Ciemna strona starości: Przemoc ze strony opiekunów. Egzemplifikacje hiszpańskie

Adelia de Miguel, Jolanta Maćkowicz

Streszczenie w języku polskim


W artykule podjęto kwestie przemocy wobec osób starszych ze strony ich opiekunów (w opiece rodzinnej i instytucjonalnej). Głównym celem było zaprezentowanie hiszpańskich przykładów działań i rozwiązań profilaktycznych w odniesieniu do tego zjawiska. Przedstawiono modele teoretyczne obrazujące mechanizmy prowadzące do przeciążenia opiekuna, które może spowodować użycie przemocy wobec podopiecznych. Toteż w ramach działań profilaktycznych należy zapewnić wsparcie instytucjonalne, psychologiczne i edukacyjne w zakresie sprawowania opieki, gdyż w wielu przypadkach uruchomienie zachowań przemocowych pojawia się w sytuacji  nadmiernego obciążenia opiekuna.

Słowa kluczowe


nadużycia wobec starszych, przeciążenie opiekuna, przemoc ze strony opiekunów

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Bazo, M. T. (2001). Negligencia y malos tratos a las personas mayores en España. Revista española de Geriatría y Gerontología, (36), 8–14.

Brzezińska, A., Wójcik, S. (2012). Zasoby opiekunów osób starszych i ich uwarunkowania. Studia Edukacyjne, (20), 119–135.

Caballero, J. C., Remolar, M. L. (2000). Consideraciones sobe el maltrato al anciano. Revista Multidisciplinar de Gerontología, (10), 177–188.

Castellano, C. L., Miguel de, A. (2010). Estereotipos viejistas en ancianos: actualización de la estructura factorial y propiedades psicométricas de dos cuestionarios pioneros. International Jurnal of Psychology and Psychological Therapy, (2), 259–278.

Castellano, C. L., Miguel de, A. (2011). Propiedades del cuestionario Conductas Discriminatorias hacia la vejez y el envejecimiento (CONDUC_ENV): análisis del componente conductual de actitudes viejistas en ancianos. International Jurnal of Psychology and Psychological Therapy, (3), 359–375.

Crome, P. i współprac. (2014). Elder abuse in Finland, France, Spain and United Kingdom. European Geriatric Medicine, (5), 277–284.

Fraga, S. i współprac. (2014). Elder abuse and socioeconomic inequalities: A multilevel study in 7 European Countries. Preventive Medicine, (61), 42–47.

Giles, H., Helmle, J. (2011). Elder abuse and neglect: A communication framework. W: A. Duszak, U. Okulska (eds). Language, culture and the dynamics of age (pp. 223–352), Berlin: Mouton de Gruyter.

Goikoetxea, M. (2008). Maltrato a personas con discapacidad. I Jornadas de detección, prevención e intervención ante los malos tratos a las personas en situación de dependencia. [Gobierno del Principado de Asturias].

Halicka, M., Halicki, J. (2010). Przemoc wobec osób starszych jako przedmiot badań. W: M. Halicka, J. Halicki (red.). Przemoc wobec ludzi starych (s. 20–44), Białystok: Wydawnictwo Temida 2.

Hill, R. D. (2010). Pozytywne starzenie się. Młodzi duchem w jesieni życia. Warszawa: Wydawnictwo Laurum.

Hrynkiewicz, J. (2012) “Los starca zależy od kontekstu społecznego” – wprowadzenie. W: J. Hrynkiewicz (red.). O sytuacji ludzi starszych (s. 7–18), Warszawa: Rządowa Rada Ludnościowa.

Iborra, I. (ed.). (2005). Violencia contra personas mayores. Barcelona: Centro Reina Sofía.

Iborra, I. (2008). Maltrato de personas mayores en la familia en España. Barcelona: Centro Reina Sofía.

Krahe, B. (2005). Agresja, Gdańsk: GWP.

