Miłość małżeńska i jej uwarunkowania w koncepcji katolickiej w świetle ocen młodzieży licealnej i akademickiej oraz nauczycieli wychowania do życia w rodzinie
Streszczenie w języku polskim
W artykule tym ukazuję oceny licealistów, studentów i nauczycieli wychowania do życia w rodzinie dotyczące miłości małżeńskiej i jej uwarunkowań, w tym wierności i zdrady małżeńskiej. Prezentacja ta opiera się na wynikach dwóch moich badań socjologicznych zrealizowanych w 2011 roku wśród uczniów liceów ogólnokształcących i profilowanych w Kaliszu (456) i studentów Wyższej Szkoły Komunikacji i Zarządzania w Poznaniu (436) oraz w 2003 roku wśród nauczycieli wychowania do życia w rodzinie w Kaliszu (186). Badania te zostały zrealizowane metodą sondażu diagnostycznego, z jednoczesnym zastosowaniem techniki ankiety audytoryjnej. Celem ich było poznanie i prezentacja postaw i ocen respondentów dotyczących miłości małżeńskiej i jej uwarunkowań – zwłaszcza wierności i zdrady.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Abramowiczówna, Z. (1958). Słownik grecko-polski. Warszawa: PWN.
Adamski, F. (1982). Socjologia rodziny. Warszawa: PWN.
Adamski, F. (2002). Rodzina. Wymiar społeczno-kulturowy. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Alojzy, J. (1958). Słownik łacińsko-polski. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha.
Babbie, E. (2007). Badania społeczne w praktyce (tłum. W. Betkiewicz i inni). Warszawa: PWN.
Baniak, J. (2001). Zmiany w etosie małżeńsko-rodzinnym katolików miasta Kalisza. Problemy Rodziny, (4), 35-41.
Baniak J. (2007). Miłość małżeńska w wyobrażeniach katolików polskich. Poznańskie Studia Teologiczne, 21, 285-306.
Baniak, J. (2008). Między buntem a potrzebą akceptacji i zrozumienia. Świadomość religijna i moralna a kryzys tożsamości osobowej młodzieży gimnazjalnej. Studium socjologiczne. Kraków: Wydawnictwo Homini.
Baniak, J. (2010). Małżeństwo i rodzina w świadomości młodzieży gimnazjalnej na tle kryzysu jej tożsamości osobowej. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Baniak, J. (2012). Religia i Kościół w społeczeństwie demokratycznym i obywatelskim w Polsce. Między losem a wyborem. Poznań: Wydawnictwo Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Baniak, J. (2015). Od akceptacji do kontestacji. Moralność katolicka w krytycznym ujęciu i ocenie młodzieży polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
Bauman, Z. (2000). Ponowoczesność jako źródło cierpień. Warszawa: Sic!
Bauman, Z. (2002). Szanse etyki w zglobalizowanym świecie (tłum. J. Konieczny). Kraków: Instytut Wydawniczy Znak.
Bauman, Z. (2003). Razem, osobno (tłum. T. Kunz). Kraków: Instytut Wydawniczy Znak.
Bauman, Z. (2005). Konsumując życie. W: A. Jawłowska, M. Kempny (red.), Konsumpcja – istotny wymiar globalizacji kulturowej (s. 16-17). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bauman, Z. (2006). Płynna nowoczesność (tłum. T. Kunz). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Bauman, Z. (2006). Praca, konsumpcjonizm i nowi ludzie. Kraków: WAM.
Bauman, Z. (2007). Płynne życie (tłum. T. Kunz). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Bauman, Z. (2008). Płynny lęk (tłum. J. Margasiński). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Beck, U. (2002). Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności (tłum. S. Cieśla). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Beck, U., Beck-Gernsheim, E. (1990). Das ganz normale Chaos der Liebe. Frankfurt am Main.
Beck-Gernsheim, E. (2000). Was kommt nach der Familie? Einblicke in neue Lebensformen. Munchen.
