Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail O zjawisku przestępczości kobiet z perspektywy teorii zintegrowanych
Streszczenie w języku polskim
Celem niniejszego opracowania jest analiza wybranych teorii przestępczości o charakterze zintegrowanym (biospołecznych), funkcjonujących w kryminologii, z perspektywy wyjaśnienia uwarunkowań fenomenu przestępczości kobiet. Wskazano, że starsze od teorii zintegrowanych teorie jednoczynnikowe (antropologiczne, biologiczne, socjologiczne, psychologiczne), przyjmujące w swych założeniach tylko jedną kategorię zmiennych, występującą w analizie przebiegu kobiecych aktywności przestępczych, nie przyczyniły się w wystarczającym stopniu do eksplikacji badanego, negatywnego fenomenu, dając asumpt do poszukiwania oraz rozwoju odmiennej kategorii teorii. W artykule podjęto zatem próbę ustalenia, czy teorie zintegrowane (wieloczynnikowe), przedstawione na przykładzie rozważań dwojga kryminologów: A. Walsha oraz D.W. Denno, uwzględniające ustalenia dawniejszych koncepcji jednoczynnikowych, pozwalają na znalezienie kompleksowego rozstrzygnięcia wątpliwości koncentrujących się wokół zagadnienia uwarunkowań i specyfiki rozwoju zjawiska przestępczości kobiet, które od kilku dekad zajmują kryminologów w Polsce i na świecie.
Słowa kluczowe
Bibliografia
LITERATURE
Beaver K.M., Vaughn M.G., DeLisi M., Wright J.P., Wiebe R.P., Cleveland H.H., Walsh A., The heritability of common risk and protective factors to crime and delinquency, [in:] Criminological Theory: A Life-Course Approach, eds. M. DeLisi, K.M. Beaver, Burlington 2014.
Biel K., Przestępczość dziewcząt. Rodzaje i uwarunkowania, Kraków 2008.
Blum D., Mózg i płeć. O biologicznych różnicach między kobietami a mężczyznami, Warszawa 2000.
Błachut J., Kobiety recydywistki w świetle badań kryminologicznych, Wrocław 1981.
Budyn-Kulik M., Zabójstwo tyrana domowego. Studium prawno-karne i wiktymologiczne, Lublin 2005.
Butler S., Sex Differences in Human Cerebral Function, “Progress in Brain Research” 1984, vol. 61, DOI: https://doi.org/10.1016/S0079-6123(08)64453-2.
Cabalski M., Przemoc stosowana przez kobiety, Kraków 2014.
Campbell A., Muncer S., Bibel D., Women and crime: An evolutionary approach, “Aggression and Violent Behavior” 2001, vol. 6(5), DOI: https://doi.org/10.1016/S1359-1789(00)00019-7.
Dalton K., Premenstrual Syndrome Goes to Court, Ohio 1990, DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-349-20209-6_17.
Denno D.W., Biology and Violence: From Birth to Adulthood, New York 1990, DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511752803.
Driscoll H., Zinkivskay A., Evans K., Campbell A., Gender differences in social representations of aggression: The phenomenological experience of differences in inhibitory control?, “British Journal of Psychology” 2006, vol. 97(2), DOI: https://doi.org/10.1348/000712605X63073.
Górska T., Grabowska A., Zagrodzka J., Mózg a zachowanie, Warszawa 1997.
Grove W., The effect of age and gender on deviant behaviour: A biopsychological perspective, [in:] Gender and the Life Course, ed. A.S. Rossi, New York 1985.
Harshman R.A., Hampson E., Berenbaum S.A., Individual differences in cognitive abilities and brain organization: I. Sex and handedness differences in ability, “Canadian Journal of Psychology / Revue canadienne de psychologie” 1983, vol. 37(1), DOI: https://doi.org/10.1037/h0080690.
Heidensohn F., Women and Crime, New York 1996, DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-349-24445-4.
Klein D., The etiology of female crime: A review of the literature, [in:] The Criminal Justice System and Women: Offenders, Victims and Workers, eds. B. Price, N. Sokoloff, New York 1995.
Kuczma T.E., Genetyczne ujęcie przestępstwa, Poznań 1939.
Lafrance M., Henley N.M., [in:] Kobiety, mężczyźni i płeć, ed. M. Walsh, Warszawa 2003.
Lansdell H., Laterality of Verbal Intelligence in the Brain, “Science” 1962, vol. 135(3507).
Levy F., Hay D., Bennett K., McStephen M., Gender differences in ADHD subtype comorbidity, “Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry” 2005, vol. 44(4), DOI: https://doi.org/10.1097/01.chi.0000153232.64968.c1.
