Na przykładzie starego rodu Stremouchowów, należącego do szlachty prowincjonalnej, autor stara się zilustrować specyfikę relacji między aparatem władzy państwowej a szlachtą. Szlachta w systemie społecznym Państwa Rosyjskiego funkcjonowała jako klasa, która zmonopolizowała prawo do rządzenia państwem. Dobrobyt ekonomiczny i społeczny całej szlachty i jej poszczególnych członków był bezpośrednio związany z przynależnością do tej klasy i zajmowana w niej pozycja, jak również stopień dobrobytu, zależały od zajmowanego stanowiska w aparacie władzy i zasług osobistych przed nim. Załamanie się dawnego systemu stosunków między państwem a szlachtą na początku XVIII w. prowadzi do przekształcenia szlachty z klasy w stan, w którym przynależność była uwarunkowana prawem urodzenia. Ziemia, która była fundamentem ekonomicznym szlachty, przekształciła się z własności tymczasowej w dziedziczną. Chociaż szlachta uniezależnia się w ten sposób od ciężaru służby państwowej, służba ta zachowuje dla szlachty znaczenie egzystencjalne, co znajduje odzwierciedlenie w rosyjskiej heraldyce szlacheckiej. Upadek szlachty jako klasy związany jest z reformami aparatu państwowego pierwszej połowy XIX w., które otworzyły drogę wykształconym przedstawicielom stanów nieuprzywilejowanych oraz z kryzysem agrarnym drugiej połowy XIX w., który podważył fundamenty gospodarcze szlachty. Arystokratyczna szlachta ziemiańska zaczyna być wypierana z aparatu rządowego przez proletaryzowaną biurokrację, utworzoną z zubożałej starej szlachty i bezrolnych raznoczyńców, która stała się nową klasą rządzącą. Historia rodu Stremouchowów na przestrzeni pięciu stuleci ukazuje, pod wieloma względami wspólne dla całej szlachty rosyjskiej, procesy przekształcania szlachty moskiewskiej w prowincjonalnych właścicieli ziemskich, a następnie w zawodową biurokrację i zdeklasowaną szlachtę.