koncepcji „strategicznej głębi”. Natomiast czwarta część zawiera przegląd działań tureckiej dyplomacji na Bałkanach, Kaukazie oraz Bliskim Wschodzie i Afryce Północnej. Artykuł kończy podsumowanie rozważań oraz wnioski badawcze.
Role theory in international relations is an interdisciplinary approach that combines the key aspects of political science, psychology and sociology. Thus, it allows for a better understanding and an in-depth analysis of the state’s behavior in global politics. The methodological advantages of role theory result from its specific structure, which provides a link between several scientific perspectives. In this article, the concept of “strategic depth” in foreign policy of the Republic of Turkey was analyzed. According to its assumptions, diplomatic activity and cooperation with neighboring regions would enable Turkey to gain a position of a medium-sized power and the leader of the Muslim civilization. This study begins with an outline of the theoretical framework and methodology. Next, the twentieth-century geopolitical narratives in Turkey were described. The third part of the article presents the basic assumptions of the concept of “strategic depth”. In the fourth part, activities of Turkish diplomacy in the Balkans, the Caucasus, the Middle East and North Africa were described.
Teoria ról w stosunkach międzynarodowych jest interdyscyplinarnym podejściembadawczym, łączącym w sobie kluczowe elementy politologii, psychologii i socjologii. W związku z tym pozwala na lepsze zrozumienie i dogłębną analizę zachowań państwa na arenie międzynarodowej. Zalety metodologiczne teorii ról wynikają z jej specyficznej struktury, która może stanowić łącznik pomiędzy kilkoma perspektywami naukowymi. W ramach niniejszego artykułu dokonano analizy polityki zagranicznej Republiki Turcji, prowadzonej w oparciu o wytycznezawarte w koncepcji „strategicznej głębi”. Zgodnie z jej założeniami aktywność dyplomatyczna i współpraca z sąsiednimi regionami miała zapewnić Turcji pozycję mocarstwa średniej wielkości oraz lidera muzułmańskiego kręgu kulturowego. Niniejszy tekst rozpoczyna się od zarysowania ram teoretycznych i metodologii. Następnie opisano XX-wieczne narracje geopolityczne w Turcji. W trzeciej części artykułu przedstawiono podstawowe założenia koncepcji „strategicznej głębi”. Natomiast czwarta część zawiera przegląd działań tureckiej dyplomacji na Bałkanach, Kaukazie oraz Bliskim Wschodzie i Afryce Północnej. Artykuł kończy podsumowanie rozważań oraz wnioski badawcze.
Turcja ma długą tradycję regularnych i konkurencyjnych wyborów oraz systemu wielopartyjnego, począwszy od 1946 roku. Jednak w ostatniej dekadzie, wraz z konsolidacją władzy przez Partię Sprawiedliwości i Rozwoju (AKP) rosną obawy o demokratyczny charakter wyborów w tym państwie. W kolejnych elekcjach partia rządząca wykorzystuje szereg środków podważających konkurencyjność wyborów. Celem niniejszego artykułu jest analiza zagadnienia, w jakim stopniu tureckie wybory są uczciwe z punktu widzenia udziału w nich kandydatów reprezentujących mniejszości w tym kraju. Nacisk jest położony na prokurdyjską Ludową Partię Demokratyczną (HDP). W artykule zadane są następujące pytania: Czy prawo wyborcze i jego implementacja umożliwiają kandydatom HDP prowadzenie kampanii na równych zasadach z innymi ugrupowaniami, przede wszystkim partią rządzącą – w wyborach parlamentarnych, prezydenckich i lokalnych? Czy reformy polityczne poprawiają sytuację w tym kontekście? Jak obserwowane tendencje autorytarne w Turcji w tej dekadzie wpływają na możliwość równego udziału w wyborach kandydatów HDP? Jaki jest wpływ relacji między partią pro-kurdyjską a AKP na tę możliwość? Odpowiedź na te pytania pomoże zweryfikować następujące hipotezy – H1: Ograniczone możliwości kandydatów partii prokurdyjskiej równego konkurowania z kandydatami AKP są rezultatem rosnącej liczby nieprawidłowości wyborczych w tym państwie; H2: Rozwój tych nieprawidłowości następuje równolegle z pogłębianiem się tendencji autorytarnych w okresie rządów AKP – niekorzystnych dla pozycji mniejszości oraz z coraz bardziej negatywnym podejściem tureckiego rządu do prokurdyjskich sił politycznych.
Turkey has had quite a long tradition of regular, competitive polls and multi-party democracy dating back to 1946. However, over the last decade, with the consolidation of Justice and Development Party’s (AKP) grip on power, there has been a growing concern about the integrity of elections in this state. In subsequent elections, the ruling party has resorted to a plethora of means inhibiting their competitiveness. The aim of the paper is to analyze to which extent the fairness of elections in Turkey refers to the candidates representing minorities in this country, with a focus on the pro-Kurdish People’s Democratic Party (HDP). The following questions will be posed: Do election laws and their implementation give candidates of pro-Kurdish parties a chance to compete equally with biggest parties, first of all AKP, in parliamentary, presidential and local elections? Did the political reforms improve the situation in this context? How do the observed authoritarian tendencies in Turkey in this decade influence the possibilities of equal participation of candidates of the pro-Kurdish parties in elections? What is the impact of the relationship between the government and pro-Kurdish political forces on these possibilities? The answer to these questions helps to verify two main hypotheses – H1: The limited chances of candidates of pro-Kurdish parties to compete with the AKP candidates are a result of presence of increasing number of electoral malpractices that could be identified in this state; H2: The development of these electoral malpractices goes hand in hand with the rise of authoritarian tendencies in the AKP era – unfavorable for the position of minorities and with the increasingly negative attitude of the Turkish government towards the pro-Kurdish political forces.
Turcja ma długą tradycję regularnych i konkurencyjnych wyborów oraz systemu wielopartyjnego, począwszy od 1946 roku. Jednak w ostatniej dekadzie, wraz z konsolidacją władzy przez Partię Sprawiedliwości i Rozwoju (AKP) rosną obawy o demokratyczny charakter wyborów w tym państwie. W kolejnych elekcjach partia rządząca wykorzystuje szereg środków podważających konkurencyjność wyborów. Celem niniejszego artykułu jest analiza zagadnienia, w jakim stopniu tureckie wybory są uczciwe z punktu widzenia udziału w nich kandydatów reprezentujących mniejszości w tym kraju. Nacisk jest położony na prokurdyjską Ludową Partię Demokratyczną (HDP). W artykule zadane są następujące pytania: Czy prawo wyborcze i jego implementacja umożliwiają kandydatom HDP prowadzenie kampanii na równych zasadach z innymi ugrupowaniami, przede wszystkim partią rządzącą – w wyborach parlamentarnych, prezydenckich i lokalnych? Czy reformy polityczne poprawiają sytuację w tym kontekście? Jak obserwowane tendencje autorytarne w Turcji w tej dekadzie wpływają na możliwość równego udziału w wyborach kandydatów HDP? Jaki jest wpływ relacji między partią pro-kurdyjską a AKP na tę możliwość? Odpowiedź na te pytania pomoże zweryfikować następujące hipotezy – H1: Ograniczone możliwości kandydatów partii prokurdyjskiej równego konkurowania z kandydatami AKP są rezultatem rosnącej liczby nieprawidłowości wyborczych w tym państwie; H2: Rozwój tych nieprawidłowości następuje równolegle z pogłębianiem się tendencji autorytarnych w okresie rządów AKP – niekorzystnych dla pozycji mniejszości oraz z coraz bardziej negatywnym podejściem tureckiego rządu do prokurdyjskich sił politycznych.
Pokojowe obalenie w 2011 r. wieloletniego dyktatora Tunezji Zine el-Abidine BenAlego (określane mianem rewolucji jaśminowej) stało się inspiracją dla Arabskiej Wiosny. Od tego czasu Tunezja wprowadziła daleko idące demokratyczne reformy, co na Zachodzie spotkało się z postrzeganiem jej jako jednego z nielicznych państw Bliskiego W schodu i Maghrebu, w którym A rabska W iosna odniosła sukces. C elem artykułu jest analiza ewolucji uwarunkowań politycznych, jakie dokonały się po rewolucji jaśminowej przez pryzmat ustanowienia nowej Konstytucji Republiki Tunezji z 2014 r. oraz wdrażania jej zasad u progu 2020 r. P unktem wyjścia tak określonego celu badań obok zagadnień systemowych jest uchwycenie zmian, jakie dokonały się w Republice Tunezji, przy uwzględnieniu uwarunkowań gospodarczych i społecznych oraz ich ocena. W tym kontekście metodologicznym nowa konstytucja będąca ucieleśnieniem oczekiwań społeczeństwa tunezyjskiego po 2011 r. wzmacnia i wyznacza nowe ramy dla procesu demokratycznego swojego państwa. Dla weryfikacji hipotezy badawczej wykorzystano następujące metody i techniki badawcze: analiza czynnikowa – w kontekście badania uwarunkowań politycznych, gospodarczych i społecznych; analiza zawartości dokumentów – w kontekście analizy treści nowej Konstytucji Republiki Tunezji; technika statystyczna – pomocna przy określeniu rzeczywistego procesu transformacji Tunezji w kierunku pełnej demokracji.
The 2011 peaceful overthrow of Tunisian longtime dictator Zine el-Abidine Ben Ali (known as the Jasmine Revolution) inspired the Arab Spring. Since then, Tunisia has introduced far-reaching democratic reforms. In the West, the country has been perceived as one of the few Middle East and Maghreb countries where the Arab Spring has been successful. The aim of the article is to analyze the evolution of political conditions that took place after the Jasmine Revolution through the prism of the establishment of the new Constitution of the Republic of Tunisia in 2014 and the implementation of its principles at the beginning of 2020. The starting point of such a research goal, apart from systemic issues, is to capture the changes that took place in the Republic of Tunisia, taking into account economic and social conditions and their assessment. I n this methodological context, the new constitution, which embodies the expectations of the Tunisian society after 2011, strengthens and sets a new framework for the democratic process of the country.
Pokojowe obalenie w 2011 r. wieloletniego dyktatora Tunezji Zine el-Abidine BenAlego (określane mianem rewolucji jaśminowej) stało się inspiracją dla Arabskiej Wiosny. Od tego czasu Tunezja wprowadziła daleko idące demokratyczne reformy, co na Zachodzie spotkało się z postrzeganiem jej jako jednego z nielicznych państw Bliskiego W schodu i Maghrebu, w którym A rabska W iosna odniosła sukces. C elem artykułu jest analiza ewolucji uwarunkowań politycznych, jakie dokonały się po rewolucji jaśminowej przez pryzmat ustanowienia nowej Konstytucji Republiki Tunezji z 2014 r. oraz wdrażania jej zasad u progu 2020 r. P unktem wyjścia tak określonego celu badań obok zagadnień systemowych jest uchwycenie zmian, jakie dokonały się w Republice Tunezji, przy uwzględnieniu uwarunkowań gospodarczych i społecznych oraz ich ocena. W tym kontekście metodologicznym nowa konstytucja będąca ucieleśnieniem oczekiwań społeczeństwa tunezyjskiego po 2011 r. wzmacnia i wyznacza nowe ramy dla procesu demokratycznego swojego państwa. Dla weryfikacji hipotezy badawczej wykorzystano następujące metody i techniki badawcze: analiza czynnikowa – w kontekście badania uwarunkowań politycznych, gospodarczych i społecznych; analiza zawartości dokumentów – w kontekście analizy treści nowej Konstytucji Republiki Tunezji; technika statystyczna – pomocna przy określeniu rzeczywistego procesu transformacji Tunezji w kierunku pełnej demokracji.
Trudności w zakończeniu negocjacji w ramach Rundy Rozwoju z Doha oraz dynamicznie zmieniające się środowisko międzynarodowe (w tym polityka USA i Chin) sprzyjają zacieśnianiu współpracy UE z innymi partnerami. Dlatego też Regionalne Porozumienia Handlowe (RTAs)stanowią coraz bardziej istotny element zagranicznej polityki handlowej UE, a szczególnie zauważalne jest w tym kontekście zainteresowanie regionem Azji i Pacyfiku. W przedstawionej w 2015 r. strategii handlowej i inwestycyjnej UE „Handel z korzyścią dla wszystkich” wyraźnie podkreślono znaczenie Nowej Zelandii jako partnera handlowego UE, co stało się punktem wyjścia do podjęcia konkretnych działań w zakresie pełniejszego uregulowania dwustronnych stosunków handlowych w postaci przyszłej FTA.
The serious crisis on the WTO forum and the dynamically changing international environment (including the policies of the USA and China) create favourable conditions for strengthening the EU’s cooperation with other partners. Therefore, Regional Trade Agreements (RTAs) constitute an increasingly more important element of the foreign trade policy of the EU and, what is particularly evident in this context, a special interest in the Asia-Pacific region. The trade and investment strategy for the EU – “Trade for All” – presented in 2015, clearly accentuated the importance of New Zealand (NZ) as a trading partner for the EU, which constituted a starting point for taking specific measures with a view to regulating bilateral trade relations more comprehensibly in a form of a future Free Trade Agreement (FTA).
Trudności w zakończeniu negocjacji w ramach Rundy Rozwoju z Doha oraz dynamicznie zmieniające się środowisko międzynarodowe (w tym polityka USA i Chin) sprzyjają zacieśnianiu współpracy UE z innymi partnerami. Dlatego też Regionalne Porozumienia Handlowe (RTAs)stanowią coraz bardziej istotny element zagranicznej polityki handlowej UE, a szczególnie zauważalne jest w tym kontekście zainteresowanie regionem Azji i Pacyfiku. W przedstawionej w 2015 r. strategii handlowej i inwestycyjnej UE „Handel z korzyścią dla wszystkich” wyraźnie podkreślono znaczenie Nowej Zelandii jako partnera handlowego UE, co stało się punktem wyjścia do podjęcia konkretnych działań w zakresie pełniejszego uregulowania dwustronnych stosunków handlowych w postaci przyszłej FTA.
Dojście do władzy Partii Sprawiedliwości i Rozwoju wiąże się z jakościową zmianą tureckiej polityki zagranicznej jako całości. Wraz ze stabilizacją władzy Erdoğana od roku 2002 dostrzegalny jest odwrót od tradycyjnych wartości i zasad tureckiej polityki zagranicznej na korzyść podejmowania ryzykownych działań, które są tak podporządkowane wewnętrznym celom ideologicznym, jak i wiążą się z izolacją Ankary. Niniejszy artykuł analizuje turecką politykę w szerszym kontekście, zakładając że współcześnie potrzeba wypracowania nowego paradygmatu jest najważniejszym wyzwaniem, przed jakim stoją jej twórcy.
The foreign policy of Turkey experienced a tremendous change with recep Tayyip Erdoğan’s Justice and Development Party in the government. Together with gradual stabilization of his power since 2002, Turkey moved from its EU aspirations towards isolation and from the cautious and passive foreign policy making towards risky decisions and adventurous actions aimed as a tool of domestic politics. The purpose of this paper is to analyze the foreign policy of Turkey in the broad context while arguing that the search and creation of a new paradigm is currently a basic challenge for Ankara.
Dojście do władzy Partii Sprawiedliwości i Rozwoju wiąże się z jakościową zmianą tureckiej polityki zagranicznej jako całości. Wraz ze stabilizacją władzy Erdoğana od roku 2002 dostrzegalny jest odwrót od tradycyjnych wartości i zasad tureckiej polityki zagranicznej na korzyść podejmowania ryzykownych działań, które są tak podporządkowane wewnętrznym celom ideologicznym, jak i wiążą się z izolacją Ankary. Niniejszy artykuł analizuje turecką politykę w szerszym kontekście, zakładając że współcześnie potrzeba wypracowania nowego paradygmatu jest najważniejszym wyzwaniem, przed jakim stoją jej twórcy.
Przedmiotem analizy artykułu jest budowa Turkish Stream, gazociągu eksportowego z Rosji, który będzie docierał na rynek energetyczny Turcji, a następnie ma przekroczyć granicę tego państwa z Grecją i kierować się do Europy Południowej. Działania Federacji Rosyjskiej demonstrują chęć odzyskania strategicznej pozycji w relacjach z T urcją i państwami Europy Południowej kosztem Unii Europejskiej. Propozycje Rosji są zgodne z polityką Turcji, która dąży do wzmocnienia swojej roli w regionie. Wspólny strategiczny projekt energetyczny połączy znacząco interesy Rosji i Turcji pomimo wielu sprzeczności oraz zwiększy znaczenie tych państw nie tylko w wymiarze energetycznym, lecz także geostrategicznym.
In this analysis, the Turkish Stream pipeline project infrastructure will be presented.We will concentrate on the gas transportation route from Russia to the Turkish energy market and then to the Southern European states. The Russian Federation, as the main exporter of the energy resources in the global scale, is interested to restore its strategic position in its relations with Turkey and the Southern European states. Such policy is corresponding with Turkish aspirations, to be much more influential in the region. Therefore, the joint strategic energy project will combine the interests of Russia and Turkey and will be important for both countries in terms of strengthening their position not only in the energy market, but also in the geostrategic dimension.
