Wybrane zmienne demograficzne jako czynnik różnicujący komponenty poczucia tożsamości osobistej

Izabela Gątarek

Streszczenie w języku polskim


Niniejsze opracowanie skupia w sobie z jednej strony rozważania teoretyczne, z drugiej prezentację analizy procesu badawczego. Celem podjętego zagadnienia była prezentacja wybranych zmiennych demograficznych i ich związku ze zmiennymi tworzącymi przyjęte, trzy zasadnicze komponenty poczucia tożsamości osobistej. Na użytek niniejszej analizy założono, że mówiąc o zmiennych demograficznych będą brane pod uwagę: płeć badanego, struktura rodziny badanego i wykształcenie rodziców badanego. Poszukiwano odpowiedzi na pytanie, jak w świetle zmieniającej się rzeczywistości i wyzwań stojących przed współczesną rodziną kształtują się związki wyżej wymienionych zmiennych ze zmiennymi tworzącymi trzy zasadnicze komponenty poczucia tożsamości osobistej, za które przyjęto: percepcję siebie w czasie obecnym, percepcję siebie w przyszłości, system wartości badanego. Proces badawczy, wynikiem którego są informacje i spostrzeżenia, będące kluczowym wątkiem niniejszych rozważań, przebiegał wieloetapowo, wykorzystano w nim cztery różne narzędzia badawcze. Analiza pozyskanego materiału pokazała, że wskazane zmienne demograficzne w różnych obszarach znacząco różnicują zmienne przyjęte jako komponenty składowe poczucia tożsamości osobistej.


Słowa kluczowe


płeć; wiek; struktura rodziny; poczucie tożsamości osobistej

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Bakiera, L., Stelter, Ż. (2011). Leksykon psychologii rozwoju człowieka (T. 2). Warszawa: Wydawnictwo Difin.

Bardziejewska, M. (2005). Okres dorastania. Jak rozpoznawać potencjał nastolatków. W: A. Brzezińska (red.), Psychologiczne portrety człowieka. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Bielan, Z. (2004). Zagrożenia i kryzys współczesnej rodziny. W: A. W. Janke (red.), Pedagogika rodziny na progu XXI wieku. Rozwój, przedmiot, obszary refleksji i badań (s. 246-250). Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.

Bielska, E. (2001). Konteksty społeczeństwa globalnego a perspektywy tożsamości. Tożsamość osobowa a tożsamości społeczne. Białystok: Trans Humana.

Buchner, Ch. (2003). Ja chcę być po prostu ważny. Co dzieci chcą nam powiedzieć przez swoje zachowanie. Kielce: Wydawnictwo Jedność.

Brezinka, W. (2007). Wychowywać dzisiaj. Kraków: Wydawnictwo WAM.

Brzezińska, A. (2006). Dzieciństwo i dorastanie: korzenie tożsamości osobistej i społecznej. W: A. W. Brzezińska, A. Hulewska, J. Słomska (red.), Edukacja regionalna (s. 47-77). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Christopher, C. J. (2004). Nauczyciel – rodzic. Skuteczne porozumiewanie się. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Chrobak, S. (2017). Kulturowa tożsamość szkoły salezjańskiej podstawą wychowania ku życiu wartościowemu. Forum Pedagogiczne, (2), 209-224. doi: 10.21697/fp.2017.2.15

Cybal-Michalska, A. (2006). Rozwój autentycznego ,,Ja” – elastyczne i otwarte formy jednostkowej identyfikacji. W: A. Cybal-Michalska (red.), Jednostka, społeczeństwo i edukacja w globalnym świecie. Leszno-Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistycznej w Lesznie.

Cywińska, M. (2017). Stres dzieci w młodszym wieku szkolnym. Objawy, przyczyny, możliwości przeciwdziałania. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Danilewicz, W. (2016). Doświadczenie miejsca w przestrzeni globalnej – perspektywa pedagogiczna. Pedagogika Społeczna, 1(59), 81-93.

Denek, K. (2003). Wartości jako źródło edukacji. W: B. Dymara (red), Dziecko w świecie wartości. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Dodziuk, A. (2005). Czy trudniej jest łatwiej żyć? Punkt widzenia głównie kobiecy. Kraków: Wydawnictwo Znak.

Doliński, A. (2004). Zachowania młodzieży w sytuacjach społecznych jako transmisja wzorów rodzinnych. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Drwal, R. Ł. (1989). Techniki kwestionariuszowe w diagnostyce psychologicznej. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydział Pedagogiki i Psychologii.

Dymara, B. (1999). Dziecko w świecie marzeń. Kraków: Impuls.

Gruszczyk-Kolczyńska, E. (2014). Wspomaganie rozwoju umysłowego a zamierzone i niezamierzone wychowywanie dzieci. W: I. Kust, J. Michalak-Dawidziuk (red.), Autokreacja innowacyjna w procesie wychowawczym Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Menedżerskiej.

Gurnik, G. (2006). Szkoła szans. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.

