Wyślij tekst przez e-mail 
Ukryj
Pokaż wszystkie
Między teorią a praktyką przekładu. O tłumaczeniu jednego wiersza Charlesa Baudelaire`a
Streszczenie w języku polskim
Tematem artykułu stało się porównanie wiersza Charlesa Bauelaire’a Femmes damnées (Potępione) oraz jego dwu tłumaczeń: autorstwa Kazimiery Zawistowskiej i Bohdana Wydżgi. Opis różnic, wynikających z odmiennej wrażliwości poetyckiej tłumaczy oraz ich uwikłań genderowych, zostaje poprzedzony krótką informacją na temat wpisanych w kontekst współczesnych teorii przekładoznawczych sposobów kształtowania relacji między dziełem oryginalnym i tłumaczonym. Choć utwór Zawistowskiej nie jest tak wierny francuskiemu oryginałowi jak tekst Wydżgi, to przewyższa go pod względem artystycznym. Przyjęte w artykule tło badań kulturowych, w którego obrębie istotną rolę zyskuje kategoria płci, umożliwia odnalezienie w przekładzie młodopolskiej poetki typowej dla tej twórczości specyfiki „głosu kobiecego”. Jej wersję tłumaczenia można uznać za rodzaj manifestu kobiecej seksualności i kobiecych doświadczeń ciała, zmysłowej miłości oraz cierpienia.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Baudelaire Ch., Femmes damnées, [w:] Idem, Les fleurs du mal, Paris 1868, s. 312–313.
Baudelaire Ch., Potępione, [w:] Idem, Kwiaty zła, przeł. B. Wydżga, Warszawa [et al.] 1927, s. 146–147.
Baudelaire Ch., Potępione, przeł. K. Zawistowska, „Chimera” 1902, t. 5, s. 440–441.
Baudelaire Ch., Potępione, przeł. K. Zawistowska, [w:] K. Zawistowska, Poezje, oprac. S. Wyrzykowski, Warszawa 1923, s. 147–148.
Baudelaire Ch., Potępione, przeł. K. Zawistowska, [w:] K. Zawistowska, Utwory zebrane, oprac. L. Kozikowska-Kowalik, Kraków 1982, s. 188–189.
Boy-Żeleński T., Tłumaczenia jako kariera, [w:] Pisarze polscy o sztuce przekładu: 1440–1974. Antologia, oprac. E. Balcerzan, E. Rajewska, Poznań 2007, s. 125.
Cirlot J.E., Słownik symboli, przeł. I. Kania, Kraków 2000.
Heydel M., Zwrot kulturowy w badaniach nad przekładem, „Teksty Drugie” 2009, nr 6, s. 21–33.
Jarniewicz J., „Horror vacui”, czyli poetyka nadmiaru w przekładzie literackim, [w:] Przekładając nieprzekładalne. O wierności, red. O. Kubińska, W. Kubiński, Gdańsk 2007, s. 139–151.
Kaczorowska M., Przekład jako kontynuacja twórczości własnej. Na przykładzie wybranych translacji Stanisława Barańczaka z języka angielskiego, Kraków 2002.
Kopaliński W., Słownik symboli, Warszawa 1990.
Kozak J., Przekład literacki jako metafora. Między „logos” a „lexis”, Warszawa 2009.
Kozikowska-Kowalik L., Dialektyka oryginalności i typowości. (O poezji Kazimiery Zawistowskiej), [w:] K. Zawistowska, Utwory zebrane, oprac. L. Kozikowska-Kowalik Kraków 1982, s. 5–44.
Legeżyńska A., Tłumacz jako drugi autor – dziś, [w:] Przekład literacki. Teoria, historia, współczesność, red. A. Nowicka-Jeżowa, D. Knysz-Tomaszewska, Warszawa 1997, s. 40–50.
Marx J., Kazimiera Zawistowska, [w:] Idem, Młoda Polska, Warszawa 1997, s. 427–471.
Miller N.K., Subject to Change. Reading Feminist Writing, New York 1988.
Peyre H., Co to jest symbolizm?, przeł. M. Żurowski, Warszawa 1990.
[Przesmycki Z.] Miriam, Przedmowa, [w:] K. Zawistowska, Poezje, Warszawa 1923, s. 15–18.
Różańska G., Świat zmysłów w poezji erotycznej Kazimiery Zawistowskiej, [w:] Kulturowy obraz zmysłów, red. J. Bujak-Lechowicz, Szczecin 2014, s. 31–42.
Skucha M., „Młodopolskie kurtyzany”. Witalizm, cielesność i erotyka w twórczości Kazimiery Zawistowskiej, [w:] Młodopolski witalizm. Modernistyczne witalizmy, red. A. Czabanowska-Wróbel, U.M. Pilch, Kraków 2016, s. 155–169.
Święch J., Tłumacz i jego działania na tekście, [w:] Działania na tekście. Przekład – redagowanie – ilustrowanie, red. S. Niebrzegowska-Bartmińska, M. Nowosad-Bakalarczyk, T. Piekot, Lublin 2015, s. 9–17.
Trześniowski D., Doświadczenie cielesności w tekstach młodopolskich poetek, „Etnolingwistyka” 2006, nr 18, s. 329–348.
Uniwersalny słownik języka polskiego, red. S. Dubisz, Warszawa 2003.
Wydżga K., Cień poety, Gdańsk 2011.
Wyrzykowski S., Wstęp, [w:] K. Zawistowska, Poezje, Warszawa 1923, s. 5–14.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ah.2017.8.167
Data publikacji: 2018-08-20 13:20:43
Data złożenia artykułu: 2017-10-15 19:39:31
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2018 Karolina Szymczak
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.