Przedmiotem analizy artykułu jest budowa Turkish Stream, gazociągu eksportowego z Rosji, który będzie docierał na rynek energetyczny Turcji, a następnie ma przekroczyć granicę tego państwa z Grecją i kierować się do Europy Południowej. Działania Federacji Rosyjskiej demonstrują chęć odzyskania strategicznej pozycji w relacjach z T urcją i państwami Europy Południowej kosztem Unii Europejskiej. Propozycje Rosji są zgodne z polityką Turcji, która dąży do wzmocnienia swojej roli w regionie. Wspólny strategiczny projekt energetyczny połączy znacząco interesy Rosji i Turcji pomimo wielu sprzeczności oraz zwiększy znaczenie tych państw nie tylko w wymiarze energetycznym, lecz także geostrategicznym.
Wprowadzenie do kolejnego numeru czasopisma.
Wprowadzenie do kolejnego numeru czasopisma.
Wrogość jest typem postawy zorientowanej wobec konkretnych podmiotów, które można w różny sposób postrzegać i definiować. Artykuł stanowi próbę analizy dyskursu polityki prezydenta Meksyku Felipe Calderona w kontekście tzw. wojny z kartelami narkotykowymi. W artykule przede wszystkim zwrócono uwagę na czynniki, które były przesłankami wrogości w dyskursie prezydenta, oraz sposób, w jaki owa wrogość była kreowana. Dla potrzeb podjętego problemu przyjęto tezę, że podmiotem wrogości dyskursu Felipe Calderona były grupy przestępczości zorganizowanej. Założenie uzupełniono dwoma pytaniami badawczymi. Po pierwsze, kartele narkotykowe były wrogiem rzeczywistym (obiektywnym), czy nierzeczywistym (subiektywnym)? Po drugie, czy prezydent traktował kartele narkotykowe jako wroga wewnętrznego, czy zewnętrznego? Głównymi metodami badawczymi, które wykorzystano w artykule, jest metoda czynnikowa oraz analiza dyskursu, za pomocą której zbadano wypowiedzi prezydenta.
Hostility is a type of attitude, which is directed to specific entities that can be perceived and defined in a different way. This article is an attempt to analyze the discourse of the president of Mexico, Felipe Calderón in the context of the so-called “drug war”. The author primarily focused on factors that were the premises of hostility in the discourse and on the way in which this hostility was created by the president. The organised crime groups as a main enemy in Felipe Calderón’s discourse is the topic of this research. The assumption was supplied with two research questions. First, were drug cartels a real (objective) or unreal (subjective) enemy? Second, did the president treat drug cartels as an internal or external enemy? The factor analysis and discourse analysis of president’s statements are the main research methods.
Wrogość jest typem postawy zorientowanej wobec konkretnych podmiotów, które można w różny sposób postrzegać i definiować. Artykuł stanowi próbę analizy dyskursu polityki prezydenta Meksyku Felipe Calderona w kontekście tzw. wojny z kartelami narkotykowymi. W artykule przede wszystkim zwrócono uwagę na czynniki, które były przesłankami wrogości w dyskursie prezydenta, oraz sposób, w jaki owa wrogość była kreowana. Dla potrzeb podjętego problemu przyjęto tezę, że podmiotem wrogości dyskursu Felipe Calderona były grupy przestępczości zorganizowanej. Założenie uzupełniono dwoma pytaniami badawczymi. Po pierwsze, kartele narkotykowe były wrogiem rzeczywistym (obiektywnym), czy nierzeczywistym (subiektywnym)? Po drugie, czy prezydent traktował kartele narkotykowe jako wroga wewnętrznego, czy zewnętrznego? Głównymi metodami badawczymi, które wykorzystano w artykule, jest metoda czynnikowa oraz analiza dyskursu, za pomocą której zbadano wypowiedzi prezydenta.
Artykuł poświęcony jest analizie najnowszej koncepcji dotyczącej reformy Izby Lordów. Koncepcja ta pojawiła się w październiku 2017 roku wraz z publikacją Raportu Komisji Lorda Spikera. Raport ten zawiera rekomendacje, których celem jest ograniczenie liczby członków Izby Lordów, co jest obecnie newralgicznym problemem tej izby brytyjskiego parlamentu. Autor rozpoczyna od analizy stanu faktycznego i okoliczności, które doprowadziły do ożywienia się dyskusji nad reformą Izby Lordów. Następnie przedstawia najważniejsze założenia Raportu Komisji Lorda Spikera, poddaje je ocenie, a także próbuje udowodnić tezę, że istnieje małe prawdopodobieństwo, że wejdą one w życie, przynajmniej w tej formie. Wynika to zarówno z uwarunkowań wewnętrznych związanych z brytyjskim porządkiem konstytucyjnym, jak i przyczyn zewnętrznych, gdyż przed Zjednoczonym Królestwem stoją dziś wielkie wyzwania na arenie międzynarodowej. Z tego powodu kwestie zmian ustrojowych uchodzą dziś w oczach brytyjskich polityków za drugorzędne.
The article is dedicated to the analysis of the latest concept regarding the reform of the House of Lords. This concept appeared in October 2017 with the publication of the Report of the Lord Speaker’s Committee. The Report contains recommendations aimed at limiting the number of members of the House of Lords, as this is a fundamental problem that this chamber of the British Parliament is currently facing. The author begins by analyzing the actual state and circumstances that led to a revival of the discussion on the reform of the House of Lords. Then he presents the most important assumptions of the Lord Speaker’s Committee, evaluates them, and tries to prove the thesis that they are unlikely to come into force, at least in this form. This is due to both internal conditions related to the British constitutional order and external conditions, because today the United Kingdom faces great challenges on the international arena, through which the challenges of constitutional changes are considered to be secondary in the eyes of British politicians.
Artykuł poświęcony jest analizie najnowszej koncepcji dotyczącej reformy Izby Lordów. Koncepcja ta pojawiła się w październiku 2017 roku wraz z publikacją Raportu Komisji Lorda Spikera. Raport ten zawiera rekomendacje, których celem jest ograniczenie liczby członków Izby Lordów, co jest obecnie newralgicznym problemem tej izby brytyjskiego parlamentu. Autor rozpoczyna od analizy stanu faktycznego i okoliczności, które doprowadziły do ożywienia się dyskusji nad reformą Izby Lordów. Następnie przedstawia najważniejsze założenia Raportu Komisji Lorda Spikera, poddaje je ocenie, a także próbuje udowodnić tezę, że istnieje małe prawdopodobieństwo, że wejdą one w życie, przynajmniej w tej formie. Wynika to zarówno z uwarunkowań wewnętrznych związanych z brytyjskim porządkiem konstytucyjnym, jak i przyczyn zewnętrznych, gdyż przed Zjednoczonym Królestwem stoją dziś wielkie wyzwania na arenie międzynarodowej. Z tego powodu kwestie zmian ustrojowych uchodzą dziś w oczach brytyjskich polityków za drugorzędne.
Celem artykułu jest analiza fenomenu prywatyzacji bezpieczeństwa publicznego w Ameryce Łacińskiej. W pierwszej części autor wskazuje uwarunkowania procesu i charakteryzuje prywatny sektor bezpieczeństwa w regionie. Następnie analizuje stan prawny, zwracając szczególną uwagę na status firm ochroniarskich, mechanizmy nadzoru oraz relacje prywatnych podmiotów z policją. W trzeciej części autor ukazuje problemy wynikające z braku nadzoru nad prywatnym sektorem bezpieczeństwa. Skupia się na problemie nadużyć i przemocy. Priorytetowe znaczenie ma odpowiedź na pytania o rolę i znaczenie prywatnego sektora w systemach bezpieczeństwa publicznego w państwach Ameryki Łacińskiej.
The aim of the article is to analyze the phenomenon of privatization of public safetyin Latin America. In the first part, the author indicates the determinants of the process and characterizes the private security sector in the region. Then he analyzes the legal status, paying particular attention to the status of security companies, surveillance mechanisms and relations of private entities with the police. In the third part, the author shows the problems resulting from the lack of supervision over the private security sector. It focuses on the problem of abuses and violence. It is essential to respond to the questions about the role and importance of the private sector in public security systems in Latin American countries.
Celem artykułu jest analiza fenomenu prywatyzacji bezpieczeństwa publicznego w Ameryce Łacińskiej. W pierwszej części autor wskazuje uwarunkowania procesu i charakteryzuje prywatny sektor bezpieczeństwa w regionie. Następnie analizuje stan prawny, zwracając szczególną uwagę na status firm ochroniarskich, mechanizmy nadzoru oraz relacje prywatnych podmiotów z policją. W trzeciej części autor ukazuje problemy wynikające z braku nadzoru nad prywatnym sektorem bezpieczeństwa. Skupia się na problemie nadużyć i przemocy. Priorytetowe znaczenie ma odpowiedź na pytania o rolę i znaczenie prywatnego sektora w systemach bezpieczeństwa publicznego w państwach Ameryki Łacińskiej.
Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, dlaczego z niewielkiego karaibskiego kraju – Republiki Trynidadu i Tobago – wyruszyła spora liczba kandydatów na bojowników do tzw. Państwa Islamskiego oraz jakie jest społeczno-ekonomiczne podłoże radykalizacji części młodych muzułmanów zamieszkujących tworzące to państwo wyspy. Analiza zawiera refleksję nad wyzwaniami dla bezpieczeństwa, generowanymi przez mający zasięg globalny swoisty ruch społeczny, za który może być uważany dżihadyzm. Przypadek położonego nieopodal Wenezueli Trynidadu i Tobago obrazuje niezwykle ważny aspekt, określający te wyzwania – związki terroryzmu z mającymi charakter transnarodowy sieciami przestępczości zorganizowanej.
The main purpose of the paper is to analyse the phenomenon of so-called “foreignfighters” from the Republic of Trinidad and Tobago joining the Islamic State. It shows mechanisms and manifestations of the radical Salafism in this small Caribbean island country that became the jihadist recruiting ground. The article analyses the background of the activity of some radical groups and the terrorist cells that very often appeared in the symbiotic relationships with criminal gangs. The article refers to some social and economic conditions for violent radicalization in Trinidad and Tobago. It shows the most important dimensions of the counter-terrorism strategy implemented by the Trinidadian government now and in the past in the national and regional context.
Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, dlaczego z niewielkiego karaibskiego kraju – Republiki Trynidadu i Tobago – wyruszyła spora liczba kandydatów na bojowników do tzw. Państwa Islamskiego oraz jakie jest społeczno-ekonomiczne podłoże radykalizacji części młodych muzułmanów zamieszkujących tworzące to państwo wyspy. Analiza zawiera refleksję nad wyzwaniami dla bezpieczeństwa, generowanymi przez mający zasięg globalny swoisty ruch społeczny, za który może być uważany dżihadyzm. Przypadek położonego nieopodal Wenezueli Trynidadu i Tobago obrazuje niezwykle ważny aspekt, określający te wyzwania – związki terroryzmu z mającymi charakter transnarodowy sieciami przestępczości zorganizowanej.
Celem pracy było przeanalizowanie częstości występowania zakażeń wywołanychprzez pałeczki Campylobacter oraz rozpatrzenie możliwości działań zapobiegających zarażeniom. Przegląd piśmiennictwa dostępnych wyników badań pozwolił na określenie udziału bakterii Campylobacter w zakażeniach przewodu pokarmowego oraz wskazanie jej jako potencjalnego zagrożenia dla zdrowia populacji.
The aim of the study was to analyze the incidence of infections caused by Campylobacter and to consider the possibilities of actions to prevent them. Literature review of available research results allowed to determine the proportion of Campylobacter bacteria in gastrointestinal infections and indication of it as a potential threat to the health of the population.
Celem pracy było przeanalizowanie częstości występowania zakażeń wywołanychprzez pałeczki Campylobacter oraz rozpatrzenie możliwości działań zapobiegających zarażeniom. Przegląd piśmiennictwa dostępnych wyników badań pozwolił na określenie udziału bakterii Campylobacter w zakażeniach przewodu pokarmowego oraz wskazanie jej jako potencjalnego zagrożenia dla zdrowia populacji.
Celem niniejszej pracy było wykazanie zależności pomiędzy stosowaniem antybiotykoterapii a składem grzybiczym jamy ustnej człowieka. Przeprowadzono badania mające na celu wykazanie korelacji między stosowaniem antybiotykoterapii a zmianą liczebności grzybów w obrębie błony śluzowej jamy ustnej. Analizy mikrobiologiczne potwierdziły, iż stosowanie antybiotyków powoduje znaczny wzrost liczebności grzybów drożdżopodobnych z rodzaju Candida w obrębie jamy ustnej, predysponując do występowania kandydoz.
The aim of this study was to show the relationship between the use of antibiotic therapy and the fungal composition of the human mouth. Studies have been conducted to show a correlation between the use of antibiotic therapy and a change in the number of fungi within the oral mucosa. Microbiological analyzes confirmed that the use of antibiotics causes a significant increase in the number of Candida fungi in the oral cavity, predisposing to candidiasis.
Celem niniejszej pracy było wykazanie zależności pomiędzy stosowaniem antybiotykoterapii a składem grzybiczym jamy ustnej człowieka. Przeprowadzono badania mające na celu wykazanie korelacji między stosowaniem antybiotykoterapii a zmianą liczebności grzybów w obrębie błony śluzowej jamy ustnej. Analizy mikrobiologiczne potwierdziły, iż stosowanie antybiotyków powoduje znaczny wzrost liczebności grzybów drożdżopodobnych z rodzaju Candida w obrębie jamy ustnej, predysponując do występowania kandydoz.
Celem badań była ocena świadomości pracowników gastronomii na temat zarządzania alergenami. Narzędziem badawczym była ankieta składająca się z 25 pytań, skierowana do pracowników zakładów gastronomicznych typu żywieniowego (restauracja) i uzupełniającego (kawiarnia) oraz sieci zamkniętej (stołówka szkolna). Wykazano, że wielu pracowników, niezależnie od typu zakładu, nie posiadało nawet elementarnej wiedzy na temat alergenów obecnych w potrawach i nie znało obowiązujących procedur i przepisów dotyczących przekazywania konsumentom informacji o alergenach.
The aim of the research was to assess the awareness of catering staff about allergen management. The research tool was a questionnaire consisting of 25 questions, addressed to employees of catering establishments of the nutritional type (restaurant) and supplementary (cafeteria) and closed network (school canteen). It was shown that many employees, regardless of the type of plant, did not have even elementary knowledge about the allergens present in the dishes and did not know the applicable procedures and provisions concerning the provision of information on allergens to consumers.
Celem badań była ocena świadomości pracowników gastronomii na temat zarządzania alergenami. Narzędziem badawczym była ankieta składająca się z 25 pytań, skierowana do pracowników zakładów gastronomicznych typu żywieniowego (restauracja) i uzupełniającego (kawiarnia) oraz sieci zamkniętej (stołówka szkolna). Wykazano, że wielu pracowników, niezależnie od typu zakładu, nie posiadało nawet elementarnej wiedzy na temat alergenów obecnych w potrawach i nie znało obowiązujących procedur i przepisów dotyczących przekazywania konsumentom informacji o alergenach.
Bezpieczeństwo zdrowotne odpowiada subiektywnemu poczuciu braku zagrożeniazwiązanego z korzystaniem ze świadczeń zdrowotnych. Jest wynikiem podejmowania działań mających na celu zapobieganie wystąpieniu zagrożeń mogących doprowadzić do pogorszenia lub utraty zdrowia bądź życia człowieka. Jednym z czynników kształtujących poziom bezpieczeństwa zdrowotnego jest realizacja przez osoby wykonujące zawód medyczny obowiązku informacji, który jest skorelowany z prawem pacjenta do informacji o stanie zdrowia i mogących wystąpić zagrożeniach, co warunkuje właściwą realizację wszystkich pozostałych praw, a w szczególności prawa do wyrażania poinformowanej zgody na interwencję medyczną determinującej poczucia bezpieczeństwa.
Health security corresponds to a subjective feeling of no threat in connection with the use of health services. It is the result of taking action to prevent the occurrence of hazards that may lead to deterioration or loss of health or life. One of the factors shaping the level of health security is the implementation of information obligation by persons performing the medical profession, which is correlated with the patient’s right to information about the health condition and possible threats, which, in turn, determines the proper implementation of all other patients’ rights, in particular the right to express informed consent to medical intervention.
