Hide
Show all
Email this article Chosen Aspects of Functioning of the Constitutional Principle of the Protection of Legitimate Expectations under Criminal Law in a Legal Norms’ Internalization Perspective as a Condition of its Effectiveness
Abstract
The article deals with the constitutional principle of the protection of legitimate expectations under criminal law in a legal norms’ internalization perspective. We discuss it against the wider backdrop of criminal law rules, their role in the system, the place, assuming value and ways of solving conflicts between different rules. The text deals with the nature of the principle, its role in the rule of law perspective, chosen aspects of its conflict with the justice principle, especially as far as limitation law is concerned. The last thing is discussed also with reference to the principle of the protection of vested interests and the principle of non-retroactivity of law. Special attention is paid to the role that the legitimate expectations protection plays in understanding nullum crimen sine lege rule. One of the main points is the problem of law norms' internalization as a condition of effectiveness of the legitimate expectations protection principle.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
Alexy R., Teoria praw podstawowych, Warszawa 2011.
Banaszak B., [w:] B. Banaszak, M. Bernaczyk, Aktywizm sędziowski we współczesnym państwie demokratycznym, Warszawa 2012.
Banaszak B., Prawo konstytucyjne, Warszawa 1999.
Bielska-Brodziak A., Tkacz S., Tobor Z., Kilka uwag o wykładni prawa karnego, „Studia Prawnicze” 2009, z. 3.
Buchała K., Kubicki L., Zasady odpowiedzialności karnej w przyszłej konstytucji, „Państwo i Prawo” 1987, z. 10.
Buchała K., Zoll A., Polskie prawo karne, Warszawa 1995.
Budyn-Kulik M., Wzajemny wpływ świadomości społecznej i percepcji systemu prawa na funkcjonowanie zasady legalizmu i wyjątków od niej, [w:] Zasada legalizmu w procesie karnym, red. B. Dudzik, J. Kosowski, I. Nowikowski, t. 1, Lublin 2015.
Cieślak M., Polska procedura karna, Warszawa 1971.
Cieślak M., Polskie prawo karne, Warszawa 1994.
Cieślak M., Wstęp do nauki prawa karnego, Gdańsk 1985.
Cieślak M., Zasada humanizmu jako naczelna dyrektywa w sferze polskiego prawa karnego, Kraków 2011.
Czeszejko-Sochacki Z., Prawnokarna problematyka w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, [w:] Rozważania o prawie karnym. Księga pamiątkowa z okazji siedemdziesięciolecia urodzin Profesora Aleksandra Ratajczaka, red. A.J. Szwarc, Poznań 1999.
Daniluk P., Glosa do postanowienia SN z 6 marca 2008 r., III KK 345/07, „Przegląd Sądowy” 2009, nr 5.
Dąbrowska-Kardas M., Kara jako konflikt dóbr i kolizja norm w świetle koncepcji Roberta Alexy’ego konfliktu reguł i zasad. Rozważania na tle konstytucyjnych norm stanowienia i stosowania prawa, „Przegląd Sądowy” 1996, nr 4.
Dębski R., Uwagi o konstytucyjnym ujęciu zasady nullum crimen sine lega, „Państwo i Prawo” 1992, z. 5.
Dębski R., Zasada nullum crimen sine lege i postulat wyłączności ustawy, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica” 1992, z. 50.
Dukiet-Nagórska T., Znaczenie zasady proporcjonalności dla wykładni przepisów prawnokarnych, [w:] Zasada proporcjonalności w prawie karnym, red. T. Dukiet-Nagórska, Warszawa 2010.
Działocha K., Państwo prawne w warunkach zmian zasadniczych systemu prawa RP, „Państwo i Prawo” 1992, z. 1.
Działocha K., Gromski W., Niepozytywistyczna koncepcja państwa prawnego a Trybunał Konstytucyjny, „Państwo i Prawo” 1995, z. 3.
Gardocki L., Glosa do postanowienia TK z 25.09.1992 r. S 6/91, „Państwo i Prawo” 1992, z. 2.
Gardocki L., Najnowsze zmiany w kodeksie karnym, „Monitor Prawniczy” 1995, nr 12.
Gardocki L., Zagadnienia odpowiedzialności karnej za zbrodnie stalinowskie, „Przegląd Prawa Karnego” 1992, nr 6.
Garlicki L., Orzecznictwo w 1993 roku, „Przegląd Sądowy” 1994, nr 10.
Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 1998.
Garlicki L., Przegląd orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, „Przegląd Sądowy” 2001, nr 9.
Garlicki L., Przesłanki ograniczania konstytucyjnych praw i wolności (na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego), „Państwo i Prawo” 2001, z. 10.
Giezek J., Przyczynowość oraz przypisanie skutku w prawie karnym, Wrocław 1994.
Gizbert-Studnicki T., Reguły i zasady prawne, „Państwo i Prawo” 1988, z. 3.
Grupiński R., Zmiana przepisów o przedawnieniu karalności w świetle zasady lex retro non agit, [w:] Rozważania o prawie karnym. Księga pamiątkowa z okazji siedemdziesięciolecia urodzin Profesora Aleksandra Ratajczaka, red. A.J. Szwarc, Poznań 1999.