Beck, U., Beck-Gernsheim, E. (2013). Miłość na odległość. Modele życia w epoce globalnej (tłum. M. Sutkowski). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bieńko, M. (2006). Nieznośna lekkość więzi w sferze bliskich kontaktów międzyludzkich. Societas/Communitas, (1), 105-126.
Biernat, T., Sobierajski, P. (2007). Młodzież wobec małżeństwa i rodziny. Raport z badań (s. 47-65). Toruń: Wydawnictwo UMK.
Blalock, H. M. (1977). Statystyka dla socjologów (przekł. M. Tabin i inni). Warszawa: PWN.
Boguszewski, R. (2017). Więzi społeczne. Komunikat z badań. 151/2017, CBOS. Warszawa.
Braun-Gałkowska, M. (1980). Miłość aktywna. Psychiczne uwarunkowania powodzenia małżeństwa. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Braun-Gałkowska, M. (1985). Psychologia domowa (Małżeństwo – dzieci – rodzina). Olsztyn: Wydawnictwo Naukowe WSP.
Budrowska, B. (2000). Macierzyństwo jako punkt zwrotny w życiu kobiety. Warszawa: Wydawnictwo Funna.
Budzyńska, E. (2001). Model małżeństwa i rodziny u młodzieży wielkomiejskiej na przykładzie Katowic. W: Z. Tyszka, (red.), Współczesne rodziny polskie – ich stan i kierunki zmian (s. 303-314). Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Budzyńska, E. (2018). Międzypokoleniowe więzi w rodzinie. Studium socjologiczne rodzin polskich i słowackich. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Burkart, G. (1998). Auf dem Weg zu einer Soziologie der Liebe. W: K. Hahn, G. Burkart (red.), Liebe am Ende des XX Jahhrhunderts. Studien zur Soziologie intimer Beziehungen. Opladen: Leske+Budrich.
Dodziuk-Lityńska, A. (1975). Obyczajowość przedmałżeńska. Problemy Rodziny, (83), 29-36.
Dodziuk-Lityńska, A. Markowska, D. (1975). Współczesna rodzina w Polsce. Warszawa: Książka i Wiedza.
Douglas, M. (2007). Czystość i zmaza (tłum. Marta Bucholc). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Duch-Krzysztoszek, D. (1998). Małżeństwo, seks, prokreacja. Warszawa: IFiS PAN.
Dudziak, U. (2001). Postawy wobec norm moralnych i przestępczości seksualnej (badania empiryczne wśród młodzieży licealnej. W: B. Urban (red.), Dewiacje wśród młodzieży. Uwarunkowania i profilaktyka. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Dyczewski, L. (1981). Rodzina polska i kierunki jej przemian. Warszawa: Ośrodek Dokumentacji i Studiów Społecznych.
Dyczewski, L. (1994). Rodzina, społeczeństwo, państwo. Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Dyczewski, L. (2007). Małżeństwo i rodzina upragnionymi wartościami młodego pokolenia. W: L. Dyczewski (red.), Małżeństwo i rodzina w nowoczesnym społeczeństwie (s. 11-34). Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Erler, M. (1996). Die Dynamik der modern Familie. Empirische Untersuchung zum Wandel der Familienformen in Deutschland. Weinheim-Munchen: Juventa.
Fijałkowski, W. (1977). Miłość w spotkaniu. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.
Frątczak, E. (2001). Model rodziny nuklearnej w Polsce w okresie transformacji. W: Pełnomocnik Rządu ds. Rodziny (s. 45-60). Warszawa: Szkoła Główna Handlowa.
Fuchs, P. (2003). Liebe, Sex und solche Sachen: Zur Konstruktion moderner Intimsysteme. Konstanz:UVK.
Gdula, M. (2006). Zmienne losy miłości w socjologii. Krótka historia miłości w socjologii. Kultura i Społeczeństwo, 50(1/2), 79-103.
