Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Problematyka prawna pojęcia obszaru wiejskiego
Streszczenie w języku polskim
W polskim ustawodawstwie nie ma legalnej definicji obszaru wiejskiego, ale czy to oznacza, że polski ustawodawca popełnił błąd, nie wprowadzając takiego pojęcia? Otóż unijny ustawodawca również go nie zdefiniował, a jednak istnieje wiele aktów prawnych, które się nim posługują, jednocześnie nie definiując jego treści. Pojęcie obszaru wiejskiego determinowane jest przez rozwój czynników ekonomicznych, społecznych, demograficznych czy kulturalnych. Oczywiste jest, że obszar wiejski wciąż ewoluuje. Koncepcja monofunkcyjnego rozwoju obszaru wiejskiego została przekształcona w koncepcję wielofunkcyjnego rozwoju. Wielofunkcyjny rozwój terenów wiejskich to z jednej strony rozwój pozarolniczej działalności gospodarczej, a z drugiej restrukturyzacja rolnictwa. Pojęcie obszaru wiejskiego w starej i nowej polityce rolnej determinują trzy czynniki: struktura społeczna, struktura przestrzenna oraz struktura produkcyjna. Nowa polityka rolna to także kwestia dofinansowania szeroko rozumianego rolnictwa ze środków Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich. W ich ramach definicja obszaru wiejskiego ulega modyfikacjom w zależności od konkretnego działania, na rzecz którego przyznawane jest unijne dofinansowanie. Braku jednej definicji obszaru wiejskiego w polskim systemie prawnym nie należy rozpatrywać w kategoriach negatywnych dla polskiego ustawodawcy. Poszukiwanie kryteriów wyodrębnienia obszaru wiejskiego powinno być oparte na elastycznych i zróżnicowanych przesłankach, m.in. na umiejscowieniu obszaru wiejskiego w kraju, zagospodarowaniu przestrzeni wiejskiej, zależnościach środowiskowych czy zależnościach związanych z jakością lokalnej społeczności.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Błąd M., Kamiński R., Wzmacnianie kapitału społecznego polskiej wsi: doświadczenia z wdrażania programów typu LEADER, [w:] Rozwój obszarów wiejskich. Doświadczenia krajów europejskich, red. K. Zawalińska, Warszawa 2005.
Chyłek E.K., Uwarunkowania innowacyjnego rozwoju sektora rolno-żywnościowego i obszarów wiejskich w ramach polityki rolnej, Warszawa 2012.
Czyżewski A., Henisz-Matuszczak A., Rolnictwo Unii Europejskiej i Polski. Studium porównawcze struktur wytwórczych i regulatorów rynków rolnych, Poznań 2006.
Domalewski J., Edukacja a procesy rozwoju obszarów wiejskich, [w:] Przestrzenne, społeczno-ekonomiczne zróżnicowanie obszarów wiejskich w Polsce, red. M. Drygas, M. Stanny, Warszawa 2010.
Fedyszak-Radziejowska B., Wewnętrzne i zewnętrzne czynniki zmian na polskiej wsi a proces jej „demarginalizacji”, [w:] Uwarunkowania i kierunki przemian społeczno-gospodarczych na obszarach wiejskich, red. A. Rosner, Warszawa 2005.
Giemza K., Pozycja ustrojowa i wpływ samorządu gminnego na rozwój gospodarczy obszarów wiejskich, [w:] Samorząd terytorialny w procesie rozwoju gospodarczego obszarów wiejskich. 25 lat doświadczeń. Nowe wyzwania, red. P. Litwiniuk, Warszawa 2015.
Gwiazdowicz M., Środowisko przyrodnicze na obszarach wiejskich – zagrożenia i szanse, [w:] Rozwój obszarów wiejskich w Polsce, red. B. Kłos, D. Stankiewicz, Warszawa 2010.
Heffner K., Przestrzeń wiejska w Polsce w perspektywie 2020, [w:] Rozwój obszarów wiejskich w Polsce a polityka spójności Unii Europejskiej: stare problemy i nowe wyzwania, ze szczególnym uwzględnieniem woj. opolskiego, red. K. Heffner, Warszawa 2013.
Heffner K., Zróżnicowanie rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich w Polsce. Uwarunkowana, czynniki, skutki, [w:] Wieś i rolnictwo w procesie zmian. Szanse rozwojowe obszarów wiejskich w przestrzeni europejskiej, red. S. Sokołowska, A. Bisag, Opole 2008.
