Profesor Jan Gwiazdomorski (1899–1977). Kilka uwag do życiorysu

Marcin Krzysztofik, Edyta Krzysztofik

Streszczenie w języku polskim


Niniejszy artykuł przedstawia sylwetkę Profesora Jana Gwiazdomorskiego z odmiennej perspektywy niż dotychczas prezentowana w literaturze przedmiotu. Autorzy postawili sobie za cel pokazanie tej wybitnej osoby nie tylko jako profesora prawa, lecz również jako człowieka zaangażowanego w budowę wolnego państwa polskiego, biorącego osobiście udział w walkach o jego niepodległość, a także zaangażowanego w rozwój silnego państwa opartego na zasadach ustrojowych. W analizie konsekwentnie skupiono się na trzech obszarach. Po pierwsze, na wpływie środowiska rodzinnego na kształtowanie się postaw patriotycznych Profesora poprzez ukazanie losów jego dziadka Jana, ojca Jana Kazimierza oraz brata Kazimierza. Po drugie, na zaangażowaniu Profesora w walkę o niepodległość państwa polskiego i budowanie państwowości, przywołując jego aktywny udział w walkach o odzyskanie niepodległości w latach 1918–1920 oraz uczestnictwo jako urzędnika Prokuratorii Generalnej Oddziału w Krakowie w głośnym procesie sądowym wytoczonym Polsce przez rodzinę Habsburgów o Komorę Cieszyńską. Ostatnim obszarem zasygnalizowanym w artykule jest działalność publicystyczna Profesora, która koncentrowała się na analizie ówczesnej sytuacji wewnętrznej państwa i ocenie sposobu sprawowania władzy.


Słowa kluczowe


Jan Gwiazdomorski; Prokuratoria Generalna; „Czas”; proces o Komorę Cieszyńską

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


LITERATURE

Ciechanowski S., Dr Jan Gwiazdomorski, “Przegląd Lekarski” 1906, no. 24.

Dolata T., Wrocławski okres w życiu naukowo-dydaktycznym profesora Jana Gwiazdomorskiego jako przejaw opresji Ministerstwa Oświaty, “Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 2022, vol. 44(4), DOI: https://doi.org/10.19195/2300-7249.44.4.8

Górecki J. et al., Jan Gwiazdomorski, “Studia Cywilistyczne” 1969, no. 13–14.

Grzybowski S., Jan Gwiazdomorski, “Studia Cywilistyczne” 1978, no. 29.

Gwiazdomorski J., O zwijaniu wydziałów i katedr w szkołach akademickich, Kraków 1933 (reprint from “Czas” 1933, no. 41).

Gwiazdomorski J., Przemówienie posła Skwarczyńskiego, “Czas” 1939, no. 92.

Gwiazdomorski J., Spostrzeżenia i uwagi, “Czas” 1935, no. 353.

Gwiazdomorski J., Usprawnienie administracji a podniesienie poziomu kultury, “Czas” 1937, no. 352.

Jan Gwiazdomorski, wiceprezes Towarzystwa Dobroczynności. Wspomnienie pośmiertne, “Rocznik Krakowskiego Towarzystwa Dobroczynności za rok 1894” 1895, vol. 76.

Kosiński S., Adwokat prof. dr Jan Gwiazdomorski, “Palestra” 1978, no. 8.

Kowalczyk J., Gwiazdomorski Jan Kazimierz Władysław, [in:] Polski słownik biograficzny, ed. K. Lepszy, vol. 9, Wrocław 1960–1961.

Machnikowski P., Jan Gwiazdomorski (1899–1977), [in:] Pamięci zmarłych Profesorów i Docentów Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego 1945–2010, eds. L. Lehmann, M. Maciejewski, Wrocław 2010.

Maruszczyk A., Profesor Jan Gwiazdomorski i jego księgozbiór jako warsztat pracy naukowej, [in:] Kolekcje w zbiorach bibliotek Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, eds. M. Kycler, D. Pawelec, B. Warząchowska, Katowice 2018.

Piątowski J., Jan Gwiazdomorski 1899–1977, “Państwo i Prawo” 1978, no. 3.

Podhorodecki P., Armaty wycelowane w niebo. Przeciwlotnicza epopeja pułkownika Kazimierza Henryka Angermana (1898–1982), Kraków 2025.

Rostafiński J., Kraków pod względem lekarsko-przyrodniczym, Kraków 1900.

Sprawozdanie dwudzieste piąte dyrekcyi C.K. Gimnazjum III w Krakowie za rok szkolny 1908, Kraków 1908.

Tkaczuk M., Kompetencje i udział Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej w procesie stanowienia prawa w Polsce międzywojennej i w Polsce ludowej do 1951 roku, “Miscellanea Historico-Iuridica” 2024, vol. 23(1), DOI: https://doi.org/10.15290/mhi.2024.23.01.15

Żukowski P.M., Gwiazdomorski Jan Marian, [in:] Profesorowie Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, vol. 2: 1780–2012, ed. D. Malec, Kraków 2014.

Żukowski P.M., Gwiazdomorski Jan Marian, [in:] Słownik biograficzny adwokatów polskich A–Ż, ed. A. Redzik, vol. 3, part 1, Warszawa 2018.

Żukowski P.M., Wydział Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie w latach 1918–1939, Kraków 2016.

ARCHIVAL SOURCES

Archiwum Narodowe w Krakowie, 29/328/0/3/185, Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej Najświętszej Marii Panny w Krakowie. Liber defunetorum 1894, item 131.

Archiwum Narodowe w Krakowie, 29/331/0/1/51, Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej św. Szczepana w Krakowie. Liber natorum et baptisatorum 1885, item 11.

Archiwum Narodowe w Krakowie, 29/331/0/1/51, Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej św. Szczepana w Krakowie. Liber natorum et baptisatorum 1888, item 39.

Archiwum Narodowe w Krakowie, 29/331/0/1/53, Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej św. Szczepana w Krakowie. Liber natorum et baptisatorum 1890, item 58.

Archiwum Narodowe w Krakowie, 29/331/0/1/53, Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej św. Szczepana w Krakowie. Liber natorum et baptisatorum 1894, item 34.

Archiwum Narodowe w Krakowie, 29/331/0/1/54, Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej św. Szczepana w Krakowie. Liber natorum et baptisatorum 1899, item 33.

Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, S II 619, Akta personalne prof. Jana Gwiazdomorskiego. Wykaz stanu służby dr. Jana Gwiazdomorskiego, fols. 33–36.

Centralne Archiwum Wojskowe, 6.6.1931, KN, Akta o nadanie Krzyża Niepodległości Kazimierz Gwiazdomorski, fol. 1.

Centralne Archiwum Wojskowe, AP 4556, Teczka Akt Personalnych Jana Gwiazdomorskiego. Karta ewidencyjna, n.p.

Centralne Archiwum Wojskowe, AP 4556, Teczka Akt Personalnych Jana Gwiazdomorskiego. Wniosek nominacyjny Dowództwa Samodzielnego Dywizjonu Artylerii Ciężkiej z 17 X 1920, n.p.

Centralne Archiwum Wojskowe, AP 7606, Teczka Akt Personalnych Kazimierza Gwiazdomorskiego. Wyciąg ewidencyjny z 21.01.1921, n.p.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2025.34.3.11-22
Data publikacji: 2025-12-15 13:25:43
Data złożenia artykułu: 2025-10-17 12:39:30


Statystyki


Widoczność abstraktów - 0
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2025 Marcin Krzysztofik, Edyta Krzysztofik

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.