Kilka uwag dotyczących zachowania terminu do wniesienia protestu wyborczego składanego przez wyborcę przebywającego za granicą na podstawie Kodeksu wyborczego. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 31 sierpnia 2020 r. (I NSW 5920/20, LEX nr 3045999)

Tomasz Demendecki

Streszczenie w języku polskim


Przekonanie wyborców, że dane głosowanie, w ramach którego są wybierani ich reprezentanci, zostało przeprowadzone prawidłowo i że wybór ten odpowiada woli wyrażonej w akcie głosowania, sprzyja wzrostowi zaufania do państwa i jego aparatu oraz kształtowaniu się społeczeństwa obywatelskiego. Z tego powodu bardzo ważna jest kontrola przebiegu głosowania, przekazana kognicji państwowych organów sądowych. Protest wyborczy jest podstawowym środkiem prawnym zapewniającym sądową kontrolę prawidłowości przeprowadzenia i ważności wyborów. Prawo do jego wniesienia, traktowane jako konstytucyjne prawo podmiotowe, przewidują wszystkie powszechnie obowiązujące regulacje dotyczące wyborów. W niniejszej glosie poruszono problem zachowania terminu do wniesienia protestu wyborczego, składanego przez wyborcę przebywającego za granicą na podstawie regulacji zawartej w Kodeksie wyborczym. Kanwą do rozważań nad przedstawioną kwestią jest postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 31 sierpnia 2020 r. (I NSW 5920/20), wydane w związku z przeprowadzeniem wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. z możliwością głosowania korespondencyjnego. Ponadto autor podjął próbę udzielenia odpowiedzi, czy obecnie obowiązujące rozwiązanie, zawierające odmienną regułę ustalania zachowania terminu do dokonania określonej czynności (wniesienia protestu wyborczego), przewidziane w regulacji szczególnej, jaką jest ustawa z dnia 2 czerwca 2020 r. o szczególnych zasadach organizacji wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. z możliwością głosowania korespondencyjnego, a także w regulacji ogólnej, czyli w ustawie z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy, zapewnia uprawnionemu wyborcy możliwość rzeczywistego skorzystania z prawa do wniesienia protestu przeciwko ważności wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.


Słowa kluczowe


wybory; wyborca przebywający za granicą; protest wyborczy; Kodeks wyborczy; wybory powszechne na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej; wniesienie protestu wyborczego; termin do wniesienia protestu wyborczego

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


LITERATURA

Buczkowski Ł., Stwierdzenie ważności wyborów parlamentarnych i prezydenckich na gruncie kodeksu wyborczego, [w:] Kodeks wyborczy. Wstępna ocena, red. K. Skotnicki, Warszawa 2011.

Chmielnicki P., Minich D., Rybkowski R., Stachura M., Szocik K., The COVID-19 Pandemic as an Opportunity for a Permanent Reduction in Civil Rights, „Studia Iuridica Lublinensia” 2021, vol. 30(4), DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2021.30.4.77-109.

Czaplicki K.W., Zbieranek J., Uwaga do art. 321 Kodeksu wyborczego, [w:] K.W. Czaplicki, B. Dauter, S.J. Jaworski, A. Kisielewicz, F. Rymarz, J. Zbieranek, Kodeks wyborczy. Komentarz, LEX/el. 2018.

Demokratyczne standardy prawa wyborczego Rzeczypospolitej Polskiej. Teoria i praktyka, red. F. Rymarz, Warszawa 2005.

Florczak-Wątor M., Uwaga z nb. 39 do art. 37, [w:] Konstytucja RP, t. 1: Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Legalis 2016.

Gebethner S., Wybory na urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz do ustawy o wyborze Prezydenta RP, Warszawa 2000.

Grzybowski M., Rola sądów i charakter orzeczeń sądowych w sprawach wyborczych, [w:] Trzecia władza – sądy i trybunały w Polsce. Materiały Jubileuszowego L Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjnego, Gdynia 24–26 kwietnia 2008 roku, red. A. Szmyt, Gdańsk 2008.

Michalak B., Sokala A., Uziębło P., Leksykon prawa wyborczego i referendalnego oraz systemów wyborczych, Warszawa 2016.

Rakowska A., Postępowanie w sprawach z protestów wyborczych, „Państwo i Prawo” 2010, z. 3.

Rakowska-Trela A., Składowski K., Kodeks wyborczy. Komentarz do zmian 2018, Warszawa 2018.

Rytel-Warzocha A., Sądowa kontrola nad referendum ogólnokrajowym, [w:] Trzecia władza – sądy i trybunały w Polsce. Materiały Jubileuszowego L Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjnego, Gdynia 24–26 kwietnia 2008 roku, red. A. Szmyt, Gdańsk 2008.

Skotnicki K., Funkcje wyborów, [w:] Prawo wyborcze Rzeczypospolitej Polskiej i problemy akcesji Polski do Unii Europejskiej. Materiały XLIV Ogólnopolskiej Konferencji Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjnego, Olsztyn, 25–27 kwietnia 2002 r., red. A. Sylwestrzak, Olsztyn 2003.

Wróbel A., Niektóre problemy rozstrzygania o ważności wyborów przez Sąd Najwyższy, [w:] Iudices electionis custodes. Księga pamiątkowa Państwowej Komisji Wyborczej, red. F. Rymarz, Warszawa 2007.

AKTY PRAWNE

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483 ze zm.).

Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. 2021, poz. 735 ze zm.).

Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. 2021, poz. 1805 ze zm.).

Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (t.j. Dz.U. 2020, poz. 1319 ze zm.).

Ustawa z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (t.j. Dz.U. 2020, poz. 1041 ze zm.).

Ustawa z dnia 2 czerwca 2020 r. o szczególnych zasadach organizacji wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. z możliwością głosowania korespondencyjnego (Dz.U. 2020, poz. 979).

ORZECZNICTWO

Postanowienie SN z dnia 25 października 2000 r., III SW 92/00, OSNP 2001, nr 3, poz. 98.

Postanowienie SN z dnia 23 lutego 2016 r., III SW 2/16, LEX nr 2288977.

Postanowienie SN z dnia 14 czerwca 2016 r., III SW 6/16, LEX nr 2288981.

Postanowienie SN z dnia 31 sierpnia 2020 r., I NSW 5920/20, LEX nr 3045999.

Postanowienie SN z dnia 15 września 2020 r., I NSW 5918/20, LEX nr 3051765.

Postanowienie SN z dnia 15 września 2020 r., I NSW 5923/20, LEX nr 3051724.

Postanowienie TK z dnia 18 lipca 2013 r., Ts 194/12, OTK-B 2013, nr 4, poz. 407.

Uchwała siedmiu sędziów SN z dnia 23 października 1995 r., III SW 8/95, OSNAPiUS 1995, nr 24, poz. 304.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2021.30.5.621-632
Data publikacji: 2021-12-17 19:45:44
Data złożenia artykułu: 2021-11-25 00:31:29


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1385
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2021 Tomasz Demendecki

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.