Zobowiązanie nieletniego do prac na rzecz społeczności lokalnej. W poszukiwaniu skutecznych metod resocjalizacji nieletnich

Krzysztof Stasiak, Paweł Kwiatkowski

Streszczenie w języku polskim


Artykuł został poświęcony stosowanemu przez polskie sądy środkowi wychowawczemu w postaci zobowiązania nieletniego do pracy na rzecz społeczności lokalnej. Przedstawiono w nim badania naukowe, które zostały wykonane trzema metodami: dogmatyczno-prawną, statystyczną oraz poprzez badania aktowe. Badaniami aktowymi objęto 14 spraw, w których w 2013 r. sąd zobowiązał nieletniego do prac na rzecz społeczności lokalnej (blisko 1% tego rodzaju zobowiązań orzeczonych przez sądy w tym roku w całej Polsce). W wyniku badań zauważono, że sądy coraz częściej stosują ten środek wychowawczy i obecnie stanowi on nieco ponad 4% orzeczonych wobec nieletnich środków wychowawczych. Sądy stosują takie zobowiązanie najczęściej wobec nieletnich, którzy mają 16–17 lat. Na ogół nieletni mieli do wykonania prace w wymiarze 10 godzin na rzecz szkoły, do której uczęszczali. Wykonaniem orzeczenia z reguły zajmowali się kuratorzy sądowi. W artykule dostrzeżono, że brak było przepisów prawa, które szczegółowo określałyby zasady orzekania i wykonywania omawianego środka wychowawczego. Taka niedookreśloność powodowała trudności w trakcie wykonywania tego rodzaju orzeczeń sądów.


Słowa kluczowe


nieletni; sąd; zobowiązanie nieletniego do pracy; kurator sądowy; społeczność lokalna

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


LITERATURE

Bojarski T., Kruk E., Skrętowicz E., Postępowanie w sprawach nieletnich. Komentarz, Warszawa 2016.

Church A.S., Marcus D.K., Hamilton Z.K., Community Service Outcomes in Justice – Involved Youth: Comparing Restorative Community Service to Standard Community Service, “Criminal Justice and Behavior” 2021, vol. 49(9), DOI: https://doi.org/10.1177/00938548211008488.

Gromek K., Komentarz do ustawy o postępowaniu w spawach nieletnich, Warszawa 2001.

Grześkowiak A., Prawo nieletnich, Warszawa 2020.

Harding J., Forty Years On: A Celebration of Community Service by Offenders, “Probation Journal” 2013, vol. 60(3), DOI: https://doi.org/10.1177/0264550513504531.

Kałdon B.M., Przestępczość wśród nieletnich a podejmowane działania profilaktyczne, “Seminare” 2015, vol. 36(3).

Kędzierski D. van, Metodologia i paradygmat polskich szczegółowych nauk prawnych, “Transformacje Prawa Prywatnego” 2018, no. 3.

Komorowski A., Nieletni przestępcy, [in:] Zagadnienia opieki nad macierzyństwem, dziećmi i młodzieżą w Polsce, ed. B. Krakowski, Warszawa 1929.

Konarska-Wrzosek V., Prawny system postępowania z nieletnimi w Polsce, Warszawa 2013.

Korcyl-Wolska M., Postępowanie w sprawach nieletnich na tle standardów europejskich, Warszawa 2015.

Kozłowski P., Stasiak K., Ośrodek kuratorski. Ujęcie prawne, organizacyjne i metodyczne, Warszawa 2018.

Kusztal J., Zobowiązanie do pracy jako środek wychowawczy w resocjalizacji nieletnich w świetle badań pilotażowych, “Acta Scientifica Academiae Ostroviensis. Sectio A” 2017, vol. 9(1).

Michalska-Warias A., Struktura środków wychowawczych i poprawczych orzekanych wobec nieletnich w latach 90., “Studia Iuridica Lublinensia” 2004, vol. 3.

Opora R., Rola sędziów i kuratorów w resocjalizacji nieletnich, Gdańsk 2006.

Ryals J.S., Restorative Justice: New Horizons in Juvenile Offender Counseling, “Journal of Addictions and Offender Counselling” 2004, vol. 25(1), DOI: https://doi.org/10.1002/j.2161-1874.2004.tb00190.x.

Shepherd Jr. R.E., The Juvenile Court at 100 Years: A Look Back, “Juvenile Justice” 1999, vol. 6(2), DOI: https://doi.org/10.1037/e379692004-002.

Stańdo-Kawecka B., Prawo karne nieletnich. Od opieki do odpowiedzialności, Warszawa 2007.

