Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Wyroki interpretacyjne i zakresowe w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego
Streszczenie w języku polskim
Artykuł dotyczy problematyki wyroków interpretacyjnych i zakresowych w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego w Polsce. Wyroki te odgrywają istotną rolę w sądowej kontroli zgodności prawa z konstytucją. W nauce prawa zaczęto je wyróżniać wraz z odejściem od pierwotnego, dychotomicznego podziału wyroków TK na wyroki stwierdzające całkowitą i jednoznaczną zgodność lub niezgodność przepisu z konstytucją. Opracowanie definiuje wyroki interpretacyjne i zakresowe oraz charakteryzuje ich rolę i funkcje. Wyrok interpretacyjny jest orzeczeniem, w sentencji którego TK stwierdza zgodność lub niezgodność z konstytucją przepisu prawnego w określonym jego rozumieniu. Jego zadaniem nie jest usuwanie niejednolitości i rozbieżności wykładni przepisów prawa, lecz eliminacja tego spośród możliwych wariantów interpretacyjnych kontrolowanego przepisu, który jest niezgodny z konstytucją. Wyrok zakresowy jest orzeczeniem, w sentencji którego TK stwierdza zgodność albo niezgodność z konstytucją przepisu prawnego w określonym (podmiotowym, czasowym lub przedmiotowym) zakresie jego zastosowania. Wyrok zakresowy zmierza do rozstrzygnięcia, czy przepis prawny, którego rozumienie nie budzi wątpliwości, jest zgodny z konstytucją w pewnym zakresie jego zastosowania. Opracowanie prezentuje również wady i zalety wyroków interpretacyjnych i zakresowych, biorąc pod uwagę poglądy doktryny i orzecznictwa w tym zakresie, oraz analizuje liczbę tych wyroków na tle ogólnej liczby orzeczeń wydawanych w ostatnich latach przez TK w przedmiocie konstytucyjności prawa.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Czeszejko-Sochacki Z., Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego: pojęcie, klasyfikacja i skutki prawne, ,,Państwo i Prawo” 2000, z. 12.
Czeszejko-Sochacki Z., Sądownictwo konstytucyjne w Polsce na tle porównawczym, Warszawa 2003.
Czoik D., Kompetencje Trybunału Konstytucyjnego do wydawania orzeczeń interpretacyjnych, ,,Jurysta” 2003, nr 12.
Dąbrowski M., Funkcje Trybunału Konstytucyjnego związane z hierarchiczną kontrolą konstytucyjności prawa, Olsztyn 2015.
Dominowska J., Klasyfikacja orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, ,,Przegląd Sądowy” 2008, nr 5.
Florczak-Wątor M., Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego i ich skutki prawne, Poznań 2006.
Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2014.
Granat M., Prawo konstytucyjne w pytaniach i odpowiedziach, Warszawa 2014.
Haczkowska M., Glosa do wyroku TK z 4 XII 2001 r., SK 18/00, ,,Państwo i Prawo” 2002, z. 8.
Jaśkowska M., Skutki orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego dla procesu stosowania prawa wobec zasady bezpośredniego stosowania konstytucji, [w:] Instytucje współczesnego prawa administracyjnego. Księga Jubileuszowa Profesora zw. dra hab. Józefa Filipka, red. I. Niżnik-Dobosz, Kraków 2001.
Józefowicz A., Orzeczenia interpretacyjne Trybunału Konstytucyjnego, ,,Państwo i Prawo” 1999, z. 11.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U., nr 78, poz. 483 ze zm.).
Kryszeń G., Trybunał Konstytucyjny, [w:] Prawo konstytucyjne, red. M. Grzybowski, Białystok 2009.
Kustra A., Wyroki zakresowe Trybunału Konstytucyjnego, ,,Przegląd Sejmowy” 2011, nr 4.
Mikołajewicz J., Orzeczenia zakresowe i interpretacyjne Trybunału Konstytucyjnego jako przejaw kryzysu legitymizacji legalnej, [w:] Normalność i kryzys. Jedność czy różnorodność. Refleksje filozoficzno-prawne i ekonomiczno-społeczne w ujęciu aksjologicznym, red. J. Oniszczuk, Warszawa 2010.
Nowicki D., Miejsce orzeczeń interpretacyjnych w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, ,,Państwo i Prawo” 2012, z. 10.
Orzeczenie TK z dnia 23 października 1995 r., sygn. K 4/95, OTK 1995, nr 2, poz. 11.
Orzeczenie TK z dnia 28 grudnia 1995 r., sygn. K 28/95, OTK 1995, nr 3, poz. 21.