Bezpieczeństwo zdrowotne odpowiada subiektywnemu poczuciu braku zagrożeniazwiązanego z korzystaniem ze świadczeń zdrowotnych. Jest wynikiem podejmowania działań mających na celu zapobieganie wystąpieniu zagrożeń mogących doprowadzić do pogorszenia lub utraty zdrowia bądź życia człowieka. Jednym z czynników kształtujących poziom bezpieczeństwa zdrowotnego jest realizacja przez osoby wykonujące zawód medyczny obowiązku informacji, który jest skorelowany z prawem pacjenta do informacji o stanie zdrowia i mogących wystąpić zagrożeniach, co warunkuje właściwą realizację wszystkich pozostałych praw, a w szczególności prawa do wyrażania poinformowanej zgody na interwencję medyczną determinującej poczucia bezpieczeństwa.
Artykuł porusza zagadnienie występowania problematyki medycznej i zdrowotnej w telewizji. Dzięki publikacjom w mediach, szczególnie audiowizualnych, wzrasta skuteczność profilaktyki i świadomości zdrowotnej, ale również obserwowanych jest coraz więcej zachowań skrajnie niebezpiecznych, związanych z medycyną estetyczną czy medycznymi eksperymentami. Telewizja ma nadal silny wpływ na odbiorcę, a jej możliwości prezentowania problematyki medycznej i zdrowotnej są bardzo szerokie, od serialu, filmu dokumentalnego czy magazynu specjalistycznego po formy rozrywkowe.
The article is bringing up the issue of appearing of medical and health issues on television. Publications in the media, peculiarly audio-visual effectivenesses of the prevention and the health awareness cause the height, but also observed there are more behaviours extremely dangerous, associated with the cosmetic surgery or medical experiments. Television has the strongest impact still to the recipient, and for her abilities of presenting medical and health issues are very extensive, from series, of the documentary or the specialist magazine for entertainment.
Artykuł porusza zagadnienie występowania problematyki medycznej i zdrowotnej w telewizji. Dzięki publikacjom w mediach, szczególnie audiowizualnych, wzrasta skuteczność profilaktyki i świadomości zdrowotnej, ale również obserwowanych jest coraz więcej zachowań skrajnie niebezpiecznych, związanych z medycyną estetyczną czy medycznymi eksperymentami. Telewizja ma nadal silny wpływ na odbiorcę, a jej możliwości prezentowania problematyki medycznej i zdrowotnej są bardzo szerokie, od serialu, filmu dokumentalnego czy magazynu specjalistycznego po formy rozrywkowe.
Artykuł omawia problemy pojawiające się w komunikacji pomiędzy pracownikiem służby zdrowia (lekarzem, pielęgniarką/pielęgniarzem, ratownikiem medycznym, stomatologiem, rehabilitantem, farmaceutą) a pacjentem. Wskazuje na asymetrię owych relacji, pokazuje różnicę pomiędzy dwoma sposobami komunikacji – autorytarnym i partnerskim. Próbuje zdiagnozować i opisać przeszkody, które utrudniają relację pacjent–lekarz. Na pojedynczych przykładach starano się pokazać, w jaki sposób współczesne media, przede wszystkim prasa, podejmują i realizują niniejszą tematykę.
The article discusses problems arising in communication between a health care professional (doctor, nurse, medical rescuer, dentist, physiotherapist, pharmacist) and the patient. The author indicates the asymmetry of these relations, shows the difference between the two ways of communication – authoritarian and partner, and tries to study and describe the obstacles that hinder the patient–doctor relationship. Based on individual examples, she tries to show how contemporary media, especially the press, undertake and implement this topic.
Artykuł omawia problemy pojawiające się w komunikacji pomiędzy pracownikiem służby zdrowia (lekarzem, pielęgniarką/pielęgniarzem, ratownikiem medycznym, stomatologiem, rehabilitantem, farmaceutą) a pacjentem. Wskazuje na asymetrię owych relacji, pokazuje różnicę pomiędzy dwoma sposobami komunikacji – autorytarnym i partnerskim. Próbuje zdiagnozować i opisać przeszkody, które utrudniają relację pacjent–lekarz. Na pojedynczych przykładach starano się pokazać, w jaki sposób współczesne media, przede wszystkim prasa, podejmują i realizują niniejszą tematykę.
Artykuł podejmuje problem terapeutycznego trendu we współczesnej kulturze, którego znaczenie wciąż rośnie, zwłaszcza ze względu na jego obecność w komunikacji medialnej i rolę mediów w upowszechnianiu jego komponentów. W artykule omówiono główne stanowiska interpretacyjne w ujmowaniu kultury terapeutycznej, przedstawiono jej podstawowe składniki oraz dokonano przeglądu wybranych form jej obecności w komunikacji medialnej. Stwierdzono, że właściwie w każdym aspekcie i różnych wytworach medialnej komunikacji możliwe jest dostrzeżenie terapeutycznych odniesień i wartości.
The article addresses the problem of a therapeutic trend in contemporary culture, which is still growing, especially due to its presence in media communication and the role of the media in the dissemination of its components. The article discusses the main interpretative positions in the recognition of therapeutic culture, presents its basic components and reviews selected forms of its presence in media communication. It has been found that in almost every aspect of media communication and in various products of media it is possible to see therapeutic references and values.
Artykuł podejmuje problem terapeutycznego trendu we współczesnej kulturze, którego znaczenie wciąż rośnie, zwłaszcza ze względu na jego obecność w komunikacji medialnej i rolę mediów w upowszechnianiu jego komponentów. W artykule omówiono główne stanowiska interpretacyjne w ujmowaniu kultury terapeutycznej, przedstawiono jej podstawowe składniki oraz dokonano przeglądu wybranych form jej obecności w komunikacji medialnej. Stwierdzono, że właściwie w każdym aspekcie i różnych wytworach medialnej komunikacji możliwe jest dostrzeżenie terapeutycznych odniesień i wartości.
Głównym celem artykułu jest analiza zjawiska bioterroryzmu jako jednego z największych zagrożeń dla życia i zdrowia jednostki, jak również dla funkcjonowania państwa. W opracowaniu zdefiniowano podstawowe pojęcia, takie jak broń biologiczna, bioterroryzm, bezpieczeństwo zdrowotne, patogen. Przeanalizowano również przesłanki służące ocenie zagrożeń związanych z użyciem broni biologicznej, czyli ataku bioterrorystycznego oraz cech najgroźniejszych patogenów mogących posłużyć jako broń biologiczna. Na podstawie przykładów ataków z użyciem patogenów przedstawiono realną możliwość zaistnienia takiego zagrożenia na masową skalę we współczesnym świecie. W zakończeniu weryfikacji i ocenie poddano działania mające służyć eliminacji zagrożenia bioterroryzmem na poziomie państwa oraz na poziomie międzynarodowym.
The main aim of the article is to analyze the phenomenon of bioterrorism as one of the greatest threats to the life and health of the individual, as well as for the functioning of the state. The study defines basic concepts such as biological weapons, bioterrorism, health safety, pathogen. The premises for the assessment of threats related to the use of biological weapons, i.e. bioterrorist attack and features of the most dangerous pathogens that can be used as a biological weapon, have also been analysed. Based on the examples of attacks with the use of pathogens, the real possibility of such a mass-scale threat in the modern world is presented. In the end, the activities aimed at eliminating the threat of bioterrorism at the state and international level were subject to verification and evaluation.
Głównym celem artykułu jest analiza zjawiska bioterroryzmu jako jednego z największych zagrożeń dla życia i zdrowia jednostki, jak również dla funkcjonowania państwa. W opracowaniu zdefiniowano podstawowe pojęcia, takie jak broń biologiczna, bioterroryzm, bezpieczeństwo zdrowotne, patogen. Przeanalizowano również przesłanki służące ocenie zagrożeń związanych z użyciem broni biologicznej, czyli ataku bioterrorystycznego oraz cech najgroźniejszych patogenów mogących posłużyć jako broń biologiczna. Na podstawie przykładów ataków z użyciem patogenów przedstawiono realną możliwość zaistnienia takiego zagrożenia na masową skalę we współczesnym świecie. W zakończeniu weryfikacji i ocenie poddano działania mające służyć eliminacji zagrożenia bioterroryzmem na poziomie państwa oraz na poziomie międzynarodowym.
W artykule podjęta została próba uchwycenia podstawowych elementów związanych z zagrożeniami zdrowotnymi dla bezpieczeństwa społecznego. Zwrócono uwagę na różne kategorie krzyżujących się tematów obejmujących zagrożenia natury zdrowotnej związane z zagrożeniami o charakterze psychicznym, fizycznym i moralnym. Tematyka ta jest trudnym badawczo obszarem, ponieważ szybkość i pogłębiająca się penetracja przez rzeczywistość wirtualną powoduje nakładanie się różnych elementów na siebie. Zagrożenia bezpieczeństwa zdrowotnego związane z rozwojem TIK to wyzwanie dla autorów zajmujących się tą problematyką, jak również praktyków różnych dziedzin, przed którymi stoi wyzwanie przewidzenia i prewencji potencjalnie niebezpiecznych zjawisk.
The article attempts to capture basic elements related to threats to social security incyberspace. Attention was paid to various categories of intersecting themes covering health risks. The subject of health security in information technology is a difficult research area because the speed and deepening penetration through virtual reality causes overlapping of various elements. Cyberspace and cyber security are challenge for authors dealing with this issue as well as for practitioners from various fields facing the challenge of predicting and preventing potentially dangerous phenomena.
W artykule podjęta została próba uchwycenia podstawowych elementów związanych z zagrożeniami zdrowotnymi dla bezpieczeństwa społecznego. Zwrócono uwagę na różne kategorie krzyżujących się tematów obejmujących zagrożenia natury zdrowotnej związane z zagrożeniami o charakterze psychicznym, fizycznym i moralnym. Tematyka ta jest trudnym badawczo obszarem, ponieważ szybkość i pogłębiająca się penetracja przez rzeczywistość wirtualną powoduje nakładanie się różnych elementów na siebie. Zagrożenia bezpieczeństwa zdrowotnego związane z rozwojem TIK to wyzwanie dla autorów zajmujących się tą problematyką, jak również praktyków różnych dziedzin, przed którymi stoi wyzwanie przewidzenia i prewencji potencjalnie niebezpiecznych zjawisk.
Uzyskanie dostępu do nowoczesnych technologii informatycznych i komunikacyjnych stanowiło duże ułatwienie dla działalności organizacji pozarządowych. Dzięki temu nastąpił znaczący rozwój aktywności społeczeństwa obywatelskiego we wszystkich państwach, ale szczególnie istotne znaczenie ma to w przypadku państw, gdzie instytucje rządowe są niewydolne. Taka sytuacja ma miejsce w B razylii, która została wybrana jako przedmiot analizy w niniejszym tekście. Organizacje pozarządowe, których działalność ma podstawy w dobrowolnej aktywności obywateli skupionych wokół jakiejś sprawy lub idei, muszą ze swej natury opierać się na strukturze sieciowej i wykorzystywać swoje skromne zasoby możliwie najbardziej efektywnie. Przeniesienie dużej części działalności do cyberprzestrzeni pozwoliło na znaczącą poprawę efektywności w następujących obszarach funkcjonowania: komunikacja, informacja, widoczność, współpraca i zarządzanie. Brazylia, choć jest uważana za wschodzące mocarstwo regionalne, nadal boryka się z wieloma problemami społecznymi i ekonomicznymi. Ponadto jej społeczeństwo jest relatywnie młode, co ma znaczenie w kontekście korzystania z nowych technologii komunikacyjnych. W artykule dokonano analizy wybranych brazylijskich organizacji pozarządowych, które prowadzą działalność w cyberprzestrzeni.
Access to modern information and communication technologies contributed to the development of active citizenship by facilitating significantly the functioning of non-governmental organizations. It refers to all NGO s but it is particularly important in the areas where government institutions are rather inefficient. Such situation can be observed in Brazil, which was chosen as an object of the analysis in this paper. Non-governmental organizations, depending on citizens who unite voluntarily around a particular cause or idea, due to their very nature must base their activity on a network structure and have to use their modest assets as effectively as possible. Moving great part of their activity to the virtual space facilitated the following aspects of their functioning: communication, information, visibility, cooperation, management. Brazil, although it is regarded as a rising regional power, continues to suffer from various social and economic shortcomings. Moreover, it has a relatively young population, the factor which favors the activity with the use of modern communication technologies. The article analyzes the activity of chosen Brazilian NGO sin cyberspace.
Uzyskanie dostępu do nowoczesnych technologii informatycznych i komunikacyjnych stanowiło duże ułatwienie dla działalności organizacji pozarządowych. Dzięki temu nastąpił znaczący rozwój aktywności społeczeństwa obywatelskiego we wszystkich państwach, ale szczególnie istotne znaczenie ma to w przypadku państw, gdzie instytucje rządowe są niewydolne. Taka sytuacja ma miejsce w B razylii, która została wybrana jako przedmiot analizy w niniejszym tekście. Organizacje pozarządowe, których działalność ma podstawy w dobrowolnej aktywności obywateli skupionych wokół jakiejś sprawy lub idei, muszą ze swej natury opierać się na strukturze sieciowej i wykorzystywać swoje skromne zasoby możliwie najbardziej efektywnie. Przeniesienie dużej części działalności do cyberprzestrzeni pozwoliło na znaczącą poprawę efektywności w następujących obszarach funkcjonowania: komunikacja, informacja, widoczność, współpraca i zarządzanie. Brazylia, choć jest uważana za wschodzące mocarstwo regionalne, nadal boryka się z wieloma problemami społecznymi i ekonomicznymi. Ponadto jej społeczeństwo jest relatywnie młode, co ma znaczenie w kontekście korzystania z nowych technologii komunikacyjnych. W artykule dokonano analizy wybranych brazylijskich organizacji pozarządowych, które prowadzą działalność w cyberprzestrzeni.
Artykuł skupia się na rozwiązaniach jurydycznych dotyczących ochrony przed pedofilią w cyberprzestrzeni, stosowanych w Polsce, jak również na arenie międzynarodowej. W szeroki sposób przedstawiono działanie pedofilów w internecie wykorzystujących sieć do kontaktu i spotkań z osobami małoletnimi oraz do obiegu zdjęć i filmów o charakterze pedofilskim. Jednocześnie przedstawiono próby zwalczania tego procederu podejmowane przez organy państwowe, a polegające w głównej mierze na dostosowywaniu przepisów do zmieniających się realiów oraz uświadamianiu osób małoletnich o zagrożeniach, jakie niesie ze sobą korzystanie z sieci.
The purpose of the article is to present the problem of the cyberspace pedophilia from the legal and penal perspective, while its main field of interest is to identify the main threats resulting from the lack of adequate legal protective measures both domestically and internationally. The development of contemporary information technology offers the opportunity to acquire new skills and extend one’s knowledge, however, it comes along with a number of threats that young people are most exposed to through their vulnerability to manipulation while on-line. The fast pace of the Internet growth offers limitless opportunities for cyber criminals, while the equally dynamic in-crease in the number of such crimes makes the Polish legislator unable to guarantee the adequately efficient legislative solutions to penalize the misdeeds mentioned above. The issues discussed within the following article attempt to approximate the pedophile penalizing legal regulations as well as the protective measures undertaken by the public authorities designed to prevent the acts of pedophilia within cyberspace.
Artykuł skupia się na rozwiązaniach jurydycznych dotyczących ochrony przed pedofilią w cyberprzestrzeni, stosowanych w Polsce, jak również na arenie międzynarodowej. W szeroki sposób przedstawiono działanie pedofilów w internecie wykorzystujących sieć do kontaktu i spotkań z osobami małoletnimi oraz do obiegu zdjęć i filmów o charakterze pedofilskim. Jednocześnie przedstawiono próby zwalczania tego procederu podejmowane przez organy państwowe, a polegające w głównej mierze na dostosowywaniu przepisów do zmieniających się realiów oraz uświadamianiu osób małoletnich o zagrożeniach, jakie niesie ze sobą korzystanie z sieci.
Unijny model ochrony prywatności jest powszechnie uznawany za najbardziej rozbudowany i kompleksowy, zarówno pod względem zakresu ochrony praw osób, których dane dotyczą, jak i spójności obowiązków nałożonych na podmioty zobowiązane. Coraz wyraźniej dostrzegalna jest jednak niespójność unijnych przepisów z regulacjami stosowanymi przez Stany Zjednoczone Ameryki, a więc jednego z głównych partnerów handlowych UE. Zarówno amerykańskie przepisy federalne, jak i normy konstytucyjne nie wprowadzają równie silnego reżimu w zakresie ochrony prywatności. Co więcej, prawodawca amerykański inaczej wyważa znaczenie ochrony praw podstawowych z uwagi na potrzeby związane z zapewnieniem bezpieczeństwa narodowego. Niezgodność przepisów UE i USA dotyczących różnych relacji między prawem do prywatności a celami bezpieczeństwa ogólnego jest praktycznym i aktualnym problemem w budowaniu partnerstwa transatlantyckiego. Celem artykułu jest przedstawienie rozważań dotyczących potencjalnego konfliktu między prawami jednostek a celami bezpieczeństwa narodowego, wraz z przedstawieniem najważniejszych przepisów UE i USA w tej dziedzinie oraz wyjaśnieniem przyczyn ich wzajemnej niezgodności.
