Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Umowne ograniczenie podejmowania przez pracownika dodatkowego zatrudnienia (działalności) o charakterze niekonkurencyjnym wobec pracodawcy
Streszczenie w języku polskim
W niniejszym opracowaniu o naukowo-badawczym charakterze analizie poddano problematykę umownego ograniczania podejmowania przez pracownika dodatkowej aktywności zawodowej o charakterze niekonkurencyjnym wobec pracodawcy. Kwestia ta jest od wielu lat przedmiotem sporu w doktrynie prawa pracy. Przeprowadzenie badań w przedmiotowym zakresie stało się na nowo aktualne ze względu na niedawno wprowadzone zmiany w przepisach Kodeksu pracy, które nastąpiły na skutek implementacji do polskiego porządku prawnego przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1152 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej. W ich wyniku do Kodeksu pracy wprowadzono art. 261 § 1, w którym expressis verbis wyartykułowano skierowany do pracodawcy zakaz zabraniania pracownikowi podejmowania i pozostawania w dodatkowym zatrudnieniu. Ustawodawca wzmocnił w ten sposób swobodę pracownika w zakresie podejmowania dodatkowego zatrudnienia, a także podkreślił prymat wolności pracy nad ochroną interesów pracodawcy przed niekonkurencyjną dodatkową aktywnością pracownika, która potencjalnie może godzić w te interesy. Treść przywołanej regulacji budzi jednak wątpliwości interpretacyjne co do tego, czy zakaz w niej określony dotyczy wyłącznie jednostronnego działania pracodawcy, czy również umownych ustaleń pracownika i pracodawcy w tym zakresie. Udzielenie odpowiedzi na to pytanie, poza wartością dogmatyczną, ma istotne znaczenie także dla praktyki obrotu prawnego w Polsce.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
LITERATURE
Chmurak W., Zakaz podejmowania dodatkowego zatrudnienia niebędącego działalnością konkurencyjną – glosa – II PK 268/07, “Monitor Prawniczy” 2010, no. 20.
Cudowski B., Dodatkowe zatrudnienie, Warszawa 2007.
Cudowski B., Ustanie zakazu konkurencji w razie niewywiązywania się pracodawcy z obowiązku wypłaty odszkodowania, [in:] Stosunki zatrudnienia w dwudziestoleciu społecznej gospodarki rynkowej. Księga pamiątkowa z okazji jubileuszu 40-lecia pracy naukowej Profesor Barbary Wagner, ed. A. Sobczyk, Warszawa 2010.
Cudowski B., Zmiany regulacji prawnej dodatkowego zatrudnienia, “Studia Iuridica Lublinensia” 2015, vol. 24(3), DOI: https://doi.org/10.17951/sil.2015.24.3.131.
Czerniak-Swędzioł J., Pracowniczy obowiązek ochrony interesów gospodarczych pracodawcy, Warszawa 2007.
Czerniak-Swędzioł J., Umowny zakaz podjęcia dodatkowego zatrudnienia – obowiązek pracownika dbania o dobro zakładu pracy – zakaz konkurencji – sankcje naruszenia obowiązków przez pracownika. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14 kwietnia 2009 r., III PK 60/08, “Orzecznictwo Sądów Polskich” 2011, no. 7–8.
Dubowik A., Dodatkowe zatrudnienie i inne zajęcia pracowników sfery publicznej, “Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2005, no. 10.
Gładoch M., Umowy o pracę. Nowelizacja Kodeksu pracy. Wzory umów i klauzul. Komentarz, Legalis 2024.
Iwulski J., Umowny zakaz dodatkowego zatrudnienia, [in:] Prawo pracy i prawo socjalne. Teraźniejszość i przyszłość. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Herbertowi Szurgaczowi, eds. R. Babińska-Górecka, A. Przybyłowicz, K. Stopka, A. Tomanek, Wrocław 2021, DOI: https://doi.org/10.34616/141755.
Jaroszewska-Ignatowska I., Komentarz do art. 26 (1), [in:] Kodeks pracy. Komentarz, ed. K. Walczak, Legalis 2012.
Jaroszewska-Ignatowska I., Zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy, LEX/el. 2018.
Jaśkowski K., Komentarz do art. 26 (1), [in:] Kodeks pracy. Komentarz aktualizowany, eds. E. Maniewska, K. Jaśkowski, LEX/el. 2024.
Kubot Z., Dodatkowe zatrudnienie kierownika publicznego zakładu opieki zdrowotnej, Wrocław 2006.
Kwaśniewski P., Znaczenie określenia „w odrębnej umowie” w rozumieniu art. 101(1) § 1 oraz art. 101(2) § 1 w zw. z art. 101(1) § 1 k.p. Glosa do wyroku SN z dnia 2 kwietnia 2008 r., II PK 268/07, “Glosa” 2011, no. 4.
Lewandowski H., Nawiązanie i zmiana stosunku pracy (zarys problematyki), [in:] Prawo pracy RP w obliczu przemian, eds. M. Matey-Tyrowicz, T. Zieliński, Warszawa 2006.
