Polityka administracyjna ministra spraw wewnętrznych Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Wilhelma Pierackiego w latach 1931–1934

Waldemar Kozyra

Streszczenie w języku polskim


Bronisław Wilhelm Pieracki był aktywnym działaczem środowiska politycznego skupionego wokół marszałka Józefa Piłsudskiego. Szybko awansował w Wojsku Polskim, uzyskując w 1924 r. stopień pułkownika dyplomowanego. Po zamachu majowym 1926 r., w którym wziął aktywny udział, stał się jedną z głównych person grupy pułkowników rządzącej Polską w imieniu J. Piłsudskiego od 1930 r. W latach 1930–1931, będąc ministrem bez teki, pełnił funkcję wicepremiera. Od dnia 23 czerwca 1931 r. do swojej tragicznej śmierci w dniu 15 czerwca 1934 r. sprawował urząd ministra spraw wewnętrznych RP. W tym czasie jego polityka administracyjna koncentrowała się na utrzymaniu spokoju i bezpieczeństwa wewnętrznego w państwie, w szczególności na uśmierzaniu fali strajków i niepokojów społecznych podsycanych przez opozycję antysanacyjną, a pogłębianych wyjątkowo trudną sytuacją gospodarczą kraju (Wielki Kryzys Gospodarczy z lat 1929–1935). Z nałożonych zadań wywiązywał się bardzo dobrze, zyskując renomę skutecznego polityka. Stanisław Cat-Mackiewicz pisał, że „Pieracki dałby sobie radę z najbardziej rozbujaną rewolucją”. W znaczącym zakresie usprawnił organizację i funkcjonowanie resortu spraw wewnętrznych (uproszczenie struktury i redukcje personelu administracyjnego) oraz wcielał w życie ustawę samorządową z 1933 r. ujednolicającą organizację i działalność związków komunalnych. W dniu 15 czerwca 1934 r. B.W. Pieracki został postrzelony przez zamachowca Grzegorza Maciejko, Ukraińca i członka Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów. Ciężko ranny minister Pieracki zmarł tego samego dnia. Pośmiertnie został mianowany generałem brygady, a jego pogrzeb stał się wielką manifestacją patriotyczną. Pochowano go w grobowcu rodzinnym w Nowym Sączu.


Słowa kluczowe


Bronisław Wilhelm Pieracki; polityka administracyjna; minister spraw wewnętrznych; Ministerstwo Spraw Wewnętrznych; resort spraw wewnętrznych; administracja ogólna; piłsudczycy; zamach majowy; Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Chajn L., Polskie wolnomularstwo 1920–1938, Warszawa 2005.

Encyklopedia Historii Drugiej Rzeczypospolitej, red. A. Garlicki, Z. Landau, W. Roszkowski, P. Stawecki, J. Tomaszewski, Warszawa 1999.

Gabinety Drugiej Rzeczypospolitej, red. J. Faryś, J. Pajewski, Szczecin – Poznań 1997.

Garlicki A., Józef Piłsudski, Warszawa 1990.

Gawryszczak M., Bronisław Wilhelm Pieracki (1895–1934). Biografia polityczna, Łódź 1914.

Hausner R., Pierwsze dwudziestolecie administracji spraw wewnętrznych, Warszawa 1939.

Kozyra W., Polityka administracyjna ministrów spraw wewnętrznych Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1918–1939, Lublin 2009.

Kozyra W., Urząd Wojewódzki w Lublinie w latach 1919–1939, Lublin 1999.

Kozyra W., Ustawowe uprawnienia ministrów spraw wewnętrznych i zarys ich realizacji w Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1918–1939, [w:] Państwo – władza – społeczeństwo w dwudziestym wieku, red. W. Kozyra, „Res Historica” 2004, z. 16.

Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, red. J.M. Majchrowski, współpr. G. Mazur, K. Stepan, Warszawa 1994.

Landau Z., Pieracki Bronisław Wilhelm, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 26, Wrocław 1981.

Landau Z., Tomaszewski J., Zarys historii gospodarczej Polski 1918–1939, Warszawa 1981.

Mackiewicz-Cat S., Kto to są „pułkownicy”, „Słowo” 1935, nr 47 (5 maja).

Piber A., Nakoniecznikow-Klukowski Bronisław Franciszek, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 22, Warszawa 1997.

Próchnik A., Pierwsze piętnastolecie Polski Niepodległej. Zarys dziejów politycznych, Warszawa 1983.

Stawecki P., Słownik generałów Wojska Polskiego, Warszawa 1994.

Żeleński W., Jeszcze o zabójstwie Pierackiego i rozrachunkach polsko-ukraińskich, „Zeszyty Historyczne” 1978, nr 46.

Żeleński W., Zabójstwo ministra Pierackiego, Warszawa 1995.

Żeleński W., Zabójstwo ministra Pierackiego, „Zeszyty Historyczne” 1977, nr 25.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2016.25.3.459
Data publikacji: 2017-01-30 09:59:15
Data złożenia artykułu: 2016-01-14 10:26:39


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1098
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2017 Waldemar Kozyra

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.