The model of protection of privacy in cyberspace implemented in the European Union is widely recognized as the most sophisticated, both in terms of protection of data subjects’ rights and consistency of obligations imposed on data processors. The current regulations – including the broadly discussed new general data protection regulation – are the results of more than twenty years of evolution, initiated by the EC in 1990 by submitting projects of the first Community regulations. Information security professionals point on the issue of inevitable collision of EU regulations with the regulations applied by one of its main trade partners – the United States. The US laws, including constitutional norms, lead to significantly different level of privacy protection. The most noticeable difference is the scope of permissible interference from the public authorities, taking the form of extensive electronic surveillance programs. Programs of this type are oriented on collecting bulk data, including – inevitably – also information about EU citizens. Mass surveillance raises serious constitutional objections in many European countries, and its conduct has also become one of the reasons for the invalidation of the Safe Harbor program by the CJEU. This program was the main method of transferring personal data from the EU to US-based processors. The incompatibility of EU and US laws regarding the different relations between right to privacy and national security is a practical and current problem in building mutual relations. Cyberspace has no boundaries, so this problem has an additional dimension – related to the attempt to determine to what extent territorial standards can be effectively applied in the supranational space. The purpose of the article is to present considerations regarding the potential conflict between rights of the individuals and national security objectives, together with the presentation of the most important EU and US laws in this area and with explanation of the causes of their mutual incompatibility.
Unijny model ochrony prywatności jest powszechnie uznawany za najbardziej rozbudowany i kompleksowy, zarówno pod względem zakresu ochrony praw osób, których dane dotyczą, jak i spójności obowiązków nałożonych na podmioty zobowiązane. Coraz wyraźniej dostrzegalna jest jednak niespójność unijnych przepisów z regulacjami stosowanymi przez Stany Zjednoczone Ameryki, a więc jednego z głównych partnerów handlowych UE. Zarówno amerykańskie przepisy federalne, jak i normy konstytucyjne nie wprowadzają równie silnego reżimu w zakresie ochrony prywatności. Co więcej, prawodawca amerykański inaczej wyważa znaczenie ochrony praw podstawowych z uwagi na potrzeby związane z zapewnieniem bezpieczeństwa narodowego. Niezgodność przepisów UE i USA dotyczących różnych relacji między prawem do prywatności a celami bezpieczeństwa ogólnego jest praktycznym i aktualnym problemem w budowaniu partnerstwa transatlantyckiego. Celem artykułu jest przedstawienie rozważań dotyczących potencjalnego konfliktu między prawami jednostek a celami bezpieczeństwa narodowego, wraz z przedstawieniem najważniejszych przepisów UE i USA w tej dziedzinie oraz wyjaśnieniem przyczyn ich wzajemnej niezgodności.
W artykule podjęto kwestię cyberbezpieczeństwa Wielkiej Brytanii z perspektywy działań rządowych instytucji odpowiedzialnych za zwalczanie zagrożeń płynących z cyberprzestrzeni. W pierwszej części artykułu przedstawiono katalog zagrożeń płynących z cyberprzestrzeni, z którymi zmagają się różne podmioty w Wielkiej Brytanii. Ponadto wskazano na te cechy cyberprzestrzeni, które szczególnie wzmacniają jej podatność na wspomniane zagrożenia. W drugiej części artykułu scharakteryzowano instytucje i organizacje oraz ich zakres działań bezpośrednich lub pośrednich w kwestii bezpieczeństwa cybernetycznego w Wielkiej Brytanii. Najpierw skupiono się na organizacjach wyłącznie odpowiedzialnych za cyberbezpieczeństwo: począwszy od służb specjalnych (GCHQ), przez Narodowe Centrum Cyberbezpieczeństwa (NCSC), skończywszy na wyspecjalizowanych jednostkach działających w ramach tych organizacji. Następnie zaprezentowano agencje i jednostki działające w strukturach rządowych związanych z resortem spraw wewnętrznych, spraw zagranicznych i obrony, takich jak Narodowa Agencja ds. Przestępczości, policja, wywiad i kontrwywiad cywilny i wojskowy. Przedstawiono również inicjatywy resortów związanych z polityką społeczną, cyfryzacją, kulturą, mediami oraz biznesem i przedsiębiorstwami, których ochrona jest jednym z priorytetów wspominanych w brytyjskiej strategii cyberbezpieczeństwa.
The paper addresses the cyber security issue of the United Kingdom from the perspective of governmental institutions responsible for combating threats coming from cyberspace. The first part of the article presents a catalogue of cyber threats facing various entities in the United Kingdom. In addition, the features of cyberspace that particularly strengthen its vulnerability to these threats are indicated. The second part of the article focuses on presenting institutions and organizations and their actions that are directly or indirectly responsible for cyber security in the UK. First, it focuses on organizations solely responsible for cyber security: from special services (GCHQ), to the National Cyber Security Centre (NCSC), to specialized units operating within these organizations. The article then focuses on other agencies and units operating within government structures, which are related to the Home Office, the Foreign Office and the Ministry of Defence. These include the National Crime Agency, the police, intelligence and counter-intelligence. The paper also presents initiatives of ministries related to social policy, digitization, culture, media, business and enterprises, the protection of which is one of the priorities highlighted in the UK cyber security strategy.
W artykule podjęto kwestię cyberbezpieczeństwa Wielkiej Brytanii z perspektywy działań rządowych instytucji odpowiedzialnych za zwalczanie zagrożeń płynących z cyberprzestrzeni. W pierwszej części artykułu przedstawiono katalog zagrożeń płynących z cyberprzestrzeni, z którymi zmagają się różne podmioty w Wielkiej Brytanii. Ponadto wskazano na te cechy cyberprzestrzeni, które szczególnie wzmacniają jej podatność na wspomniane zagrożenia. W drugiej części artykułu scharakteryzowano instytucje i organizacje oraz ich zakres działań bezpośrednich lub pośrednich w kwestii bezpieczeństwa cybernetycznego w Wielkiej Brytanii. Najpierw skupiono się na organizacjach wyłącznie odpowiedzialnych za cyberbezpieczeństwo: począwszy od służb specjalnych (GCHQ), przez Narodowe Centrum Cyberbezpieczeństwa (NCSC), skończywszy na wyspecjalizowanych jednostkach działających w ramach tych organizacji. Następnie zaprezentowano agencje i jednostki działające w strukturach rządowych związanych z resortem spraw wewnętrznych, spraw zagranicznych i obrony, takich jak Narodowa Agencja ds. Przestępczości, policja, wywiad i kontrwywiad cywilny i wojskowy. Przedstawiono również inicjatywy resortów związanych z polityką społeczną, cyfryzacją, kulturą, mediami oraz biznesem i przedsiębiorstwami, których ochrona jest jednym z priorytetów wspominanych w brytyjskiej strategii cyberbezpieczeństwa.
Tematyka artykułu oscyluje wokół zagadnień związanych z kształtowaniem regulacji prawnych dotyczących cyberbezpieczeństwa Ukrainy. W artykule przeprowadzono teoretycznoprawną analizę aktów prawnych, w szczególności Konstytucji Ukrainy z dnia 26 czerwca 1996 r. oraz ustaw i dekretów prezydenta Ukrainy regulujących ochronę obszaru cyberprzestrzeni Ukrainy. Autor przedstawił również rolę prezydenta Ukrainy w zakresie formułowania polityki cyberbezpieczeństwa wraz z wyszczególnieniem konstytucyjnych oraz ustawowych kompetencji głowy państwa w przedmiocie ochrony cyberprzestrzeni.
The subject of the article oscillates around issues related to the shaping of legal regulations regarding cybersecurity of Ukraine. The article presents a theoretical analysis of legal acts, in particular, the Constitution of Ukraine of June 26, 1996, and acts and decrees of the President of Ukraine regulating the protection of the area of Ukrainian cyberspace. The author also presents the role of the President of Ukraine in terms of formulating the cybersecurity policy, specifying the constitutional and statutory competencies of the President of Ukraine regarding the protection of cyberspace.
Tematyka artykułu oscyluje wokół zagadnień związanych z kształtowaniem regulacji prawnych dotyczących cyberbezpieczeństwa Ukrainy. W artykule przeprowadzono teoretycznoprawną analizę aktów prawnych, w szczególności Konstytucji Ukrainy z dnia 26 czerwca 1996 r. oraz ustaw i dekretów prezydenta Ukrainy regulujących ochronę obszaru cyberprzestrzeni Ukrainy. Autor przedstawił również rolę prezydenta Ukrainy w zakresie formułowania polityki cyberbezpieczeństwa wraz z wyszczególnieniem konstytucyjnych oraz ustawowych kompetencji głowy państwa w przedmiocie ochrony cyberprzestrzeni.
Nowoczesne technologie informatyczne są bronią obusieczną, bo z jednej strony dają ogromną przewagę taktyczną, ale z drugiej są źródłem wielu niebezpieczeństw. Dlatego projektując najbardziej skuteczne rozwiązania w zakresie bezpieczeństwa informatycznego, należy badać współczesne trendy oraz przewidywać możliwe scenariusze przyszłości Internetu i narzędzi internetowych, bo rozwiązania przystosowane do obecnych warunków mogą być nieskuteczne w przyszłości. Mają na to wpływ m.in. czynniki technologiczne związane z rozwojem sprzętu komputerowego czy oprogramowania, a także decyzje, współdziałanie oraz współzawodnictwo. Wyznaczonym w artykule celem badawczym jest wskazanie możliwych kierunków rozwoju dwóch technologii internetowych – Internetu Rzeczy i Rzeczywistości Rozszerzonej – oraz błędów popełnianych przy prognozowaniu ich przyszłości. Drugim celem badawczym jest rozpoznanie zagrożeń będących konsekwencją coraz częstszego i szerszego stosowania obu technologii.
Modern information technologies are double-edged weapons, because on the one hand, they provide a huge tactical advantage, but on the other, they are a source of many dangers. Therefore, when designing the most effective solutions in the field of IT security, one should examine contemporary trends and anticipate possible scenarios concerning the future of the Internet and online tools, because solutions suited to the current conditions may be ineffective in the future. This is due not only to technological factors related to the development of computer hardware or software, but also to decisions, cooperation and competition. It is impossible to specify all the factors that will determine the future of the Internet. Therefore, the author’s intention is to pay attention to only a few, subjectively selected tendencies. The aim of the article is indicating the possible directions of development of two Internet technologies – the Internet of Things and Augmented Reality, and analysing possible mistakes that could be made in the process. The second research goal is to identify threats that are a consequence of the more frequent and wider use of both technologies.
Nowoczesne technologie informatyczne są bronią obusieczną, bo z jednej strony dają ogromną przewagę taktyczną, ale z drugiej są źródłem wielu niebezpieczeństw. Dlatego projektując najbardziej skuteczne rozwiązania w zakresie bezpieczeństwa informatycznego, należy badać współczesne trendy oraz przewidywać możliwe scenariusze przyszłości Internetu i narzędzi internetowych, bo rozwiązania przystosowane do obecnych warunków mogą być nieskuteczne w przyszłości. Mają na to wpływ m.in. czynniki technologiczne związane z rozwojem sprzętu komputerowego czy oprogramowania, a także decyzje, współdziałanie oraz współzawodnictwo. Wyznaczonym w artykule celem badawczym jest wskazanie możliwych kierunków rozwoju dwóch technologii internetowych – Internetu Rzeczy i Rzeczywistości Rozszerzonej – oraz błędów popełnianych przy prognozowaniu ich przyszłości. Drugim celem badawczym jest rozpoznanie zagrożeń będących konsekwencją coraz częstszego i szerszego stosowania obu technologii.
Głównym celem artykułu jest analiza zagrożeń dla bezpieczeństwa zdrowotnego wynikających z użytkowania sieci i urządzeń mobilnych. W artykule uznano również za istotne wskazanie realnych możliwości przeciwdziałania tym zagrożeniom na poziomie jednostki, państwa i innych podmiotów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo zdrowotne.
The aim of the article is to present threats in the health security system which originate from the use of the Internet. The development of the new technologies as well as the widespread availability of mobile devices and information makes these types of threats an important issue which receives a lot of coverage in the current social reality. The constantly increasing number of Internet users also generates a change in the model of the unit’s operation in both the professional and private areas. Being off line is virtually impossible. We spend time searching, talking or dealing with most things in the Internet, and consequently we spend more time in front of computers. This creates conditions for the development of threats that directly affect our health and safety. Internet users may become victims of criminal activity as a result of ill-advised use of the computer and the Internet. The number, type and power of threats to health security, in the same way as cyberspace, is virtually unlimited and is not subject to full control.
Głównym celem artykułu jest analiza zagrożeń dla bezpieczeństwa zdrowotnego wynikających z użytkowania sieci i urządzeń mobilnych. W artykule uznano również za istotne wskazanie realnych możliwości przeciwdziałania tym zagrożeniom na poziomie jednostki, państwa i innych podmiotów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo zdrowotne.
W artykule podjęto próbę uchwycenia podstawowych elementów związanych z zagrożeniami dla bezpieczeństwa społecznego w cyberprzestrzeni. Zwrócono uwagę na różne kategorie krzyżujących się tematów obejmujących zagrożenia natury zdrowotnej, prawnej, moralnej i wychowawczej. Tematyka bezpieczeństwa społecznego w cyberprzestrzeni jest obszarem trudnym badawczo, ponieważ szybkość i pogłębiająca się penetracja przez rzeczywistość wirtualną powoduje nakładanie się różnych elementów na siebie. Zagrożenia bezpieczeństwa społecznego związane z funkcjonowaniem w cyberprzestrzeni to temat dla autorów zajmujących się tą problematyką, jak również praktyków różnych dziedzin, przed którymi stoi wyzwanie przewidzenia i prewencji potencjalnie niebezpiecznych zjawisk.
The article attempts to capture basic elements related to threats to social security in cyberspace. Attention was paid to various categories of intersecting themes covering both health, legal, moral and educational risks. The subject of social security in cyberspace is a difficult research area because the speed and deepening penetration through virtual reality causes overlapping of various elements. Cyberspace and cybersecurity area are the challenge for authors dealing with this issue as well as practitioners of various fields facing the challenge of predicting and preventing potentially dangerous phenomena.
W artykule podjęto próbę uchwycenia podstawowych elementów związanych z zagrożeniami dla bezpieczeństwa społecznego w cyberprzestrzeni. Zwrócono uwagę na różne kategorie krzyżujących się tematów obejmujących zagrożenia natury zdrowotnej, prawnej, moralnej i wychowawczej. Tematyka bezpieczeństwa społecznego w cyberprzestrzeni jest obszarem trudnym badawczo, ponieważ szybkość i pogłębiająca się penetracja przez rzeczywistość wirtualną powoduje nakładanie się różnych elementów na siebie. Zagrożenia bezpieczeństwa społecznego związane z funkcjonowaniem w cyberprzestrzeni to temat dla autorów zajmujących się tą problematyką, jak również praktyków różnych dziedzin, przed którymi stoi wyzwanie przewidzenia i prewencji potencjalnie niebezpiecznych zjawisk.
Cyberprzestrzeń z roku na rok jest coraz większa, a jej wpływ na życie ludzkie coraz bardziej widoczny. Właściwa ochrona wszystkich procesów, które mogą negatywnie wpływać na życie ludzi, jest zatem niezbędnym elementem, który powinien towarzyszyć szybkiemu rozwojowi informacyjno-komunikacyjnemu. Bezpieczna cyberprzestrzeń jest również ściśle związana z wewnętrznym i zewnętrznym bezpieczeństwem każdego kraju. Przygotowanie odpowiednich międzynarodowych gwarancji bezpieczeństwa w cyberprzestrzeni jest nie tylko wyzwaniem dla poszczególnych krajów, ale przede wszystkim dla globalnych instytucji zapewniających pokój. Unia Europejska i Rada Europy powinny być liderami w tym zakresie. Brak przepisów prawnych dotyczących bezpiecznej cyberprzestrzeni to możliwość narażenia ludzi na przejęcie kontroli nad ich prywatnością, kradzieżą danych lub innymi przestępstwami. Dlatego wdrażanie norm europejskich powinno mieć zastosowanie w każdym kraju. Rządy powinny dodatkowo podkreślać edukację społeczną i rozpowszechniać wiedzę o zagrożeniach w cyberprzestrzeni. Koordynacja tych dwóch działań daje nadzieję, że rozwijająca się cyberprzestrzeń w przyszłości nie zniszczy życia ludzi.
The development of cyberspace in the world and its impact on human life is more and more visible. Proper protection of all processes that can negatively affect people’s lives is therefore an indispensable element that should accompany this development. Safe cyberspace is also closely related to the internal and external security of each country. The preparation of appropriate, international security guarantees in cyberspace is not only a challenge for individual countries, but above all for global institutions that provide peace. In Europe, the European Union and the Council of Europe should be the leaders in this respect. Lack of legal regulations regarding safe cyberspace is the possibility of exposing people to taking control over their privacy, data theft or other crimes. The implementation of European standards should therefore apply in every country. Governments should additionally emphasize social education and disseminate knowledge about threats in cyberspace. Coordinating these two activities gives hope that the expanding cyberspace in the future will not destroy people’s lives.
