O początkach aksjologii w zatrudnieniu na przykładzie ustawy w przedmiocie pracy młodocianych i kobiet z 1924 r.

Maria Bosak-Sojka

Streszczenie w języku polskim


W artykule poddano analizie pierwsze polskie regulacje dotyczące zatrudnienia młodocianych i kobiet. W pierwotnej wersji oba podmioty były chronione wspólnym, zbiorczym aktem prawnym. Oprócz analizy normatywnej, celem jest wskazanie kształtujących się regulacji ochronnych oraz uwypuklenie wątków uznanych współcześnie za aksjologię zatrudnienia właśnie w stosunku do tych szczególnie chronionych podmiotów. Opracowanie wzbogacono poglądami wyrażonymi w ówczesnej literaturze przedmiotu i odwołaniem do praktyki, a także oceną powołanych rozwiązań przeprowadzoną z perspektywy prawie stu lat od uchwalenia ustawy. Z uwagi na zaproponowany zakres temporalny artykuł ma charakter nowatorski, pozwalający na podkreślenie najistotniejszych zmian w zakresie omawianej materii. Perspektywicznie opracowanie to posłuży do dokonania oceny współcześnie obowiązujących przepisów skierowanych już oddzielnie do pracujących kobiet oraz pracowników młodocianych.


Słowa kluczowe


prawo pracy; ochronna funkcja prawa pracy; aksjologia; zatrudnienie; ochrona pracy kobiet; ochrona pracy młodocianych

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


LITERATURE

Babińska-Górecka R., Ochrona pracy kobiet i uprawnienia związane z rodzicielstwem, [in:] System Prawa Pracy, vol. 14: Historia polskiego prawa pracy, ed. K.W. Baran, Warszawa 2021.

Bosak M., Status prawny młodych pracowników na tle wybranych regulacji prawa europejskiego, “Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej” 2012.

Bosak M., Zarys ewolucji ochrony młodych pracowników w wybranych dokumentach Międzynarodowej Organizacji Pracy, [in:] Państwo i prawo w dobie globalizacji, ed. S. Sagan, Rzeszów 2011.

Ćwiertniak B. (ed.), Aktualne zagadnienia prawa pracy i polityki społecznej, Sosnowiec 2012.

Derlacz-Wawrowska M., Zatrudnienie i ochrona młodocianych oraz dzieci, [in:] System Prawa Pracy, vol. 3: Indywidualne prawo pracy. Część szczegółowa, eds. M. Gersdorf, K. Rączka, Warszawa 2021.

Dral A., Rys historyczny rozwoju prawa pracy i ubezpieczeń społecznych w Polsce w okresie dwudziestolecia międzywojennego, [in:] Ochrona pracy w okresie międzywojennym w Polsce. Studium historyczno-prawne, eds. K. Dąbrowski, S. Kwiecień, Lublin 2015.

Florek L., Europejskie prawo pracy, Warszawa 2007.

Florek L., Seweryński M., Międzynarodowe prawo pracy, Warszawa 1988.

Godlewska-Bujok B., Ochrona pracy kobiet, [in:] Ochrona pracy w okresie międzywojennym w Polsce. Studium historyczno-prawne, eds. K. Dąbrowski, S. Kwiecień, Lublin 2015.

Godlewska-Bujok B., Babińska-Górecka R., Ochrona pracy kobiet i rodzicielstwa we współczesnym prawie pracy, [in:] System Prawa Pracy, vol. 3: Indywidualne prawo pracy. Część szczegółowa, eds. M. Gersdorf, K. Rączka, Warszawa 2021.

Góral Z., Dopuszczalność pracy dzieci w polskim prawie pracy w świetle prawa międzynarodowego i europejskiego, “Monitor Prawa Pracy” 2004, no. 6.

Jackowiak C., [in:] W. Jaśkiewicz, C. Jackowiak, W. Piotrowski, Prawo pracy. Zarys wykładu, Warszawa 1967.

Konwencje i zalecenia Międzynarodowej Organizacji Pracy 1919–1994, vol. 1: (1919–1966), Warszawa 1996.

Liszcz T., Aksjologiczne podstawy prawa pracy. Zarys problematyki, Lublin 2018.

Łasak K., Dopuszczenie dziecka do zatrudnienia w systemie Europejskiej Karty Społecznej, “Bezpieczeństwo Pracy” 2008, no. 3.

Majka J., Nauka społeczna Kościoła, jej charakter i miejsce w orędziu ewangelicznym, [in:] Dokumenty nauki społecznej Kościoła, eds. M. Radwan, L. Dyczewski, A. Stanowski, vol. 1, Rzym–Lublin 1987.

Musiała A., Polskie prawo pracy a społeczna nauka Kościoła. Studium prawno-społeczne, Poznań 2019.

Raczyński A., Polskie prawo pracy, Warszawa 1930.

Rosenblüth I., Prawo pracy. Ustawy, rozporządzenia, orzecznictwo, wyjaśnienia, Kraków 1935.

Sanetra W., Ogólnie o aksjologicznych podstawach prawa pracy, [in:] Aksjologiczne podstawy prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, eds. M. Skąpski, K. Ślebzak, Poznań 2014.

Sobczyk A., Prawo pracy w świetle Konstytucji RP. Teoria publicznego i prywatnego indywidualnego prawa pracy, vol. 1, Warszawa 2013.

Szczepański W., Kodeks pracy. Teksty, objaśnienia, orzecznictwo, Łódź 1949.

Szubert W., Zarys prawa pracy, Warszawa 1976.

