Public Burdens in Situations of Constitutional Emergency
Abstract
The aim of this article is to analyse issues related to extraordinary measures (martial law, a state of emergency or a state of natural disaster) provided for by the Polish Constitution. The subject of the research concerns the duty to provide personal and in-kind contributions (public burdens) in the event of the introduction of one of extraordinary measures. The author focused his attention on the nature of these contributions in relation to each of extraordinary measures, analysing their subjective and objective scope, the procedure, as well as the principles and mode of remuneration for and compensation of losses resulting from the duty to bear these burdens in situations of extraordinary measures.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
Adamiak B., Borkowski J., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2005.
Adamska W., Stan wyjątkowy w perspektywie filozofii prawa. Próba definicji, „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej” 2020, nr 4, DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2020.4.5.
Baczkowski M., Przestępczość wojsk garnizonu krakowskiego na przełomie XVIII i XIX wieku, „Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa” 2012, nr 2.
Barcik J., Przestępstwo o charakterze terrorystycznym w świetle polskiego kodeksu karnego, „Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN” 2007, nr 32.
Biernacki W., Bokwa A., Działek J., Padło T., Społeczności lokalne wobec zagrożeń przyrodniczych i klęsk żywiołowych, Kraków 2009.
Bierzanek R., Wojna a prawo międzynarodowe, Warszawa 1982.
Boć J., Wyrównywanie strat wynikłych z legalnych działań administracji, Wrocław 1971.
Bożek M., Kształt ustawodawstwa stanów nadzwyczajnych w okresie odbudowy państwowości (1918–1921), „Studia Iuridica Lublinensia” 2011, vol. 16.
Bryk T., Przegląd regulacji stanów nadzwyczajnych w przepisach Konstytucji RP, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2011, nr 1, DOI: https://doi.org/10.15804/ppk.2011.01.11.
Burzec M., Ulga z tytułu klęski żywiołowej czy ulga z tytułu szkody wywołanej niekorzystnym zjawiskiem atmosferycznym – analiza problemu, „Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu” 2020, nr 3, DOI: https://doi.org/10.31268/ZPBAS.2020.51.
Chmielnicki P., Akty nadzoru nad działalnością samorządu terytorialnego w Polsce, Warszawa 2006.
Ciekanowski Z., Stachowiak Z., Klęski żywiołowe jako przesłanki sytuacji nadzwyczajnych, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach. Administracja i Zarządzanie” 2012, nr 95.
Complak K., Stany nadzwyczajne á la française oraz á la polonaise, „Studia Iuridica Lublinensia” 2014, vol. 22, DOI: https://doi.org/10.17951/sil.2014.22.49.
Cybichowski Z., Międzynarodowe prawo wojenne, Lwów 1914.
Dembiński H., Wojna jako narzędzie prawa i przewrotu, Lublin 1936.
Dobkowska B., Środki nadzoru nad działalnością gminy, „Studia Prawnoustrojowe” 2015, nr 28.
Dytko J., Weryfikacja rozporządzeń wojewody w trybie nadzoru i samokontroli, „Studia Prawnicze. Rozprawy i Materiały” 2016, nr 2.
Filaber J., Zarządzanie kryzysowe a prawa i wolności człowieka – wybrane uwagi, „Studia Erasmiana Wratislaviensia” 2010, nr 4.
Filip Z., Świadczenia obywateli na rzecz obrony – prawda i mity, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Securitate” 2020, nr 1.
Galiński P., Finansowanie i organizacja zarządzania kryzysowego i usuwania skutków klęsk żywiołowych w gminie, „Zarządzanie i Finanse” 2018, nr 4.
Gąsiorowska P., Samowole i swawole żołnierzy frejkompanii Franciszka Teodora Denhoffa w dobrach klarysek krakowskich pod koniec XVII w., „Hereditas Monasteriorum” 2013, nr 3.
Głogowska-Gruszka A., Wypych-Ślusarska A., Kasznia-Kocot J., Malinowska-Borowska J., Choroby zakaźne w sytuacjach kryzysowych. Część II. Klęski żywiołowe, „Hygeia Public Health” 2014, nr 2.
Gonet W., Dotacje i subwencje jako pomoc finansowa dla jednostek samorządu terytorialnego dotkniętych stanem klęski żywiołowej, [w:] Dotacje i subwencje w systemie finansowym samorządu terytorialnego, red. A. Borodo, Toruń 2013.