Cyberprzestrzeń z roku na rok jest coraz większa, a jej wpływ na życie ludzkie coraz bardziej widoczny. Właściwa ochrona wszystkich procesów, które mogą negatywnie wpływać na życie ludzi, jest zatem niezbędnym elementem, który powinien towarzyszyć szybkiemu rozwojowi informacyjno-komunikacyjnemu. Bezpieczna cyberprzestrzeń jest również ściśle związana z wewnętrznym i zewnętrznym bezpieczeństwem każdego kraju. Przygotowanie odpowiednich międzynarodowych gwarancji bezpieczeństwa w cyberprzestrzeni jest nie tylko wyzwaniem dla poszczególnych krajów, ale przede wszystkim dla globalnych instytucji zapewniających pokój. Unia Europejska i Rada Europy powinny być liderami w tym zakresie. Brak przepisów prawnych dotyczących bezpiecznej cyberprzestrzeni to możliwość narażenia ludzi na przejęcie kontroli nad ich prywatnością, kradzieżą danych lub innymi przestępstwami. Dlatego wdrażanie norm europejskich powinno mieć zastosowanie w każdym kraju. Rządy powinny dodatkowo podkreślać edukację społeczną i rozpowszechniać wiedzę o zagrożeniach w cyberprzestrzeni. Koordynacja tych dwóch działań daje nadzieję, że rozwijająca się cyberprzestrzeń w przyszłości nie zniszczy życia ludzi.
Artykuł analizuje stan europejskiego bezpieczeństwa cybernetycznego na wybranych przykładach. W obliczu rosnących wyzwań w zakresie bezpieczeństwa cybernetycznego w Unii Europejskiej (legislacyjnych, instytucjonalnych, badawczych, przemysłowych) konieczne jest zweryfikowanie modeli zapewniających bezpieczeństwo cybernetyczne. Ponadto weryfikacja ta powinna dotyczyć spójności strategii jednolitego rynku cyfrowego, realizacji dużych projektów i przydzielania obowiązków zainteresowanym przedstawicielom. Jednocześnie zmiany powinny dotyczyć doskonalenia spójności przepisów prawnych i uaktualnienia definicji związanych z zagrożeniami cybernetycznymi. Priorytetowe działania w dziedzinie bezpieczeństwa cybernetycznego powinny obejmować: zwiększenie wymaganych zdolności i gotowości do reagowania na zagrożenia cybernetyczne, wzmocnienie współpracy i koordynacji między państwami członkowskimi Unii Europejskiej, a także między instytucjami, agencjami, władzami oraz przemysłem.
The article analyzes the state of European cybersecurity on selected examples. In the face of the increasing cybersecurity challenges in the European Union (legislative, institutional, research, industry), it is necessary to verify the models that ensure cybersecurity. In addition, this verification should concern the coherence of the digital single market strategy, the implementation of large projects and the allocation of duties to the interested representatives. At the same time, the changes should include the coherence of legal provisions and definitions relating to cyberthreats. Priority actions in the field of cybersecurity should include: the increasing of the required capabilities and readiness to respond to cyberthreats, the strengthening cooperation and coordination between Member States of the European Union as well as between the institutions, the agencies, the authorities and the industry.
Artykuł analizuje stan europejskiego bezpieczeństwa cybernetycznego na wybranych przykładach. W obliczu rosnących wyzwań w zakresie bezpieczeństwa cybernetycznego w Unii Europejskiej (legislacyjnych, instytucjonalnych, badawczych, przemysłowych) konieczne jest zweryfikowanie modeli zapewniających bezpieczeństwo cybernetyczne. Ponadto weryfikacja ta powinna dotyczyć spójności strategii jednolitego rynku cyfrowego, realizacji dużych projektów i przydzielania obowiązków zainteresowanym przedstawicielom. Jednocześnie zmiany powinny dotyczyć doskonalenia spójności przepisów prawnych i uaktualnienia definicji związanych z zagrożeniami cybernetycznymi. Priorytetowe działania w dziedzinie bezpieczeństwa cybernetycznego powinny obejmować: zwiększenie wymaganych zdolności i gotowości do reagowania na zagrożenia cybernetyczne, wzmocnienie współpracy i koordynacji między państwami członkowskimi Unii Europejskiej, a także między instytucjami, agencjami, władzami oraz przemysłem.
Celem poznawczym niniejszego artykułu jest analiza problemu cyberataków na infrastrukturę krytyczną państwa w sektorze energetycznym. W ramach case study zaprezentowano przypadek Turcji. Państwo to ze względu na odgrywanie roli „korytarza tranzytowego” dla transportu węglowodorów posiada silną pozycją na międzynarodowym rynku surowców energetycznych, przez co cyberataki dokonywane na infrastrukturę krytyczną Turcji mają poważne konsekwencje nie tylko dla rozwoju tego państwa oraz jego bezpieczeństwa, lecz także układu geopolitycznego w regionie Bliskiego Wschodu i rozkładu sił na – wspomnianym powyżej – międzynarodowym rynku węglowodorów. Dla potrzeb podjętego problemu przyjęto następujące założenia badawcze. Po pierwsze, cyberprzestrzeń stanowi potencjalne źródło zagrożeń dla bezpieczeństwa państwa. Dzieje się tak, gdyż jest to rodzaj „przestrzeni”, która „wymyka się” spod kontroli państwowych organów bezpieczeństwa. Zwiększa to prawdopodobieństwo cyberataków, m.in. na infrastrukturę krytyczną państwa. Po drugie, w warunkach cyberprzestrzeni dochodzi do zmiany ważności komponentów siły w stosunkach międzynarodowych. Wzrost skali i liczby cyberataków potwierdza, że o pozycji państwa i możliwości wywierania przez nie wpływu na system międzynarodowy decyduje obecnie skuteczna zdolność obrony przed atakami w cyberprzestrzeni oraz posiadanie wysoko rozwiniętej technologii informatycznej. Po trzecie, w warunkach procesów globalizacji i odejściu wraz z końcem zimnej wojny od myślenia o bezpieczeństwie z perspektywy zagrożeń wojskowych doszło do poszerzenia jego zakresu podmiotowego i przedmiotowego. Bezpieczeństwo dotyczy obecnie wielu obszarów życia społecznego, zaś źródła jego zagrożeń mają charakter: polityczny, gospodarczy, wojskowy, społeczny, ekologiczny, demograficzny, energetyczny. Tym samym bezpieczeństwo energetyczne stało się jednym z autonomicznych wymiarów w strukturze szeroko pojmowanego bezpieczeństwa.
The cognitive aim of this paper is to analyze the problem of cyber attacks on the critical infrastructure of the state in the energy sector. In this context, Turkey is presented as a case study. This state acts as a “transport corridor” for hydrocarbons and therefore has a strong position on the international market of energy resources. Thus, the cyber attacks on its critical infrastructure have serious consequences not only for the development of this state and its security, but also for the geopolitical system in the Near East and the distribution of powers in the aforementioned international market of hydrocarbons. The following research assumptions are set for the need of the undertaken problem. Firstly, cyberspace poses a potential source of threats for the security of the state. It happens due to the fact that it is a kind of “space” which “escapes” from the control of state security authorities, which increases the probability of cyber attacks on the critical infrastructure of the state, etc. Secondly, in the conditions of cyberspace there is a change in the significance of the components of power in the international relations. The increase in the scale and the number of cyber attacks confirms the fact that nowadays the ability to protect effectively against the attacks in cyberspace and highly developed information technology indicates the position of the state and its possibility to influence the international system. Thirdly, the term “security” is broadened in a subjective and objective manner due to the process of globalisation and the withdrawal from perceiving the security from the perspective of the military threats as it was during the Cold War. Currently, security refers to lots of areas of the social life and the sources of its threats are of political, economic, military, social, ecological, demographical and energetic character. Thus, the energy security has become one of the autonomous dimensions in the structure of the largely perceived security.
Celem poznawczym niniejszego artykułu jest analiza problemu cyberataków na infrastrukturę krytyczną państwa w sektorze energetycznym. W ramach case study zaprezentowano przypadek Turcji. Państwo to ze względu na odgrywanie roli „korytarza tranzytowego” dla transportu węglowodorów posiada silną pozycją na międzynarodowym rynku surowców energetycznych, przez co cyberataki dokonywane na infrastrukturę krytyczną Turcji mają poważne konsekwencje nie tylko dla rozwoju tego państwa oraz jego bezpieczeństwa, lecz także układu geopolitycznego w regionie Bliskiego Wschodu i rozkładu sił na – wspomnianym powyżej – międzynarodowym rynku węglowodorów. Dla potrzeb podjętego problemu przyjęto następujące założenia badawcze. Po pierwsze, cyberprzestrzeń stanowi potencjalne źródło zagrożeń dla bezpieczeństwa państwa. Dzieje się tak, gdyż jest to rodzaj „przestrzeni”, która „wymyka się” spod kontroli państwowych organów bezpieczeństwa. Zwiększa to prawdopodobieństwo cyberataków, m.in. na infrastrukturę krytyczną państwa. Po drugie, w warunkach cyberprzestrzeni dochodzi do zmiany ważności komponentów siły w stosunkach międzynarodowych. Wzrost skali i liczby cyberataków potwierdza, że o pozycji państwa i możliwości wywierania przez nie wpływu na system międzynarodowy decyduje obecnie skuteczna zdolność obrony przed atakami w cyberprzestrzeni oraz posiadanie wysoko rozwiniętej technologii informatycznej. Po trzecie, w warunkach procesów globalizacji i odejściu wraz z końcem zimnej wojny od myślenia o bezpieczeństwie z perspektywy zagrożeń wojskowych doszło do poszerzenia jego zakresu podmiotowego i przedmiotowego. Bezpieczeństwo dotyczy obecnie wielu obszarów życia społecznego, zaś źródła jego zagrożeń mają charakter: polityczny, gospodarczy, wojskowy, społeczny, ekologiczny, demograficzny, energetyczny. Tym samym bezpieczeństwo energetyczne stało się jednym z autonomicznych wymiarów w strukturze szeroko pojmowanego bezpieczeństwa.
Celem niniejszego artykułu jest analiza dyskursu informacyjnego w państwach bałtyckich ze szczególnym uwzględnieniem mediów rosyjskojęzycznych będących pod wpływem oddziaływania ze strony Rosji. Przeprowadzone badania mają dać odpowiedź na pytanie o efektywność przekazu informacyjnego obarczonego manipulacją i dezinformacją. Punktem wyjścia jest stwierdzenie, że obecny kryzys informacyjny w państwach bałtyckich jest wynikiem kształtowania nowego typu infotainment, który efektywnie absorbuje uwagę odbiorców rosyjskojęzycznych w państwach bałtyckich oraz wzmacnia i sakralizuje narracje dotyczące pozycji i interesów Rosji w środowisku międzynarodowym.
A paper deals with an information discourse in the Baltic states with particular emphasis on Russian-speaking media influenced by Russia. The aim of the research is to show information in manipulation and disinformation campaign. My point of departure is that currently an information crisis in the Baltic states results from the process of shaping a new type of infotainment that effectively absorbs the attention of Russian-speaking audiences in the Baltic states and strengthens and sacralizes narratives regarding Russia’s position and its interests in the international environment.
Celem niniejszego artykułu jest analiza dyskursu informacyjnego w państwach bałtyckich ze szczególnym uwzględnieniem mediów rosyjskojęzycznych będących pod wpływem oddziaływania ze strony Rosji. Przeprowadzone badania mają dać odpowiedź na pytanie o efektywność przekazu informacyjnego obarczonego manipulacją i dezinformacją. Punktem wyjścia jest stwierdzenie, że obecny kryzys informacyjny w państwach bałtyckich jest wynikiem kształtowania nowego typu infotainment, który efektywnie absorbuje uwagę odbiorców rosyjskojęzycznych w państwach bałtyckich oraz wzmacnia i sakralizuje narracje dotyczące pozycji i interesów Rosji w środowisku międzynarodowym.
Generowane przez procesy globalizacji współzależności między państwami, przyspieszony rozwój technologiczny oraz jakościowe zmiany w systemie międzynarodowym wprowadziły do stosunków międzynarodowych dodatkową supraterytorialną przestrzeń i podległą jej cyberprzestrzeń. Tym samym nastąpiło swego rodzaju „rozdwojenie”, hybrydowość, co skutkuje funkcjonowaniem jednocześnie tradycyjnej przestrzeni, interpretowanej w kategoriach terytorialnych oraz dystansów geograficznych, a obok niej tej nowej, pozbawionej miejsca, dystansów geograficznych i granic. Mając na uwadze powyższe uwarunkowania, potrzebna stała się interdyscyplinarna debata na temat tego nowego wymiaru przestrzeni międzynarodowej – supraterytorialnej cyberprzestrzeni. Tym samym niniejszy tom należy uznać za próbę włączenia się do międzynarodowej debaty o cyberprzestrzeni, co – w zamyśle jego redaktora – przyczyni się do rozwoju badań interdyscyplinarnych tej nowej kategorii przestrzeni społecznej i popularyzacji wiedzy na jej temat.
Artykuł podejmuje próbę ukazania problemu uchodźców i osób migrujących między krajami, jako bardzo ważny aspekt prawa międzynarodowego. Problem, który może generować zyski i straty dla zaangażowanych krajów w wielu obszarach. Razem z napływem osób z zagranicy początkowo rosną wydatki związane z procesem administracyjnym, ale rośnie również potencjalny kapitał ludzki. Zależy to od polityki danego kraju, czy potrafi wykorzystać taki potencjalny kapitał. Czasami zobowiązanie wynikające z prawa międzynarodowego nie wystarcza, aby przekonać społeczeństwo, że przyjmowanie uchodźców jest słuszne. Migracja jest niejako naturalnym procesem występującym pomiędzy krajami. Jest ona generowana różnymi czynnikami. Prawo międzynarodowe pozwala ją uporządkować i sklasyfikować tak, aby jednostki, które we własnym kraju napotykają poważne problemy, mogły spróbować żyć gdzie indziej.
The paper constitutes an attempt to describe the refugee issue as a very important problem in international law. Problem which can bring both profits and losses for involved countries in many areas. Along with the inflow of people from abroad, initial expenses related to the administrative process increase. At the same time, the increase in human capital can also be noted. It depends on the policy of a given country, whether it can effectively use human capital or only social costs for the country are generated. Sometimes international law obligation is not enough to convince society that accepting refugees is a right and good decision. The paper focuses on how and with which legislation tools it is done and explores whether or not it is effective. The paper consists, among others, of the following sections: “Who is refugee – legal description”, “Non-governmental organizations”, “International administration – UNHCR”, “EU administration created to help refugees”, “The Treaty of Lisbon and refugee policy”. In those subchapters, the legal basis of the refugee protection system in the Western world as well as the refugee policy and execution of this law are discussed.
Artykuł podejmuje próbę ukazania problemu uchodźców i osób migrujących między krajami, jako bardzo ważny aspekt prawa międzynarodowego. Problem, który może generować zyski i straty dla zaangażowanych krajów w wielu obszarach. Razem z napływem osób z zagranicy początkowo rosną wydatki związane z procesem administracyjnym, ale rośnie również potencjalny kapitał ludzki. Zależy to od polityki danego kraju, czy potrafi wykorzystać taki potencjalny kapitał. Czasami zobowiązanie wynikające z prawa międzynarodowego nie wystarcza, aby przekonać społeczeństwo, że przyjmowanie uchodźców jest słuszne. Migracja jest niejako naturalnym procesem występującym pomiędzy krajami. Jest ona generowana różnymi czynnikami. Prawo międzynarodowe pozwala ją uporządkować i sklasyfikować tak, aby jednostki, które we własnym kraju napotykają poważne problemy, mogły spróbować żyć gdzie indziej.
W roku 2017 państwa tworzące Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej obchodziły jubileusz 50-lecia powołania do życia wspólnoty. Jednym z bieżących i jednocześnie przyszłych wyzwań stojących przed tą organizacją jest poszerzenie struktur o kolejnych członków, w tym o starający się oficjalnie o przystąpienie do forum współpracy od 2011 r. Timor Wschodni. Celem poniższego artykułu jest przedstawienie relacji panujących pomiędzy wspólnotą ASEAN (Association of Southeast Asian Nations) a państwem Timor Wschodni z uwzględnieniem jego dotychczasowej ścieżki akcesyjnej oraz ocena mocnych i słabych stron zgłoszonej kandydatury wraz z odpowiedzią na pytanie o implikacje ewentualnego przyjęcia do struktur stowarzyszenia.
