Uwagi o rozważaniach Wojciecha Dzieduszyckiego o państwie i prawie

Łukasz Szymański

Streszczenie w języku polskim


Konserwatyści w Galicji doby monarchii austro-węgierskiej wywierali przemożny wpływ na życie polityczne i społeczne. Spośród ugrupowań i stronnictw zachowawczych silną pozycją odznaczali się tzw. podolacy, do których przynależał Wojciech Dzieduszycki, pisarz, polityk i filozof. Myśliciel ten zajmował się genezą i pojęciem prawa, funkcjami państwa i zakresem władzy państwowej. Wypowiadał się przeciwko prawu regulującemu wszelkie przejawy ludzkiego życia, gdyż stosunki społeczne są regulowane także przez normy moralne i religijne. Krytyczny stosunek do omnipotencji prawa implikował u Dzieduszyckiego sprzeciw wobec socjalizmu i wszelkich nadmiernych form interwencjonizmu państwa. Na podstawie jego rozważań o państwie i prawie można stwierdzić, że był zwolennikiem konserwatyzmu ewolucyjnego.


Słowa kluczowe


Wojciech Dzieduszycki; państwo; prawo; konserwatyzm; władza państwowa; Galicja; monarchia austro-węgierska

Pełny tekst:

PDF (English) PDF

Bibliografia


Bernacki W., Wstęp, [in:] W. Dzieduszycki, Dokąd nam iść wypada? Mesjanizm polski a prawda dziejów, Kraków 2012.

Buszko J., Polacy w parlamencie wiedeńskim 1848–1914, Warszawa 1996.

Chłędowski K., Pamiętniki, vol. 1, Warszawa 1951.

Ciszewski M., Propozycje pedagogiczne Wojciecha Dzieduszyckiego, „Seminare. Poszukiwania Poznawcze” 1978, no. 3.

„Czas” 1905, no. 37.

Daszyk K.K., Osobliwy Podolak. W kręgu myśli historiozoficznej i społeczno-politycznej Wojciecha hr. Dzieduszyckiego, Kraków 1993.

Dmowski R., Upadek konserwatyzmu w Polsce, [in:] idem, Pisma, vol. 4, Częstochowa 1938.

Dzieduszycki W., Dokąd nam iść wypada? Mesjanizm polski a prawda dziejów, Kraków 2012.

Dzieduszycki W., Kazimierz Grocholski, Lwów 1889.

Dzieduszycki W., Listy czytelnika, Lwów 1893.

Dzieduszycki W., Listy o wychowaniu, Lwów 1892.

Dzieduszycki W., Mesjanizm polski a prawda dziejów, Kraków 1902.

Dzieduszycki W., O idei prawa ze stanowiska filozoficznego, „Przegląd Prawa i Administracji” 1894, vol. 19.

Estreicher E., Konserwatyzm, Kraków 1928.

Feldman W., Stronnictwa i programy polityczne w Galicyi 1846–1906, vol. 1, Kraków 1907.

„Gazeta Narodowa”, 2.03.1905.

Jakubec T., Wojciech Dzieduszycki. Pisarz, estetyk, filozof, Kraków 2009.

Jaskólski M., Ateńczyk z Jezupola, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Nauk Politycznych” 1991, no. 28.

Junius [Feldman W.], Współcześni politycy polscy. XXIX. Prof. St. Starzyński, „Krytyka” 1911, vol. 31.

Karolczak K., Dzieduszyccy. Dzieje rodu. Linia poturzycko-zarzecka, Kraków 2000.

Kieniewicz S., Dzieduszycki Wojciech, [in:] Polski Słownik Biograficzny, vol. 6, Kraków 1948.

Koło Polskie wobec wypadków warszawskich, „Słowo Polskie” 1905, no. 68.

Kosicka-Pajewska A., Zachowawcza myśl polityczna w Galicji w latach 1864–1914, Poznań 2002.

Kozub-Ciembroniewicz W., Austria a Polska w konserwatyzmie Antoniego Z. Helcla 1846–1865, Kraków 1986.

„Kurjer Stanisławowski” 1909, no. 1229.

Pipes R., Polska sowietologia do 1939 roku, „Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi” 2011, vol. 33.

Szarlitt B., O panu „Wojtku” Dzieduszyckim. Wspomnienia osobiste B. Szarlitta, „Naokoło Świata” 1926, no. 32.

Szymański Ł., Problematyka obywatelstwa w ujęciu Stanisława Starzyńskiego, „Imponderabilia” 2014, no. 6.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2021.30.1.325-337
Data publikacji: 2021-03-31 14:40:41
Data złożenia artykułu: 2020-11-30 23:29:58


Statystyki


Widoczność abstraktów - 931
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 0 PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2021 Łukasz Szymański

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.