Huchla A., Ciężary i świadczenia publiczne a podatki w świetle art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Konstytucyjne uwarunkowania tworzenia i stosowania prawa finansowego i podatkowego, red. P.J. Lewkowicz, J. Stankiewicz, Białystok 2010.
Iwaszkiewicz J., Rejestracja i indemnizacja strat wojennych na Litwie po roku 1812, Warszawa 1914.
Jakimowicz K., Działania lubelskiej Komisji Dobrego Porządku w zakresie ochrony przeciwpożarowej miasta (1780–1789), „Rocznik Lubelski” 2014, t. 40.
Jaśkowska M., Uznanie administracyjne a inne formy władzy dyskrecjonalnej administracji publicznej, [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 1: Instytucje prawa administracyjnego, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2010.
Kamiński R., Uprawnienia, kompetencje i odpowiedzialność wojewody w zakresie stanów nadzwyczajnych, „Zarządzanie Innowacyjne w Gospodarce i Biznesie” 2016, nr 2.
Kamiński T., Transport wojskowy, [w:] Ekonomika wojskowa, red. M. Koch, Warszawa 1979.
Kasznica S., Polskie prawo administracyjne. Pojęcia i instytucje zasadnicze, Poznań 1946.
Kazimierczuk M., Zasady funkcjonowania państwa podczas stanu klęski żywiołowej w RP, „Studia Prawnoustrojowe” 2005, nr 4.
Kęsoń T.J., Stan wojny a stan wojenny – zagadnienia formalno-prawne, „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego” 2014, nr 2.
Klimczyk E., Wołos M., Jak to strzelcy Nabokowom Kacice rekwirowali, czyli o makrohistorii odzwierciedlonej w mikrohistorii, „Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym” 2017, nr 4, DOI: http://dx.doi.org/10.12775/KLIO.2017.046.
Kołodziejczak M.E., Definicyjno-prawne regulacje wojny oraz terminów pochodnych, „Roczniki Nauk Prawnych” 2018, nr 4, DOI: https://doi.org/10.18290/rnp.2018.28.4-4.
Konarski M., Akty prawa miejscowego samorządu terytorialnego jako źródła prawa stanowionego, „Studia Prawnicze i Administracyjne” 2010, nr 1.
Konarski M., Godność osoby ludzkiej a wojna lądowa w świetle prawa międzynarodowego, [w:] Normatywny wymiar godności człowieka, red. W. Lis, A. Balicki, Lublin 2012.
Konarski M., Legal Aspects of Organising the Administration of Food for the Army in the Duchy of Warsaw between 1807 and 1812, „Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego” 2020, t. 15, nr 1.
Konarski M., Osobiste i rzeczowe ciężary wojenne w świetle prawodawstwa okresu insurekcji kościuszkowskiej 1794 roku, „Folia Iuridica Universitatis Wratislaviensis” 2020, nr 2, DOI: https://doi.org/10.34616/fiuw.2020.2.8.37.
Konarski M., Powinności podwodowe w świetle przekazu pierwszych sześciu tomów „Volumina Legum”, „Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego” 2019, t. 14, nr 16.
Konarski M., Promulgacja aktów prawa miejscowego samorządu terytorialnego, „Rocznik Wyższej Szkoły Handlowej w Radomiu. Administracja i Zarządzanie” 2008, t. 4.
Konarski M., Przyczynek do badań nad publicznymi posługami transportowymi i komunikacyjnymi w dawnym prawie polskim, „Studia Prawnicze KUL” 2019, nr 3, DOI: https://doi.org/10.31743/sp.8898.
Konarski M., Public Burdens for the Defence of the Polish State on the Example of the Obligation to Hand Over Means of Transport in the Event Mobilisation is Announced or During a War, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2020, nr 3.
Konarski M., Publiczne posługi transportowe w okresie Księstwa Warszawskiego w świetle postanowień dekretu z dnia 22 maja 1810 roku „względem koni i podwód dostarczonych pod transporty i wojskowych”, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2019, nr 2, DOI: https://doi.org/10.14746/cph.2019.2.5.
Konarski M., Rodzaje aktów prawa miejscowego samorządu terytorialnego, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Administracyjno-Społecznej w Warszawie. Administracja i Społeczeństwo” 2012, nr 7.
Konarski M., The Obligation to Hand Over Draught Animals and Carts Upon the Announcement of Mobilisation or Outbreak of War in the Light of the Act of 21 February 1922 and the Implementing Acts, „Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie” 2020, nr 2, DOI: https://doi.org/10.32084/tekapr.2020.13.2-25.
