Dismantling communism. The external determinants of systemic change in the USSR
Abstract
The article outlines the external conditions for systemic change in the USSR: the ideological weakness of the system; the dysfunctionality based on divergences resulting from the historical experience of Central and Eastern European countries; the inefficiency of socialist economies, weakening the potential of the USSR; a number of events in the international space setting the tone and character of future transformational changes. These factors had to not only exist, but also create a certain configuration of events, where each piece of the puzzle had its causes and consequences. As a result of this process, there were the subsequent transformational changes that led to the emergence of the Russian Federation as the heir to the USSR with all its implications.
Keywords
Full Text:
PDFReferences
Elaborations
Balcerowicz L., Understanding post-communist transitions, [in:] Transformations of Post-Communist States, ed. W. Kostecki, K. Żukrowska, B.J. Góralczyk, London 2000.
Bąk M., Europa Środkowa i Wschodnia wobec wyzwania transformacyjnego, Gdańsk 2006.
Berend I.T., Od bloku sowieckiego do Unii Europejskiej. Transformacja ekonomiczna i społeczna Europy Środkowo-Wschodniej od 1973 roku, Kraków 2011.
Bogomołow O., Wlijanije Sowietskogo Sojuza na ctrany Centralnoj i Wostocznoj Jewropy (do i w chodie "pieriestrojki"), „Russian History”, Vol. 29, No. 2/4.
Brieżniew Ł.I., Leninskim kursom, Moskwa 1970, V. 11.
Buhler P., Polska droga do wolności 1939-1995, Warszawa 1999.
Daniels R.V., Russia's Transformation. Snapshots of a crumbling system, Oxford 1998.
Dizdarević R., Od smrti Tita do smrti Jugoslavije. Svjedočenja, Sarajewo 2000.
Friszke A., Opozycja polityczna w PRL 1945-1980, Londyn 1994.
Fukuyama F., The End of History and the Last Man, N.Y. 1992.
Furman D.Je., Dwiżenije pospirali: Politiczeskaja sistiema Rossii w riadu drugich sistiem, Moskwa 2010.
Grieder P., The East German Leadership, 1946-73: Conflict and Crisis, New York 2000.
Heller M., Nekricz A., Utopia u władzy. Historia Związku Sowieckiego: od potęgi do upadku, Poznań 2016.
Holzer J., Komunizm w Europie. Dzieje ruchu i systemu władzy, Warszawa 2000.
Huntington S.P., Trzecia fala demokratyzacji, Warszawa 1995
Jach A., Akt końcowy KBWE i jego wpływ na instytucjonalizację ruchu praw człowieka w krajach Europy Środkowo-Wschodniej w perspektywie porównawczej 1975–1991 (wybrane aspekty), „Nowa Polityka Wschodnia” 2017, vol. 13, No. 2.
Jamsheer H.A., Doktryny administracji USA w systemie bezpieczeństwa państwa okresu „zimnej wojny”: wybrane zagadnienia, „Zeszyty Historyczne” 2013, vol. 12.
Janos A.S., Continuity and Change in Eastern Europe: Strategies of Post-Communist Politics, „East European Politics Societies” 1993, vol. 3, No.1.
Jasiecki K., Wpływ instytucjonalizacji powiązań międzynarodowych na procesy transformacji ustrojowej w Europie Środkowej i Wschodniej, „Studia Europejskie” 1997, nr 1.
Karpiński J., Ustrój komunistyczny w Polsce, Warszawa 2005.
Kaufman J., Roszkowski W., Transformacja gospodarcza państw Europy Środkowo-Wschodniej w latach 1989-1994, „Studia polityczne”, 1995, nr 4.
Kempisty M., Znaczenie pielgrzymek Jana Pawła II dla Polski i Polaków, [w:] Społeczeństwo – Państwo – Kościół (1945 – 2000), Materiały ogólnopolskiej konferencji naukowej, Szczecin, 15-16 VI 2000 r., red. A. Kowalecki, A, Kubaj, Szczecin 2000.
Kenney P., Rewolucyjny karnawał. Europa Środkowa 1989, Wrocław 2005.
Klamkin I.M., Postkommunisticzeskaja diemokratija jeje istoriczeskije osobiennosti w
Rossii, „Polis. Politiczeskije issledowanija” 1993, № 2.
