Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Jawność gospodarki finansowej gminy
Streszczenie w języku polskim
Zasada jawności działania administracji publicznej jest jedną z podstawowych zasad w państwie demokratycznym. Jawność działania administracji publicznej uznawana jest także jako jej wartość podstawowa. Określa ona standardy działania administracji, dostępu do informacji i sprawowania funkcji kontrolnych przez obywateli oraz buduje zaufanie do organu władzy publicznej. Celem artykułu jest przedstawienie prawnych regulacji dotyczących jawności działania gminy w obszarze gospodarki finansowej. W pracy przedstawiono pojęcie i zakres zasady jawności działania administracji publicznej, wymiary realizacji jawności w praktyce działania gminy, standardy wynikające w tym zakresie z przepisów prawa materialnego, a także wybrane doświadczenia międzynarodowe w tym obszarze. Wybór przedmiotu analizy podyktowany został luką w literaturze prawa. Stanowi to dodatkową przesłankę uzasadniającą podjęcie wskazanych zadań badawczych. Na tle obowiązujących przepisów prawa należy rozważyć, czy działania podjęte przez ustawodawcę pozwoliły na stworzenie właściwie funkcjonującego modelu jawności gospodarki finansowej gminy. Przez te lata uległ on pewnym przeobrażeniom, co może powodować dowolność bądź brak możliwości poprawnej logicznie, funkcjonalnej i spójnej systemowo interpretacji. Wyznaczone cele przesądziły o wyborze układu opracowania i metod badawczych. Praca zakłada pluralizm metodologiczny. Dwiema głównymi metodami badawczymi, jakie zostały wykorzystane, są metoda dogmatyczno-prawna oraz metoda teoretyczno-prawna. Pomocniczo sięgnięto po metodę historyczno-prawną i funkcjonalizmu prawniczego, co pozwoliło na zaprezentowanie przedmiotu badań z punktu widzenia jego ewolucji, a dzięki temu uzyskanie pełnego obrazu omawianej problematyki.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
LITERATURE
Adam F., Ferrand O., Rioux R., Finances publiques, Paris 2007.
Barilari A., La LOLF et la responsabilité des acteurs pour la mise en oeuvre des politiques publiques, [in:] Économie politique de la LOLF, eds. E. Arkwright, C. de Boissieu, J.-H. Lorenzi, J. Samson, Paris 2007.
Bitner M., Wpływ budżetowania memoriałowego na kształt i funkcjonowanie zasad budżetowych w prawie budżetowym jednostek samorządu terytorialnego, “Samorząd Terytorialny” 2012, no. 5.
Borodo A., Finanse publiczne. Zagadnienia ustrojowe i prawne, Warszawa 2019.
Budlewska R., Raporty tax expenditures jako element ram budżetowych w krajach Unii Europejskiej, [in:] Tax expenditures jako narzędzie transparentnej polityki fiskalnej – definicja, szacowanie i ocena, ed. R. Dziemianowicz, Warszawa 2015.
Cwalińska J., Czy dostęp do informacji publicznej stanowi gwarancję praw podmiotowych jednostki? Zagadnienia wybrane, [in:] Prawo do informacji publicznej. Efektywność regulacji i perspektywy jej rozwoju, red. M. Maciejewski, Warszawa 2014.
Dolnicki B., Cybulska R., Realizacja zasady jawności i dostępu do informacji publicznej w samorządzie terytorialnym, [in:] Korupcja i antykorupcja – wybrane zagadnienia, eds. J. Kosiński, K. Krak, Szczytno 2011.
Dolnicki B. (ed.), Jawność w samorządzie terytorialnym, Warszawa 2015.
Fajgielski P., Informacja w administracji publicznej. Prawne aspekty gromadzenia, udostępniania i ochrony, Wrocław 2007.
Fleszer D., Zakres jawności działania organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego, “Samorząd Terytorialny” 2010, no. 4.
Górzyńska T., Geneza i rozwój prawa do informacji, [in:] Dostęp do informacji publicznej w Polsce i w Europie. Wybrane zagadnienia prawne, eds. E. Pierzchała, M. Woźniak, Opole 2010.