Świątkowski A.M., Międzynarodowe Prawo Pracy. 1. Międzynarodowe publiczne prawo pracy – standardy międzynarodowe, vol. 2, Warszawa 2008.

Świątkowski A.M., Prawo socjalne Rady Europy, Kraków 2006.

Święcicki M., [in:] Z. Salwa, W. Szubert, M. Święcicki, Podstawowe problemy prawa pracy, Warszawa 1957.

Święcicki M., Instytucje polskiego prawa pracy w latach 1918–1939, Warszawa 1960.

Wieczorek M., Some Aspects of Labour Law’s Protective Function at the Time of COVID-19, “Studia Iuridica Lublinensia” 2021, vol. 30(1), DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2021.30.1.339-355.

Włodarczyk M., Ochrona pracy młodocianych i dzieci, [in:] System Prawa Pracy, vol. 14: Historia polskiego prawa pracy, ed. K.W. Baran, Warszawa 2021.

Zawodowska I., Ochrona macierzyństwa robotnicy w Polsce, “Statystyka Pracy” 1937, no. 4.

Zieliński T., Prawo pracy. Zarys systemu. Część I. Ogólna, Warszawa–Kraków 1986.

ONLINE SOURCES

Leo XIII, Rerum Novarum, 1891, https://www.mop.pl/doc/html/encykliki/Rerum%20novarum.htm (access: 10.5.2021).

MISCELLANEOUS

Circular letter of the M.P. and O.S. of 30 June 1948 on the amendment of Article 16 of the Act of 2 July 1924 (Official Journal of the M.P. and O.S., 15.7.1948, no. 11/31).

Circular letter no. 106/48 of the Ministry of Labour and Social Welfare of 3 September 1948 on the performance of compulsory education by juveniles (Official Journal of the Ministry of Labour and Social Welfare, 20.9.1948, no. 14/34).

LEGAL ACTS

Act of 18 December 1919 on working time in industry and trade (Journal of Law 1920, no. 2, item 7).

Act of 2 July 1924 on juveniles and women work (Journal of Laws 1924, no. 65, item 636, as amended).

Act of 7 November 1931 amendments and supplements to certain provisions of the Act of 2 July 1924 on juveniles and women work (Journal of Laws 1931, no. 101, item 773).

Act of 28 April 1948 amending the Act of 2 July 1924 on juveniles and women work (Journal of Laws 1948, no. 27, item 182).

Act of 28 April 1948 amending the Act of 28 March 1933 on social insurance (Journal of Laws 1948, no. 27, item 183).

Act of 26 February 1951 amending the Act on juveniles and women work (Journal of Laws 1951, no. 12, item 94).

Decree of 29 September 1945 amending the Act of 2 July 1924 on juveniles and women work (Journal of Laws 1945, no. 43, item 236).

Decree of 2 August 1951 on work and vocational training of juveniles in workplaces (Journal of Laws 1951, no. 41, item 311).

International Convention the compulsory medical examination of children and young persons employed at sea, adopted as a draft on 11 November 1921 in Geneva at the General Conference of the International Labor Organization of the League of Nations (ratified pursuant to the Act of 19 December 1923) (Journal of Laws 1925, no. 54, item 388).

ILO Convention No. 3 on the employment of women before and after childbirth, 1919.

ILO Convention No. 4 on the employment of women at night, 1919.

ILO Convention No. 5 fixing the minimum age for admission of children to industrial employment, 1919.

ILO Convention No. 6 on the night work of young persons in industry, 1919.

ILO Convention No. 7 on the minimum age for admission of child labour in the navy, 1920.

ILO Convention No. 10 on the age of child labour in agriculture, 1921.

ILO Convention No. 13 on the use of white lead in painting, 1921.

ILO Convention No. 15 on the minimum age for admission of juveniles to work in sub-deck spaces and boiler rooms of 1921.

ILO Convention No. 16 compulsory medical inspection of children and young persons at work on ships, 1921.

ILO Convention No. 59 fixing the minimum age for admission of children to industrial employment (revised), 1937.

Regulation of the Council of Ministers of 17 November 1924 on the implementation of the Act of 2 July 1924 on juveniles and women work (Journal of Laws 1924, no. 105, item 954).

Regulation of the Minister of Labour and Social Welfare of 29 July 1925 in agreement with the Ministers: Industry and Trade, Internal Affairs, Military Affairs, Public Works, Railways and Treasury on the list of prohibited work for juveniles and women (Journal of Laws 1925, no. 81, item 558).

Regulation of the Minister of Labour and Social Welfare of 24 December 1931 on lists and inventories of juveniles (Journal of Laws 1931, no. 8, item 49).

Regulation of the Minister of Social Welfare of 3 October 1935 in agreement with the Ministers of: Industry and Trade, Internal Affairs, Military Affairs, Treasury, Agriculture and Agrarian Reforms, Communications, and Posts and Telegraphs on work forbidden to juveniles and women (Journal of Laws 1935, no. 78, item 484).

Regulation of the President of the Republic of Poland of 16 March 1928 on the contract of employment of intellectual workers (Journal of Laws 1928, no. 35, item 323).

Regulation of the President of the Republic of Poland of 16 March 1928 on the contract of employment of workers (Journal of Laws 1928, no. 35, item 324).

Regulation of the President of the Republic of Poland of 22 March 1928 on administrative proceedings (Journal of Laws 1928, no. 36, item 341).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2023.32.1.57-77
Data publikacji: 2023-03-28 11:23:57
Data złożenia artykułu: 2021-07-06 14:53:59


Statystyki


Widoczność abstraktów - 906
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2023 Maria Bosak-Sojka

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.