Giddens, A. (2007). Przemiany intymności. Seksualność, miłość i erotyzm we współczesnych społeczeństwach (tłum. Elżbieta Szulżycka). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Giza-Poleszczuk, A. (2005). Rodzina a system społeczny: reprodukcja i kooperacja w perspektywie interdyscyplinarnej. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Grzywak-Kaczyńska, M. (1977). Psychologia dla każdego. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Hildebrand, D. (1982). Fundamentalne postawy moralne. W: D. von Hildebrand, J. Kłoczowski, J. Paściak, J. Tischner (red.), Wobec wartości (s. 11-55). Poznań: „W drodze”.
Hipsz, N. (2011). Zdrady i romanse. Badania CBOS. BS/90/2011 (s. 1-13). Warszawa. Pobrane z: https://www.cbos.pl
Hryciuk, R. E., Korolczuk, E. (2015). Niebezpieczne związki. Macierzyństwo, ojcostwo i polityka. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Illouz, E. (2013). Uczucia w dobie kapitalizmu. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Imieliński, K. (1966). Życie seksualne nowożeńców w świetle badań ankietowych. Problemy Rodziny, (27), 14-25.
Jachym, J. (1990). Słowo w czyn. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie.
Jung, G. C. (1993). O naturze kobiety. Poznań: Wydawnictwo Zysk i Spółka.
KKK. (1999). Katechizm Kościoła Katolickiego. Poznań: Pallottinum .
Kaufmann, J.-C. (2008). Was sich liebt, das nervt sich. Konstanz: UVK.
Kłoskowska, A. (1962). Wzory i modele w socjologicznych badaniach rodziny. Studia Socjologiczne, (2), 35-55.
Kuciarska-Ciesielska, M. (1999). Znaczenie małżeństwa w życiu człowieka. W: L. Adamczuk (red.), Kościół – Socjologia – Statystyka. Księga jubileuszowa poświęcona ks. prof. Witoldowi Zdaniewiczowi SAC (s. 118-125). Warszawa: Fundacja Akademii Teologii Katolickiej.
Kuryś-Szyncel, K., Jankowiak, B. (2016). Współczesne związki intymne – w poszukiwaniu nowych ról rodzinnych. W: I. Przybył, A. Żurek (red.), Role rodzinne. Między przystosowaniem a kreacją (s. 63-76). Poznań: Wydawnictwo Naukowe WNS UAM.
Kurzępa, J. (2007). Zagrożona niewinność. Zakłócenia rozwoju seksualności współczesnej młodzieży. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Kurzępa, J. (2012). Młodzi, piękne i niedrodzy… Młodość w objęciach seks biznesu. Kraków: Wydawnictwo Rubikon.
Kwak, A. (2005). Rodzina w dobie przemian. Małżeństwo i kohabitacja. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „ŻAK”.
Kwak, A. (2014). Współczesne związki heteroseksualne: małżeństwa (dobrowolne bezdzietne), kohabitacje, LAT. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „ŻAK”.
Laskowski, J. (1987). Trwałość wspólnoty małżeńskiej. Studium socjologiczne. Warszawa: Ośrodek Dokumentacji i Studiów Społecznych.
Luhmann, N. (2003). Semantyka miłości: o kodowaniu intymności (tłum. Jerzy Łoziński). Warszawa: Scholar.
Łobodzińska, B. (1975). Młodość, miłość, małżeństwo. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Majkowski, W. (1997). Czynniki dezintegracji współczesnej rodziny polskiej. Kraków: SCJ.
Malewska, H. (1967). Kulturowe i psychospołeczne determinanty życia seksualnego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Mariański, J. (2003). Między sekularyzacją i ewangelizacją. Wartości prorodzinne w świadomości młodzieży szkół średnich. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Marody, M., Giza-Poleszczuk, A. (2000). Być kobietą, być mężczyzną – czyli o przemianach tożsamaości związanej z płcią we współczesnej Polsce. W: M. Marody (red.), Między rynkiem a etatem. Społeczne negocjowanie polskiej rzeczywistości (s. 44-90). Warszawa: Scholar.