Jackowski M., Zasada ochrony praw nabytych w polskim prawie konstytucyjnym, „Przegląd Sejmowy” 2008, nr 1.
Kingreen M., Pieroth B., Die verfassungsrechtliche Problematik der verjährungsgesetze, „Neue Justiz” 1993, Nr 9.
Koper R., Sychta K., Zagrodnik J., Karnomaterialne aspekty instytucji przedawnienia (zagadnienia wybrane), [w:] Współzależność prawa karnego materialnego i procesowego, red. Z. Ćwiąkalski, G. Artymiak, Warszawa 2009.
Kordela M., Zasady prawa. Studium teoretycznoprawne, Poznań 2012.
Kozłowska-Kalisz P., [w:] Prawo karne materialne. Część ogólna, red. M. Mozgawa, Warszawa 2011.
Królikowski M., Dwa paradygmaty zasady proporcjonalności w prawie karnym, [w:] Zasada proporcjonalności w prawie karnym, red. T. Dukiet-Nagórska, Warszawa 2010.
Kulik M., Przedawnienie karalności i przedawnienie wykonania kary w polskim prawie karnym, Warszawa 2014.
Łętowska E., Polityczne aspekty prawa intertemporalnego. Państwo – prawo – obywatel, Wrocław 1989.
Morawska E., Klauzula demokratycznego państwa prawnego w Konstytucji RP na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Toruń 2003.
Nizieński B., Prawne aspekty ścigania zbrodni stalinowskich a instytucja przedawnienia, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1994, nr 3–4.
Oniszczuk J., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Kraków 2000.
Oniszczuk J., Państwo prawne w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 1996.
Orzeczenie TK z dnia 11 lutego 1992 r., K 14/91, OTK 1992, nr 1, poz. 7.
Orzeczenie TK z dnia 25 lutego 1992 r., K 3/91, OTK 1992, nr 1, poz. 1.
Orzeczenie TK z dnia 2 marca 1993 r., K 9/92, OTK 1993, nr 1, poz. 6.
Pietrzykowski T., Wsteczne działanie prawa i jego zakaz, Kraków 2004.
Postanowienie SN z dnia 19 sierpnia 1999 r., I KZP 25/99, OSNKW 1999, nr 9–10, poz. 53.
Postanowienie SN z dnia 17 listopada 2005 r., II KK 218/05, OSNKW 2006/2, poz. 17.
Postanowienie SN z dnia 6 marca 2008 r., III KK 345/07, OSNKW 2008/6, poz. 49.
Postanowienie TK z dnia 13 lutego 1991 r., W3/90, OTK 1991, poz. 27.
Postanowienie TK z dnia 25 września 1991 r., S6/921, OTK z 1991 r., Warszawa 1992 (z glosami L. Gardockiego oraz P. Tulei i W. Wróbla, „Państwo i Prawo” 1992, z. 2).
Postanowienie TK z dnia 10 marca 1998 r., K 31/97, OTK 1998, nr 12, poz. 15.
Rosenau H., Tödliche Schüsse im staatlichen Auftrag. Die strafrechtliche Verantwortung von Grenzsoldaten für Schusswaffengebrauch an der deutsch-deutschen Grenze, Baden-Baden 1998.
Rybak A., Niektóre problemy międzyczasowego prawa karnego, „Prokuratura i Prawo” 2001, nr 12.
Spotowski A., Zasada lex retro non agit (geneza, uzasadnienie, zasięg), „Palestra” 1985, nr 9.
Tkacz S., O zintegrowanej koncepcji zasad prawa w polskim prawoznawstwie (od dogmatyki do teorii), Toruń 2014.
Tuleja P., Normatywna treść praw jednostki w ustawach konstytucyjnych RP, Warszawa 1997.
Tuleja P., Wróbel W., Konstytucyjne standardy prawa karnego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, [w:] Problemy odpowiedzialności karnej. Księga ku czci Profesora Kazimierza Buchały, red. Z. Ćwiąkalski, M. Szewczyk. S. Waltoś, A. Zoll, Kraków 1994.
Uchwała SN z dnia 13 maja 1999 r., I KZP 15/99, OSNKW 1999, nr 7–8, poz. 39.
Uchwała TK z dnia 29 stycznia 1992 r., W 14/91, OTK 1992, nr 1, poz. 20.
Wąsek A., [w:] O. Górniok, S. Hoc, M. Kalitowski, S.M. Przyjemski, Z. Sienkiewicz, J. Szumski, L. Tyszkiewicz, A. Wąsek, Kodeks karny. Komentarz, t. 1, Gdańsk 2005.
Wąsek A., Projekt kodeksu karnego a międzynarodowe standardy praw człowieka, [w:] Problemy reformy prawa karnego, red. T. Bojarski, E. Skrętowicz, Lublin 1993.
Wąsek A., Refleksje nad zagadnieniami tradycji i postępu w polskim prawie karnym, [w:] Tradycja i postęp w prawie, red. R. Tokarczyk, Lublin 1983.