Janke, A. W. (2008). Wychowanie rodzinne w teorii i praktyce. Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne „Akapit”.

Kopciewicz, L. (2007). Rodzaj i edukacja. Studium fenomenograficzne z zastosowaniem teorii społecznej Pierre,a Bourdieu. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.

Kozakiewicz, M. (1998). Młodzież – Teorie młodzieży. W: W. Szewczuk (red.), Encyklopedia Psychologii. Warszawa: Fundacja Innowacja.

Kozłowska, A. (2005). Zaburzenia życia uczuciowego dziecka problemem rodziny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.

Leppert, R. (2004). Tożsamość młodzieży w społeczeństwie naśladowczym, Teraźniejszość jako źródło wyzwań edukacyjnych. Materiały konferencyjne, Wrocław: PTP.

Liberska, H. (2007). Specyfika kształtowania się tożsamości współczesnej młodzieży. W: E. Rydz, D. Musiał (red.), Z zagadnień rozwoju psychologii człowieka (s. 145-146). Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego KUL.

Łobocki, M. (2001). Problemy osobliwego wychowania dziewcząt. W: R. Kwiecińska, M. J. Szymański (red.), Młodzież a dorośli. Napięcia między socjalizacją a wychowaniem. Kraków: Instytut Nauk o Wychowaniu Akademii Pedagogicznej w Krakowie.

Namysłowska, I. (2004). Psychiatria dzieci i młodzieży. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.

Niezgoda, M. (2014). Młodzież. Kłopotliwa kategoria socjologiczna. Jagiellońskie Studia Socjologiczne, (1), 13-35.

Nikitorowicz, J. (2005). Kreowanie tożsamości dziecka. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Nikitorowicz, J. (2005). Mikroświat dziecka w ustawicznym procesie kreowania tożsamości. Problemy Wczesnej Edukacji, (2), 23-30.

Obuchowska, I. (1996). Drogi dorastania. Psychologia rozwojowa okresu dorastania dla rodziców i wychowawców. Warszawa: WSiP.

Opozda, D. (2015). Płeć (nie)odkrytym potencjałem ról rodzicielskich. W: D. Opozda, s. M. L. Opiela, D. Bis, E. Świdrak (red.), Rodzina miejscem integralnego rozwoju i wychowania. Lublin: Wydawnictwo Episteme.

Prekop, J., Schweizer, C. H. (2002). Dzieci są gośćmi, którzy pytają o drogę. Kielce: Wydawnictwo Jedność.

Reber, A. S. (2004). Do jakiego stopnia nieświadome uczenie jest mimowolne? W: G. Underwood (red.), Utajone poznanie. Poznawcza psychologia nieświadomości. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Reimann, G. (2007). Dzieci potrzebują uznania. O tym jak właściwie chwalić i nagradzać. Kielce: Wydawnictwo Jedność.

Samborska, I. (2014). Individual and social determinants of valuing in the world of a child. W: E. Denek, A. Kamińska, P. Oleśniewicz (red.), Education of tomorrow. Since education in family to system aspects of education (s. 47–56). Sosnowiec: Oficyna Wydawnicza „Humanitas”.

Sobol, E. (2003). Nowy Słownik Języka Polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Śledzianowski, J. (2017). Rodzeństwo to więcej niż 500 plus. W: M. Parzyszek, M. Samorańska (red.), Pedagogika rodziny w teorii i praktyce. Rodzina – wsparcie i pomoc. Lublin: Wydawnictwo Episteme.

Trempała, E. (2005). Dziecko w domu i szkole. W: J. Bińczycka, B. Smolińska-Theiss (red.), Wymiary dzieciństwa (s. 97-99). Kraków: Impuls.

Tyszkowa, M., Przetacznik-Gierowska, M. (2000). Psychologia rozwoju człowieka (cz. 1: Zagadnienia ogólne). Warszawa: PWN.

Uszyńska-Jarmoc, J. (2007). Od twórczości potencjalnej do autokreacji w szkole. Białystok: Trans Humana.

Walęcka-Matyja, K. (2014). Role i funkcje rodziny. W: I. Janicka, H. Liberska (red.), Psychologia rodziny (s. 95-113). Warszawa: PWN.

Wasilewska, A. (2007). Dziecko-teksty-znaczenia. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Wiatrowski, Z. (2008). Rodzina w kontekście globalizacji komunikacji i rozluźnienia społeczno-moralnego. W: A. W. Janke (red.), Wychowanie rodzinne w teorii i praktyce. Toruń: Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne „Akapit”.

Wilk, J. (2016). Pedagogika rodziny. Lublin: Wydawnictwo Episteme.

Włodarski, Z. (1975). Rozwój i kształtowanie doświadczenia indywidualnego. Warszawa: WSiP.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ks.2019.7.1.5-23
Data publikacji: 2020-01-18 00:00:00
Data złożenia artykułu: 2020-06-16 21:19:40


Statystyki


Widoczność abstraktów - 796
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 107

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2020 Izabela Gątarek

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.