Orzeczenie TK z dnia 3 grudnia 1996 r., sygn. K 25/95, OTK 1996, nr 6, poz. 52.
Pietrzykowski K., O tak zwanych ,,interpretacyjnych” wyrokach Trybunału Konstytucyjnego, ,,Przegląd Sądowy” 2004, nr 3.
Postanowienie SN z dnia 6 maja 2003 r., sygn. I CO 7/03, OSNC 2004, nr 1, poz. 14.
Rodzaje rozstrzygnięć zawartych w wyrokach Trybunału Konstytucyjnego w latach 1998–2014, www.trybunal.gov.pl/sprawy-w-trybunale/statystyka/Dane szczegółowe z lat 1998-2014 [dostęp: 31.01.2016].
Trzciński J., Orzeczenia interpretacyjne Trybunału Konstytucyjnego, ,,Państwo i Prawo” 2002, z. 1.
Tulej M., Orzecznictwo interpretacyjne Trybunału Konstytucyjnego a reguły wykładni prawa, Warszawa 2012.
Ustawa z dnia 25 czerwca 2015 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U. z 2015 r., poz. 1064 ze zm.).
Wyrok TK z dnia 8 maja 2000 r., sygn. SK 22/99, OTK 2000, nr 4, poz. 107.
Wyrok TK z dnia 10 lipca 2000 r., sygn. SK 12/99, OTK 2000, nr 5, poz. 143.
Wyrok TK z dnia 3 października 2000 r., sygn. K 33/99, OTK 2000, nr 6, poz. 188.
Wyrok TK z dnia 31 stycznia 2001 r., sygn. P 4/99, OTK 2001, nr 1, poz. 5.
Wyrok TK z dnia 24 października 2001 r., sygn. SK 22/01, OTK 2001, nr 7, poz. 216.
Wyrok TK z dnia 4 grudnia 2001 r., sygn. SK 18/00, OTK 2001, nr 8, poz. 256.
Wyrok TK z dnia 3 czerwca 2002 r., sygn. K 26/01, OTK-A 2002, nr 4, poz. 40.
Wyrok TK z dnia 30 września 2002 r., sygn. K 41/01, OTK-A 2002, nr 5, poz. 61.
Wyrok TK z dnia 21 czerwca 2005 r., sygn. P 25/02, OTK-A 2005, nr 6, poz. 65.
Wyrok TK z dnia 13 grudnia 2005 r., sygn. SK 53/04, OTK-A 2005, nr 11, poz. 134.
Wyrok TK z dnia 4 kwietnia 2006 r., sygn. K 11/04, OTK-A 2006, nr 4, poz. 40.
Wyrok TK z dnia 12 maja 2008 r., sygn. SK 43/05, OTK-A 2008, nr 4, poz. 57.
Wyrok TK z dnia 11 grudnia 2011 r., sygn. SK 16/00, OTK 2001, nr 8, poz. 257.
Wyrok TK z dnia 27 września 2012 r., SK 4/11, OTK-A 2012, nr 8, poz. 97.
Wyrok TK z dnia 21 stycznia 2014 r., P 26/12, OTK-A 2014, nr 1, poz. 3.
Wyrok TK z dnia 25 lutego 2014 r., sygn. SK 65/12, OTK-A 2014, nr 2, poz. 14.
Wyrok TK z dnia 18 marca 2014 r., sygn. SK 53/12, OTK-A 2014, nr 3, poz. 32.
Wyrok TK z dnia 15 kwietnia 2014 r., sygn. SK 12/13, OTK-A 2014, nr 4, poz. 41.
Wyrok TK z dnia 8 września 2014 r., K 44/12, OTK-A 2014, nr 8, poz. 92.
Wyrok TK z dnia 16 października 2014 r., sygn. SK 20/12, OTK-A 2014, nr 9, poz. 102.
Wyrok TK z dnia 28 października 2014 r., sygn. K 8/14, OTK-A 2014, nr 9, poz. 105.
Wyrok TK z dnia 18 grudnia 2014 r., sygn. K 50/13, OTK-A 2014, nr 11, poz. 121.
Zgromadzenie Ogólne Sędziów Trybunału Konstytucyjnego, 29 marca 2004 roku. O tak zwanych wyrokach interpretacyjnych Trybunału Konstytucyjnego. Proces prawotwórczy w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, ,,Studia i Materiały Trybunału Konstytucyjnego” 2004, t. 20.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2016.25.3.985
Data publikacji: 2017-01-30 09:59:42
Data złożenia artykułu: 2016-02-10 22:22:20
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2017 Tomasz Woś
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.