Majchrzyk Z., Kiedy kobieta zabija. Motywy, osobowość, relacja sprawca–ofiara, strategie obronne, Warszawa 2009.
Moir A., Jessel D., Płeć mózgu. O prawdziwej różnicy między mężczyzną a kobietą, Warszawa 2017.
Morris A., Women, Crime and Criminal Justice, Cambridge 1993.
Moyer K.E., The biological basis for dominance and aggression, [in:] Dominance Aggression and War, ed. D. McGuinness, New York 1987.
Naffine N., Female Crime: The Construction of Women in Criminology, New York 2016, DOI: https://doi.org/10.4324/9781315646992.
Neubauer A., Fink A., Intelligence and neural efficiency, “Neuroscience and Biobehavioral Reviews” 2009, vol. 33(7), DOI: https://doi.org/10.1016/j.neubiorev.2009.04.001.
Ostrowska K., Wójcik D., Teorie kryminologiczne, Warszawa 1986.
Persky H., Relation of psychologic measures of aggression and hostility to testosterone production in man, “Psychosomatic Medicine” 1971, vol. 33(3), DOI: https://doi.org/10.1097/00006842-197105000-00007.
Pollak O., The Criminality of Women, New York 1950.
Rackdenwald A., Parker K., The influence of gender inequality and marginalization on types of female offending, “Homicide Studies” 2008, vol. 12(2), DOI: https://doi.org/10.1177/1088767908314270.
Siegel L.J., Criminology: Theories, Patterns and Typologies, St. Paul 1992.
Smart C., Women, Crime and Criminology, Boston 1977.
Steffensmeier D., Zong H., Ackerman J., Schwartz J., Agha S., Gender gap trends for violent crimes, 1980 to 2003, “Feminist Criminology” 2006, vol. 1(1), DOI: https://doi.org/10.1177/1557085105283953.
Thomas W.J., Sex and Society: Studies in the Social Psychology of Sex, Chicago 1907, DOI: https://doi.org/10.2307/1412420.
Vold G.B., Bernard T.J., Snipes B., Theoretical Criminology, New York 1998.
Walsh A., Feminist Criminology Through a Biosocial Lens, New York 2011.
Walsh A., Review of Biosociology: An Emerging Paradigm, New York 1995.
Walsh A., Beaver K., The Promise of evolutionary psychology for criminology: The examples of gender and age, [in:] Evolutionary Forensic Psychology, eds. J. Duntley, T. Shackleford, New York 2008, DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780195325188.003.0002.
Walsh A., Wu H.H., Differentiating antisocial personality disorder, psychopathy, and sociopathy: Evolutionary, genetic, neurological, and sociological considerations, “Criminal Justice Studies” 2008, vol. 21(2), DOI: https://doi.org/10.1080/14786010802159814.
Waschbusch D., Pelham W., Jennings J., Greiner A., Tarter R., Moss H., Reactive Aggression in Boys with Disruptive Behavior Disorders: Behavior, Physiology, and Affect, “Journal of Abnormal Child Psychology” 2002, vol. 30, DOI: https://doi.org/10.1023/A:1020867831811.
Weis J.G., Sederstrom J., The Prevention of Serious Delinquency: What to Do?, Washington 1981.
Wiebe R., Psychopathy, [in:] Biosocial Criminology: New Directions in Theory and Research, eds. A. Walsh, K. Beaver, New York 2009.
Wilson J.Q., Herstein R., Crime and Human Nature, “Criminology” 1985, vol. 23(2).
Worrall A., Offending Women: Female Lawbreakers and the Criminal Justice System, London–New York 1990.
Wright J.P., Boisvert P., What Biosocial Criminology Offers Criminology, “Criminal Justice and Behavior” 2009, vol. 36(11), DOI: https://doi.org/10.1177/0093854809343140.
Wright J.P., Cullen F.T., The Future of Biosocial Criminology Beyond Scholars’ Professional Ideology, “Journal of Contemporary Criminal Justice” 2012, vol. 28(3), DOI: https://doi.org/10.1177/1043986212450216.
ONLINE SOURCES
Hacking I., Genetics, biosocial groups & future of identity, www.college-de-france.fr/media/ian-hacking/UPL9148763916900608100_Genetics.pdf [access: 15.08.2021].
Sitnik K., Teorie biologiczne w procesie wyjaśniania etiologii przestępczości kobiet, www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/40774/12_Katarzyna_Sitnik.pdf [access: 10.08.2021].
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2021.30.5.93-105
Data publikacji: 2021-12-17 19:44:56
Data złożenia artykułu: 2019-12-31 14:11:16
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2021 Joanna - Brzezińska
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.