Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Prawne instrumenty ochrony środowiska przed skutkami nadmiernej chemizacji w rolnictwie na przykładzie regulacji środków ochrony roślin
Streszczenie w języku polskim
Chemiczne środki ochrony roślin stosowane przy produkcji rolnej mają wpływ nie tylko na zdrowie i życie ludzi, lecz także niezaprzeczalnie na stan poszczególnych elementów środowiska, w tym różnorodności biologicznej. Przedstawicielem świata zwierząt, szczególnie wrażliwym na współczesne zagrożenia środowiskowe generowane przez rolnictwo, są owady zapylające. Celem opracowania jest analiza i ocena regulacji prawnej odnoszącej się do środków ochrony roślin, dokonana pod kątem przeciwdziałania nadmiernej chemizacji w rolnictwie, a w konsekwencji zapewnienia bezpieczeństwa żywności. Przedmiotem badań są prawne warunki dopuszczenia do obrotu i stosowania substancji zapewniających jednoczesne korzyści dla produkcji roślinnej przy braku szkodliwego wpływu na zdrowie ludzi i zwierząt oraz niedopuszczalnego wpływu na środowisko. Uwaga została poświęcona zwłaszcza dopuszczeniu do obrotu, na zasadach szczególnych, środków zawierających neonikotynoidy.
Słowa kluczowe
Bibliografia
LITERATURE
Buczek K., Zespół masowego ginięcia pszczoły miodnej (CCD), „Annales UMCS sectio DD” 2009, nr 1.
Carvalheiro L.G., Biesmeijer J.Ch., Benadi G. [et al.], The potential for indirect effects between co‐flowering plants via shared pollinators depends on resource abundance, accessibility and relatedness, “Ecology Letters” 2014, Vol. 17(11), DOI: https://doi.org/10.1111/ele.12342.
EFSA Guidance Document on the risk assessment of plant protection products on bees (Apis mellifera, Bombus spp. and solitary bees), https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.2903/j.efsa.2013.3295 [access: 10.03.2020].
Europejski Trybunał Obrachunkowy, Sprawozdanie specjalne nr 02/2019: Zagrożenia chemiczne w żywności – unijna polityka bezpieczeństwa żywności zapewnia ochronę konsumentom, lecz stoją przed nią wyzwania, www.eca.europa.eu/pl/Pages/DocItem.aspx?did=48864 [access: 10.03.2020].
Evaluation of the emergency authorisations granted by Member State Bulgaria for plant protection products containing clothianidin, imidacloprid or thiamethoxam, “EFSA Supporting Publication” 2018, Vol. 15(6), DOI: https://doi.org/10.2903/sp.efsa.2018.EN-1417.
Evaluation of the emergency authorisations granted by Member State Estonia for plant protection products containing clothianidin, imidacloprid or thiamethoxam, “EFSA Supporting Publication” 2018, Vol. 15(6), DOI: https://doi.org/10.2903/sp.efsa.2018.EN-1418.
Evaluation of the emergency authorisations granted by Member State Finland for plant protection products containing clothianidin or thiamethoxam, “EFSA Supporting Publication” 2018, Vol. 15(6), DOI: https://doi.org/10.2903/sp.efsa.2018.EN-1419.
Evaluation of the emergency authorisations granted by Member State Hungary for plant protection products containing clothianidin, imidacloprid or thiamethoxam, “EFSA Supporting Publication” 2018, Vol. 15(6), DOI: https://doi.org/10.2903/sp.efsa.2018.EN-1422.
Evaluation of the emergency authorisations granted by Member State Latvia for plant protection products containing clothianidin or thiamethoxam, “EFSA Supporting Publication” 2018, Vol. 15(6), DOI: https://doi.org/10.2903/sp.efsa.2018.EN-1420.
Evaluation of the emergency authorisations granted by Member State Lithuania for plant protection products containing clothianidin, imidacloprid or thiamethoxam, “EFSA Supporting Publication” 2018, Vol. 15(6), DOI: https://doi.org/10.2903/sp.efsa.2018.EN-1421.
Evaluation of the emergency authorisations granted by Member State Romania for plant protection products containing clothianidin, imidacloprid or thiamethoxam, “EFSA Supporting Publication” 2018, Vol. 15(6), DOI: https://doi.org/10.2903/sp.efsa.2018.EN-1416.
Górski M., Zasada prewencji w prawie ochrony środowiska, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 1995, nr 52.
Grabowska G., Europejskie prawo ochrony środowiska, Warszawa 2001.
Grotowska M., Janda K., Jakubczyk K., Wpływ pestycydów na zdrowie człowieka, „Pomeranian Journal Life Sciences” 2018, t. 64(2).
GUS, Rocznik Statystyczny. Rolnictwo, Warszawa 2016.
GUS, Rocznik Statystyczny. Rolnictwo i obszary wiejskie, Warszawa 2007.