Mierzwiński, B. (1989). Teologia małżeństwa w świetle Soboru Watykańskiego II. W: Z. Pawlak (red.). Katolicyzm od A do Z (s. 248-251). Łódź: Wydawnictwo Archidiecezjalne.
Neysters, P. (1999). Familienideal Und Familienrealitat. Lebendige Katechese, (2), 85-97.
Nowak-Dziemianowicz, M. (2006). Doświadczenia rodzinne w narracjach: interpretacje sensów i znaczeń. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.
Parsons, T. (1964). Social Structure and Personality. New York – London: Colier-Macmilian.
Peuckert, R. (2008). Familienformen im sozialen Wandel, Wiesbaden: UVK.
Piotrowski, J. (1975). Rodzina w społeczeństwie współczesnym. Problemy Rodziny, (3), 16-20.
Półtawska, W. (1987). Przygotowanie do małżeństwa. W: F. Adamski (red.), Miłość, małżeństwo, rodzina (s. 21-71). Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy.
Przybył, I. (2009). Obyczaj zaręczyn i jego rola w procesie konstruowania małżeństwa. Roczniki Socjologii Rodziny, 19, 33-49.
Przybył, I. (2017). Historie przedślubne. Przemiany obyczajowości i instytucji zaręczyn. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Revydovych, A. (2007), Aktualność małżeńskiej miłości i wierności. W: L. Dyczewski (red.), Małżeństwo i rodzina w nowoczesnym świecie (s. 73-96). Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Rodzewicz, A., Stylińska, T. (1977). Młode małżeństwa w świetle badań i statystyk. Problemy Rodziny, (5), 1-16.
Rostowski, J. (1987). Zarys psychologii małżeństwa. Psychologiczne uwarunkowania dobranego związku małżeńskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Rosset, E. (1986). Rozwody. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
Rougemont, D. de. (1999). Miłość a świat kultury zachodniej, przekł. Lesław Eustachiewicz. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Ruszkiewicz, D. (2008). Życie w pojedynkę: ucieczka od rodziny czy znak naszych czasów. Łódż: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej.
Schenk, H. (1988). Freie Liebe – wilde Ehe. Uber die allmahliche Auflosung der Ehe durch die Liebe. Munchen: C.H.Beck.
Schmidt, F. (2011). Nieczyste relacje. Ambiwalencje i napięcia w dzisiejszych związkach intymnych – krytyczna analiza koncepcji Anthony Giddensa. Kultura i Społeczeństwo, (1), 45-67.
Schmidt, F. (2015). Para, mieszkanie, małżeństwo. Dynamika związków intymnych na tle przemian historycznych i współczesnych dyskusji o procesach indywidualizacji. Warszawa-Toruń: Wydawnictwo UMK.
Schmidt, G. (2004). Das neue der Die Das. Uber die Moderniesierung des Sexuellen. Giessen: Psychosozial Verlag.
Slany, K. (2008). Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie. Kraków: Nomos.
Sokołowska, M. (1975). Płeć a przemiany obyczaju. W: J. Komorowska (red.), Przemiany rodziny polskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy CRZZ.
Starczewska, K. (1975). Wzory miłości w kulturze Zachodu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Stepulak, M. Z. (2007). Postawy młodzieży wobec miłości, małżeństwa i rodziny. Badania empiryczne maturzystów w diecezji siedleckiej. Teologia Praktyczna, (8), 125-147.
Stepulak, M. Z. (2018). Psychologiczne uwarunkowania miłości. Teoria i praktyka. W: L. Łysiuk, M. Z. Stepulak (red.), Miłość nigdy nie ustaje. Miłość w systemie wartości rodzinnych. Lublin – Brześć: Innovatio Press. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji.
Sternberg, R. J. (1986). A triangular theory of love. Psychological Review, (93), 119-135.
Sternberg, R. J. (1988). The triangle of love. New York.
