The formation of local territorial administration in Poland in the years 1945-1952

Norbert Honka

Abstract


The shaping of the local administration system in Poland in the years 1945-1952 is one of the most interesting issues in the post-war history. On the one hand, there is a formally existing local government system, but on the other hand, there appears a Soviet administrative model of national councils, previously unknown in Poland. The combination of the systems of local government and national councils authorities confused the administrative situation in Poland. The hierarchical arrangement of councils, i.e. the subordination of lower-level councils to higher-level ones, meant a departure from one of the basic features of local government, i.e. the independence of a given level of the administrative structure in relation to the level located above it. The composition of national councils was not determined by way of elections, but only by a process of delegation by so-called democratic organisations closely linked to the communist movement.


Keywords


local territorial administration; local government; Commune National Council; Municipal National Council; District National Council; Provincial National Council; State National Council; commune; district; province

Full Text:

PDF

References


I. Sources

Archiwum Akt Nowych, Ministerstwo Administracji Publicznej w Warszawie, „Departament Samorządu: Wydział Organizacji Samorządu 1945-1950”, sygn. 2/199/0/1237, sygn. 2/199/0/1277, sygn. 2/199/0/1278, sygn. 2/199/0/1407; „Departament Polityczny: Wydział Społeczno-Polityczny 1944-1950”, sygn. 603.

Journal of Laws 1944, no. 2, item 8: Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z 21 sierpnia 1944 r. o trybie powoływania władz administracji ogólnej I i II instancji, p. 6

Journal of Laws 1950, no. 14, item 130: Ustawa z dnia 20 marca 1950 r. o terenowych organach jednolitej władzy państwowej, pp. 172-175

Uchwała Krajowej Rady Narodowej z dnia 1 stycznia 1944 r. Statut Tymczasowy Rad Narodowych, [in:] Konstytucja i podstawowe akty ustawodawcze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Zbiór tekstów. Foreword by Kazimierz Biskupski, Warszawa 1954, pp. 51-56.

II. Academic literature

Bocheński T., Gebert S., Służewski J., Rady narodowe i terenowe organy administracji państwowej, Warszawa 1977.

Bocheński T., Gebert S., Starościak J., Rady narodowe. Ustrój i działalność, Warszawa 1971.

Chmaj M., Geneza samorządu terytorialnego, [in:] Ustrój samorządu terytorialnego w Polsce. Academic editor – Marek Chmaj, Warszawa 2005, pp. 21-36.

Dolnicki B., Samorząd terytorialny, Zakamycze 2003.

Honka N., Ewolucja systemu samorządu terytorialnego w Polsce po II wojnie światowej, Wrocław 2012.

Itrich-Drabarek J., Wpływ wydarzeń politycznych roku 1948 na kształt i funkcjonowanie administracji publicznej, [in:] Zwrot polityczny '48 Między polską drogą a projektem uniwersalnym, part 1, ed. M. Jabłonowski, W. Jakubowski, T. Krawczak, Warszawa 2013, pp. 155-168.

Kallas M., Lityński A., Historia ustroju i prawa Polski Ludowej, Warszawa 2003.

Kersten K., Narodziny systemu władzy. Polska 1943-1948, Poznań 1990.

Klimek M., Samorząd terytorialny w Polsce 1944-1950, [in:] „Przegląd Prawno-Ekonomiczny” 2009, issue 6, pp. 30-39.

Kozyra W., Ustrój administracji państwowej w Polsce w Latach 1944-1950, [in:] "Czasopismo Prawno-Historyczne" 2011, vol. LXIII, issue 1, pp. 171-191.

Leoński Z., Rady Narodowe. Zasady organizacji i funkcjonowania, Warszawa 1969

Słobodzian B., Współczesny system samorządu terytorialnego, Toruń 2006

Sokolewicz W., Rady narodowe w konstytucji, [in:] „Studia Konstytucyjne”, vol. 4: Konstytucyjna regulacja systemu władzy lokalnej, ed. B. Zawadzka, Warszawa 1989, pp. 5-57.

Ura C., Samorząd terytorialny w Polsce Ludowej 1944-1950, Warszawa 1972.

Wendel A., Z. Zell, Rady narodowe w PRL, Warszawa 1968.

Zakrzewski W., Reformy systemu rad narodowych w Polsce a zagadnienie jednolitości władzy, „Problemy Rad Narodowych. Studia i materiały” 1976, issue 34, pp. 5-27.

Zawadzka B., Przedstawicielstwo w państwie socjalistycznym, Warszawa 1976.

Zawadzki S., Chwistek J., Rady narodowe w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Warszawa 1981.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/bc.2021.6.63-82
Date of publication: 2022-01-17 11:21:13
Date of submission: 2021-12-09 10:59:15


Statistics


Total abstract view - 1526
Downloads (from 2020-06-17) - PDF - 371

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2022

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.