Stasiak K., Czy potrzebna jest nam reforma kurateli sądowej?, “Gdańskie Studia Prawnicze” 2020, no. 3, DOI: https://doi.org/10.26881/gsp.2020.3.07.

Stasiak K., Ewolucja systemu kurateli sądowej w Polsce w latach 1919–2009 – kamienie milowe, [in:] Dziewięćdziesięciolecie kurateli sądowej w Polsce. Historia – teraźniejszość – przyszłość, eds. K. Stasiak, Ł. Wirkus, P. Kozłowski, T. Jedynak, Kraków 2010.

Stasiak K., Kara ograniczenia wolności i jej rola w resocjalizacji sprawców czynów karalnych, [in:] Polska kuratela sądowa na przełomie wieków. Nadzieje, oczekiwania, dylematy, eds. M. Konopczyński, Ł. Kwadrans, K. Stasiak, Kraków 2016.

Strang H., Braithwate J. (eds.), Restorative Justice: Philosophy to Practice, New York 2016, DOI: https://doi.org/10.4324/9781315264851.

Strzembosz A., Postępowanie w sprawach nieletnich w prawie polskim, Lublin 1984.

Szymków K., Instytucja stałych opiekunów sądowych 1919–1929, “Folia Iuridica Universitatis Wratislaviensis” 2018, vol. 7(1).

Tsirigotis K., Lewik-Tsirigotis E., Baster B., Nieletni (jako) sprawca czynu zabronionego, “Pedagogika Rodziny” 2012, no. 2(4).

Wirkus Ł., Babicka-Wirkus A., Opora R., Stasiak K., Burnout among Probation Officers in Poland and the Role of Preferred Styles of Coping with Stress, “International Journal of Environmental Research and Public Health” 2021, vol. 18(1), DOI: https://doi.org/10.3390/ijerph18010355.

Wood W.R., Correcting Community Service: From Work Crews to Community Work in a Juvenile Court, “Justice Quarterly” 2012, vol. 29(5), DOI: https://doi.org/10.1080/07418825.2011.576688.

Wood W.R., Soliciting Community Involvement and Support for Restorative Justice through Community Service, “Criminal Justice Policy Review” 2015, vol. 26(2), DOI: https://doi.org/10.1177/0887403413499580.

Zalewski W., Sprawiedliwość naprawcza. Początek ewolucji polskiego prawa karnego?, Gdańsk 2006.

ONLINE SOURCES

Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, Druk nr 1214, https://orka.sejm.gov.pl/proc3.nsf/opisy/1214.htm (access: 15.3.2021).

Nieletni wg czynów karalnych oraz orzeczonych środków i płci, 2003–2018, https://isws.ms.gov.pl/pl/baza-statystyczna/opracowania-wieloletnie/download,2853,26.html (access: 5.2.2022).

LEGAL ACTS

Act of 17 November 1964 – Civil Procedure Code (consolidated text, Journal of Laws 2021, item 1805, as amended).

Act of 26 October 1982 on penal proceedings in cases involving juveniles (Journal of Laws 1982, no. 35, item 228, as amended).

Act of 15 September 2000 amending the Act on penal proceedings in cases involving juveniles (Journal of Laws 2000, no. 91, item 1010).

Act of 9 June 2022 on the support and rehabilitation of juveniles (Journal of Laws 2022, item 1700).

Regulation of the Minister of Justice of 23 February 2007 – Rules governing the operation of ordinary courts (Journal of Laws 2007, no. 38, item 249).

Regulation of the Minister of Justice of 24 June 2014 on juvenile probation (Journal of Laws 2014, item 855).

Regulation of the Minister of Justice of 18 June 2019 – Rules governing the operation of ordinary courts (Journal of Laws 2019, item 1141, as amended).

Regulation of the Minister of Justice of 28 November 2022 on the supervision of juveniles by probation officers, social organizations, employers and trustworthy persons (Journal of Laws 2022, item 2544).

Regulation of the President of the Commonwealth of 19 March 1928 – Code of Criminal Procedure (Journal of Laws 1928, no. 33, item 313, as amended).

Regulation of the President of the Commonwealth of 11 July 1932 – Penal Code (Journal of Laws 1932, no. 60, item 571, as amended).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2023.32.1.275-291
Data publikacji: 2023-03-28 11:24:13
Data złożenia artykułu: 2022-03-21 09:37:21


Statystyki


Widoczność abstraktów - 332
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2023 Krzysztof Stasiak, Paweł Kwiatkowski

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.