Górzyńska T., Prawo do informacji i zasada jawności administracyjnej. Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego i Trybunału Konstytucyjnego, Wrocław 1999.
Izdebski H., Kierunki rozwoju zarządzania publicznego w Europie, [in:] W poszukiwaniu dobrej administracji, eds. H. Izdebski, H. Machińska, Warszawa 2007.
Jabłoński M., Jawność działania władz publicznych jako dobro wspólne, “Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2018, vol. 80(1), DOI: https://doi.org/10.14746/rpeis.2018.80.1.5.
Jaśkowska M., Dostęp do informacji przetworzonej, [in:] Sądownictwo administracyjne gwarantem wolności i praw obywatelskich 1980–2005, eds. J. Góral, R. Hauser, J. Trzciński, Warszawa 2005.
Jaśkowska M., Ponowne wykorzystanie informacji publicznej, [in:] Dziesięć lat polskich doświadczeń w Unii Europejskiej. Problemy prawnoadministracyjne, ed. J. Sługocki, Wrocław 2014.
Jonung L., Larch M., Improving Fiscal Policy in the EU: The Case for Independent Forecasts, “Economic Policy” 2006, vol. 21(47), DOI: https://doi.org/10.1111/j.1468-0327.2006.00162.x.
Kaczurak-Kozak M., Sprawozdawczość finansowa jednostek sektora finansów publicznych, [in:] Rachunkowość jednostek sektora finansów publicznych i instytucji finansowych, ed. T. Kiziukiewicz, Warszawa 2014.
Karsznicki K., Kryteria dostępu do informacji publicznej, “Prokuratura i Prawo” 2015, no. 11.
Kosikowski C., Prawo finansowe w Unii Europejskiej i w Polsce, Warszawa 2005.
Lipiec-Warzecha L., Komentarz do art. 33 ustawy o finansach publicznych, LEX no. 97496.
Łętowska E., Sobczak K., Rzeźbienie państwa prawa. 20 lat później, Warszawa 2012.
Misiąg W., Niedzielski A., Openness and Transparency of Public Finances in Poland in the Light of the International Monetary Fund Standards, “Journals of the Gdańsk Institute for Market Economics” 2001, no. 29.
Niewiadomski Z., Pojęcie administracji publicznej, [in:] System Prawa Administracyjnego, vol. 1: Instytucje prawa administracyjnego, eds. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2010.
Opaliński B., Dostęp do informacji publicznej jako emanacja zasady jawności życia publicznego, “Przegląd Prawa Publicznego” 2019, no. 7–8.
Piskorz-Ryń A., Pojęcie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego w świetle dyrektywy 2003/98/WE, “Samorząd Terytorialny” 2015, no. 4.
Piskorz-Ryń A., Prawo do informacji od podmiotów wykonujących administrację publiczną w polskim porządku prawnym, “Samorząd Terytorialny” 2000, no. 7–8.
Schmidt T., Die Grundlagen des kommunalen Finanzausgleichs, “Die Öffentliche Verwaltung” 2012.
Schmidt T.I., Financial Foundations of the Functioning of the Local Government in Germany, [in:] Samorząd terytorialny w Polsce i w Niemczech, eds. M. Geis, G. Grabarczyk, J. Kostrubiec, J. Paśnik, T.I. Schmidt, Warszawa 2015.
Stęszewski M., Wieloletnia prognoza finansowa jednostki samorządu terytorialnego, “Biuletyn Skarbowy Ministerstwa Finansów” 2008, no. 2.
Taras W., Informowanie obywateli przez administrację, Warszawa 1992.
Tyniewicki M., Znaczenie klasycznych zasad budżetowych w budżecie ogólnym Unii Europejskiej, [in:] Finanse publiczne i prawo finansowe – realia i perspektywy zmian. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Eugeniuszowi Ruśkowskiemu, eds. L. Etel, M. Tyniewicki, Białystok 2012.
Ulasiewicz M.I., Zasada jawności w planowaniu przestrzennym, “Przegląd Prawa Publicznego” 2021, no. 4.
Winiarska K., Sprawozdawczość w sektorze finansów publicznych, [in:] Sprawozdawczość finansowa i budżetowa jednostek sektora finansów publicznych, ed. K. Winiarska, Warszawa 2016.