Kotkin S., Armageddon averted. The soviet collapse, 1970−2000, Oxford 2001.
Malia M., Sowiecka tragedia. Historia komunistycznego imperium rosyjskiego 1917-1991, Warszawa 1998.
Marciniak W., Rozgrabione imperium. Upadek Związku Sowieckiego i powstanie Federacji Rosyjskiej, Kraków 2001.
Mazur Z., Containment - amerykańska polityka powstrzymywania, „Przegląd Zachodni" 1992, nr 2.
O’Donnell G., Schmitter P.C., Transitions from Authoritarian Rule: Tentative conclusions about uncertain democracies, Baltimore/London 1986.
Offe C., Kapitalizm jako projekt demokratyczny? Teoria demokracji w obliczu potrójnego przejścia w Europie Środkowowschodniej, „Studia socjologiczne” 1992, nr 3-4 (126-127).
Paruch W., Trembicka K., Wspólnota czy rozbieżność doświadczeń. O historycznych zewnętrznych uwarunkowaniach przebudowy w Europie Środkowo-Wschodniej po 1989 r., [w:] Europa Środkowo-Wschodnia. Region, państwa i społeczeństwa w czasie transformacji, red. J.A. Rybczyńskiej, Lublin 2000.
Petrescu D., Rewolucje 1989 roku. Schemat wyjaśniający, „Pamięć i Sprawiedliwość. Pismo naukowe poświęcone historii najnowszej“ 2011, v. 2.
Pipes R., Ankieta 1991–2011. Dwadzieścia lat bez Wielkiego Brata. Nikt nie chciał bronić systemu, „Nowa Europa wschodnia” 2011, nr 1 (XV).
Pipes R., Ankieta 1991–2011. Dwadzieścia lat bez Wielkiego Brata. Nikt nie chciał bronić systemu, „Nowa Europa wschodnia” 2011, nr 1 (XV).
Pipes R., Komunizm, Warszawa 2008.
Przeworski A., Dеmoсгасу and Market: Political and Economic Reforms in Eastern Еuгоре and Latin America, Cambridge 1999.
Rojek P., Kulturowe sprzeczności komunizmu, „Kultura i Polityka” 2008, nr 2/3.
Rotfeld A.D., Zmiany w systemie bezpieczeństwa europejskiego, „Sprawy Międzynarodowe”, 1990, nr 7-8.
Sakwa R., The Rise and Fall of the Soviet Union 1917−1991, Londyn 1999.
Schlesinger J., New Instabilities, New Priorities, „Foreign Policy” 1991/1992, vol. 85.
Schweizer P., Victory czyli zwycięstwo. Tajna historia świata lat osiemdziesiątych. CIA i „Solidarność", Warszawa 1994.
Snyder T., O tyranii. Dwadzieścia lekcji z dwudziestego wieku, Kraków 2017.
Stańczyk J., Przeobrażenia międzynarodowego układu sił w Europie na przełomie lat osiem dziesiątych i dziewięćdziesiątych: analiza uwarunkowań i mechanizmów w kontekście bezpieczeństwa międzynarodowego, Warszawa 1999.
Stehle H., Tajna dyplomacjia Watykanu. Papiestwo wobec komunizmu, Warszawa 1993.
Stępień-Kuczyńska A., Michaił Gorbaczow a idea i praktyka pierestrojki, Łódź 2016.
Walicki A., Marksizm i skok do królestwa wolności. Dzieje komunistycznej utopii, Warszawa 1996.
Walicki A., Od projektu komunistycznego do neoliberalnej utopii, Kraków 2013.
Walicki A., Zniewolony umysł po latach, Warszawa 1993.
Weigle M.A., Russia's liberal project. State society relations in the transition from communism, Pennsylvania 2000.
Węgiel G., Ostateczna rewolucja. Kościół sprzeciwu a upadek komunizmu, Poznań 1995.
Why the Cold War Ended: A Range of Interpretations, ed. R. Summy, M.E. Salla, Westport 1995.
Netography
https://www.latimes.com/archives/
https://www.gorby.ru
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/bc.2021.6.107-127
Date of publication: 2022-01-17 11:21:18
Date of submission: 2021-12-20 14:22:23
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2022
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.