Wąsek A., Spojrzenie karnisty na projekt Konstytucji RP, „Annales UMCS. Sectio G” 1997, Vol. XLIV.
Wąsek A., W gąszczu problematyki przedawnienia w prawie karnym, [w:] Współczesne problemy procesu karnego i wymiaru sprawiedliwości. Księga ku czci Profesora Kazimierza Marszała, red. P. Hofmański, K. Zgryzek, Katowice 2003.
Wiatrowski P., Dyrektywy interpretacyjne systemowej wykładni prawa karnego materialnego w orzecznictwie Sądu Najwyższego, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2009, nr 2.
Wiatrowski P., Dyrektywy wykładni prawa karnego materialnego w judykaturze Sądu Najwyższego, Warszawa 2013.
Wojtyczek K., Granice ingerencji ustawodawczej w sferę praw człowieka w Konstytucji RP, Kraków 1999.
Wronkowska S., Zarys koncepcji państwa prawnego w polskiej literaturze politycznej i prawnej, [w:] Polskie dyskusje o państwie prawa, red. S. Wronkowska, Poznań 1995.
Wronkowska S., Zieliński M., Ziembiński Z., „Zasady prawa” w perspektywie teorii prawa oraz szczegółowych nauk prawnych, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1974, nr 2.
Wróbel W., Z zagadnień retroaktywności prawa karnego, „Przegląd Sądowy” 1993, nr 4.
Wróbel W., Zmiana normatywna i zasady intertemporalne w polskim prawie karnym, Kraków 2003.
Wróblewski J., Zagadnienia teorii wykładni prawa ludowego, Warszawa 1959.
Wyrembak J., Zasada nullum crimen sine lege a wykładnia prawa (ze szczególnym uwzględnieniem pozycji metody językowej), „Przegląd Sądowy” 2009, nr 9.
Wyrembak J., Zasadnicza wykładnia znamion przestępstwa. Pozycja metody językowej oraz rezultatów jej użycia, Warszawa 2009.
Wyrok SN z dnia 20 września 1991 r., II KRN 154/91, OSNKW 1992, nr 1–2, poz. 3, 13.
Wyrok SN z dnia 17 października 1991 r., II KRN 274/91, OSNKW 1992, nr 3–4, poz. 19.
Wyrok TK z dnia 22 sierpnia 1990 r., K 7/90, OTK 1990, poz. 5.
Wyrok TK z dnia 3 grudnia 1996 r., K 25/95, OTK ZU 1996, nr 6.
Wyrok TK z dnia 25 listopada 1997 r., K 26/97, OTK ZU 1997, nr 5–6, poz. 64.
Wyrok TK z dnia 31 marca 1998 r., K 24/97, OTK 1998, nr 2, poz. 13.
Wyrok TK z dnia 16 czerwca 1999 r. (Dz.U., nr 55, poz. 588).
Wyrok TK z dnia 6 lipca 1999 r., P 2/99, OTK 1999, nr 5, poz. 103.
Wyrok TK z dnia 10 lipca 2000 r., SK 21/99, OTK ZU 2000, nr 5, poz. 144.
Wyrok TK z dnia 25 maja 2004 r., SK 44/03, OTK ZU 2004, nr 5, poz. 46.
Wyrok TK z dnia 23 maja 2005 r., SK 44/04, OTK ZU 2005, nr 5, poz. 52.
Zabłocki S., Wykładnia a pytania prawne, [w:] Teoria i praktyka wykładni prawa, red. P. Winczorek, Warszawa 2005.
Zakrzewska J., Konstytucyjna zasada państwa prawnego w praktyce Trybunału Konstytucyjnego, „Państwo i Prawo” 1992, z. 7.
Zakrzewska J., Państwo prawa a nowa konstytucja, [w:] Prawo w zmieniającym się społeczeństwie, red. G. Skąpska, Kraków 1992.
Zieliński M., Interpretacja jako proces dekodowania tekstu prawnego, Poznań 1972.
Zieliński M., Podstawowe zasady współczesnej wykładni prawa, [w:] Teoria i praktyka wykładni prawa, red. P. Winczorek, Warszawa 2005.
Zieliński M., Municzewski A., Interpretacyjna rola zasad prawa, [w:] Zasady procesu karnego wobec wyzwań współczesności. Księga ku czci Profesora Stanisława Waltosia, red. J. Czapska, A. Gaberle, A. Światłowski, A. Zoll, Warszawa 2000.
Zoll A., Idea „prawa prawego” a prawo karne, „Przegląd Sądowy” 1992, nr 4.
Zoll A., Nowa kodyfikacja karna w świetle konstytucji, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 1997, nr 2.
Zoll A., Zasady prawa karnego w projekcie konstytucji, „Państwo i Prawo” 1997, z. 3.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2016.25.1.181
Date of publication: 2016-04-11 22:04:32
Date of submission: 2015-06-23 20:53:53
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2016 Magdalena Budyn-Kulik, Marek Kulik
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.