Konarski M., The Services of the Commune Self-Government in the Kingdom of Poland on the Example of the Provision of Means of Transport for the Army, „Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego” 2020, t. 15, nr 17, DOI: https://doi.org/10.32084/sawp.2020.15.2-5.
Krokosz P., Obecność wojsk rosyjskich w Bochni i Wieliczce w 1914 roku, „Res Gestae. Czasopismo Historyczne” 2015, nr 1.
Kwiecień R., Okupacja wojenna w świetle prawa międzynarodowego: natura, skutki, nowe tendencje, „Annales UMCS sectio G (Ius)” 2013, nr 1.
Lewandowski G., Świadczenia na rzecz obrony w procesie pozamilitarnych przygotowań obronnych państwa. Stan aktualny oraz kierunki rozwoju, „Wiedza Obronna” 2019, nr 4, DOI: https://doi.org/10.34752/rg8x-yn20.
Lewy M., Uwagi w kwestii szacowania wynagrodzenia za rekwizycje, dokonane przez Niemców w b. Królestwie Polskim, Warszawa 1920.
Lipowicz I., Prawne formy działania administracji publicznej – między stabilizacją a potrzebą przełomu, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2016, nr 4, DOI: https://doi.org/10.14746/rpeis.2016.78.4.4.
Litak S., Bractwa religijne w Polsce przedrozbiorowej XIII–XVIII wiek. Rozwój i problematyka, „Przegląd Historyczny” 1997, nr 3–4.
Łaski P., Łaski M., Uwagi na temat konieczności wojskowej w prawie konfliktów zbrojnych, „Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej” 2011, nr 3.
Łętowski J., Prawo administracyjne. Zagadnienia podstawowe, Warszawa 1990.
Łopatecki K., Cywilna jurysdykcja wobec wojskowych w Koronie na przełomie XVI i XVII stulecia, „Miscellanea Historico-Iuridica” 2007, t. 5, DOI: https://doi.org/10.15290/mhi.2007.05.03.
Makowski J.E., Prawo międzynarodowe. Warszawa–Lublin 1918.
Marszałek P.K., Ślady obcych regulacji w polskim prawie stanów szczególnych XIX w. i początków XX w., „Studia Lubuskie” 2012, nr 8.
Matczak M., Kompetencja organu administracji publicznej, Kraków 2004.
Matczak M., Kompetencje w prawie administracyjnym, [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 1: Instytucje prawa administracyjnego, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2010.
Michailiuk B., Broń biologiczna, bioterroryzm – nowe oblicze uśpionego zagrożenia. Implikacje w dobie pandemii COVID-19, „Wiedza Obronna” 2020, nr 4, DOI: https://doi.org/10.34752/zkj8-r612.
Miemiec M., Stany nadzwyczajne (stan wojenny, stan wyjątkowy, stan klęski żywiołowej) w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, „Przegląd Prawa i Administracji” 2016, t. 106, DOI: https://doi.org/10.19195/0137-1134.106.4.
Miłkowski T., Sytuacja kryzysowa a stan klęski żywiołowej – podobieństwa i różnice, [w:] Bezpieczeństwo – powinność czy gwarancja?, t. 2: Stany nadzwyczajne a szczególne zagrożenie państwa, red. T. Miłkowski, Sosnowiec 2015.
Ochimowski F., Prawo administracyjne, t. 2, Warszawa 1922.
Okolski A., Wykład prawa administracyjnego oraz prawa administracyjnego obowiązującego w Królestwie Polskim, t. 3, Warszawa 1884.
Oleksiewicz I., Bezpieczeństwo informacyjne w cyberprzestrzeni a stany nadzwyczajne Rzeczypospolitej Polskiej, „Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Zarządzanie” 2019, nr 33, DOI: https://doi.org/10.17512/znpcz.2019.1.12.
Ostanek A., Przebieg mobilizacji 1939 roku na terenie okręgu korpusu nr VI „Lwów”, „Studia z Dziejów Wojskowości” 2013, nr 2.
Parachomiuk J., Przesłanki odpowiedzialności za działania legalne administracji, [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 12: Odpowiedzialność odszkodowawcza w administracji, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2010.
Paśnik J., Kilka refleksji o regulacji stanu epidemii jako sui generis pozakonstytucyjnego stanu nadzwyczajnego, „Przegląd Prawa Publicznego” 2020, nr 11.