Wójtowicz W., Zasady publicznej gospodarki finansowej, [in:] Zarys finansów publicznych i prawa finansowego, ed. W. Wójtowicz, Warszawa 2020.
ONLINE SOURCES
European Commission, Taxation Trends in the European Union. Data for the EU Member States, Iceland and Norway, 2020, https://euagenda.eu/upload/publications/taxation-trends-in-the-european-union.pdf (access: 28.7.2023).
LEGAL ACTS
Act of 8 March 1990 on the commune self-government (consolidated text, Journal of Laws 2021, item 1372).
Act of 29 September 1994 on accounting (consolidated text, Journal of Laws 2021, item 217).
Act of 29 June 1995 on official statistics (consolidated text, Journal of Laws 2021, item 955).
Act of 5 June 1998 on district self-government (consolidated text, Journal of Laws 2022, item 1526).
Act of 5 June 1998 on voivodship self-government (consolidated text, Journal of Laws 2022, item 2094).
Act of 6 September 2001 on access to public information (consolidated text, Journal of Laws 2020, item 2176, as amended).
Act of 17 December 2004 on liability for violating public finance discipline (consolidated text, Journal of Laws 2021, item 289).
Act of 27 August 2009 on public finance (consolidated text, Journal of Laws 2021, item 305, as amended).
Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997 (Journal of Laws 1997, no. 78, item 483, as amended).
Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms done at Rome on 4 November 1950, subsequently amended by the Protocols Nos. 3, 5 and 8 as well as supplemented by the Protocol No. 2 (Journal of Laws 1993, no. 61, item 284, as amended).
Council Directive 2011/85/EU of 8 November 2011 on requirements for the budgetary frameworks of the Member States (OJ L 306/41, 23.11.2011).
European Charter of Local Self-Government drawn up in Strasbourg on 15 October 1985 (Federal Law Gazette 1987, II, p. 66).
International Covenant on Civil and Political Rights opened for signature in New York on 19 December 1966 (Journal of Laws 1997, no. 38, item 167).
Regulation of the Minister of Finance of 5 July 2010 on the special principles of accounting and account schedules for the state budget, the budgets of local government entities, budget entities, local budgetary entities, state dedicated funds, and state budgetary entities based outside the Republic of Poland, dated 201 (Journal of Laws 2010, no. 128, item 861).
Regulation of the Minister of Finance of 19 January 2006 on the principles of accounting and account schedules for the recording of taxes, charges, and non-tax budgetary receivables in tax authorities reporting to the public finances minister (Journal of Laws 2006, no. 17, item 134, as amended).
Regulation of the Minister of Finance of 25 October 2010 on the principles of accounting and account schedules for the tax authorities of local government entities (Journal of Laws 2010, no. 208, item 1375).
CASE LAW
Judgment of the Constitutional Tribunal of 24 November 1998, K 22/98, LEX no. 34617.
Judgment of the Constitutional Tribunal of 13 November 2013, P 25/12, OTK-A 2013, no. 8, item 122.
Judgment of the Voivodeship Administrative Court in Wrocław of 7 May 2008, III SA/Wr 120/08, LEX no. 506857.
Judgment of the Voivodeship Administrative Court in Lodz of 8 May 2014, I SA/Łd 6/14, LEX no. 1467626.
Judgment of the Voivodeship Administrative Court in Gdańsk of 27 September 2017, II SA/Gd 258/17, LEX no. 2369948.
Judgment of the Voivodeship Administrative Court in Gliwice of 13 November 2017, IV SAB/Gl 217/17, LEX no. 2406147.
Judgment of the Voivodeship Administrative Court in Poznań of 24 October 2019, IV SA/Po 586/19, LEX no. 2735769.
Judgment of the Voivodeship Administrative Court in Gdańsk of 4 March 2020, II SA/Gd 585/19, LEX no. 2822036.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2023.32.3.201-218
Data publikacji: 2023-09-29 15:54:25
Data złożenia artykułu: 2022-04-02 19:17:32
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2023 Paweł Śwital, Piotr Kobylski
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.