Funkcje preambuły w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego

Joanna Mikołajczyk

Streszczenie w języku polskim


Sama w sobie preambuła ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego nie rodzi skutków prawnych dla jej adresatów. Nie można jednak kategorycznie stwierdzić, iż jej brzmienie jest dla nich bez znaczenia. Preambuła u.k.u.r. nosi cechy preambuły złożonej, pełnej i co do zasady preambuły w znaczeniu formalnym. Z uwagi na wydźwięk art. 1 u.k.u.r. uprawniona jest teza o łącznym występowaniu w tej regulacji obu typów preambuł, tj. tak w ujęciu formalnym, jak i materialnym. Preambule u.k.u.r. można przypisać wiele funkcji społecznych związanych z uzasadnieniem regulacji prawnej obrotu nieruchomościami rolnymi. Niewątpliwie pełni ona funkcję propagandową, perswazyjną, wychowawczą i komunikacyjną. We wskazanych aspektach przybliża prawo do społeczeństwa. Punkt ciężkości powinien jednak spoczywać na funkcji jurydycznej preambuły, tj. na funkcji interpretacyjnej. W tym kontekście preambuła u.k.u.r. miałaby wiążący wpływ na proces wykładni tej regulacji. Równocześnie wypada wyrazić nadzieję, że w zamyśle ustawodawcy preambuła u.k.u.r. nie miała służyć demagogii legislacyjnej, a przez zawarte w niej wartości ustawodawca krystalizuje „ducha ustawy”.


Słowa kluczowe


kształtowanie ustroju rolnego; preambuła; gospodarstwo rodzinne; obrót nieruchomościami rolnymi; zrównoważony rozwój; rozwój obszarów wiejskich

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Bafia J., Podstawowe założenia procesu legislacyjnego, „Państwo i Prawo” 1975, z. 7.

Bieluk J., Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego. Komentarz, Warszawa 2016.

Bieluk J., Zmiana paradygmatu prawa rolnego, „Studia Iuridica Agraria” 2015, t. 13.

Borysiak W., Rozdział I. Rzeczpospolita. Art. 1–29, [w:] Konstytucja RP, t. 1: Komentarz. Art. 1–86, red. M. Safjan, L. Boska, Warszawa 2016.

Chmielewska-Gill W., Chlebicka A., Poślednik A., Przyszłość WPR – najważniejsze głosy w dotychczasowej dyskusji, Warszawa 2010.

Dekret z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (t.j. Dz.U. z 1945 r., nr 3, poz. 13).

Dekret z dnia 20 marca 1950 r. o przejęciu przez Państwo dóbr martwej ręki, poręczeniu proboszczom posiadania gospodarstw rolnych i utworzeniu Funduszu Kościelnego (Dz.U. z 1950 r., nr 9, poz. 87).

Galster J., Szyszkowski W., Wasik Z., Witkowski Z., Prawo konstytucyjne, Toruń 1994.

Grzelak J., Funkcje preambuł w polskiej kulturze prawnej, [w:] Prawo wobec wyzwań współczesności, red. B. Guzik, N. Buchowska, P. Wiliński, t. 5, Poznań 2008.

Grzybowski S., Wypowiedź normatywna oraz jej struktura formalna, Kraków 1961.

Gwiżdż A., Wstęp do konstytucji – zagadnienia prawne, [w:] Charakter i struktura norm konstytucji, red. J. Trzciński, Warszawa 1997.

Jurcewicz A., Polityki Wspólnoty. Rolnictwo, [w:] Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską. Komentarz, red. A. Wróbel, t. 1, Warszawa 2008.

Jurcewicz A., Tomkiewicz E., Wspólna Polityka Rolna po 2013 roku, [w:] Z zagadnień prawa rolnego, cywilnego i samorządu terytorialnego. Księga Jubileuszowa Profesora Stanisława Prutisa, red. J. Bieluk, A. Doliwa, A. Malarewicz-Jakubów, T. Mróz, Białystok 2012.

Kaliński M., Wyrozumska A., Wójtowicz K., Wiącek M., Bojarski M., Kijowski D., Opinia z dnia 26 lutego 2016 roku o projekcie ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw, Rada Legislacyjna przy Prezesie Rady Ministrów, RL-0302-5/16, pkt II, ppkt 6.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r., nr 78, poz. 483 ze zm.).

Korzeniowski P., Bezpieczeństwo ekologiczne jako dobro prawnie chronione, [w:] Dobra chronione w prawie administracyjnym, red. Z. Duniewska, Łódź 2014.

