Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Pojęcie podmiotowości prawnej w prawie prywatnym i prawie konstytucyjnym
Streszczenie w języku polskim
Podmiotowość prawna, tzn. bycie podmiotem prawa, jest zasadniczym terminem prawnym, ale nie zawsze oznacza to samo we wszystkich dziedzinach prawa. W artykule skoncentrowano się na pojęciu i regulacji podmiotowości prawnej w prawie prywatnym i dziedzinie praw podstawowych. Oba obszary zasługują na uwagę, ponieważ używane w nich pojęcia podmiotowości prawnej wydają się być ściśle połączone, nawet jeśli mają inne przeznaczenie w ramach systemu prawnego. Autorzy omawiają te związki i kontrowersje w dwóch uzupełniających się aspektach. Opisują w sposób historyczno-porównawczy, jak pojęcie podmiotowości prawnej powstało i wyewoluowało w prawie prywatnym oraz jak do tego odnoszą się inne dziedziny prawa. Następnie z perspektywy doktrynalnej wskazują, że obszar praw podstawowych często opiera się na doktrynach prywatnoprawnych, ale wymaga własnego pojęcia podmiotowości prawnej. Artykuł kończy się podaniem modelu interpretacji i oceny wielowymiarowej zależności pomiędzy normami dotyczącymi podmiotowości prawnej wskazanych dwóch dziedzin prawa.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
LITERATURE
Abatino B., Dari-Mattiacci G., Perotti E.C., Depersonalization of Business in Ancient Rome, “Oxford Journal of Legal Studies” 2011, vol. 31(2), DOI: https://doi.org/10.1093/ojls/gqr001.
Alexy R., Rights and Liberties as Concepts, [in:] Oxford Handbook of Comparative Constitutional Law, eds. M. Rosenfeld, A. Sajó, Oxford 2012, DOI: https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780199578610.013.0015.
Barak A., Proportionality: Constitutional Rights and Their Limitations, Cambridge 2012, DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9781139035293.
Dopplinger L., Legal Persons as Bearers of Rights under the ECHR, “University of Vienna Law Review” 2021, vol. 5(1), DOI: https://doi.org/10.25365/vlr-2021-5-1-1.
Gamauf R., Slavery: Social Position and Legal Capacity, [in:] The Oxford Handbook of Roman Law and Society, eds. P.J. du Plessis, C. Ando, K. Tuori, Oxford 2020, DOI: https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780198728689.001.0001.
Gardbaum S., The Place of Constitutional Law in the Legal System, [in:] Oxford Handbook of Comparative Constitutional Law, eds. M. Rosenfeld, A. Sajó, Oxford 2012, DOI: https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780199578610.013.0015.
Granyák L., A szervezetek alapjogi jogalanyisága, PhD thesis, 2022 (unpublished).
Granyák L., Do Human Rights Belong Exclusively to Humans? The Concept of the Organisation from a Human Rights Perspective, “ELTE Law Journal” 2019, vol. 7(2).
Hoffman I., Könczei Gy., Legal Regulations Relating to the Passive and Active Legal Capacity of Persons with Intellectual and Psychosocial Disabilities in Light of the Convention on the Rights of Persons with Disabilities and the Impending Reform of the Hungarian Civil Code, “Loyola of Los Angeles International and Comparative Law Review” 2010, vol. 33(1).
Kiss V., Maléth A., Tőkey B., Hoffman I., An Empirical Study of Actions on Custodianship in Hungary, “International Journal of Law and Psychiatry” 2021, vol. 78, DOI: https://doi.org/10.1016/j.ijlp.2021.101719.
Pozsár-Szentmiklósy Z., The Role of the Principle of Proportionality in Identifying Legal Capacity to Fundamental Rights, “Studia Iuridica Lublinensia” 2023, vol. 32(5), DOI: https://doi.org/10.17951/sil.2023.32.5.333-358.
Schabas W.A., The European Convention on Human Rights: A Commentary, Oxford 2015.
Smolensky K.R., Rights of the Dead, “Hofstra Law Review” 2009, vol. 37(3), DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.924499.
Somody B., Constitutional Complaints by State Organs? Changes in the Standing Requirements before the Hungarian Constitutional Court, “ELTE Law Journal” 2023, no. 1, DOI: https://doi.org/10.54148/ELTELJ.2023.1.111.
Somody B., Gárdos-Orosz F., Conceptualising the Legal Capacity to Fundamental Rights, “Studia Iuridica Lublinensia” 2023, vol. 32(5), DOI: https://doi.org/10.17951/sil.2023.32.5.385-405.
Somody B., Stánicz P., Mit ér az alapjog, ha nem gyakorolható? Az alapjogi jogképesség és joggyakorlási képesség integrált koncepciója, [in:] Bábeli rend: Fogyatékosságtudomány és innováció Magyarországon, ed. A. Sándor et al., Budapest 2023.
Stelma-Roorda H.N., Blankman C., Antokolskaia M.V., A Changing Paradigm of Protection of Vulnerable Adults and Its Implications for the Netherlands, “Family & Law” 2019, vol. 8, DOI: https://doi.org/10.5553/FenR/.000037.
Vaghri Z., Zermatten J., Lansdown G., Ruggiero R. (eds.), Monitoring State Compliance with the UN Convention on the Rights of the Child: An Analysis of Attributes, Cham 2022, DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-84647-3.
LEGAL ACTS
Act CXXXIII of 2003 on condominiums (Hungarian).
Act C of 2012 on the Criminal Code (Hungarian Criminal Code).
Act V of 2013 on the Civil Code (Hungarian Civil Code).
Act XXXVI of 2013 on election procedure (Hungarian).
Constitution of Ireland.
Constitution of the Slovak Republic.
Convention on the Rights of Persons with Disabilities.
Convention on the Rights of the Child.
European Convention on Human Rights.
Fundamental Law of Hungary.
German Act on the Reform of Guardianship and Custodianship.
German Civil Code (BGB).
German Code of Civil Procedure (ZPO).
German Criminal Code (StGB).
Spanish Act 8/2021 on reforms of civil and procedural legislation to support people with disabilities in the exercise of their legal capacity.
Spanish Civil Code (Codigo Civil).
CASE LAW
Decision 48/1998 (XI. 23.) AB of the Hungarian Constitutional Court.
Decision of the ECtHR of 31 August 1999, APEH Üldözötteinek Szövetsége and Others v. Hungary, application no. 32367/96.
Judgment of the ECtHR of 16 December 1997, Canea Catholic Church v. Greece, application no. 25528/94.
Judgment of the ECtHR of 8 December 1999, Freedom and Democracy Party (ÖZDEP) v. Turkey, application no. 23885/94.
Judgment of the ECtHR of 2 October 2001, Stankov and United Macedonian Organisation Ilinden v. Bulgaria, application no. 29221/95 and 29225/95.
Judgment of the ECtHR (Grand Chamber) of 8 July 2004, Vo v. France, application no. 53924/00.
Judgment of the ECtHR of 18 September 2014, Ivinović v. Croatia, application no. 13006/13.
Order of the Second Senate of 29 January 2019 (2 BvC 62/14).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2024.33.1.263-278
Data publikacji: 2024-03-28 13:58:11
Data złożenia artykułu: 2023-08-04 21:45:36
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2024 Balázs Tőkey, Bernadette Somody
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.