Axiology of Law and Human Rights: A Few Theoretical Remarks in the Perspective of Internal Integration of Legal Sciences

Bartosz Liżewski

Abstract


The aim of the article is to link two research problems. The first of them concerns the determination of the relationship between the axiology of law and human rights. The task of the second is a presentation of this relationship from the perspective of the internal integration of legal sciences. The article explains the mutual relations between the axiology of law and human rights. The following theses are proposed. The first is that human rights, due to their axiological character, are an integral part of the axiology of the entire legal system. At the level of the Constitution of the Republic of Poland, these are included in the rules of the state system. In essence, they contribute to building an integrated value system. The second thesis materializes in the statement that human rights integrate not only the branches of law, but also legal sciences. They are present in every branch of law, i.e. in constitutional, criminal and civil law, labour law, legal theory and international law. They become the subject of scientific reflection in various legal sciences. For these reasons, human rights perform very important functions in the internal integration of legal sciences. The third thesis concerns the level of international law. Human rights, through the European protection system, integrate the European legal space. The protection standards of the European Court of Human Rights play the main role. They contribute to building a common European axiological dimension of human rights.


Keywords


axiology of law; value; human rights; integration of legal sciences

Full Text:

PDF

References


LITERATURE

Alexy R., Teoria praw podstawowych, Warszawa 2010.

Amielańczyk K., Obecność i znaczenie zasady słuszności w rzymskim prawie karnym, “Studia Iuridica Lublinensia” 2011, vol. 15.

Badar M.E., Basic Principles Governing Limitations on Individual Rights and Freedoms in Human Rights Instruments, “The International Journal of Human Rights” 2003, vol. 7(4), DOI: https://doi.org/10.1080/13642980310001726226.

Bajorek-Ziaja H., Skarga do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz skarga do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, Warszawa 2008.

Barankiewicz T., Transkulturowa orientacja metodologiczna w uprawianiu filozofii prawa – doświadczenia, szanse i ograniczenia, [in:] Transkulturowość filozofii prawa Antoniego Kościa, eds. P. Stanisz, T. Barankiewicz, T. Barszcz, J. Potrzeszcz, Lublin 2016.

Benoit-Rohmer F., Klebes H., Prawo Rady Europy. W stronę ogólnoeuropejskiej przestrzeni prawnej, Warszawa 2006.

Błachut M., Prawnicze interpretacje praw człowieka, [in:] Z zagadnień teorii i filozofii prawa. Lokalny a uniwersalny charakter interpretacji prawniczej, ed. P. Kaczmarek, Wrocław 2009.

Dworkin R., Biorąc prawa poważnie, Warszawa 1998.

Ehrlich S., Norma, grupa, organizacja, Warszawa 1998.

Garlicki L., Kryteria oceny efektywności europejskiego systemu ochrony praw człowieka, [in:] Efektywność europejskiego systemu ochrony praw człowieka. Ewolucja i uwarunkowania europejskiego systemu ochrony praw człowieka, ed. J. Jaskiernia, Toruń 2012.

Garlicki L., Wartości lokalne a orzecznictwo ponadnarodowe – „kulturowy margines oceny” w orzecznictwie strasburskim?, “Europejski Przegląd Sądowy” 2008, no. 4.

Gonera K., Łętowska E., Artykuł 190 Konstytucji i jego konsekwencje w praktyce sądowej, “Państwo i Prawo” 2003, no. 9.

Gromski W., Autonomia i instrumentalny charakter prawa, Wrocław 2000.

Harris D.J., O’Boyle M., Warbrick C., Law of the European Convention on Human Rights, London–Dublin–Edinburgh 1995.

Kacprowicz G., Małżeństwo jako obszar przemian zachowań i wartości Europejczyków, [in:] Wartości i zmiany. Przemiany postaw Polaków w jednoczącej się Europie, ed. A. Jasińska-Kania, Warszawa 2012.

Koba L., Dzieje, charakter i treść praw człowieka, [in:] Prawa człowieka. Wybrane zagadnienia i problemy, eds. L. Koba, W. Wacławczyk, Warszawa 2009.

Król M., Bartczak A., Zalewska M. (eds.), Integracja zewnętrzna i wewnętrzna nauk prawnych. Cz. 2, “Jurysprudencja” 2014, no. 3.

Kupiszewski H., Prawo rzymskie a współczesność, Warszawa 1988.

Lang W., Aksjologia polskiego systemu prawa w okresie transformacji ustrojowej, [in:] Zmiany społeczne a zmiany w prawie. Aksjologia, konstytucja, integracja europejska, ed. L. Leszczyński, Lublin 1999.

