Tropami Paolo Freire: w poszukiwaniu edukacyjnego dialogu

Oksana Zabolotna

Streszczenie w języku polskim


Artykuł poświęcony jest zmianie roli nauczyciela w świetle pedagogiki alternatywnej. Rozpatrzono tu idee pedagogiki uciśnionych, zaproponowanej przez brazylijskiego uczonego Paulo Freire. Ukazano społeczny i polityczny wpływ edukacji jako narzędzia ucisku. Przedstawiono krótką historię powstawania i publikacji książki "Pedagogika uciśnionych" i wpływ idei w niej zawartych na różne rodzaje pedagogiki alternatywnej. Rozpatrzono krytykę bankowej koncepcji edukacji, która jest sprzeczna z ideami wolności i demokracji.

Autor artykułu uzasadnia tezę, iż demokratyczne zmiany w edukacji stały się podstawą wielu alternatywnych wizji roli nauczyciela, które są specyficzne dla różnych typów pedagogiki alternatywnej.

 W artykule wykazano, że antypedagogika, pedagogika krytyczna, pedagogika Gestalt, edukacja emancypacyjna kwestionują tradycyjną rolę nauczyciela, która polega na tym, że on jest jedynym źródłem wiedzy, którą przekazuje uczniom. Pokazano różne zmiany roli nauczyciela: od kompletnego jej negowania (w antypedagogice) do roli transformacyjnego intelektualisty, która pomaga krytykować wszystko (w pedagogice krytycznej), wrażliwego partnera-facylitatora (w pedagogice Gestalt), facylitatora samorealizacji dziecka (w pedagogice emancypacyjnej) i organizatora nauczania opartego na dialogu (w pedagogice transgresyjnej).

Wykazano również konieczność zmian w edukacji mających na celu przezwyciężenie presji wywieranej na ucznia i biernego uczenia się. Podkreślono znaczenie dialogu, w którym nauczyciel i uczniowie działają na zasadach równości.


Słowa kluczowe


pedagogika uciśnionych; pedagogika alternatywna; antypedagogika; pedagogika krytyczna; pedagogika gestalt; pedagogika emancypacyjna; pedagogika transgresyjna; dialog

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


Bourdieu P., Passeron J.-C., Vosproizvodstvo: elementy teorii sistemy obrazovaniya, Moskva 2007.

Ginger S., Ginger A., Geshtal't– terapiya kontakta, Moskva 1999.

Giroux H., Hranychna pedahohika i postmodernists’ki polityky, Sumy 2006.

Predborska І., Dosvid zakhidnoy pedahohiky i post-Bolons’ki realiy ukrayins’koy osvity, “Menedzhment za umov transformatsiynykh innovatsiy: vyklyky, reformy, dosyahnennya”, 2007, Nr 2.

Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, Warszawa 2003.

Freire P., Pedagogy of the Oppressed, New York 2014.

Giroux H., Lessons to be learned from Paulo Freire as education is being taken over by the mega rich, Url: http://www.viewpointonline.net/lessons-to-be-learned-from-

paulo-freire-as-education-is-being-taken-over-by-the-mega-rich-henry-a-

giroux.html (6.09.2015).

Giroux Н., Teachers as intellectuals: toward a critical pedagogy of learning, Greenwood 1988.

Jenks Ch., Transgression, New York 2003.

Kupffer H., Antipsychiatrie und Antipädagogik,”Die deutsche Schule. 66”, Nr 9, 1974.

Maslow A., Toward a Psychology of Being, New York 1968.

Spring J., Globalization of Education: An Introduction, London 2008.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2016.29.2.139
Data publikacji: 2017-06-28 10:56:01
Data złożenia artykułu: 2016-07-05 17:53:55


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1618
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 522

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2017 Oksana Zabolotna

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.