In 2017, the Association of Southeast Asian Nations celebrated its 50th anniversary. One of the most urgent challenges the organization has to face up is the enlargement of its structures by a group of new members, including East Timor, which has been aspiring to become part of ASEAN community since 2011. The aim of this article is to present the broad scope of bilateral relations between the organization and East Timor with special attention paid to the latter’s path of accession, and an assessment of East Timor’s candidature’s strengths and weaknesses. Another key issue is an attempt to answer a question about the implications of East Timor’s possible participation in future ASEAN.
W roku 2017 państwa tworzące Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej obchodziły jubileusz 50-lecia powołania do życia wspólnoty. Jednym z bieżących i jednocześnie przyszłych wyzwań stojących przed tą organizacją jest poszerzenie struktur o kolejnych członków, w tym o starający się oficjalnie o przystąpienie do forum współpracy od 2011 r. Timor Wschodni. Celem poniższego artykułu jest przedstawienie relacji panujących pomiędzy wspólnotą ASEAN (Association of Southeast Asian Nations) a państwem Timor Wschodni z uwzględnieniem jego dotychczasowej ścieżki akcesyjnej oraz ocena mocnych i słabych stron zgłoszonej kandydatury wraz z odpowiedzią na pytanie o implikacje ewentualnego przyjęcia do struktur stowarzyszenia.
Celem artykułu jest ukazanie wymiarów polityki ochrony zdrowia – głównych celów koniecznych do realizacji przez podmioty odpowiedzialne w ramach tych wymiarów, a przede wszystkim zmian wprowadzanych reformą służby zdrowia rządu Prawa i Sprawiedliwości. Działania obecnego rządu w obszarze ochrony zdrowia jednoznacznie modyfikują system w kierunku Narodowej Służby Zdrowia, której wzór zaczerpnięto z Wielkiej Brytanii, gdzie model ten funkcjonuje od 1948 roku. Modyfikacje dokonywane w polskim systemie z założenia mają na celu usprawnić go, poprawić jego efektywność, a także stworzyć go bardziej przystępnym dla obywateli. Projektowane i wprowadzane przekształcenia sytemu ochrony zdrowia w Polsce, oparte w określonych wymiarach na reformie rządu, zaprowadzają system, który w perspektywie czasu ma realizować zasady powszechnego, niczym nieograniczonego dostępu do świadczeń zdrowotnych na jak najlepszym poziomie.
The aim of the article is to show the aspects of health care policy, the main aims necessary for the entities corresponding to these aspects and, above all, the changes introduced by the reform of health service adopted by the Law and Justice government. The activities of the current government in the area of health protection clearly modify the system towards the National Health Service, whose model originates from Great Britain, where it has been in operation since 1948. The modifications introduced in the Polish system are aimed to streamline it, improve its effectiveness and accessibility for citizens. Designed and implemented transformations of the health care system in Poland, based on specific aspects as a result of government reform, introduce a system that in the long run will implement the principles of universal, unrestricted access to health services at the best possible level.
Celem artykułu jest ukazanie wymiarów polityki ochrony zdrowia – głównych celów koniecznych do realizacji przez podmioty odpowiedzialne w ramach tych wymiarów, a przede wszystkim zmian wprowadzanych reformą służby zdrowia rządu Prawa i Sprawiedliwości. Działania obecnego rządu w obszarze ochrony zdrowia jednoznacznie modyfikują system w kierunku Narodowej Służby Zdrowia, której wzór zaczerpnięto z Wielkiej Brytanii, gdzie model ten funkcjonuje od 1948 roku. Modyfikacje dokonywane w polskim systemie z założenia mają na celu usprawnić go, poprawić jego efektywność, a także stworzyć go bardziej przystępnym dla obywateli. Projektowane i wprowadzane przekształcenia sytemu ochrony zdrowia w Polsce, oparte w określonych wymiarach na reformie rządu, zaprowadzają system, który w perspektywie czasu ma realizować zasady powszechnego, niczym nieograniczonego dostępu do świadczeń zdrowotnych na jak najlepszym poziomie.
Celem artykułu jest analiza brytyjskich projektów konstytucji skodyfikowanej z perspektywy organizacji, struktury i funkcjonowania władz lokalnych oraz próba odpowiedzi na pytanie o racjonalność dążeń do konstytucjonalizacji zasady samorządu lokalnego w obliczu przeprowadzonych w ostatnich latach reform. Przedmiot rozważań stanowi pozycja ustrojowa brytyjskich samorządów lokalnych oraz możliwości jej ewentualnego umocnienia zarówno przez udzielenie władzom lokalnym wyraźnej konstytucyjnej gwarancji istnienia, jak i za sprawą przekształceń o charakterze ustawowym.
Local government in the United Kingdom is subject to constant change because there is no constitutional protection of it. It means that central government can freely determine its structure, organization and functions without even the need to consult local authorities. That is the reason why there has been growing support for the constitutionalisation of local government. This article presents conceptions of British local government presented in the most important projects of the codified constitution for the United Kingdom. It discusses the arguments presented both for and against the constitutionalisation of local government and explores the meaning of the process for local government in the British political system.
Celem artykułu jest analiza brytyjskich projektów konstytucji skodyfikowanej z perspektywy organizacji, struktury i funkcjonowania władz lokalnych oraz próba odpowiedzi na pytanie o racjonalność dążeń do konstytucjonalizacji zasady samorządu lokalnego w obliczu przeprowadzonych w ostatnich latach reform. Przedmiot rozważań stanowi pozycja ustrojowa brytyjskich samorządów lokalnych oraz możliwości jej ewentualnego umocnienia zarówno przez udzielenie władzom lokalnym wyraźnej konstytucyjnej gwarancji istnienia, jak i za sprawą przekształceń o charakterze ustawowym.
Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki wyróżnia się na tle konstytucji europejskich z kilku powodów. Po pierwsze, jest jedną z najkrótszych konstytucji, biorąc pod uwagę liczbę artykułów. Po drugie, należy do konstytucji sztywnych, trudno zmienianych. Po trzecie, jakiekolwiek zmiany konstytucyjne nie są wprowadzane do jej treści, ale umieszczane w postaci numerowanych poprawek. Po czwarte, od uchwalenia Konstytucji w 1789 r. wprowadzono zaledwie 27 poprawek, z czego ostatnia czekała na wejście w życie 203 lata. Ostatnia poprawka dotyczy zakazu zmiany wysokości uposażenia parlamentarzystów w trakcie kadencji i jest jedną z najciekawszych, biorąc pod uwagę jej kontekst historyczny.
The Constitution of the United States stands out against the background of European constitutions for several reasons. First of all, it is one of the shortest constitutions considering the number of articles. Secondly, it belongs to the rigid constitutions which are hard to amend. Thirdly, any constitutional amendments are not introduced into the constitution, but are placed in the form of numbered amendments. Fourthly, since the adoption of the constitution in 1789, only 27 amendments were introduced. The last one was waiting for the entry into force for 203 years. The last amendment concerns the ban on changes in the congressman compensation during the termof-office. Considering its historical context, the “compensation amendment” provides the most interesting insights into the American constitutional amendment process.
Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki wyróżnia się na tle konstytucji europejskich z kilku powodów. Po pierwsze, jest jedną z najkrótszych konstytucji, biorąc pod uwagę liczbę artykułów. Po drugie, należy do konstytucji sztywnych, trudno zmienianych. Po trzecie, jakiekolwiek zmiany konstytucyjne nie są wprowadzane do jej treści, ale umieszczane w postaci numerowanych poprawek. Po czwarte, od uchwalenia Konstytucji w 1789 r. wprowadzono zaledwie 27 poprawek, z czego ostatnia czekała na wejście w życie 203 lata. Ostatnia poprawka dotyczy zakazu zmiany wysokości uposażenia parlamentarzystów w trakcie kadencji i jest jedną z najciekawszych, biorąc pod uwagę jej kontekst historyczny.
Zgodnie z postanowieniami artykułu V Konstytucji, konwencja w celu zaproponowania poprawek do Konstytucji jest zwoływana przez Kongres na wniosek dwóch trzecich legislatur stanowych. W dotychczasowej praktyce nigdy nie doszło do zastosowania omawianej procedury. Alternatywny tryb zmiany konstytucji przez zwołanie konwencji przekształcił się na gruncie praktyki ustrojowej w oryginalną formę inicjatywy ludowej w sprawie zmiany dokumentu. Podejmując działania zmierzające do zwołania konwencji, inicjatorzy dążą bowiem najczęściej do wymuszenia na Kongresie uchwalenia stosownej propozycji poprawki do Konstytucji. Skuteczność takiego stosowania trybu konwencji jest niewielka.
Under Article V, Congress shall call a convention on the application of two-thirds of state legislatures. Convention of states has never been called, despite a number of attempts. An Article V convention has become a specific form of constitutional initiative at the federal level. It serves primarily as a convenient way to pressure Congress to propose an amendment and not to actually make federal legislature call a convention. Such a use of an Article V convention has not been very effective and only rarely proved to be successful.
Zgodnie z postanowieniami artykułu V Konstytucji, konwencja w celu zaproponowania poprawek do Konstytucji jest zwoływana przez Kongres na wniosek dwóch trzecich legislatur stanowych. W dotychczasowej praktyce nigdy nie doszło do zastosowania omawianej procedury. Alternatywny tryb zmiany konstytucji przez zwołanie konwencji przekształcił się na gruncie praktyki ustrojowej w oryginalną formę inicjatywy ludowej w sprawie zmiany dokumentu. Podejmując działania zmierzające do zwołania konwencji, inicjatorzy dążą bowiem najczęściej do wymuszenia na Kongresie uchwalenia stosownej propozycji poprawki do Konstytucji. Skuteczność takiego stosowania trybu konwencji jest niewielka.
W roku 1926 doszło do zmiany Konstytucji z 1921 r., jednym z elementów tego procesu była rywalizacja pomiędzy Sejmem a Senatem. Doszło do niej w związku z próbami Senatu zrównoważenia swojej pozycji względem Sejmu, rywalizacją personalną marszałków obu izb oraz nieprecyzyjnymi przepisami Konstytucji z 1921 r. dotyczącymi jej zmiany. Rywalizacja obu izb zakończyła się ich osłabieniem i wzmocnieniem egzekutywy kontrolowanej przez „Sanację”.
In 1926, the March Constitution from 1921 was amended, one of the elements of this process was rivalry between the Sejm and Senate. It was caused by the attempts of Senate to equalize its position with the Sejm, personal rivalry between the marshals of both chambers and imprecise rules of the Constitution concerning its amendment. The rivalry between both chambers resulted in their weakening and strengthening of the executive power controlled by “Sanacja”.
W roku 1926 doszło do zmiany Konstytucji z 1921 r., jednym z elementów tego procesu była rywalizacja pomiędzy Sejmem a Senatem. Doszło do niej w związku z próbami Senatu zrównoważenia swojej pozycji względem Sejmu, rywalizacją personalną marszałków obu izb oraz nieprecyzyjnymi przepisami Konstytucji z 1921 r. dotyczącymi jej zmiany. Rywalizacja obu izb zakończyła się ich osłabieniem i wzmocnieniem egzekutywy kontrolowanej przez „Sanację”.
Wejście w życie postanowień Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. wpłynęło niewątpliwie na wyciszenie dyskursu (prowadzonego od 1990 r.12) na temat potrzeby reformy parlamentu, w tym przede wszystkich jego struktury (jedna czy dwie izby?) oraz ograniczenia liczby parlamentarzystów jako czynnika gwarantującego – w założeniu autorów tych postulatów – usprawnienie prowadzonych przez niego prac lub zwiększenie oszczędności w finansach publicznych. Jednak spory wokół wyżej wymienionych kwestii, obliczone przede wszystkim na doraźne efekty polityczne, toczyły się nadal, choć z różnym natężeniem i rozłożeniem akcentów. Efektem prowadzonego dyskursu były różnorodne koncepcje zawarte w programach partyjnych, programach wyborczych oraz projektach konstytucji. Jedenaście projektów konstytucji ogłoszonych w latach 1997–2017, ale nigdy niewniesionych do parlamentu, przedstawiły zarówno partie polityczne, jak i politycy na kilkanaście lub kilka miesięcy przed wyborami parlamentarnymi i prezydenckimi 2005 i 2015 r. oraz przed wyborami prezydenckimi w 2010 r. i zarazem na rok przed wyborami parlamentarnymi 2011. Trzy projekty dokumentu przedstawiono w święto Konstytucji 3 maja.
The coming in force of the provisions of the Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997 undoubtedly affected the silencing of the discourse maintained since 19901 [Dokumenty programowe…] on the need for the reform of the parliament, including, first of all, its structure (one or two chambers?) and limiting the number of parliamentarians as a guarantee factor – according to the authors of these demands – for improvement of its operation or savings in public finances. However, disputes over the above-mentioned issues, calculated first of all for short-term political effects, were still going on, albeit with varying intensity and distribution of accents. The result of the discourse were various concepts included in party programs, election programs and constitutional projects. Eleven draft constitutions published in the years 1997–2017, but never brought to parliament, were presented by political parties and politicians several months before parliamentary and presidential elections in 2005 and 2015 and before presidential elections in 2010 and also one year before parliamentary elections in 2011. Three draft constitutions were presented on the May 3rd Constitution Day.
Wejście w życie postanowień Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. wpłynęło niewątpliwie na wyciszenie dyskursu (prowadzonego od 1990 r.12) na temat potrzeby reformy parlamentu, w tym przede wszystkich jego struktury (jedna czy dwie izby?) oraz ograniczenia liczby parlamentarzystów jako czynnika gwarantującego – w założeniu autorów tych postulatów – usprawnienie prowadzonych przez niego prac lub zwiększenie oszczędności w finansach publicznych. Jednak spory wokół wyżej wymienionych kwestii, obliczone przede wszystkim na doraźne efekty polityczne, toczyły się nadal, choć z różnym natężeniem i rozłożeniem akcentów. Efektem prowadzonego dyskursu były różnorodne koncepcje zawarte w programach partyjnych, programach wyborczych oraz projektach konstytucji. Jedenaście projektów konstytucji ogłoszonych w latach 1997–2017, ale nigdy niewniesionych do parlamentu, przedstawiły zarówno partie polityczne, jak i politycy na kilkanaście lub kilka miesięcy przed wyborami parlamentarnymi i prezydenckimi 2005 i 2015 r. oraz przed wyborami prezydenckimi w 2010 r. i zarazem na rok przed wyborami parlamentarnymi 2011. Trzy projekty dokumentu przedstawiono w święto Konstytucji 3 maja.
Autor w niniejszym artykule podejmuje analizę obecnych regulacji konstytucyjnych odnoszących się do kwestii władz samorządowych na tle polskich konstytucji. Zaprezentowanie ewolucji polskiego modelu samorządności lokalnej ma służyć ukazaniu procesu formowania się instytucji i praktyki politycznej dotyczącej administracji samorządowej. Wskazano jednocześnie na spory polityczne i doktrynalne dotyczące organizacji i zasad działania polskiego samorządu – szczególnie ta uwaga odnosi się do szczebla regionalnego i powiatowego.
The article analyzes current constitutional regulations pertaining to the issue of self-government authorities against the background of Polish constitutions. Showing the evolution of the Polish model of local self-government serves to present the process of institution formation and political practice regarding local government administration. At the same time, political and doctrinal disputes regarding the organization and principles of the Polish self-government were pointed out – especially this remark refers to the regional and poviat level.
Autor w niniejszym artykule podejmuje analizę obecnych regulacji konstytucyjnych odnoszących się do kwestii władz samorządowych na tle polskich konstytucji. Zaprezentowanie ewolucji polskiego modelu samorządności lokalnej ma służyć ukazaniu procesu formowania się instytucji i praktyki politycznej dotyczącej administracji samorządowej. Wskazano jednocześnie na spory polityczne i doktrynalne dotyczące organizacji i zasad działania polskiego samorządu – szczególnie ta uwaga odnosi się do szczebla regionalnego i powiatowego.
Celem artykułu jest prezentacja i ocena inicjatywy Prezydenta Andrzeja Dudy w temacie zmiany Konstytucji, z którą wystąpił 3 maja 2017 r. Ukazano działania i wystąpienia prezydenta w tym zakresie w ubiegłym roku oraz problemy z tym związane. Kontrowersje dotyczące prezydenckiej inicjatywy podzielono na prawne i polityczne. Prawne to regulacja instytucji referendum w Konstytucji z 1997 r., polityczne wynikają z opinii i koncepcji partii i obywateli na temat konstytucji i referendum w jej sprawie.
The objective of the article is to present and evaluate the initiative of President Andrzej Duda regarding the amendment of the Constitution, with which he appeared on 3 May 2017. The activities and presentations of the President in this regard during the previous year and related problems were all demonstrated. The controversies regarding the presidential initiative were divided into legal and political. Legal one is the regulation of the institution of referendum in the Constitution of 1997, the political ones result from the opinion and concepts of parties and citizens about the constitution and referendum in its case.