Latos B., Klauzula derogacyjna i limitacyjna w Europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, Warszawa 2008.

Leszczyński L., Zagadnienia teorii stosowania prawa. Doktryna i tezy orzecznictwa, Kraków 2004.

Letsas G., Two Concepts of the Margin of Appreciation, “Oxford Journal of Legal Studies” 2006, vol. 26(4), DOI: https://doi.org/10.1093/ojls/gql030.

Macdonald R.S.J., The Margin of Appreciation Doctrine in the Jurisprudence of the European Court of Human Rights, [in:] International Law at the Time of Its Codification: Essays in Honour of Robert Ago, Milano 1987.

Maroń G., Zasady prawa. Pojmowanie i typologie a rola w wykładni prawa i orzecznictwie konstytucyjnym, Poznań 2011.

Mik C., Koncepcja normatywna europejskiego prawa praw człowieka, Toruń 1994.

Murdecki A., Ochrona praw podatników w świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu, “Krytyka Prawa. Niezależne Studia Nad Prawem” 2020, vol. 12(1), DOI: https://doi.org/10.7206/kp.2080-1084.366.

Nowak L., Wronkowska S., Zagadnienie integracji nauk prawnych w polskiej literaturze teoretyczno-prawnej, “Studia Metodologiczne” 1968, no. 5.

Oniszczuk J., Filozofia i teoria prawa, Warszawa 2008.

Osiatyński W., Prawa człowieka i ich granice, Kraków 2011.

Robertson H., The Council of Europe, London 1961.

Sadurski W., Moralna neutralność prawa, “Państwo i Prawo” 1990, no. 7.

Stępień K., Antropologiczno-metafizyczne podstawy praw człowieka, [in:] O prawach człowieka nieco inaczej, eds. R. Moń, A. Kobyliński, Warszawa 2011.

Sut P., Nienadążanie prawa za rozwojem społecznym a cele prawa, [in:] Integracja zewnętrzna i wewnętrzna nauk prawnych. Cz. 1, eds. M. Zirk-Sadowski, B. Wojciechowski, T. Bekrycht, “Jurysprudencja” 2014, no. 2, DOI: https://doi.org/10.18778/7969-150-0.10.

Sweet A.S., Keller H., Introduction: The Reception of the ECHR in National Legal Orders, “Faculty Scholarship Series” 2008, no. 89.

Thomas P., Ars aequi et boni. Legal Argumentation and the Correct Legal Solution, “Zeitschrift der Savigny-Stiftung für Rechtsgeschichte, Romanistische Abteilung” 2014, vol. 131(1), DOI: https://doi.org/10.7767/zrgra-2014-0105.

Waldstein W., Aequitas und summum ius, [in:] Festschrift zum 90. Geburstag von U. von Luebtow, Berlin 1991.

Wiśniewski A., Koncepcja marginesu oceny w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Gdańsk 2008.

Wiśniewski R., Problemy i drogi hierarchizowania wartości, [in:] Wartości – tradycja i współczesność, eds. D. Ślęczek-Czakon, M. Wojewoda, Katowice 2009.

Wronkowska S. (ed.), Z teorii i filozofii prawa Zygmunta Ziembińskiego, Łódź 2007.

Wróblewski J., Prawo obowiązujące a „ogólne zasady prawa”, “Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Seria I” 1965, vol. 42.

Zajadło J., Filozoficzne problemy ochrony praw jednostki, [in:] Ochrona praw jednostki, ed. Z. Brodecki, Warszawa 2004.

LEGAL ACTS

Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997 (Journal of Laws 1997, no. 78, item 483, as amended).

Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms, Rome, 19 January 1993, ETS No. 005.

CASE LAW

Decision of the Constitutional Tribunal of 28 October 2015, P 6/13, OTK-A 2015, no. 9, item 161.

Decision of the Supreme Court (Military Chamber) of 25 May 2001, WA 15/01.

Resolution of the Supreme Court (Criminal Chamber) of 30 June 2008, I KZP 12/08.

Resolution of the panel of seven judges of the Supreme Court (Criminal Chamber) of 23 March 2011, I KZP 32/10.

Ruling of the Constitutional Tribunal of 3 December 1996, K 25/95, OTK ZU 1996, no. 6, item 52.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2023.32.5.287-304
Date of publication: 2023-12-31 14:29:39
Date of submission: 2023-04-21 10:44:48


Statistics


Total abstract view - 416
Downloads (from 2020-06-17) - PDF - 0

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2023 Bartosz Liżewski

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.