Przerywanie ciąży (aborcja) w świetle orzecznictwa polskiego Trybunału Konstytucyjnego

Streszczenie w języku polskim

Celem opracowania jest przede wszystkim analiza orzecznictwa polskiego Trybunału Konstytucyjnego (TK) dotyczącego zgodności z normami konstytucyjnymi przesłanek dopuszczalności aborcji. Trybunał Konstytucyjny zaliczany jest do organów władzy sądowniczej, przy czym nie jest sądem i nie sprawuje wymiaru sprawiedliwości. Do właściwości tego organu należy przede wszystkim orzekanie w sprawach konstytucyjności i legalności aktów normatywnych. Konstytucja RP zapewnia każdemu człowiekowi prawną ochronę życia. Co prawda w jej postanowieniach nie sprecyzowano explicite, że chodzi o prawną ochronę życia od poczęcia aż do naturalnej śmierci, niemniej tego typu wykładnię zdaje się przyjmować TK, czego konsekwencją są kolejne orzeczenia dotyczące oceny zgodności tym wzorcem konstytucyjnym przesłanek dopuszczalności aborcji w Polsce. W swoim orzecznictwie TK w pierwszej kolejności zwrócił uwagę na konstytucyjne gwarancje ochrony życia ludzkiego w każdej fazie jego rozwoju, a co za tym idzie zakwestionował dopuszczalność przerwania ciąży z powodu ciężkich warunków życiowych lub trudnej sytuacji osobistej kobiety ciężarnej (ze względów społecznych), a także w przypadku, gdy badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu. W tym kontekście warto jednak zauważyć, że aborcja jest dopuszczalna w przypadku, gdy duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu stwarza jednocześnie duże ryzyko dla życia i zdrowia matki. Analiza orzecznictwa TK pozwala na sformułowanie wniosku o konserwatywnym i restrykcyjnym podejściu tego organu do przesłanek dopuszczalności przerywania ciąży (aborcji) w Polsce i uznaniu prawnej ochrony życia za kardynalną wartość polskiego systemu prawnego.