Sądowa kontrola decyzji organów podatkowych w sprawach ulg w spłacie zobowiązań podatkowych opartych na uznaniu administracyjnym

Andrzej Niezgoda

Streszczenie w języku polskim


Artykuł ma charakter naukowo-badawczy. Autor, w oparciu o polskie regulacje prawne i orzecznictwo sądów administracyjnych, analizuje problem granic sądowej kontroli podejmowanych przez organy podatkowe decyzji uznaniowych mających za przedmiot zastosowanie ulg w spłacie zobowiązań podatkowych. Można zauważyć, że – mimo podejmowania problematyki uznania administracyjnego w piśmiennictwie naukowym – zagadnienie granic sądowej kontroli w praktyce orzeczniczej sądów administracyjnych ciągle budzi wątpliwości. Zasadnie jest zatem, co jest celem niniejszego opracowania, przeprowadzenie analizy głównych poglądów formułowanych w piśmiennictwie i w orzecznictwie sądowoadministracyjnym w odniesieniu do tego problemu, z punktu widzenia granic sądowej kontroli decyzji uznaniowych. Tezą artykułu jest założenie, że determinowany funkcją uznania administracyjnego charakter decyzji uznaniowych mających za przedmiot zastosowanie ulg w spłacie zobowiązań podatkowych, a także zakreślone ustawowo kryteria sądowej kontroli administracji publicznej ograniczają rolę sądu administracyjnego do zbadania zgodności z prawem procesowym samego postępowania podatkowego poprzedzającego wydanie takiej decyzji oraz do respektowania przez organy podatkowe podstawowych wartości systemu prawa, wyrażonych w Konstytucji RP. Wyznaczają one bowiem granice uznania administracyjnego, wewnątrz których wybór jednego z możliwych rozstrzygnięć pozostaje poza sądową kontrolą administracji. De lega lata nie ma podstaw do tego, aby sądy administracyjne, z zastrzeżeniem respektowania przez organy podatkowe podstawowych wartości systemu prawa, wyrażonych w Konstytucji RP, formułowały oceny co do okoliczności i przyczyn uzasadniających udzielenie albo odmowę udzielenia ulgi podatkowej bądź jej zakresu. Dla orzecznictwa sądowoadministracyjnego przydatna może być zatem koncepcja wewnętrznych i zewnętrznych granic uznania administracyjnego.


Słowa kluczowe


decyzje uznaniowe; granice sądowej kontroli decyzji uznaniowych; organy podatkowe; prawo procesowe; uznanie administracyjne

Pełny tekst:

PDF (English) PDF

Bibliografia


LITERATURE

Bigo T., Kontrola uznania administracyjnego, “Sprawozdania Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego” 1959, no. 14A.

Błaś A., Studia z nauki prawa administracyjnego i nauki administracji, “Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo” 1988, vol. 213.

Bogucka I., Państwo prawne a problem uznania administracyjnego, “Państwo i Prawo” 1991, no. 14.

Borkowski J., Decyzja administracyjna, Łódź–Zielona Góra 1998.

Borszowski P., Określenia nieostre i klauzule generalne w prawie podatkowym, Warszawa 2017.

Gałęski R., Zakres swobody organu administracji publicznej w podejmowaniu czynności faktycznych, “Przegląd Prawa i Administracji” 2002, no. 51.

Habuda A., Granice uznania administracyjnego, Opole 2004.

Hanusz A., Podstawa faktyczna decyzji podatkowej a swobodna ocena dowodów, [in:] Pro publico bono. Regulacje prawno-podatkowe i rozwiązania finansowe. Księga jubileuszowa Profesora Jana Głuchowskiego, Toruń 2002.

Hauser R., Kabat A., Właściwość sądów administracyjnych, “Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2004, no. 2.

Hilarowicz T., Najwyższy Trybunał Administracyjny i jego kompetencja, Warszawa 1925.

Janowicz Z., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 1999.

Jaroszyński M., Zimmermann M., Brzeziński W., Polskie prawo administracyjne. Część ogólna, Warszawa 1956.

Jaworski W.L., Nauka prawa administracyjnego. Zagadnienia ogólne, Warszawa 1924.

Kasznica S., Polskie prawo administracyjne. Pojęcia i instytucje zasadnicze, Poznań 1947.

Kmieciak Z., Zarys teorii postępowania administracyjnego, LEX/el. 2014.

Lang W., Delorme A., Z zagadnień tzw. swobodnego uznania (w związku z wprowadzeniem sądowej kontroli administracji), “Państwo i Prawo” 1957, no. 4–5.

Langrod J.S., Zagadnienia wybrane z praktyki administracyjnej, Kraków 1938.

Leszczyński L., Open Axiology in Judicial Interpretation of Law and Possible Misuse of Discretion, “Studia Iuridica Lublinensia” 2020, vol. 29(3), DOI: https://doi.org/10.17951/sil.2020.29.3.39-54.