Sujak, E. (1983). Kontakt psychiczny w małżeństwie i rodzinie. Wrocław: Wydawnictwo Księgarni Archidiecezjalnej.
Szczepański, J. (1970). Elementarne pojęcia socjologii. Warszawa: PWN.
Szewczyk, W. (1977a). Człowiek nie może żyć bez miłości. W: W. Szewczyk (red.). Świat ludzkich uczuć (s. 76-93). Tarnów: Wydawnictwo Biblos.
Szewczyk, W. (1977b). Kochać, aby się rozwijać. W: K. Ostrowska, M. Ryś (red.), Przygotowanie do życia w rodzinie (s. 145-152). Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Szlendak, T. (2008). Supermarketyzacja. Religia i obyczaje seksualne młodzieży w kulturze konsumpcyjnej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Szlendak, T. (2010). Socjologia rodziny: ewolucja, historia, zróżnicowanie. Warszawa: PWN.
Szukalski, P. (2004). Rodziny i gospodarstwa domowe w Polsce i w krajach UE. W: P. Szukalski, W. Warzywoda-Kruszyńska (red.), Rodzina w zmieniającym się społeczeństwie polskim. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Szukalski, P. (2009). Status społeczny matek dzieci pozamałżeńskich w Polsce przełomu XX i XXI wieku. Roczniki Socjologii Rodziny, 19, 11-31.
Szukalski, P. (2013). Małżeństwo. Początek i koniec. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Taranowicz, I. (2016). Role rodzinne w płynnej nowoczesności. W: I. Przybył, A. Żurek (red.), Role rodzinne. Między przystosowaniem a kreacją (s. 29-38.). Poznań: Wydawnictwo Naukowe WNS UAM
Titkow, A. (2007). Tożsamość polskich kobiet: ciągłość, zmiana, konteksty. Warszawa: IFiS PAN.
Trawińska, M. (1977). Bariery małżeńskiego sukcesu. Warszawa: Książka i Wiedza.
Troska, J. (1998). Moralność życia płciowego, małżeńskiego rodzinnego. Poznań: Redakcja Wydawnictw Papieskiego Wydziału Teologicznego.
Troska, J. (1999). Moralność życia cielesnego. Poznań: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego UAM.
Tyszka, Z. (1990). Małżeństwa i rodziny studenckie. W: Z. Tyszka (red.), Analiza przemian wybranych kategorii rodzin polskich. Poznań: Wydawnictwo UAM.
Warzywoda-Kruszyńaka, W. (1990). Przemiany młodej rodziny. Roczniki Socjologii Rodziny, 1, 46-58.
Wężowicz-Ziółkowska, D. (1991). Miłość ludowa. Wzory miłości wieśniaczej w polskiej peśni ludowej XVII - XX wieku. Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.
Witczak, J. (1983). Małżeństwa bez papierku. Problemy Rodziny, (1), 23-27.
Wiśniewska-Roszkowska, K. (1990). I ty założysz rodzinę. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Wojciszke, B. (1999). Psychologia miłości. Intymność. Namiętność. Zaangażowani. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Zadrożyńska, A. (1974). Zawarcie małżeństwa. Analiza systemu wartościowania. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Żarnowski, J. (2005). Rodzina w czasach cywilizacyjnego przyspieszenia: Europa i Polska 1918-1989. W: D. Kałwa, A. Walaszek, A. Żarnowska (red.), Rodzina, prywatność, intymność (s. 37-58). Warszawa: DiG.
Żurek, A. (2008). Single: żyjąc w pojedynkę. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Żurek, A. (2016). Przymus kreowania ról społecznych. W: I. Przybył, A. Żurek (red.), Role rodzinne. Między przystosowaniem a kreacją (s. 17-28). Poznań: Wydawnictwo Naukowe WNS UAM.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ks.2019.7.1.62-88
Data publikacji: 2020-01-18 00:00:00
Data złożenia artykułu: 2020-06-18 00:17:47
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2020 Józef Baniak
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.