Uzasadnienie zmiany prawa. W poszukiwaniu modelu neutralności

Maciej Chmieliński, Michał Rupniewski

Streszczenie w języku polskim


W niniejszym artykule analizie poddano zagadnienie neutralności rozumianej jako konieczny wymóg legitymacji prawa. Najbardziej rozpowszechniona liberalna formuła neutralności wymaga, by prawo nie faworyzowało ani nie było ufundowane na żadnej partykularnej koncepcji dobra. Biorąc pod uwagę formułowaną z różnych stron (zarówno w ramach liberalizmu, jak i poza tym nurtem) krytykę liberalnej neutralności, autorzy poszukują alternatywy. Proponowane rozwiązanie to model „neutralności jako nie-arbitralności”, zgodnie z którym tworzenie i stosowanie prawa musi poszukiwać równowagi w zbiorze racji uzasadniających stosujących się do tego prawa. Tak pojmowana neutralność stanowi przede wszystkim cnotę ustawodawców i sędziów, która pozwala im na wyważenie skonfliktowanych uzasadnień w sposób, który jawi się jako najlepszy w danym przypadku.


Słowa kluczowe


neutralność; uzasadnienie zmiany prawa; liberalizm; ustawodawcy; sędziowie

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


LITERATURE

Chmieliński M., Legal “Determinism” or/and Legal “Creationism”? Conservative-Communitarian versus Contractarian Approaches to Legal Change, [in:] The Philosophy of Legal Change, eds. M. Chmieliński, M. Rupniewski, London–New York 2020.

Ciszewski W., Zasada neutralności światopoglądowej państwa, Kraków 2019.

Clarke S., Consequential Neutrality Revivified, [in:] Political Neutrality: A Re-Evaluation, eds. R. Merrill, D. Weinstock, Houndmills–New York 2014, DOI: https://doi.org/10.1057/9781137319203_7.

Dworkin R., A Matter of Principle, Cambridge–London 1986, DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctv1pncpxk.

Finnis J., Duties to Oneself in Kant, [in:] idem, Human Rights and Common Good, Oxford 2011, DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199580071.001.0001.

Gaus G., Liberal Neutrality: A Compelling and Radical Principle, [in:] Perfectionism and Neutrality, eds. S. Wall, G. Klosko, Lanhan 2003.

Greenawalt K., The Realms of Legal Interpretation, Oxford 2018, DOI: https://doi.org/10.1093/oso/9780190882860.001.0001.

Kis J., State Neutrality, [in:] The Oxford Handbook of Comparative Constitutional Law, eds. M. Rosenfeld, A. Sajo, Oxford 2012, DOI: https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780199578610.013.0017.

Kramer M., Liberalism with Excellence, Oxford 2017, DOI: https://doi.org/10.1093/oso/9780198777960.001.0001.

MacIntyre A., Whose Justice? Which Rationality?, Indiana 1988.

Patten A., Equal Recognition: The Moral Foundations of Minority Groups, Princeton–Oxford 2014, DOI: https://doi.org/10.23943/princeton/9780691159379.001.0001.

Rawls J., Political Liberalism, New York 1996.

Rawls J., Collected Papers, Cambridge–London 1999.

Rupniewski M., Public Reason, Background Culture, and the Justification of Legal Change, [in:] The Philosophy of Legal Change, eds. M. Chmieliński, M. Rupniewski, London–New York 2020, DOI: https://doi.org/10.4324/9780429504709-3.

Sadurski W., Moral Pluralism and Legal Neutrality, Dordrecht 1990, DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-009-1928-0.

Sandel M., Democracy’s Discontent: America in Search of a Public Philosophy, Cambridge 1996.

Sandel M., Justice: What’s the Right Thing to Do?, London 2010.

Sandel M., Liberalism and the Limits of Justice, Cambridge 1983.

Sandel M., Public Philosophy: Essays on Morality in Politics, Cambridge 2005.

Sellers M.N.S., Republican Legal Theory, Handmills–New York 2010.

Smith T., Neutrality Isn’t Neutral: On the Value-Neutrality of the Rule of Law, “Washington University Jurisprudence Review” 2011, vol. 4(1).

Tamanaha B., Law as a Means to and End: Threat to the Rule of Law, Cambridge 2006, DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511511073.

Tollefsen C., Pure Perfectionism and the Limits of Paternalism, [in:] Reason, Morality, and Law: The Philosophy of John Finnis, eds. J. Keown, R.P. George, Oxford 2013, DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199675500.003.0014.

Waldron J., The Law: Theory and Practice in British Politics, London–New York 1990.

Yuracko K.A., Toward Feminist Perfectionism: A Radical Critique of Rawlsian Liberalism, “UCLA Women’s Law Journal” 1995, vol. 6(1), DOI: https://doi.org/10.5070/L361017640.

LEGAL ACTS

European Parliament Resolution of 27 April 2017 on the state of play of farmland concentration in the EU: how to facilitate the access to land for farmers (2016/2141(INI)), P8_TA(2017)0197.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2021.30.5.123-138
Data publikacji: 2021-12-17 19:44:59
Data złożenia artykułu: 2021-03-23 11:35:19


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1356
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2021 Maciej Chmieliński, Michał Rupniewski

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.