Предикати за състояние: свойства и лингвистични тестове

Streszczenie w języku polskim

Predykaty stanu: właściwości i testy językowe

W pracy przedstawiono niektóre z testów językowych, które służą do rozróżniania typów sytuacyjnych Zeno Vendlera, a dla języka bułgarskiego ich działanie zilustrowano na wybranej grupie czasowników wyrażających stan o ściśle określonym znaczeniu. Testy podzielono na trzy grupy uwzględniające: rozróżnienie gramatyczne, czas trwania i limit oraz agentywność. Na podstawie przeprowadzonych badań ustalono, że testy, które opierają się na zgodności semantycznej na poziomie leksykalnym (a nie na zgodności semantycznej między poziomem leksykalnym i gramatycznym) funkcjonują zarówno w języku angielskim, jak i w bułgarskim. W tekście przedstawiono również klasyfikacje typów sytuacyjnych Emmona Bacha i Davida Dowty, w których rozróżnia się stany trwałe i tymczasowe, przy czym w tej drugiej klasyfikacji wprowadza się rozróżnienie na podstawie obecności agentywności. Klasyfikacje typów sytuacyjnych zostały uzupełnione przez Claudię Maienborn przez przeniesienie Davidsonowskiej analizy czasowników oznaczających czynności jako predykatów z ukrytym argumentem zdarzenia do formalnego opisu predykatów stanu. W wyniku tego przeciwstawiono dwa typy stanów: stałe predykaty statyczne (stan Kimiana) i tymczasowe predykaty stanu (stan Davidsona), jak również sformułowane zostały testy językowe. Dzięki temu możliwy jest opis stanów jako grupy heterogenicznej i zyskuje się niezawodne narzędzia do określania przynależności czasownika lub przymiotnika orzekającego do odpowiedniej grupy klasyfikacyjnej.