Podolska-Meducka A., Od wojny do wojny. System świadczeń wojennych w Polsce w latach 1918–1921, Warszawa 2011.
Polinceusz M., Ograniczenie samodzielności samorządu terytorialnego w stanach nadzwyczajnych – wybrane problemy, „Humanities and Social Sciences” 2013, nr 20, DOI: https://doi.org/10.7862/rz.2013.hss.50.
Prokop K., Stany nadzwyczajne w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Białystok 2005.
Radajewski M., Procedura wprowadzania stanów nadzwyczajnych – wybrane problemy, „Przegląd Prawa Publicznego” 2015, nr 6.
Resztak I., Zjawisko terroryzmu, „Prokuratura i Prawo” 2012, nr 7–8.
Rogacka-Łukasik A., Odszkodowanie jako rekompensata za stratę majątkową poniesioną w czasie stanu nadzwyczajnego, [w:] Bezpieczeństwo – powinność czy gwarancja?, t. 2: Stany nadzwyczajne a szczególne zagrożenia państwa, red. T. Miłkowski, Sosnowiec 2015.
Ronowicz J., Akty prawa miejscowego wojewody, „Studia Lubuskie” 2012, t. 8.
Samsonowicz H., Cechy rzemieślnicze w średniowiecznej Polsce. Mity i rzeczywistość, „Przegląd Historyczny” 1984, nr 3.
Sinkiewicz A., Pojęcie i rodzaje szkody w polskim prawie cywilnym, „Rejent” 1998, nr 2.
Smoliński T., Stan wojny, stan wojenny i stan wyjątkowy w konstytucjach europejskich państw socjalistycznych, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1982, nr 3.
Staręgowski B., Samorząd szlachecki województw poznańskiego i kaliskiego wobec cudzoziemskich żołnierzy i oficerów w wojsku powiatowym podczas panowania Jana Kazimierza (1648–1668), „Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym” 2019, nr 4.
Starościak J., Prawo administracyjne, Warszawa 1977.
Surmański M., Pojęcie „czas wojny” oraz problemy wynikające z jego niedookreśloności w polskim systemie prawnym, „Bezpieczeństwo Narodowe” 2014, nr 2.
Szalewska M., Ciężary i świadczenia publiczne, [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 7: Prawo administracyjne materialne, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2012.
Szewc T., Nazewnictwo form aktów prawa miejscowego, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2007, nr 2.
Viel M.T., Podział kompetencji w sprawach wojskowych między parlament, prezydenta Republiki i premiera, „Przegląd Sejmowy” 1995, nr 1.
Wagner K., „Potop” a wielka wojna północna w Warszawie w świetle rejestrów podatkowych – przyczynek do porównania dwóch szwedzkich okupacji, „Saeculum Christianum” 2013, t. 20.
Wise M., Requisition During the French Revolution, “Louisiana Law Review” 1944, vol. 1(6).
Wiśniowski E., Bractwa religijne na ziemiach polskich w średniowieczu, „Roczniki Humanistyczne” 1969, nr 2.
Włodarczyk E., Klęska żywiołowa lub ekologiczna. Czyli o tym, że statystyka nie dotyka tego, co jest wewnątrz, [w:] Człowiek wobec krytycznych sytuacji życiowych. Z teorii i praktyki socjalnej, red. E. Włodarczyk, I. Cytlak, Poznań 2011.
Wojciszko M., Podstawy prawne wspólnych działań cywilno-wojskowych w sytuacjach szczególnych zagrożeń państwa, „Zeszyty Naukowe Akademii Obrony Narodowej” 2009, nr 1.
Wójcik M., Plaga Justyniana. Cesarstwo wobec epidemii, „Zeszyty Prawnicze” 2011, nr 1.
Zarzycki P., Plan mobilizacyjny „W”. Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny, Pruszków 1995.
Zgorzały R., Przestępstwo o charakterze terrorystycznym w polskim prawie karnym, „Prokuratura i Prawo” 2007, nr 7–8.
Zorn P., The Constitutional Position of the German Emperor, “The Annals of the American Academy of Political and Social Science” 1899, vol. 14(1), DOI: https://doi.org/10.1177/000271629901400104.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ppa.2020.3.83-109
Date of publication: 2021-09-05 23:24:13
Date of submission: 2021-03-02 11:09:59
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.