Agoryści i naturalna elita. Dwie koncepcje przewodzenia libertariańskim przemianom

Marcin Chmielowski

Streszczenie w języku polskim


Artykuł ma na celu pokazanie dwóch różnych koncepcji funkcjonujących w obrębie anarchokapitalizmu, konsekwentnej odmiany libertarianizmu zakładającej prywatyzację wszystkich dóbr publicznych. Są nimi agoryzm i anarchokonserwatyzm, każdy z nich ukazany przez pryzmat tekstów programowych swoich twórców, odpowiednio Samuela Edwarda Konkina III i Hansa-Hermanna Hoppego. Obaj wychodząc z podobnych przesłanek, a nawet będąc uczniami tego samego ekonomisty i filozofa, Murraya N. Rothbarda, konstruują zupełnie odmienne wizje libertariańskiego ładu. Jedna z nich, agorystyczna, oparta jest o dalece posunięty egalitaryzm i permisywizm, druga zaś, anarchokonserwatywna, jest hierarchiczna, antyegalitarystyczna, obyczajowo konserwatywna. Agenci zmian mających prowadzić urzeczywistnienia tych wizji również są opisywani zupełnie odmiennie. Agorysta to praktykujący przedsiębiorca działający na czarnym lub szarym rynku, a hoppeański lider to przedstawiciel naturalnej elity rozpoznający prawo naturalne i de­ maskując państwo jako wroga, jest drogowskazem dla swojej społeczności. Ten ciekawy rozdźwięk może być przyczynkiem to postawienia tezy o istnieniu podziału na „lewoskrętny" i „prawoskrętny" libertarianizm, będący kolejnym podziałem, według którego można klasyfikować różne odmiany tego radykalnie liberalnego sposobu myślenia o rzeczywistości społecznej.

Słowa kluczowe


agoryzm; anarchokapitalizm; anarchokonserwatyzm; libertarianizm

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Bartyzel, Jacek. 2012. W gąszczu liberalizmów. Próba periodyzacji i klasyfikacji. Lublin: Fundacja Serviré Veritati Instytut Edukacji Narodowej.

Boaz, David. 2005. Libertarianizm. Poznań: Zysk i S-ka. Bobbio, Norberto. 1996. Prawica i Lewica. Kraków: Znak.

Gabis, Tomasz. 2005. Hoppe o monarchii, demokracji i ładzie naturalnym, , dostęp 20 czerwca 2013.

Hoppe, Hans-Hermann. 2006. Demokracja - bóg, który zawiódł. Warszawa: Fijor Publishing Huebert, Jacob H. 2010. Libertarianism Today. Santa Barbara: Praeger.

Juruś, Dariusz. 2012. W poszukiwaniu podstaw libertarianizmu. W perspektywie rothbardowskiej koncepcji własności. Kraków: Księgarnia Akademicka.

Mazurkiewicz, Wojciech. 2012. Samuel Edward Konkin III, , dostęp 23 czerwca 2013 .

Miner, Brade. 1999. Zwięzła encyklopedia konserwatyzmu. Osobiste spojrzenie: 200 najważniejszych idei, indywidual­ ności, inspiracji i instytucji które ukształtowały ruch konserwatywny. Poznań: Zysk i S-ka.

Modrzejewska, Magdalena. 2010. Libertariańskie koncepcje jednostki i państwa we współczesnej amerykańskiej myśli politycznej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Molyneux, Stefan. 2010. Stefan Molyneuxs parenting series,

stefan-molyneuxs-libertarian-parenting- series/>, dostęp 22 czerwca 2013.

Konkin III, Samuel Edward. 2009a. Nowy Manifest Libertariański, , dostęp 21 czerwca 2013.

Konkin III, Samuel Edward. 2009b. Odpowiedź na krytykę Rothbarda, , dostęp 20 czerwca 2013.

Rand, Ayn. 2007. Finansowanie rządu w wolnym społeczeństwie, , dostęp 20 czerwca 2013.

Rothbard, Murray. 2009. Konkin o strategii libertariańśkiej, , dostęp 22 czerwca 2013.

Rothbard, Murray. 2006. O nową wolność. Manifest libertariański, , dostęp 21 czerwca 2013.

Sękowski, Stefan. 2010. W walce z Wujem Samem. Anarchoindywidualizm w Stanach Zjednoczonych Ameryki w latach 1827-1939. Warszawa: 3S Media.

Teluk, Tomasz. 2006. Koncepcje państwa we współczesnym libertarianizmie. Warszawa: 2S Media.



Data publikacji: 2020-11-16 17:54:36
Data złożenia artykułu: 2020-11-15 22:38:43


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1603
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 251

Wskaźniki


Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2020 Marcin Chmielowski

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.