Celem artykułu jest prezentacja i ocena inicjatywy Prezydenta Andrzeja Dudy w temacie zmiany Konstytucji, z którą wystąpił 3 maja 2017 r. Ukazano działania i wystąpienia prezydenta w tym zakresie w ubiegłym roku oraz problemy z tym związane. Kontrowersje dotyczące prezydenckiej inicjatywy podzielono na prawne i polityczne. Prawne to regulacja instytucji referendum w Konstytucji z 1997 r., polityczne wynikają z opinii i koncepcji partii i obywateli na temat konstytucji i referendum w jej sprawie.
W niniejszym artykule na podstawie inicjatyw o zmianie Konstytucji RP z 1997 r. zgłoszonych do Sejmu do 2017 r. autor odpowiada na pytanie, dlaczego czasem dochodzi do zmiany jej zapisów, a czasem nie. Wyniki w umiarkowanym stopniu potwierdzają hipotezę stwierdzającą, że im projekt posiada więcej z czterech cech: 1) nie dotyczy przepisów określających reguły gry między aktorami politycznymi współdecydującymi o zmianie konstytucji, 2) zaspokaja społeczne poczucie sprawiedliwości, 3) nie powoduje istotnego przesunięcia finansowo-majątkowego w krótkiej perspektywie czasowej, 4) jest inicjowany lub wspierany przez wpływową grupę interesów – tym ma większe szanse na uchwalenie (mierzone etapem, do którego doszedł w postępowaniu ustawodawczym w Sejmie i odsetkiem głosów).
Based on the initiatives to amend the Constitution of Poland of 1997, submitted to the parliament by 2017, the author answers the question of why sometimes the Constitution is amended and sometimes not. The results of the study moderately confirm the hypothesis stating that if the project has more than four characteristics – it does not concern regulations defining the rules of the game between political actors co-deciding on changing the constitution, satisfies the social sense of justice, does not cause a significant financial and material shift in the short term, is initiated or supported by an influential interest group – it is more likely to be adopted (measured by the stage reached in the legislative proceedings in the Sejm and the percentage of votes).
W niniejszym artykule na podstawie inicjatyw o zmianie Konstytucji RP z 1997 r. zgłoszonych do Sejmu do 2017 r. autor odpowiada na pytanie, dlaczego czasem dochodzi do zmiany jej zapisów, a czasem nie. Wyniki w umiarkowanym stopniu potwierdzają hipotezę stwierdzającą, że im projekt posiada więcej z czterech cech: 1) nie dotyczy przepisów określających reguły gry między aktorami politycznymi współdecydującymi o zmianie konstytucji, 2) zaspokaja społeczne poczucie sprawiedliwości, 3) nie powoduje istotnego przesunięcia finansowo-majątkowego w krótkiej perspektywie czasowej, 4) jest inicjowany lub wspierany przez wpływową grupę interesów – tym ma większe szanse na uchwalenie (mierzone etapem, do którego doszedł w postępowaniu ustawodawczym w Sejmie i odsetkiem głosów).
W niniejszym artykule stwierdzono, że Stany Zjednoczone nie powinny wspierać tworzenia bezpiecznych przystani / nie ma stref w Syrii. Nie ma fundamentalnych interesów narodowych w wojnie domowej w Syrii, używanie amerykańskiej siły militarnej w celu ochrony cywilów ma wiele zagrożeń, a wszelkie wysiłki na rzecz utworzenia stref lotnych odbijają amerykańską uwagę i zasoby z walki z islamskim państwem. Nie ma też gwarancji, że bezpieczne schronienie rzeczywiście zapewnia bezpieczeństwo tym, którzy są w środku.
This study argues that the United States should not support the creation of safe havens/no fly zones in Syria. It does not have fundamental national interests in the Syrian civil war, the use of American military power to protect civilians has many risks, and any effort to create no-fly zones diverts American attention and resources from the battle against the Islamic State. There is also no guarantee that safe havens actually provide safety to those inside them.
W niniejszym artykule stwierdzono, że Stany Zjednoczone nie powinny wspierać tworzenia bezpiecznych przystani / nie ma stref w Syrii. Nie ma fundamentalnych interesów narodowych w wojnie domowej w Syrii, używanie amerykańskiej siły militarnej w celu ochrony cywilów ma wiele zagrożeń, a wszelkie wysiłki na rzecz utworzenia stref lotnych odbijają amerykańską uwagę i zasoby z walki z islamskim państwem. Nie ma też gwarancji, że bezpieczne schronienie rzeczywiście zapewnia bezpieczeństwo tym, którzy są w środku.
W teorii operacji wojskowych, sztuce wojennej oraz naukach politycznych można spotkać różne podejścia do pokoju i wojny. Do niedawna jeszcze oba zjawiska porównywano do magnesu, tworzącego jedną całość, posiadającego jednak dwa przeciwstawne bieguny. W nowych realiach społecznych, ekonomicznych, politycznych i militarnych wzajemne relacje pomiędzy wojną i pokojem można porównać do widma światła widzialnego, gdzie oba nadal stanowią przeciwstawne bieguny, ale pomiędzy nimi pojawiły się zjawiska (pojęcia) pośrednie. Celem artykułu jest analiza sytuacji konfliktowej w Zatoce Perskiej w XXI. Artykuł składa się z trzech części. W pierwszej przedstawiono wyniki badań dotyczących genezy konfliktu oraz zakładanych celów politycznych i militarnych. W drugiej, sformułowano wnioski z przeprowadzonej operacji Iracka Wolność, w kontekście sposobów osiągania tychże celów i ich wpływu na kształtowanie pokoju w regionie Zatoki Perskiej. W ostatniej, zaprezentowano próbę odpowiedzi na pytanie: czy interwencja zbrojna sił koalicyjnych w I raku doprowadziła do rozwiązania kryzysu, czy raczej stała się początkiem obecnych problemów z jakimi zmaga się Europa.
In theory, the art of war can meet different approach to the characteristics of the phenomenon of war and peace. Until recently the phenomenon of war and peace could be compared to a magnet, creating a single entity, but having two opposite poles. The new realities of social, economic, political and military relationships between the phenomena of war and peace can be compared to the spectrum of visible light, where peace and war still represent opposite poles, but in between there is the phenomenon (concept) intermediate. Study aims to analyze the situation in the Persian Gulf in the twenty-first century. The article consists of three parts. The first presents the results of research on the origin of the conflict and the assumed political and military objectives. In the second, the conclusions of the Iraqi Freedom operation have been formulated in the context of the goals achieved and their impact on peace-building in the Gulf region. In the last one, an attempt was made to answer the question whether the military intervention of coalition forces in Iraq has led to a solution of the crisis, or rather it has been the beginning of the current problems Europe is facing.
W teorii operacji wojskowych, sztuce wojennej oraz naukach politycznych można spotkać różne podejścia do pokoju i wojny. Do niedawna jeszcze oba zjawiska porównywano do magnesu, tworzącego jedną całość, posiadającego jednak dwa przeciwstawne bieguny. W nowych realiach społecznych, ekonomicznych, politycznych i militarnych wzajemne relacje pomiędzy wojną i pokojem można porównać do widma światła widzialnego, gdzie oba nadal stanowią przeciwstawne bieguny, ale pomiędzy nimi pojawiły się zjawiska (pojęcia) pośrednie. Celem artykułu jest analiza sytuacji konfliktowej w Zatoce Perskiej w XXI. Artykuł składa się z trzech części. W pierwszej przedstawiono wyniki badań dotyczących genezy konfliktu oraz zakładanych celów politycznych i militarnych. W drugiej, sformułowano wnioski z przeprowadzonej operacji Iracka Wolność, w kontekście sposobów osiągania tychże celów i ich wpływu na kształtowanie pokoju w regionie Zatoki Perskiej. W ostatniej, zaprezentowano próbę odpowiedzi na pytanie: czy interwencja zbrojna sił koalicyjnych w I raku doprowadziła do rozwiązania kryzysu, czy raczej stała się początkiem obecnych problemów z jakimi zmaga się Europa.
Republika Federalna Niemiec (RFN) wypracowała model integracji i asymilacji uchodźców i imigrantów zarobkowych, który przez dziesięciolecia stanowił wzór dla innych państw europejskich i Unii Europejskiej (UE ). Było to możliwe dzięki konsensusowi pomiędzy głównymi siłami politycznymi w kraju, które, mimo naturalnej alternacji władzy, nie podważały głównych założeń zarówno polityki zagranicznej, jak też wewnętrznej, w tym kwestii podejścia do imigrantów. Sytuacja uległa zmianie po 2011 r. i wydarzeniach w Afryce Północnej, zwanych arabską wiosną, których konsekwencją stał się masowy napływ uchodźców i imigrantów do Niemiec. W artykule przeanalizowane zostaną stanowiska głównych partii politycznych w odniesieniu do kryzysu uchodźczego.
The Federal Republic of Germany has developed a model of integration and assimilation of refugees and economic migrants, which for decades was a model for other European countries and the European Union (EU ). This was possible thanks to the consensus between the main political forces in the country, which, despite the natural alternation of power, do not undermine the main objectives of both foreign policy as well as internal, including the approach to immigrants. The situation changed after 2011 and the events in North Africa, known as the Arab Spring, the consequence of which was a massive influx of refugees and immigrants to Germany. This article examines the position of the main political parties in relation to the refugee crisis.
Republika Federalna Niemiec (RFN) wypracowała model integracji i asymilacji uchodźców i imigrantów zarobkowych, który przez dziesięciolecia stanowił wzór dla innych państw europejskich i Unii Europejskiej (UE ). Było to możliwe dzięki konsensusowi pomiędzy głównymi siłami politycznymi w kraju, które, mimo naturalnej alternacji władzy, nie podważały głównych założeń zarówno polityki zagranicznej, jak też wewnętrznej, w tym kwestii podejścia do imigrantów. Sytuacja uległa zmianie po 2011 r. i wydarzeniach w Afryce Północnej, zwanych arabską wiosną, których konsekwencją stał się masowy napływ uchodźców i imigrantów do Niemiec. W artykule przeanalizowane zostaną stanowiska głównych partii politycznych w odniesieniu do kryzysu uchodźczego.
Pod koniec ubiegłego stulecia problematyka migracji stała się jednym z kluczowych zagadnień w stosunkach międzynarodowych. Następstwa wiosny arabskiej z 2011 roku sprawiają, że będzie to jedno z największych wyzwań XXI wieku. Migracje w regionie Morza Śródziemnego wpisują się w trendy ogólnie pojętej międzynarodowej migracji, będącej elementem transnarodowej rewolucji, przeobrażającej społeczeństwa i życie polityczne na całym świecie. Maghreb (Algieria, Maroko, Tunezja) stanowi część tego problemu. Zmiany, które dotknęły bezpośrednio państwa Maghrebu, z jednej strony, są następstwem globalizacji, z drugiej zaś, specyfiki uwarunkowań geopolitycznych, tj. bliskości z UE. Aby móc w pełni przedstawić znaczenie migracji w przestrzeni euro-maghrebskiej, istotne jest dokonanie analizy ewolucji przepływów migracyjnych a także uwarunkowań historycznych, społeczno-demograficznych oraz politycznych, jako sił sprawczych. Artykuł, wykorzystując metodę porównawczą weryfikuje hipotezę, że bliskość geograficzna i kontekst historyczny mają duży wpływ na znaczenie migracji euro-maghrebskiej w stabilizowaniu południowych granic UE.
À la fin du XXe siècle, la question de la migration est devenue l’une des questions clés énumérées dans les relations internationales. Et tout indique que ce sera l’un des plus grands défis du XXIe siècle. La migration dans l’espace euro-maghrébin fait partie des tendances des migrations internationales, comme un élément de la revolution transnationale qui transforme la société et la vie politique à travers le monde. Le Maghreb (Algérie, Maroc, Tunisie) fait partie de cet espace, ce qui représente la sous-région la plus développée de l’Afrique. Les changements qui ont touché directement les pays du Maghreb, d’une part sont le résultat de la mondialisation, qui a contribué à la « rapprochement de l’humanité dans le monde », sur les autres de la spécificités géopolitiques, à savoir, la proximité avec l’UE. Pour montrer l’importance de la migration dans l’espace euro-maghrébin, il est important d’analyser l’évolution des flux migratoires et les facteurs historiques, socio-démographiques et politiques, comme les forces motrices qui maintiennent les tendances actuelles et les orientations de la migration dans la région. L’article, en utilisant la méthode comparative vérifie l’hypothèse que la proximité géographique et du contexte historique ont un impact important sur l’importance de la migration dans l’espace euro-maghrebskiej pour la stabilisation les frontières du sud de l’UE.
Pod koniec ubiegłego stulecia problematyka migracji stała się jednym z kluczowych zagadnień w stosunkach międzynarodowych. Następstwa wiosny arabskiej z 2011 roku sprawiają, że będzie to jedno z największych wyzwań XXI wieku. Migracje w regionie Morza Śródziemnego wpisują się w trendy ogólnie pojętej międzynarodowej migracji, będącej elementem transnarodowej rewolucji, przeobrażającej społeczeństwa i życie polityczne na całym świecie. Maghreb (Algieria, Maroko, Tunezja) stanowi część tego problemu. Zmiany, które dotknęły bezpośrednio państwa Maghrebu, z jednej strony, są następstwem globalizacji, z drugiej zaś, specyfiki uwarunkowań geopolitycznych, tj. bliskości z UE. Aby móc w pełni przedstawić znaczenie migracji w przestrzeni euro-maghrebskiej, istotne jest dokonanie analizy ewolucji przepływów migracyjnych a także uwarunkowań historycznych, społeczno-demograficznych oraz politycznych, jako sił sprawczych. Artykuł, wykorzystując metodę porównawczą weryfikuje hipotezę, że bliskość geograficzna i kontekst historyczny mają duży wpływ na znaczenie migracji euro-maghrebskiej w stabilizowaniu południowych granic UE.
W dobie aktualnej dyskusji nad problemem nielegalnej migracji w Europie warto pochylić się nad analizą zachowań stanowiących ten proceder. Stąd też pierwsza część artykułu została poświęcona wskazaniu zachowań, które ogólnie nazywane są nielegalną migracją. Są to przekroczenie granicy wbrew przepisom, posługiwanie się fałszywym dokumentem czy nielegalny pobyt. Podjęto prawną analizę tych zachowań celem wskazania, czy stanowią one naruszenie prawa – szczególnie prawa polskiego. W drugiej części artykułu przybliżono fenomen zjawiska ukazując jego dynamikę w ostatnich pięciu latach, jak również jego strukturę w odniesieniu do form wskazanych w części pierwszej.
It the time of actual discussion on illegal migration in Europe it is important to analyze which behaviors constitutes the phenomenon. Therefore the first part of the article indicates the behaviors that are called the illegal migration. They are: illegal border crossing, use of fraudulent documents or illegal stay. Author made the legal analysis trying to state if those acts are forbidden by law, especially referring to Polish criminal and administrative law. The second part presents the dynamics and structure of phenomenon in the period of last five years. The structure presents the nationalities of immigrants and the routes leading to Europe.
W dobie aktualnej dyskusji nad problemem nielegalnej migracji w Europie warto pochylić się nad analizą zachowań stanowiących ten proceder. Stąd też pierwsza część artykułu została poświęcona wskazaniu zachowań, które ogólnie nazywane są nielegalną migracją. Są to przekroczenie granicy wbrew przepisom, posługiwanie się fałszywym dokumentem czy nielegalny pobyt. Podjęto prawną analizę tych zachowań celem wskazania, czy stanowią one naruszenie prawa – szczególnie prawa polskiego. W drugiej części artykułu przybliżono fenomen zjawiska ukazując jego dynamikę w ostatnich pięciu latach, jak również jego strukturę w odniesieniu do form wskazanych w części pierwszej.
Celem artykułu jest analiza kryzysu migracyjnego w UE z 2015 roku z perspektywy niestandardowych problemów bezpieczeństwa. Podstawę rozważań stanowi teza, zgodnie z którą fala imigracji do UE, ze względu na dynamikę i skalę, stanowiła nie tylko wyzwanie humanitarne czy problem społeczny ale również zagrożenie dla bezpieczeństwa. Zgodnie bowiem z koncepcją niestandardowych problemów bezpieczeństwa, zjawiska takie jak nielegalna migracja, choroby zakaźne czy braki żywności, które do niedawna jedynie pośrednio wpływały na jego poziom, stanowią obecnie bezpośrednie zagrożenie dla przetrwania i rozwoju państw.
The article analyzes the 2015 migration crisis in the European Union from the perspective of Non-Traditional Security (NTS) Challenges. It argues that the current wave of immigration to the EU, due to its dynamics and scale, should be treated not only as a humanitarian or social challenge but also as a security one. The value of the NTS approach is based on the assumption that well-known phenomena such as illegal migration, infectious diseases, or food shortages, which once had only an indirect influence on national or international security, now pose direct threats to the survival and well-being of peoples and states.
