Raymond Carré de Malberg – mało znany inspirator V Republiki Francuskiej

Kazimierz Michał Ujazdowski

Streszczenie w języku polskim


Swą oryginalność i trwałość V Republika Francuska zawdzięcza przekonaniom konstytucyjnym Charlesa de Gaulle’a i jego determinacji w przeprowadzaniu reform. Jednakże w przypadku Francji, której kultura umysłowa zakłada, że to logiczna sekwencja idei kształtuje instytucje, istotne znaczenie musiało mieć naukowe uzasadnienie zmiany ustrojowej. Autorem teoretycznej racjonalizacji V Republiki i jej rewolucji instytucjonalnej, w ramach tradycji republikańskiej, był zapomniany prawnik Raymond Carré de Malberg. Prekursorski charakter jego prac nie może budzić wątpliwości. Carré de Malberg z pozycji republikańskich zakwestionował teorię suwerenności parlamentu. Miało to istotny wpływ na myślenie części elit prawniczych, które wzięły udział w pracach nad przygotowaniem projektu Konstytucji V Republiki. Carré de Malberg otworzył szeroko drzwi francuskiej tradycji republikańskiej dla powszechnych wyborów prezydenckich i referendum. Ukazał postulowane przez siebie rozwiązania jako całkowicie zgodne z pojęciami i zasadami rewolucji francuskiej. Językiem prawniczym wskazał na to, że demokratyzacja republiki pozwoli na upodmiotowienie władzy wykonawczej, przywrócenie władzy konstytuującej narodu oraz odbudowę prymatu konstytucji, a w konsekwencji także na kontrolę konstytucyjności ustaw. Carré de Malberg dokonał przełomu we francuskiej teorii prawa konstytucyjnego, tym samym otwierając możliwość dokonania republikańskiej rewolucji instytucjonalnej, która była dziełem twórców V Republiki.


Słowa kluczowe


Carré de Malberg; V Republika Francuska; referendum; powszechne wybory prezedenckie; kontrola konstytucyjności ustaw

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


Aromatario S., La pensée politique et constitutionnelle de Michel Debré, Paris 2006.

Capitant R., La nature représentative du régime parlementaire, [in:] Écrits constitutionnels, Paris 1982.

Carré de Malberg R., Confrontation de la théorie de la formation du droit par degrés avec les idées et les institutions c consacrées par le droit positif français relativement a sa formation, Paris 1933.

Carré de Malberg R., Contribution à la théorie générale de l’État, vol. 1, Paris 1920.

Carré de Malberg R., Contribution à la théorie générale de l’État, vol. 2, Paris 1922 (ré-éd. Paris 1962).

Carré de Malberg R., Histoire de l’exception en droit romain et dans l’ancienne procédure française, Paris 1888.

Carré de Malberg R., La loi, expression de la volonté générale, Paris 1931 (ré-éd. Paris 1984).

Carré de Malberg R., Teoretyczne rozważania na temat związku referendum z systemem parlamentarnym, [in:] K.M. Ujazdowski, V Republika Francuska. Idee, konstytucja, interpretacje, Kraków 2010.

Czuma I., Absolutyzm ustrojowy, Lublin 1934.

Gicquel J., Droit constitutionnel et institutions politiques, Paris 2001.

Giraud É., Le pouvoir exécutif dans les démocratie d’Europe et l’Atlantique, Paris 1938.

Esmein A., Éléments de droit constitutionnel français et comparé, Paris 2001.

Estreicher S., Suwerenność Sejmu czy suwerenność narodu, [in:] idem, O Konstytucji i polityce II Rzeczypospolitej, ed. A. Wołek, Warszawa 2001.

Estreicher S., Walka z partyjnictwem, [in:] idem, O Konstytucji i polityce II Rzeczypospolitej, ed. A. Wołek, Warszawa 2001.

Hauriou M., Précis de droit constitutionnel, Paris 1923.

Kelsen H., O istocie i wartości demokracji, Warszawa 1936.

Mirkine-Guetzévitch B., Les nouvelles tendances du droit constitutionnel, Paris 1931.

Pinon S., Le « nouveau droit constitutionnel » a travers les ages. VII Congres français de droit constitutionnel, Paris 2008.

Pinon S., Les réformistes constitutionnels des années trente. Aux origines de la Ve République, Paris 2003.

Prélot M., Manuel politique, le programme du Parti Démocrate Populaire?, Paris 1928.

Rousseau J.-J., Umowa społeczna, Warszawa 1966.

Sacriste G., La République des constitutionnalistes, Paris 2011.

Ujazdowski K.M., V Republika Francuska. Idee, konstytucja, interpretacje, Kraków 2010.

Waline M., L’Individualisme et le droit, Paris 1945.

Waline M., Les partis contre la République, Paris 1948.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2020.29.5.329-342
Data publikacji: 2020-12-31 13:58:19
Data złożenia artykułu: 2020-05-03 17:47:20


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1311
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2020 Kazimierz Michał Ujazdowski

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.