Igras J., Pastuszak M., [in:] Udział polskiego rolnictwa w emisji związków azotu i fosforu do Bałtyku, red. J. Igras, M. Pastuszak, Puławy 2009.
IUCN Red List of Threatened Species, www.iucn.org/resources/conservation-tools/iucn-red-list-threatened-species [access: 20.07.2019].
Jurcewicz A., Traktatowe podstawy unijnego prawa rolnego w świetle orzecznictwa. Zagadnienia wybrane, Warszawa 2012.
Kenig-Witkowska M.M., Prawo środowiska Unii Europejskiej. Zagadnienia systemowe, Warszawa 2011.
Kłys A., Słownik polsko-łaciński, łacińsko-polski, Czernica 2013.
Korzeniowski P., Zasady prawne ochrony środowiska, Łódź 2010.
Król M.A., Gospodarowanie zasobami wodnymi na obszarach wiejskich a prawna ochrona Morza Bałtyckiego przed eutrofizacją, [in:] Współczesne problemy prawa rolnego i cywilnego. Księga jubileuszowa Profesor Teresy Kurowskiej, red. D. Łobos-Kotowska, P. Gała, M. Stańko, Warszawa 2018.
Król M.A., Ochrona biosfery przed nadmierną chemizacją w rolnictwie, [in:] Prawo ochrony środowiska, red. M. Górski, Warszawa 2014.
Król M.A., Przejawy europeizacji w prawie rolnym, „Studia Iuridica Agraria” 2009, t. 7.
Król M.A., Niewiadomski A., Rodzinne gospodarstwa rolne w systemie prawnym ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju, [in:] Ekonomiczne i prawne mechanizmy wspierania i ochrony rolnictwa rodzinnego, red. M. Podstawka, Warszawa 2015.
Langlet D., Mahmoundi S., EU Environmental Law and Policy, Oxford 2016.
Leśkiewicz K., Bezpieczeństwo żywnościowe i bezpieczeństwo żywności – aspekty prawne, „Przegląd Prawa Rolnego” 2012, z. 1.
Makles Z., Domański W., Ślady pestycydów – niebezpieczne dla człowieka i środowiska, „Bezpieczeństwo Pracy” 2008, nr 1.
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Czasowe zezwolenie na zastosowanie zapraw nasiennych z grupy neonikotynoidów, 10.07.2018, www.gov.pl/web/rolnictwo/czasowe-zezwolenie-na-zastosowanie-zapraw-nasiennych-z-grupy-neonikotynoidow [access: 8.12.2019].
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Wyszukiwarka środków ochrony roślin, www.gov.pl/web/rolnictwo/wyszukiwarka-srodkow-ochrony-roslin [access: 8.12.2019].
Nowak R., Włodarczyk-Makuła M., Mamzer E., Ryzyko środowiskowe i zdrowotne wynikające ze stosowania środków ochrony roślin, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach” 2015, z. 1(11).
O’Riordan T., Andrew T.J., The Precautionary Principle in Contemporary Environmental Politics, “Environmental Values” 1995/4, No. 3.
Peer review of the pesticide risk assessment for bees for the active substance imidacloprid considering the uses as seed treatments and granules, “EFSA Journal” 2018, Vol. 16(2), DOI: https://doi.org/10.2903/j.efsa.2018.5178.
Peer review of the pesticide risk assessment for the active substance imidacloprid in light of confirmatory data submitted, “EFSA Journal” 2016, Vol. 14(11), DOI: https://doi.org/10.2903/j.efsa.2016.4607.
Peer review of the pesticide risk assessment for the active substance sulfoxaflor in light of confirmatory data submitted, “EFSA Journal” 2019, Vol. 17(3), DOI: https://doi.org/10.2903/j.efsa.2019.5633.
Poskrobko B., Poskrobko T., Skiba K., Ochrona biosfery, Warszawa 2007.
Potts S.G., Roberts S.P.M., Dean R. [et al.], Declines of Managed Honey Bees and Beekeepers in Europe, “Journal of Agricultural Research” 2010, No. 49.
Różański K., Prawne formy wsparcia działalności pszczelarskiej w świetle rozporządzenia 1308/2013 ustanawiającego wspólną organizację rynków produktów rolnych, „Studia Iuridica Lublinensia” 2017, nr 1, DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2017.26.1.445.
Struciński P., Góralczyk K., Czaja K., Hernik A., Korcz W., Ludwicki J.K., Ocena ryzyka związana z narażeniem na pozostałości pestycydów w żywności pochodzenia roślinnego na etapie rejestracji środka ochrony roślin, „Roczniki Państwowego Zakładu Higieny” 2006, t. 57(4).
WHO Estimates of the Global Burden of Foodborne Diseases, Foodborne Disease Burden Epidemiology Reference Group 2007–2015, World Health Organization 2015.