Korzycka M., Analiza prawna przepisów ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw zwana dalej ustawą (druk senacki 124), Opinie i Ekspertyzy OE-248, Kancelaria Senatu Biuro Analiz i Dokumentacji, kwiecień 2016.

Kurowska T., Ochrona gospodarstwa rodzinnego – uwagi de lege lata i de lege ferenda, „Studia Iuridica Agraria” 2009, t. 8.

Lewandowski S., Charakter normatywny preambuły, „Studia Iuridica” 1998, t. 36.

Lichorowicz A., Instrumenty oddziaływania na strukturę gruntową Polski w ustawie z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2004, nr 2.

Mikołajczyk J., Funkcje przepisu art. 23 Konstytucji RP z 1997 roku, [w:] Administracja publiczna – aktualne wyzwania, red. L. Zacharko, A. Matan, D. Gregorczyk, Katowice 2015.

Morawski L., Wstęp do prawoznawstwa, Toruń 1996.

Prutis S., Ochrona środowiska za pomocą instrumentów prawno-finansowych Wspólnej Polityki Rolnej, „Studia Iuridica Agraria” 2015, t. 13.

Prutis S., Status prawny rodzinnego gospodarstwa rolnego w polskim prawie rolnym (ocena stanu regulacji), [w:] Prawne mechanizmy wspierania i ochrony rolnictwa rodzinnego w Polsce i innych państwach Unii Europejskiej, red. P. Litwiniuk, Warszawa 2015.

Słownik wyrazów obcych, Warszawa 2007.

Stefaniuk M.E., Normatywność preambuły aktu normatywnego – doktryna a orzecznictwo, [w:] Dyskrecjonalność w prawie, red. W. Staśkiewicz, T. Stawecki, Warszawa 2010.

Stefaniuk M.E., Preambuła aktu normatywnego w doktrynie oraz w procesie stanowienia i stosowania polskiego prawa w latach 1989–2007, Lublin 2009.

Stefańska K., Pojęcie gospodarstwa rodzinnego w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego, „Studia Iuridica Agraria” 2005, t. 5.

Stefańska K., Przesłanki prawnego różnicowania pojęcia gospodarstwa rolnego, [w:] Z zagadnień prawa rolnego, cywilnego i samorządu terytorialnego. Księga Jubileuszowa Profesora Stanisława Prutisa, red. J. Bieluk, A. Doliwa, A. Malarewicz-Jakubów, T. Mróz, Białystok 2012.

Stelmachowski A., Problemy harmonizacji prawa w związku z integracją polskiego rolnictwa z Unią Europejską (koreferat), [w:] Polskie prawo rolne u progu Unii Europejskiej, red. S. Prutis, Białystok 1998.

Stelmachowski A., Rolnictwo polskie wobec wspólnej polityki rolnej krajów Unii Europejskiej, [w:] Polska. Rolnictwo. Unia Europejska, Warszawa 1996.

Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2009.

Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (wersja skonsolidowana Dz.Urz. UE z 26 października 2012 r., 2012/C 326/1).

Ustawa z dnia 8 października 1982 r. o społeczno-zawodowych organizacjach rolników (Dz.U. z 1982 r., nr 32, poz. 217 ze zm.).

Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. z 2016 r., poz. 487).

Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2015 r., poz. 2156).

Ustawa z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (t.j. Dz.U. z 2011 r., nr 43, poz. 224 ze zm.).

Ustawa z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz.U. z 2012 r., poz. 803 ze zm.).

Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 575).

Ustawa z dnia 14 kwietnia 2016 r. o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 2016 r., poz. 585 ze zm.).

Uzasadnienie rządowego projektu ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw z dnia 4 marca 2016 roku, druk sejmowy nr 293, http://sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/druk.xsp?nr=293 [dostęp: 14.09.2016].

Wyrok SN z dnia 8 maja 1998 r., I CKN 664/97, OSNC 1999, nr 1, poz. 7.

Wyrok TK z dnia 31 stycznia 2001 r., P 4/99, OTK 2001, nr 1, poz. 5.

Zubik M., Gospodarstwo rodzinne – niedoceniona szansa współkształtowania konstytucyjnych podstaw ustroju rolnego poprzez sądownictwo konstytucyjne, [w:] Prawne mechanizmy wspierania i ochrony rolnictwa rodzinnego w Polsce i innych państwach Unii Europejskiej, red. P. Litwiniuk, Warszawa 2015.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2017.26.1.131
Data publikacji: 2017-10-03 16:52:06
Data złożenia artykułu: 2017-04-28 20:00:38


Statystyki


Widoczność abstraktów - 969
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2017 Joanna Mikołajczyk

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.