Łajszczak S., Rozwój procedur administracyjnych na tle standardów funkcjonowania władzy publicznej, [in:] Kierunki rozwoju prawa administracyjnego. Prace członków i Przyjaciół na 5-lecie Koła Naukowego Prawa Administracyjnego na Uniwersytecie Warszawskim, ed. R. Stankiewicz, Warszawa 2011.

Mincer M., Uznanie administracyjne, Toruń 1983.

Nałęcz A., Uznanie administracyjne a reglamentacja działalności gospodarczej, Warszawa 2010.

Pesce G., Discretionary Power of Public Administration and Control of Public Debt: The Citizen and the Judge between the Law and the Precedent, “Studia Iuridica Lublinensia” 2020, vol. 29(3), DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2020.29.3.117-134.

Reiss W., Prawo administracyjne w zarysie, part 1: Nauka administracji, Toruń 1946.

Starościak J., Swobodne uznanie władz administracyjnych, Warszawa 1948.

Tarno J.P., Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2006.

Woś T. (ed.), Knysiak-Molczyk H., Romańska M., Ustawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2012.

Wróbel A., [in:] M. Jaśkowska, M. Wilbrandt-Gotowicz, A. Wróbel, Komentarz aktualizowany do ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego, LEX/el 2019.

Zimmermann M., Pojęcie administracji publicznej a swobodne uznanie, Warszawa 2009.

LEGAL ACTS

Act of 14 June 1960 – Code of Administrative Procedure (Journal of Laws 2021, item 735).

Act of 17 June 1966 on enforcement proceedings in the public administration (Journal of Laws 2020, item 1427, as amended).

Act of 31 January 1980 on the Supreme Administrative Court and on the amendment of the Act Code of Administrative Procedure (Journal of Laws 1980, no. 4, item 8).

Act of 29 August 1997 – Tax Ordinance (Journal of Laws 2020, item 1235, as amended).

Act of 25 July 2002 – Law on the System of Administrative Courts (Journal of Laws 2021, item 137).

Act of 30 August 2002 – Law on Procedure Before Administrative Courts (Journal of Laws 2019, item 2325, as amended).

Act of 2 April 2009 on Polish citizenship (Journal of Laws 2020, item 347).

Act of 9 April 2015 amending the Act – Law on Procedure Before Administrative Courts (Journal of Laws 2015, item 658).

Constitution of the Republic o Poland of 2 April 1997 (Journal of Laws 1997, no. 78, item 483, as amended).

Regulation of 27 October 1932 on the Supreme Administrative Tribunal (Journal of Laws 1932, no. 94, item 806).

CASE LAW

Judgement of the Constitutional Tribunal of 10 May 1994, W 7/94, OTK 1994, no. 1, item 23.

Judgement of the Supreme Administrative Court of 11 June 1981, SA 820/81, ONSA 1981, no. 1, item 57.

Judgement of the Supreme Administrative Court of 7 February 2001, I SA/Gd 1507/00.

Judgement of the Supreme Administrative Court of 26 January 2006, II OSK 630/05.

Judgement of the Supreme Administrative Court of 31 January 2006, I FSK 570/03.

Judgement of the Supreme Administrative Court of 16 March 2006, II FSK 493/05.

Judgement of the Supreme Administrative Court of 13 November 2007, II FSK 1353/06.

Judgement of the Supreme Administrative Court of 30 October 2009, I FSK 804/08.

Judgement of the Supreme Administrative Court of 26 August 2010, II FSK 689/09.

Judgement of the Supreme Administrative Court of 29 June 2011, II FSK 227/10.

Judgement of the Supreme Administrative Court of 27 February 2013, II FSK 1351/11.

Judgement of the Supreme Administrative Court of 15 March 2013, II FSK 1535/11.

Judgement of the Supreme Administrative Court of 17 May 2017, II GSK 5349/16.

Judgement of the Supreme Administrative Court of 6 October 2017, II FSK 2422/15.

Judgement of the Supreme Administrative Court of 7 February 2018, II FSK 3609/15.

Judgement of the Supreme Administrative Court of 29 May 2018, II FSK 1431/16.

Judgement of the Supreme Administrative Court of 30 May 2018, II FSK 3783/17.

Judgement of the Supreme Administrative Court of 6 December 2018, I FSK 1369/16.

Judgement of the Supreme Administrative Court of 26 June 2019, II FSK 2414/17.

Judgement of the Supreme Administrative Court of 5 September 2019, I OSK 1419/18.

Judgement of the Voivodeship Supreme Administrative Court in Rzeszów of 2 July 2019, I SA/Rz 244/19.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2021.30.4.441-457
Data publikacji: 2021-10-13 00:45:53
Data złożenia artykułu: 2021-07-02 14:54:23


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1139
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 0 PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2021 Andrzej Niezgoda

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.