Wierzbowski B., Rakoczy B., Prawo ochrony środowiska. Zagadnienia podstawowe, Warszawa 2018.
Zych M., Pszczoła miodna a różnorodność biologiczna dzikich zapylaczy i roślin entomofilnych, „Wieś i Doradztwo” 2018, z. 1.
Zych M., Denisow B., Gajda A., Kiljanek T., Kramarz P., Szentgyörgyi H., Narodowa strategia owadów zapylających, Warszawa 2018 (maj).
Zyska A., Konodyba-Szymańska M., Wpływ środków ochrony roślin na środowisko i organizm człowieka. Materiały konferencji „Bezpieczeństwo i ochrona zdrowia przy stosowaniu substancji chemicznych w pracy”, Częstochowa 2014.
LEGAL ACTS
Act of 18 December 2003 on Plant Protection (consolidated text Journal of Laws 2019, item 972 as amended).
Act of 25 August 2006 on Food and Nutrition Safety (consolidated text Journal of Laws 2019, item 1252).
Act of 25 February 2011 on Chemical Substances and Their Mixtures (consolidated text Journal of Laws 2019, item 1225).
Act of 8 March 2013 on Plant Protection Products (consolidated text Journal of Laws 2019, item 1900).
Commission Directive 2006/134/EC of 11 December 2006 amending Council Directive 91/414/EEC to include fenarimol as active substance (OJ EU L 349, 12.12.2006, p. 32).
Commission Implementing Regulation (EU) No. 540/2011 of 25 May 2011 implementing Regulation (EC) No. 1107/2009 of the European Parliament and of the Council as regards the list of approved active substances (OJ EU L 153, 11.06.2011, p. 1).
Commission Implementing Regulation (EU) No. 485/2013 of 24 May 2013 amending Implementing Regulation (EU) No. 540/2011, as regards the conditions of approval of the active substances clothianidin, thiamethoxam and imidacloprid, and prohibiting the use and sale of seeds treated with plant protection products containing those active substances (OJ EU L 139/12, 25.05.2013).
Commission Implementing Regulation (EU) 2018/783 of 29 May 2018 amending Implementing Regulation (EU) No. 540/2011 as regards the conditions of approval of the active substance imidacloprid (OJ UE L 132, 30.05.2018, p. 31).
Commission Implementing Regulation (EU) 2018/784 of 29 May 2018 amending Implementing Regulation (EU) No. 540/2011 as regards the conditions of approval of the active substance clothianidin (OJ UE L 132, 30.05.2018, p. 35).
Commission Implementing Regulation (EU) 2018/785 of 29 May 2018 amending Implementing Regulation (EU) No. 540/2011 as regards the conditions of approval of the active substance thiamethoxam (OJ UE L 132, 30.05.2018, p. 40).
Council Directive 91/414/EEC of 15 July 1991 concerning the placing of plant protection products on the market (OJ EU L 230, 19.08.1991, p. 1).
European Commission, Communication from the Commission on the precautionary principle, Brussels, 2 February 2000, COM 2000/1 final.
Loi n° 2016–1087 du 8 août 2016 pour la reconquête de la biodiversité, de la nature et des paysages, JORF n°0184 du 9 août 2016, texte n° 2, www.legifrance.gouv.fr/eli/loi/2016/8/8/2016-1087/jo/texte [access: 10.04.2020].
Regulation (EC) 178/2002 of the European Parliament and of the Council of 28 January 2002 laying down the general principles and requirements of food law, establishing the European Food Safety Authority and laying down procedures in matters of food safety (OJ EU L 31, 1.02.2002, pp. 1–24).
Regulation (EC) No. 1107/2009 of the European Parliament and of the Council of 21 October 2009 concerning the placing of plant protection products on the market and repealing Council Directives 79/117/EEC and 91/414/EEC (OJ EU L 309, 24.11.2009, p. 1).
Treaty on European Union of 2016 (OJ EU 2016 C 202, p. 13, consolidated version).
Treaty on the Functioning of the European Union of 2016 (OJ EU 2016 C 202, p. 47, consolidated version).
CASE LAW
Judgement of the Court of Justice of the European Union of 22 December 2010, C 77/09, Gowan Comércio Internacional e Serviços Lda v. Ministero della Salute, ECR 2010.
Judgement of the EU Court of 11 September 2002, T-13/99, Pfizer Animal Health v. EU Council, ECR 2002.
Judgement of the EU Court of 21 October 2003, T-392/02, Solvay Pharmaceuticals BV v. EU Council, ECR 2003.
Judgement of the EU Court of 11 July 2007, T-229/04, Kingdom of Sweden v. EU Commission, ECR 2007.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2020.29.2.49-68
Data publikacji: 2020-06-21 16:40:28
Data złożenia artykułu: 2020-02-04 16:05:46
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2020 Monika Anna Król
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.