Lee, M. (2009). A path analysis on elder abuse by family caregivers: applying the ABCX Model. Journal of Family Violence, 24, 1-9.

Maćkowicz, J. (2012). Elder abuse in the family –Polish research. W: Sbornik prispevku …..mezinarodni vedecke conference. Evropske pedagogicke Forum 2012, Hradec Králové. Pobrano z: http://www.vedeckekonference.cz/library/proceedings/epf_2012.pdf

Maćkowicz, J. (2017). Osoby starsze jako ofiary przemocy domowej. Ujęcie wiktymologiczne (wyd. 2). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Marín, N. i współprac. (1991). Síndrome de maltrato y abuso en el anciano. Revista Española de Geriatría y Gerontología, (26), 40–46.

Martínez-Maroto, A. (2005). El maltrato a personas mayores y su regulación en la legislación española. Madrid, Portal Mayores, Informe Portal Mayores, 40. Pobrano z: http://www.imsersomayores.csic.es/documentos/documentos/martinez-maltrato-01.pdf

Miguel de, A. (2011). Maltrato de los ancianos en el ámbito familiar. W: P. García i współprac. (eds). Violencia y Psicología Comunitaria. Aspectos psicosociales, clínicos y legales. Granada: Ed. Comares.

Miguel de, A., Castellano, C. L. (2012). Evaluación del componente afectivo de las actitudes viejistas en ancianos: escala sobre el prejuicio hacia la vejez y el envejecimiento. International Journal of Psychology and Psychological Therapy, (1), 85–96.

Moya, B. A., Barbero, G. J. (2005). Malos tratos a personas mayores: Guía de actuación. Madrid: IMSERSO.

Pearlin, L. I. i współprac. (1990). Caregiving and the stress process: an overview of concepts and their measures. The Gerontologist, (30), 583–594

Pérez-Cárceles, M.D. i współprac. (2009). Suspicion of elder abuse in South Eastern Spain: The extent and risk factors. Archives of Gerontology and Geriatrics, (49), 132–137. Pobrane z: http://www.who.int/ageing/projects/elder_abuse/alc_toronto_ declaration_en.pdf

Szukalski, P. (2008). Rodzinne sieci wsparcia seniorów w starzejących się społeczeństwach – kilka refleksji. W: J. Grotowska-Leder (red.), Sieci wsparcia społecznego jako przejaw integracji i dezintegracji społecznej (s. 28–42), Łódź: Wyd. UŁ.

The Toronto Declaration on the Global Prevention of Elder Abuse. (2002). Pobrane z: http://www.who.int/ageing/projects/elder_abuse/alc_toronto_declaration_en.pdf

Trafiałek E. (2012). Warunki integracji i ryzyka dyskryminacji ludzi starszych w rodzinie i środowisku lokalnym. W: J. Hrynkiewicz, (red). O sytuacji ludzi starszych (s. 51–70). Warszawa: Rządowa Rada Ludnościowa.

United Nations. (2009). Report of the Expert Group Meeting “Rights of Older Persons” (5–7). Pobrano z: http://www.un.org/esa/socdev/ageing/documents/egm/bonn09/report.pdf

Wawrzyniak J. (2007). Przemoc w starości. W: J. Wawrzyniak (red.), Socjologiczne i psychopedagogiczne aspekty przemocy (s. 265–274). Łódź: WSHE.

Yates, M. E., Tennstedt, S., Chang, B. H. (1999). Contributors to and mediators of psychological well-being for informal caregivers. Journal of Gerontology: Psychological Sciences, (54 B), 12–22.

Zych A. A. (2017). Leksykon gerontologii (wyd. 3). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.



Data publikacji: 2020-10-23 11:33:52
Data złożenia artykułu: 2020-09-20 01:46:07


Statystyki


Widoczność abstraktów - 462
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 267

Wskaźniki


Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2020 Adelia de Miguel, Jolanta Maćkowicz, Jolanta Maćkowicz

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.