Jaska E., Media a instrumenty marketingu terytorialnego, [w:] Rozwój obszarów wiejskich – wizerunek medialny, red. K. Krzyżanowska, Warszawa 2009.
Kacprzak E., Przestrzenne zróżnicowanie kapitału ludzkiego i społecznego na obszarach wiejskich woj. wielkopolskiego, [w:] Kapitał ludzki i kapitał społeczny w procesie rozwoju obszarów wiejskich, red. W. Kamińska, K. Heffner, Warszawa 2010.
Klemens B., Problematyka rozwoju obszarów wiejskich w dokumentach strategicznych w perspektywie 2020 (ze szczególnym uwzględnieniem woj. opolskiego), [w:] Rozwój obszarów wiejskich w Polsce a polityka spójności Unii Europejskiej: stare problemy i nowe wyzwania, ze szczególnym uwzględnieniem woj. opolskiego, red. K. Heffner, Warszawa 2013.
Kłodziński M., Główne funkcje polskich obszarów wiejskich z uwzględnieniem dezagraryzacji wsi i pozarolniczej działalności gospodarczej, [w:] Rozwój obszarów wiejskich w Polsce, red. B. Kłos, D. Stankiewicz, Warszawa 2010.
Kłodziński M., Rola rolnictwa i pozarolniczej działalności na obszarach wiejskich. Wieś wielofunkcyjna, [w:] Rolnictwo a rozwój obszarów wiejskich, red. M. Kłodziński, W. Dzun, Warszawa 2005.
Kłodziński M., Stan i perspektywy rozwoju obszarów wiejskich w Polsce, [w:] Wokół trudnych problemów globalnego rozwoju obszarów wiejskich, gospodarki żywnościowej i rolnictwa, red. K. Duczkowska-Małysz, A. Szymecka, Warszawa 2009.
Kociszewska I., Próba określenia niektórych przemian na obszarach wiejskich w kontekście zrównoważonego rozwoju, [w:] Wieś i rolnictwo w procesie zmian. Czynniki rozwoju obszarów wiejskich, red. S. Sokołowska, A. Mijal, Opole 2010.
Kożuch A., Rewitalizacja i zrównoważony rozwój obszarów wiejskich, regionu, [w:] Wieś i rolnictwo w procesie zmian. Czynniki rozwoju obszarów wiejskich, red. S. Sokołowska, A. Mijal, Opole 2010.
Kożuch B., Polityka rolna, Białystok 1997.
Krzyminiewska G., Kultura ekonomiczna mieszkańców obszarów wiejskich. Problemy – przekształcenia – wyzwania, Toruń 2013.
Łobos-Kotowska D., Umowa przyznania pomocy Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, Warszawa 2013.
Łukasiewicz G., Kapitał ludzki organizacji. Pomiar i sprawiedliwość, Warszawa 2009.
Makieła Z., Rejman K., Kapitał ludzki i społeczny a rozwój społeczny na obszarach wiejskich woj. podkarpackiego, [w:] Kapitał ludzki i społeczny w procesie rozwoju obszarów wiejskich, red. W. Kamińska, K. Heffner, Warszawa 2010.
Martinez J., Pojęcie „obszar wiejski” jako odpowiedź na wielofunkcyjność, „Przegląd Prawa Rolnego” 2010, nr 2.
Mijal A., Rozwój obszarów wiejskich jako element strategii rozwoju kraju i regionu, [w:] Wieś i rolnictwo w procesie zmian. Zarządzanie rozwojem obszarów wiejskich, red. S. Sokołowska, A. Mijal, Opole 2010.
Miszczuk A., Kapitał ludzki i społeczny w procesie rozwoju obszarów wiejskich woj. lubelskiego, [w:] Kapitał ludzki i społeczny w procesie rozwoju obszarów wiejskich, red. W. Kamińska, K. Heffner, Warszawa 2010.
Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego – z upoważnienia ministra – na interpelację nr 7643 w sprawie definicji obszarów wiejskich stosowanej w polityce rozwoju dotyczącej rozwoju obszarów wiejskich z wykorzystaniem funduszy Unii Europejskiej na lata 2014–2020, www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/InterpelacjaTresc.xsp?key=2AFB321A [dostęp: 19.03.2016].
