The Idea and Essence of Court-Administrative Control (Selected Issues)
Abstract
The article discusses selected issues regarding court-administrative control. The Polish perspective has been chosen as a reference point for the deliberations. The main problem is the concept of court-administrative control. It seems that this category determines the functioning of the administrative justice system. The essence of court-administrative control was presented based on Polish regulations: the Constitution of the Republic of Poland, the Law on the System of Administrative Courts and the Law on Proceedings before Administrative Courts. The essay also presents the idea of court-administrative control – also from a comparative perspective, with reference to the German and French models. The principle of separation of powers has become a critical point of reference. It turned out that it does not contradict the presented understanding of the concept of court-administrative control. The approach to control was compared with possible models of adjudication: cassatory and reformatory adjudication. Thinking about a certain idea of administrative justice, this is probably the most basic determinant of the role and functions of this branch of the justice system. The right to a court – its understanding and possible scope – is also important for the conducted considerations.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
Borski M., System sądownictwa w RP, [w:] Transformacja systemowa w Polsce 1989–2009, red. R. Glajcar, W. Wojtasik, Katowice–Sosnowiec 2009.
Broniewicz W., Marciniak A., Kunicki I., Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 2014.
Brzeziński W., Sądowa kontrola administracji we Francji, Warszawa 1960.
Chmaj M., Opinia w przedmiocie zgodności z konstytucją i systemem prawnym art. 145a przedstawionego przez Prezydenta RP projektu ustawy o zmianie ustawy – prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, druk nr 1633, 8.08.2014, https://orka.sejm.gov.pl/RexDomk7.nsf/0/FAB4B489F59EACB8C1257D1700394BB4/$file/i1707-14A.rtf (dostęp: 29.07.2024).
Dawidowicz W., Zagadnienia ustroju administracji państwowej w Polsce, Warszawa 1970.
Flisek K., Główne modele orzecznictwa sądów administracyjnych, „Studia Prawnicze. Rozprawy i Materiały” 2018, nr 2.
Gregorczyk D., Legalność jako kryterium sądowej kontroli decyzji administracyjnych, Warszawa 2018.
Gut D., Czy sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości? Uwagi na tle poglądów Profesora Jana Zimmermanna, [w:] Fenomen prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa Profesora Jana Zimmermanna, red. W. Jakimowicz, M. Krawczyk, I. Niżnik-Dobosz, Warszawa 2019.
Hauser R., Założenia reformy sądownictwa administracyjnego, „Państwo i Prawo” 1999, z. 12.
Hauser R., Masternak-Kubiak M., Konstytucyjne podstawy kontroli działalności administracji publicznej, [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 2: Konstytucyjne podstawy funkcjonowania administracji publicznej, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2012.
Izdebski H., Sądy administracyjne a podział władz, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2017, nr 1.
Jaworski W.L., Nauka prawa administracyjnego. Zagadnienia ogólne, Warszawa 1924.
Kijowski D.R., Wymiar sprawiedliwości w sprawach administracyjnych a sądowa kontrola administracji, [w:] Instytucje współczesnego prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa Prof. zw. dra hab. Józefa Filipka, red. I. Niżnik-Dobosz, P. Dobosz, D. Dąbek, M. Smaga, Kraków 2001.
Kłopocka-Jasińska M., Pojęcie sprawy w świetle art. 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2016, nr 3, DOI: https://doi.org/10.15804/ppk.2016.03.13.
Kmieciak Z., Modele sądowej kontroli administracji publicznej, [w:] System Prawa Sądownictwa Administracyjnego, t. 1: Zagadnienia ogólne, red. G. Łaszczyca, W. Piątek, Warszawa 2023.
Kmieciak Z., Wykonanie wyroku sądu administracyjnego, [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 10: Sądowa kontrola administracji publicznej, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2016.
Konstytucja Republiki Francuskiej z 4 października 1958 r., wstęp i przeł. W. Skrzydło, Warszawa 2000.
