What Are Poles Afraid of? Reflections on Horror Cinema as a Film Genre in the Context of Values on the Example of Polish Representatives of This Genre
Abstract
Although the trend has changed nowadays, for many years horror cinema was supposed to show viewers the negative consequences of acting against the imposed patterns of behaviour and constitute a kind of warning against disturbing the existing ontological order. The main objective of the article is to try to show that horror can and even should be treated primarily as a value in itself. Based on a short historical analysis, the author tries to prove that Polish creators are unnecessarily afraid of using this film genre. As the film Demon by Marcin Wrona shows, horror cinema best allows polemics with issues that are considered normal, common and possible in a given culture. Moreover, it can be treated as a specific catalogue of society’s fears, needs and hopes at a given moment in time.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
Wydawnictwa zwarte
Brzostek, D. (2020). Wola nie-wiedzy. Horror postmodernistyczny czy groza późnej nowoczesności? Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Cherry, B. (2009). Horror. Routledge Film Guidebooks. London: Routledge.
Giddens, A. (2004). Socjologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Goodman, N. (2007). Wstęp do socjologii. Poznań: Zysk i S-ka.
Haltof, M. (1992), Kino lęków. Kielce: Szumacher.
Has-Tokarz, A. (2011). Horror w literaturze współczesnej i filmie. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Hutchings, P. (2009). The A to Z of Horror Cinema. Lanham: Rowman and Littlefield Publishing Group.
Janion, M. (1972). Romantyzm, rewolucja, marksizm. Colloquia gdańskie. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie.
Kamińska, M. (2016). Upiór w kamerze. Zarys kulturowej historii kina grozy. Poznań: Galeria Miejska Arsenał.
Kolasińska, I. (2003). Kobieta i demony. O widzu horroru filmowego. Kraków: Rabid.
Kornacki, K. (2004). Kino polskie wobec katolicyzmu. Gdańsk: słowo/ obraz terytoria.
Krakauer, S. (2009). Od Caligariego do Hitlera. Z psychologii filmu niemieckiego. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Piątkowska M. (2012). Życie przestępcze w przedwojennej Polsce. Grandesy – Kasiarze – Brylanty. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Semczuk, P. (2014). Magiczne dwudziestolecie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Towlson, J. (2014). Subversive Horror Cinema: Countercultural Messages of Films from Frankenstein to the Present. Jefferson North Carolina: McFarland and Company.
Žižek, S. (2011). Lacrimae rerum. Kieślowski, Hitchcock, Tarkowski, Lynch. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Rozdziały z książek
Kamińska, M., Mikołajczyk, M. (2021). Wampir z realsocu. O horrorach w kinematografii krajów socjalistycznych. W: P. Kletowski (red.), Europejskie kino gatunków III (s. 47–65). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Kolasińska, I. (1998). Kiedy spojrzenie Gorgony budzi upiory: horror filmowy i jego widz. W: K. Loska (red.), Kino gatunków. Wczoraj i dziś (s. 113–132). Kraków: Wydawnictwo Rabid.
Korczarowska, N. (2023). Stan zapaści. Prowincja w polskich filmach fabularnych zrealizowanych po 1989 roku. W: M. Kowalski, T. Sikorski (red.), Z dala od egocentrycznej metropolii: obraz prowincji w filmie (s. 139–171). Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
Artykuły z czasopism
Citko, K. (2016). O wartościach i wartościowaniu w kinie. Ars Inter Culturas, 5, 49–60.
Olszewska, M. (2009). Poza granice akceptacji: polski horror filmowy w PRL-u. Panoptikum, 8(15), 173–189.
Scrivner, C. (2021). The Psychology of Morbid Curiosity: Development and Initial Validation of the Morbid Curiosity Scale. Personality and Individual Differences, 183(3), 111139. https://doi.org/10.1016/j.paid.2021.111139
Artykuły online
Christ, R. (2017). Polskie horrory: Polska (z)groza. Magazyn Filmowy. Pismo Stowarzyszenia Filmowców Polskich, 75. https://www.sfp.org.pl/baza_wiedzy,307,26669,1,1,Polskie-horrory-Polska-z-groza.html
Czartoryski, B. (2017). Polskie horrory: Jeden demon wiosny nie czyni. Magazyn Filmowy. Pismo Stowarzyszenia Filmowców Polskich, 75. https://www.sfp.org.pl/baza_wiedzy,307,26668,1,1,Polskie-horrory-Jeden-demon-wiosny-nie-czyni.html
Grybel, M., Horror – próba wyjaśnienia trwałości gatunku. http://horror.com.pl/publicystyka/art.php?id=95
Stachowicz, M., Folk horror i koniec Wielkiej Obrzydliwości. https://czaskultury.pl/czytanki/folk-horror-i-koniec-wielkiej-obrzydliwosci/
Stachowicz, M., Tkanka z betonu. https://www.filmweb.pl/reviews/recenzja-filmu-Monument-22381
Staszczyszyn, B., Demon. https://culture.pl/pl/dzielo/demon
Walkiewicz, M., Renesans Strachu. https://www.dwutygodnik.com/artykul/7973-renesans-strachu.html
Inne
Hagmajer-Kwiatek, K. (2021). Rozmowy po zmroku: Piotr Paziński. https://www.polskieradio.pl/8/2222/Artykul/2740897,Piotr-Pazinski-gotycyzm-polski-czerpal-z-ludowoscifbclid=IwAR0a_9yBfOfVoEEw5Cj4vOr_tD3cO5IzBqpceIkbzllek-Mp4qazi3w7IK0
Hasło: horror. BazHum Baza czasopism humanistycznych. https://bazhum.muzhp.pl/simple_search_results?search_phrase=horror
Hasło: zazdrość. Film Polski. Internetowa Baza Filmu Polskiego. https://filmpolski.pl/fp/index.php?film=22216
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kh.2024.45.17-30
Date of publication: 2025-04-01 10:32:25
Date of submission: 2025-03-26 11:56:00
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2025 Wojciech Jan Wieczorek
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.