Osiecka-Chojnacka J., Kłos B., Kapitał ludzki i kapitał społeczny na obszarach wiejskich, [w:] Rozwój obszarów wiejskich w Polsce, red. B. Kłos, D. Stankiewicz, Warszawa 2010.
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014–2020, www.minrol.gov.pl/Wsparcie-rolnictwa-i-rybolowstwa/PROW-2014-2020 [dostęp: 19.03.2016].
Przezbórska L., Zróżnicowanie obszarów wiejskich woj. wielkopolskiego a ich przydatność dla rozwoju turystyki, „Zagadnienia Ekonomiki Rolnej” 2004, nr 1.
Rosner A., Przestrzenne zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich a dynamika przemian, [w:] Przestrzenne, społeczno-ekonomiczne zróżnicowanie obszarów wiejskich w Polsce, red. M. Drygas, M. Stanny, Warszawa 2010.
Rosner A., Zróżnicowanie przestrzenne obszarów wiejskich, [w:] Rozwój obszarów wiejskich w Polsce. Diagnozy, strategie, koncepcje polityki, red. I. Nurzyńska, M. Drygas, Warszawa 2011.
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 12 października 2015 r. w sprawie wysokości limitów środków dostępnych w poszczególnych województwach lub latach w ramach określonych działań lub poddziałań Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (Dz.U. z 2015 r., poz. 1755 z późn. zm.).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 (Dz.Urz. UE z 2013 r., L 347/320).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 (Dz.Urz. UE z 2013 r., L 347/487).
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie krajowej sieci obszarów wiejskich (Dz.U. z 2009 r., nr 53, poz. 436 z późn. zm.).
Spychalski G., Jakość instytucji wspierających wieś i rolnictwo w Polsce, [w:] Wokół trudnych problemów globalnego rozwoju obszarów wiejskich, gospodarki żywnościowej i rolnictwa, red. K. Duczkowska-Małysz, A. Szymecka, Warszawa 2009.
Spychalski G., Model regionalny zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, [w:] Zrównoważony i trwały rozwój wsi i rolnictwa, red. M. Adamowicz, Warszawa 2006.
Stanny M., Ludność i jej aktywność zawodowa – tendencje zmian na obszarach wiejskich, [w:] Przestrzenne, społeczno-ekonomiczne zróżnicowanie obszarów wiejskich w Polsce, red. M. Drygas, M. Stanny, Warszawa 2010.
Szczegółowy opis priorytetów Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Projekt z dnia 3 sierpnia 2007 r., www.nauka.gov.pl/g2/oryginal/2013_05/122f94288d06253051162741ccd05147.pdf [dostęp: 02.01.2016].
Szczepański M.S., Yappiszoneria, karosi i ludzie z sieci, [w:] Polska szkoła: edukacja a rozwój lokalny i regionalny, red. D. Czakon, J. Kosmala, M.S. Szczepański, Katowice 2001.
Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (Dz.U. z 2015 r., poz. 349 z późn. zm.).
Wieliczko B., Zarządzanie rozwojem obszarów wiejskich w Polsce po akcesji do Unii Europejskiej, [w:] Wokół trudnych problemów globalnego rozwoju obszarów wiejskich, gospodarki żywnościowej i rolnictwa, red. K. Duczkowska-Małysz, A. Szymecka, Warszawa 2009.
Wieś i rolnictwo w procesie zmian. Zarządzanie rozwojem obszarów wiejskich, red. S. Sokołowska, A. Mijal, Opole 2010.
Wilkin J., Cele i zasady koordynacji polityk wspierających zrównoważony rozwój obszarów wiejskich, [w:] Rozwój obszarów wiejskich w Polsce a polityka spójności Unii Europejskiej: stare problemy i nowe wyzwania, ze szczególnym uwzględnieniem woj. opolskiego, red. K. Heffner, Warszawa 2013.
Wilkin J., O potrzebie i założeniach długookresowej wizji rozwoju wsi w Polsce, [w:] Rozwój obszarów wiejskich. Doświadczenia krajów europejskich, red. K. Zawalińska, Warszawa 2005.
Zaremba W., Rozwój obszarów wiejskich jako problem badawczy, [w:] Zarządzanie finansami lokalnymi a rozwój obszarów wiejskich, red. A. Kożuch, W. Zaremba, Kraków 2008.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sil.2017.26.1.299
Data publikacji: 2017-10-03 16:52:14
Data złożenia artykułu: 2017-05-04 23:40:26
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2017 Magdalena Krzysztofik
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.