Kowalski M., Zwiększenie uprawnień merytorycznych jako kierunek współczesnej ewolucji modelu kontroli sądowoadministracyjnej, „Europejski Przegląd Prawa i Stosunków Międzynarodowych” 2023, nr 3, DOI: https://doi.org/10.52097/eppism.8641.
Krawczyk M., Prawo do sądu a wymiar sprawiedliwości sprawowany przez polskie sądy administracyjne, [w:] Administracja i prawo administracyjne w kontekście ochrony praw człowieka, red. I. Rzucidło, Lublin 2012.
Langrod J.S., Instytucje prawa administracyjnego. Zarys części ogólnej, Kraków 2003.
Longchamps F., Współczesne problemy podstawowych pojęć prawa administracyjnego, „Państwo i Prawo” 1966, z. 6.
Łaszczyca G., Piątek W., Istota sądownictwa administracyjnego, [w:] System Prawa Sądownictwa Administracyjnego, t. 1: Zagadnienia ogólne, red. G. Łaszczyca, W. Piątek, Warszawa 2023.
Michalska J., Sądownictwo administracyjne w państwach UE, [w:] Dwadzieścia lat obowiązywania Konstytucji RP. Polska myśl konstytucyjna a międzynarodowe standardy demokratyczne, red. J. Jaskiernia, K. Spryszak, Toruń 2017.
Monteskiusz, O duchu praw, Kraków 2003.
Naleziński B., Organy władzy sądowniczej, [w:] Prawo konstytucyjne RP, red. P. Sarnecki, Warszawa 2002.
Pułło A., Podział władzy. Aktualne problemy w doktrynie, prawie i współczesnej dyskusji konstytucyjnej w Polsce, „Przegląd Sejmowy” 1993, nr 3.
Romańska M., Realizacja prawa do sądu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (wybrane zagadnienia), [w:] Jednostka w demokratycznym państwie prawa, red. J. Filipek, Bielsko-Biała 2003.
Rożek K., Sądownictwo administracyjne a pojęcie wymiaru sprawiedliwości, „Internetowy Przegląd Prawniczy TBSP UJ” 2017, nr 6.
Starck C., Kontrola administracji przez ogólne sądy administracyjne w Niemczech, [w:] Instytucje współczesnego prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa Prof. zw. dra hab. Józefa Filipka, red. I. Skrzydło-Niżnik, P. Dobosz, D. Dąbek, M. Smaga, Kraków 2001.
Szafrańska W., Zasady wyrokowania w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Studium porównawcze prawa polskiego i niemieckiego, Warszawa 2018.
Wojszkun K., Prawo do sądu jako podstawowa zasada prawa administracyjnego w wybranych państwach europejskich i w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej, „Krajowa Rada Sądownictwa” 2012, nr 4.
Woś T., Condiciones necessariae dwuinstancyjnego sądownictwa administracyjnego, [w:] Instytucje współczesnego prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa Prof. zw. dra hab. Józefa Filipka, red. I. Skrzydło-Niżnik, P. Dobosz, D. Dąbek, M. Smaga, Kraków 2001.
Wysocka K., Kompetencje orzecznicze sądów administracyjnych a realizacja funkcji ochronnej praw jednostki w postępowaniu, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2017, nr 1, DOI: https://doi.org/10.14746/rpeis.2017.79.1.11.
Zimmermann J., Aksjomaty prawa administracyjnego, Warszawa 2013.
Zimmermann J., Aksjomaty sądownictwa administracyjnego, Warszawa 2020.
Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2022.
Zimmermann J., Prawo do sądu w prawie administracyjnym, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2006, nr 2.
Zimmermann J., Z podstawowych zagadnień sądownictwa administracyjnego, [w:] Sądownictwo administracyjne gwarantem wolności i praw obywatelskich 1980–2005, red. J. Góral, R. Hauser, J. Trzciński, Warszawa 2005.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ppa.2024.7.129-142
Date of publication: 2024-08-30 14:37:16
Date of submission: 2024-05-05 17:24:48
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.