Masewicz W., [in:] Kodeks pracy. Komentarz, ed. J. Jończyk, Warszawa 1977.
Pochopień-Belka S., O dopuszczalności kreowania umownych ograniczeń w podejmowaniu przez pracownika dodatkowego zatrudnienia, [in:] Prawo pracy i prawo socjalne. Teraźniejszość i przyszłość. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Herbertowi Szurgaczowi, eds. R. Babińska-Górecka, A. Przybyłowicz, K. Stopka, A. Tomanek, Wrocław 2021, DOI: https://doi.org/10.34616/141760.
Prusinowski P., Komentarz do art. 1011, [in:] Kodeks pracy. Komentarz, vol. 2: Art. 94–304(5), ed. K.W. Baran, LEX/el. 2022.
Raczkowski M., Komentarz do art. 1011, [in:] M. Gersdorf, K. Rączka, M. Raczkowski, Kodeks pracy. Komentarz, LEX/el. 2014.
Rogala T., Zakaz podejmowania dodatkowego zatrudnienia niebędącego działalnością konkurencyjną – glosa – II PK 268/07, “Monitor Prawniczy” 2010, no. 16.
Romer M.T., Dodatkowe zatrudnienie a uprawnienia pracownicze, Warszawa 1995.
Stelina J., Komentarz do art. 261, [in:] Kodeks pracy. Komentarz, ed. A. Sobczyk, Legalis 2023.
Symber J., Możliwość skutecznego zobowiązania pracownika do informowania pracodawcy o dodatkowym zatrudnieniu. Glosa do wyroku SN z dnia 11 stycznia 2017 r., I PK 25/16, “Gdańskie Studia Prawnicze – Przegląd Orzecznictwa” 2018, no. 2.
Szewczyk H., Ewolucja regulacji prawnej w zakresie dodatkowego zatrudnienia pracowników, [in:] Verus amicus rara avis est. Studia poświęcone pamięci Wojciecha Organiściaka, eds. A. Lityński, A. Matan, M. Mikołajczyk, G. Nancka, D. Nawrot, Katowice 2020.
Tazbir R., Ochrona interesów pracodawcy przed działalnością konkurencyjną pracownika, Kraków 1999.
Tomanek A., Umowny zakaz dodatkowego zatrudnienia po nowelizacji Kodeksu pracy, “Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2023, no. 8, DOI: https://doi.org/10.33226/0032-6186.2023.8.2.
Walczak K., Zakaz konkurencji jako prawne narzędzie pracodawcy wymuszenia realizacji pracowniczego obowiązku dbałości o dobro zakładu pracy, [in:] Pracodawca jako podmiot ochrony w stosunku pracy. Wybrane zagadnienia, eds. T. Wyka, A. Nerka, Warszawa 2017.
Wieleba I., Umowne ograniczenie podejmowania dodatkowego zatrudnienia jako przejaw lojalności pracowniczej. Wybrane zagadnienia, “Annales UMCS sectio G (Ius)” 2018, vol. 65(2), DOI: https://doi.org/10.17951/g.2018.65.2.315-325.
Wratny J., Glosa do wyroku SN z dnia 19 stycznia 2017 r., I PK 33/16, “Orzecznictwo Sądów Polskich” 2017, no. 1.
LEGAL ACTS
Act of 23 April 1964 – Civil Code (consolidated text, Journal of Laws 2024, item 1061, as amended).
Act of 26 June 1974 – Labour Code (consolidated text, Journal of Laws 2025, item 277, as amended).
Act of 7 April 1989 amending the Labour Code and certain other laws (Journal of Laws 1989, no. 20, item 107).
Act of 21 November 2008 on civil service (consolidated text, Journal of Laws 2024, item 409, as amended).
Act of 20 July 2018 – Law on higher education and science (consolidated text, Journal of Laws 2023, item 742, as amended).
Act of 9 March 2023 amending the Labour Code and certain other laws (Journal of Laws 2023, item 641).
Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997 (Journal of Laws 1997, no. 78, item 483, as amended).
Directive (EU) 2019/1152 of the European Parliament and of the Council of 20 June 2019 on transparent and predictable working conditions in the European Union (OJ L 186/105, 11.7.2019).
Regulation (EU) 2016/679 of the European Parliament and of the Council of 27 April 2016 on the protection of natural persons with regard to the processing of personal data and on the free movement of such data, and repealing Directive 95/46/EC (General Data Protection Regulation) (OJ L 119/1, 4.5.2016).
CASE LAW
Judgment of the Supreme Court of 2 April 2008, II PK 268/07, OSNP 2009, no. 15–16, item 201.
Judgment of the Supreme Court of 14 April 2009, III PK 60/08, OSNP 2010, no. 23–24, item 287.
Judgment of the Supreme Court of 19 January 2017, I PK 33/16, OSNP 2018, no. 3, item 30.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2025.34.2.53-68
Data publikacji: 2025-09-25 23:21:11
Data złożenia artykułu: 2024-04-22 20:51:27
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2025 Łukasz Bolesta
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.