Wizerunek środowiska prawniczego w Polsce w przekazie telewizyjnym – studium przypadku

Streszczenie w języku polskim

Celem opracowania, mającego charakter naukowo-badawczy, jest przedstawienie wizerunku środowiska prawniczego w Polsce. Jest to studium przypadku opierające się na konkretnym przekazie telewizyjnym w postaci serialu paradokumentalnego polskiej telewizji publicznej pt. Kasta. Wizerunek ten ma istotne znaczenie dla właściwego ułożenia relacji społecznych. Waga podjętej problematyki i sposób jej przedstawienia zasługują na bliższą analizę, tym bardziej że od lat w badaniach opinii publicznej dotyczących prestiżu zawodów prawnicy nie zajmują wysokich pozycji. Jako materiał badawczy wykorzystano paradokument, uznając, że mieści się w szeroko pojętym pojęciu dokumentu i stanowi jednocześnie pewną nowość. Dla celów opracowania dokonano doboru próby badawczej. W rezultacie przeprowadzonych badań wykazano, że zaprezentowany w paradokumencie wizerunek środowiska prawniczego w Polsce jest niekorzystny. W wyniku różnego rodzaju układów zapadają krzywdzące, dotkliwe dla ofiar układu orzeczenia, za które winą obarczane jest środowisko prawnicze, a przede wszystkim sędziowie. Wyjątki zdarzają się bardzo rzadko, a jedyną nadzieją są młodzi, pełni ideałów adwokaci, stanowiący wzór dla wizerunku prawnika. Serial Kasta, operując nieuprawnionymi uproszczeniami i stereotypami, wpisał się w ciąg działań mających na celu zdyskredytowanie środowiska prawniczego w Polsce i nie poprawił jego wizerunku. Nie zachowano odpowiedniej proporcji między faktami a fikcją, co posłużyło wykazaniu z góry postawionej tezy o skażeniu polskiej rzeczywistości przez prawników, zwłaszcza przez sędziów. Podkreślone zostały te problemy wymiaru sprawiedliwości, które pomogły udowodnić tezę o konieczności jego reformy, szczególnie korupcja. Nie wykorzystano też możliwości edukacyjnych tkwiących w tej formie przekazu, stąd nie został podniesiony poziom świadomości prawnej polskiego społeczeństwa. Można postawić hipotezę, że przedstawiony obraz pochodzący z medium stanowiącego główne źródło informacji i mającego największy zasięg sygnału mógł mieć wpływ na kształtowanie opinii o prawnikach w polskim społeczeństwie. Serial spotkał się ze społeczną reakcją, która jednak zasługuje na odrębne badania.