Wyślij tekst przez e-mail 
Ukryj
Pokaż wszystkie
Filozofia wolności Barucha Spinozy w kontekście interpretacji kompatybilistycznej
Streszczenie w języku polskim
W artykule podjęto próbę ukazania filozoficznych zależności idei wolności w filozofii Barucha Spinozy w kontekście współcześnie rozwijanej idei kompatybilizmu i wybranych argumentów stosowanych przez kompatybilistów oraz libertariańskiego rozumienia wolnej woli. Celem było ukazanie możliwości interpretacji filozofii wolności Spinozy z perspektywy kompatybilizmu oraz wskazanie powodów, dla których takie porównanie jest dyskusyjne. Przedstawiona w opracowaniu analiza problemowa ma również skłaniać do podjęcia namysłu nad tym, czy w trwającym renesansie obejmującym problem istnienia wolnej woli w kontekście determinizmu można odnaleźć miejsce dla klasycznych prób rozwiązań problemu, jakie niewątpliwie stanowi panteistyczna filozofia Spinozy.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Gut P., Spinoza o naturze ludzkiej, Lublin 2011.
Gut P., Spinozjańska koncepcja wolności jako działania rozumnego, zgodnego z naturą i cnotliwego, „Roczniki Filozoficzne” 2010, nr 1.
Frankfurt H.G., Alternate Possibilities and Moral Responsibility, “Journal of Philosophy” 1969, Vol. 66(23), DOI: https://doi.org/10.2307/2023833.
Frankfurt H.G., Alternatywne możliwości i odpowiedzialność moralna, [w:] J. Hołówka (red.), Filozofia moralności. Postanowienie i odpowiedzialność moralna, Warszawa 1997.
Hampshire S., Spinoza and the Idea of Freedom, [w:] M. Grene (ed.), Spinoza: A Collection of Critical Essays, New York 1973.
Kane R., A Contemporary Introduction to Free Will, New York–Oxford 2005.
Kisner M.J., Spinoza on Human Freedom. Reason, Autonomy and the Good Life, Cambridge 2011.
Leibniz G.W., Teodycea. O dobroci Boga, wolności człowieka i pochodzeniu zła, Warszawa 2001.
Meijer L., Do życzliwego czytelnika (Zasady filozofii Kartezjusza w porządku geometrycznym wywiedzione), [w:] B. Spinoza, Pisma wczesne, Warszawa 1969.
Murphy N., Brown W.S., Did My Neurons Make Me Do It?: Philosophical and Neurobiological Perspectives on Moral Responsibility and Free Will, Oxford 2007.
Newman J., The Compatibilist Interpretation of Spinoza, “The Personalist” 1974, Vol. 55(4).
Rojek K., Kontrfaktyczna interwencja jako teoretyczne i praktyczne zagrożenie dla wolności. Krytyczna analiza Frankfurt Cases, „Kultura i Wartości” 2015, nr 4, DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kw.2015.16.23.
Rojek K., Semikompatybilizm J.M. Fischera w kontekście alternatywnych możliwości działań, „Idea. Studia nad Strukturą i Rozwojem Pojęć Filozoficznych” 2015, nr 27, DOI: https://doi.org/10.15290/idea.2015.27.10.
Siciński Ł., Koncepcja substancji u Spinozy, www.racjonalista.pl/kk.php/t,5316 [dostęp: 20.02.2018].
Spinoza B., Etyka w porządku geometrycznym dowiedziona, Warszawa 2008.
Spinoza B., List LVI Spinoza do Boxela [październik 1674], [w:] Listy mężów uczonych do Benedykta de Spinozy oraz odpowiedzi autora wielce pomocne dla wyjaśnienia jego dzieł, Warszawa 1961.
Spinoza B., List LVIII – Spinoza do Schullera [październik 1674], [w:] Listy mężów uczonych do Benedykta de Spinozy oraz odpowiedzi autora wielce pomocne dla wyjaśnienia jego dzieł, Warszawa 1961.
Warfield T.A., Compatibilism and Incompatibilism: Some Arguments, [w:] M. Loux, D. Zimmerman, The Oxford Handbook of Metaphysics, Oxford 2005.
Warfield T.A., Kompatybilizm i inkompatybilizm: wybrane argumenty, „Roczniki Filozoficzne” 2006, nr 1.
Żuławski J., Benedykt Spinoza, człowiek i dzieło/całość, Warszawa 1914.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/i.2018.43.2.55-71
Data publikacji: 2019-06-10 13:32:32
Data złożenia artykułu: 2019-01-06 20:40:04
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2019 Krzysztof Rojek
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.