Celem artykułu jest analiza kryzysu migracyjnego w UE z 2015 roku z perspektywy niestandardowych problemów bezpieczeństwa. Podstawę rozważań stanowi teza, zgodnie z którą fala imigracji do UE, ze względu na dynamikę i skalę, stanowiła nie tylko wyzwanie humanitarne czy problem społeczny ale również zagrożenie dla bezpieczeństwa. Zgodnie bowiem z koncepcją niestandardowych problemów bezpieczeństwa, zjawiska takie jak nielegalna migracja, choroby zakaźne czy braki żywności, które do niedawna jedynie pośrednio wpływały na jego poziom, stanowią obecnie bezpośrednie zagrożenie dla przetrwania i rozwoju państw.
Sekurytyzacja to intersubiektywny i intertekstualny proces włączania określonych tematów do sfery bezpieczeństwa. Tym samym opisuje jego dynamikę, wpływając na definiowanie sytuacji, zagrożeń oraz podejmowanie działań. Sekurytyzacja definiowana jako akt mowy opiera się na założeniu, że za pomocą języka można nie tylko przekazywać informacje, ale również tworzyć fakty społeczne. Jest to nie tylko prosty przekaz. Ważne jest to czemu wypowiedź ma służyć, jak dany fakt zostanie przedstawiony, przez kogo, do kogo i w jakiej sytuacji. Włączanie określonych tematów do sfery bezpieczeństwa w procesie sekurytyzacji jest dowodem na to, że rzeczywistość jest konstruktem społecznym, w którego tworzeniu język i obraz odgrywają istotną rolę. W Europie coraz silniejszy jest strach przed ‘innymi’. Jest on konsekwencją dynamiki i niespotykanej skali przepływów ludzkich. To poczucie zagrożenia jest również konsekwencją skutecznego procesu sekurytyzacji migracji. W debacie politycznej i społecznej coraz częściej pojawiają się pytania o przyszłość Europy. O to jak procesy migracyjne zmienią oblicze kulturowe Europy? Czy imigracja zagraża tożsamości kulturowej Europy?
Securitization is an intersubjective and intertextual process of incorporating specific topics into the security sphere. It is defined as an act of speech, based on the premise that language can not only convey information, but also create social facts. Incorporating specific topics into the security realm by the securitization process demonstrates that reality is a social construct in which language and image play an important role. In Europe, the fear of ‘others’ is growing. It is a consequence of the dynamic and unprecedented scale of human flows. This threat is also a consequence of the effective securitization of migration process. In the political and social debate more and more questions are emerging about the future of Europe. How will migratory processes change the cultural face of Europe? Does immigration endanger the cultural identity of Europe?
Sekurytyzacja to intersubiektywny i intertekstualny proces włączania określonych tematów do sfery bezpieczeństwa. Tym samym opisuje jego dynamikę, wpływając na definiowanie sytuacji, zagrożeń oraz podejmowanie działań. Sekurytyzacja definiowana jako akt mowy opiera się na założeniu, że za pomocą języka można nie tylko przekazywać informacje, ale również tworzyć fakty społeczne. Jest to nie tylko prosty przekaz. Ważne jest to czemu wypowiedź ma służyć, jak dany fakt zostanie przedstawiony, przez kogo, do kogo i w jakiej sytuacji. Włączanie określonych tematów do sfery bezpieczeństwa w procesie sekurytyzacji jest dowodem na to, że rzeczywistość jest konstruktem społecznym, w którego tworzeniu język i obraz odgrywają istotną rolę. W Europie coraz silniejszy jest strach przed ‘innymi’. Jest on konsekwencją dynamiki i niespotykanej skali przepływów ludzkich. To poczucie zagrożenia jest również konsekwencją skutecznego procesu sekurytyzacji migracji. W debacie politycznej i społecznej coraz częściej pojawiają się pytania o przyszłość Europy. O to jak procesy migracyjne zmienią oblicze kulturowe Europy? Czy imigracja zagraża tożsamości kulturowej Europy?
W artykule omówiono zjawisko migracji międzynarodowych z uwzględnieniem skali, dynamiki oraz barier. Obecnie dynamika migracji międzynarodowych przewyższa dynamikę wzrostu liczby ludności świata, niemniej udział ten wciąż pozostaje na niskim poziomie, bowiem w 2015 r. osiągnął nieco powyżej 3% populacji świata. W artykule przedstawiono główne przyczyny migracji międzynarodowych, ukazano państwa docelowe i państwa wysyłające. Głównym kierunkiem migracji pozostają państwa rozwinięte z niekwestionowaną pozycją lidera Stanów Zjednoczonych. Niewielka skala migracji międzynarodowych z regionów ubogich wynika z niskiego poziomu dochodów mieszkańców.
This article discusses the phenomenon of international migration, including its scale, dynamics and barriers. At present, the dynamics of international migration exceeds the growth rate of the world population, however, this share is still low. In 2015 it reached just over 3% of global population. The article presents the main reasons for international migration, destination countries and sending countries. The main destination of migration remain the developed states with the undisputed leader of the United States. A small scale of international migration from the poor regions results from low income level of the population.
W artykule omówiono zjawisko migracji międzynarodowych z uwzględnieniem skali, dynamiki oraz barier. Obecnie dynamika migracji międzynarodowych przewyższa dynamikę wzrostu liczby ludności świata, niemniej udział ten wciąż pozostaje na niskim poziomie, bowiem w 2015 r. osiągnął nieco powyżej 3% populacji świata. W artykule przedstawiono główne przyczyny migracji międzynarodowych, ukazano państwa docelowe i państwa wysyłające. Głównym kierunkiem migracji pozostają państwa rozwinięte z niekwestionowaną pozycją lidera Stanów Zjednoczonych. Niewielka skala migracji międzynarodowych z regionów ubogich wynika z niskiego poziomu dochodów mieszkańców.
Artykuł nie zawiera streszczenia
W kontekście wyzwań wynikających z nasilających się następstw zmian klimatu oraz wzrostu międzynarodowego znaczenia regionu Arktyki pojawia się istotne zagadnienie specyfiki relacji zachodzących współcześnie między naukowcami a dyplomatami oraz politykami w zakresie kształtowania oraz realizowania polityki zagranicznej państwa. W artykule w oparciu o koncepcję dyplomacji naukowej oraz analizę wybranych przykładów interakcji pomiędzy światem nauki oraz polityki zagranicznej w Arktyce wskazuje się na dwuwymiarowy charakter dyplomacji naukowej. Z jednej strony jest to wymiar narodowy – ukierunkowany na realizację partykularnych interesów państw, z drugiej zaś wymiar międzynarodowy – służący rozwojowi współpracy regionalnej i rozwiązywaniu wspólnych problemów. Ta specyficzna natura dyplomacji naukowej oznacza, iż stanowić może ona we współczesnych stosunkach międzynarodowych zarówno instrument rywalizacji, jak też mechanizm współpracy.
In the context of the challenges posed by the intensifying effects of climate change and the growing international importance of the Arctic, the question about relationship between scientists and diplomats and political decision-makers in process of shaping and implementing foreign policy has been emerging. This article – based on the concept of scientific diplomacy and analysis of selected examples of interactions between the world of science and world of foreign policy in the Arctic region – indicates the two-dimensional nature of a scientific diplomacy. On the one hand, there is a national dimension – oriented towards the realization of state’s own interests and on the other there is an international dimension oriented towards developing regional cooperation and solving common problems. This specific nature of scientific diplomacy means that it can be perceived both as a instrument of rivalry and a mechanism of cooperation in contemporary international relations.
W kontekście wyzwań wynikających z nasilających się następstw zmian klimatu oraz wzrostu międzynarodowego znaczenia regionu Arktyki pojawia się istotne zagadnienie specyfiki relacji zachodzących współcześnie między naukowcami a dyplomatami oraz politykami w zakresie kształtowania oraz realizowania polityki zagranicznej państwa. W artykule w oparciu o koncepcję dyplomacji naukowej oraz analizę wybranych przykładów interakcji pomiędzy światem nauki oraz polityki zagranicznej w Arktyce wskazuje się na dwuwymiarowy charakter dyplomacji naukowej. Z jednej strony jest to wymiar narodowy – ukierunkowany na realizację partykularnych interesów państw, z drugiej zaś wymiar międzynarodowy – służący rozwojowi współpracy regionalnej i rozwiązywaniu wspólnych problemów. Ta specyficzna natura dyplomacji naukowej oznacza, iż stanowić może ona we współczesnych stosunkach międzynarodowych zarówno instrument rywalizacji, jak też mechanizm współpracy.
Celem poniższego artykułu jest przedstawienie aktualnych zmian w sytuacji ekonomicznej Svalbardu oraz podkreślenie wpływu badań naukowych na szczególną strukturę gospodarczą archipelagu. Na początku autorka krótko opisuje główne okresy w historii tego obszaru, jednak główny nacisk jest położony na bieżącą sytuację, a więc spadki w przemyśle wydobywczym przy jednoczesnym wzroście obecności naukowców, rozwoju Centrum Uniwersyteckiego na Svalbardzie, a także rosnącej roli turystyki polarnej. Dzięki zastosowaniu metod ilościowych, a także bezpośredniej obserwacji i wywiadów z mieszkańcami podczas pobytu autorki na archipelagu latem 2015 r., opracowanie odpowiada na pytanie badawcze, w jaki sposób badania polarne wpływają na gospodarkę Svalbardu.
The aim of the following paper is to present ongoing changes in Svalbard’s economy and to emphasize influence of scientific research for specific economic structure of the archipelago. To start with, author briefly describes main periods in history of this area, though the main focus is on present situation, so downturn of coal mining along with growing presence of scientists, development of University Centre in Svalbard and popularization of polar tourism. Thanks to combining quantitative methods, as well as direct observation and interviews with inhabitants during author’s stay in Svalbard in summer 2015, the paper answers the research question how does polar research influences Svalbard’s economy.
Celem poniższego artykułu jest przedstawienie aktualnych zmian w sytuacji ekonomicznej Svalbardu oraz podkreślenie wpływu badań naukowych na szczególną strukturę gospodarczą archipelagu. Na początku autorka krótko opisuje główne okresy w historii tego obszaru, jednak główny nacisk jest położony na bieżącą sytuację, a więc spadki w przemyśle wydobywczym przy jednoczesnym wzroście obecności naukowców, rozwoju Centrum Uniwersyteckiego na Svalbardzie, a także rosnącej roli turystyki polarnej. Dzięki zastosowaniu metod ilościowych, a także bezpośredniej obserwacji i wywiadów z mieszkańcami podczas pobytu autorki na archipelagu latem 2015 r., opracowanie odpowiada na pytanie badawcze, w jaki sposób badania polarne wpływają na gospodarkę Svalbardu.
Islandia, pomimo, iż jest w wymiarze geograficznym stosunkowo mały państwem, to w regionie Arktyki stara się prowadzić aktywną i ambitną politykę zagraniczną. Wiąże się z tym konieczność opracowania strategii która pozwoliłaby zrealizować żywotne interesy Islandii i jednocześnie zapewnić, by przewidywana eksploatacja różnorodnych zasobów Arktyki nie wpłynęła negatywnie na bezpieczeństwo państwa. Prezentowany artykuł zawiera analizę koncepcji polityki arktycznej Islandii oraz sposobów jej implementacji, ze szczególnym uwzględnieniem głównych wyzwań i problemów, jakie mogą stać na drodze tego państwa w budowaniu stabilnej pozycji w regionie.
Iceland, despite being a relatively small geographic country, is trying to pursue an active and ambitious foreign policy in the Arctic region. This implies the need to develop a strategy that would realize Iceland’s vital interests and at the same time ensure that the anticipated exploitation of the various Arctic resources does not adversely affect the security of the state. This paper presents an analysis of the concept of Iceland’s Arctic policy and the ways in which it is implemented, with particular emphasis on the main challenges and problems that the state can play in building a stable position in the region.
Islandia, pomimo, iż jest w wymiarze geograficznym stosunkowo mały państwem, to w regionie Arktyki stara się prowadzić aktywną i ambitną politykę zagraniczną. Wiąże się z tym konieczność opracowania strategii która pozwoliłaby zrealizować żywotne interesy Islandii i jednocześnie zapewnić, by przewidywana eksploatacja różnorodnych zasobów Arktyki nie wpłynęła negatywnie na bezpieczeństwo państwa. Prezentowany artykuł zawiera analizę koncepcji polityki arktycznej Islandii oraz sposobów jej implementacji, ze szczególnym uwzględnieniem głównych wyzwań i problemów, jakie mogą stać na drodze tego państwa w budowaniu stabilnej pozycji w regionie.
Wpływ zmian klimatycznych Arktyki, z uwagi na szczególny charakter jej ekosystemów, jest tam bardziej odczuwalny niż w innych częściach świata. Pojawiające się możliwości eksploracji i eksploatacji Arktyki stanowią zagrożenie dla środowiska arktycznego. Jego ochrona obecnie oparta jest na zbyt wielu, często niespójnych umowach międzynarodowych, prawie wewnętrznym państw arktycznych oraz na zaleceniach Rady Arktycznej. Ryzyko powstania nieodwracalnych szkód jest szczególnie wysokie w razie wycieku ropy naftowej z platformy wiertniczej lub zbiornikowca. Wobec takiego stanu rzeczy, coraz bardziej widoczna staje się potrzeba opracowania nowych międzynarodowych regulacji prawnych dla ochrony środowiska morskiego Arktyki.
The Arctic is a region where the climate changes take place more rapidly than in other parts of the world. The effects of global warming in the Arctic, such as increased shipping opportunities as well as access to natural resources (especially oil and gas), could lead to significant changes in the Arctic environment. The Arctic, which is becoming a region of strategic importance in international relations, needs an effective governance that can preserve the region from tensions and increased competition among the states, and private companies. The Arctic Council, formally established by the Ottawa Declaration of 1996 as a high level intergovernmental forum, seems to have the greatest legitimacy to coordinate the region. Unfortunately the Arctic Council operates mostly on a soft law basis. The hard law can be found in many different conventions. The most important is the Convention of the law of the sea, but there are gaps in environmental regulations over the Arctic region both at international and domestic levels. Special laws are needed to ensure: the regulation, prevention, and response to pollution by oil and other containments; the protection and rational use of Arctic resources; and the conservation of the Arctic marine areas and natural landmarks.
Wpływ zmian klimatycznych Arktyki, z uwagi na szczególny charakter jej ekosystemów, jest tam bardziej odczuwalny niż w innych częściach świata. Pojawiające się możliwości eksploracji i eksploatacji Arktyki stanowią zagrożenie dla środowiska arktycznego. Jego ochrona obecnie oparta jest na zbyt wielu, często niespójnych umowach międzynarodowych, prawie wewnętrznym państw arktycznych oraz na zaleceniach Rady Arktycznej. Ryzyko powstania nieodwracalnych szkód jest szczególnie wysokie w razie wycieku ropy naftowej z platformy wiertniczej lub zbiornikowca. Wobec takiego stanu rzeczy, coraz bardziej widoczna staje się potrzeba opracowania nowych międzynarodowych regulacji prawnych dla ochrony środowiska morskiego Arktyki.
Artykuł przedstawia zarys koncepcji światowego systemu gospodarczego w ujęciu Fernanda Braudela. Tematyka ta wiąże się z niemal równoległą teorią systemu-świata Immanuela Wallersteina, ale jest praktycznie nieznana w bieżącej literaturze. Autor zamierza zbadać kategorie pojęciowe i wątki teoretyczne francuskiego historyka pod kątem ich zastosowania we współczesnej analizie stosunków międzynarodowych. Koncepcja Braudela odwołuje się do teorii historii gospodarczej, teorii centrum-peryferie oraz studiów nad kapitalizmem i władzą polityczną. Wybór tego tematu jest powiązany z szerszymi pracami nad uwarunkowaniami pozycji regionu europejskiego w gospodarce światowej.
This article outlines the concept of the global economic system according to Fernand Braudel. This topic is related to the almost simultaneously formulated theory of the world-system by Immanuel Wallerstein, but remains almost unknown in the current literature. The author intends to examine the conceptual categories and theoretical themes developed by of the French historian to examine their application in contemporary analysis of international relations. Braudel’s concept refers to the theory of economic history, the periphery-center theory, and the study of capitalism and political power. The selection of this theme is linked to broader work on the determinants of the position of the European region in the world economy.
Artykuł przedstawia zarys koncepcji światowego systemu gospodarczego w ujęciu Fernanda Braudela. Tematyka ta wiąże się z niemal równoległą teorią systemu-świata Immanuela Wallersteina, ale jest praktycznie nieznana w bieżącej literaturze. Autor zamierza zbadać kategorie pojęciowe i wątki teoretyczne francuskiego historyka pod kątem ich zastosowania we współczesnej analizie stosunków międzynarodowych. Koncepcja Braudela odwołuje się do teorii historii gospodarczej, teorii centrum-peryferie oraz studiów nad kapitalizmem i władzą polityczną. Wybór tego tematu jest powiązany z szerszymi pracami nad uwarunkowaniami pozycji regionu europejskiego w gospodarce światowej.