Фанетычныя асаблівасці перакладу Новага Запавету на беларускую мову (праваслаўная і каталіцкая рэдакцыі)

Yauhen Pankou

Streszczenie w języku polskim


Cechy fonetyczne białoruskich przekładów Nowego Testamentu (wydania prawosławne i katolickie)

W artykule dokonano analizy porównawczej cech fonetycznych, głównie dotyczących imion własnych, w katolickim i prawosławnym wydaniu Ewangeliarzy w przekładzie na język białoruski. Podstawę opracowania stanowią również źródła tekstów biblijnych w języku greckim, łacińskim, cerkiewnosłowiańskim, polskim i rosyjskim. Ponadto wykorzystane zostały słowniki tłumaczeniowe, objaśniające i inne, a także prace dotyczące fonetyki historycznej języka białoruskiego i współczesnej białoruskiej fonetyki literackiej. Autor zwraca uwagę na to, jak pod wpływem poszczególnych tradycji językowych dźwięki języka starogreckiego i ich kombinacje w różny sposób odbijają się w tłumaczonych tekstach. Analiza ujawnia, że tłumacze Ewangelii na język białoruski wykazują pewną zależność od wpływów obcojęzycznych, przede wszystkim od polskiej i łacińskiej, rosyjskiej i cerkiewno-słowiańskiej wyznaniowej tradycji wymowy i pisma; stąd tłumacze nierzadko rezygnują z korzystania ze słownikowych wersji nazwisk i tytułów, nie w pełni uwzględniając procesy fonetyczne i artykulacyjne charakterystyczne dla współczesnego białoruskiego języka literackiego.


Słowa kluczowe


Nowy Testament; przekład; fonetyka; prawosławie; katolicyzm

Pełny tekst:

PDF(BELARUSIAN)

Bibliografia


Aland & Aland & Karavidopoulos & Martini & Metzger 2012: Aland, Barabara & Kurt Aland & Johannes Karavidopoulos & Carlo M. Martini & Bruce M. Metzger, eds. Nestle-Aland Novum Testamentum Graece. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 2012.

Atrahovich 1978: Atrahovich, Kandrat. Belarusian Explanatory Dictionary. Vol. 2: G–K. Minsk: Main Editorial Office of the Belarusian Soviet Encyclopedia, 1978. [In Belarusian: Атраховіч, Кандрат. Тлумачальны слоўнік беларускай мовы. T. 2: Г–К. Мінск: Галоўная рэдакцыя Беларускай Савецкай Энцыклапедыі, 1978.]

Dynarski & Przybył 2020: Dynarski, Kazimierz & Maria Przybyl, eds. The Holy Bible: Old and New Testament, The Millenium Bible. Poznan: Pallotinum, 2020. [In Polish: Dynarski, Kazimierz & Maria Przybył, red. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, Biblia Tysiąclecia. Poznań: Pallotinum, 2020.]

Gardun 2017: Gardun, Sergij, ed. The New Testament of Our Lord Jesus Christ / Greek to modern Belarusian translation of the Biblical Comission of the Belarusian Orthodox Church. Minsk: The Parish of the Saint Peter and Paul Cathedral: Medyial, 2017. [In Belarusian: Гардун, Сергій, рэд. Новы Запавет Госпада нашага Іісуса Хрыста / пераклад з грэчаскай на сучасную беларускую мову Біблейскай камісіі Беларускай Праваслаўнай Царквы. Мінск: Прыход Свята-Петра-Паўлаўскага сабора: Медыял, 2017.]

Lukashanets 2009: Lukashanets, Alexander. “Belarusian Language in the Early 20th Century.” Vesnik Belaruskaha Dziarzhaunaha Universiteta, no 1 (2009): 8. [In Belarusian: Лукашанец, Аляксандр. “Беларуская мова ў пачатку XXI ст.” Веснік Беларускага дзяржаўнага універсітэта, no 1 (2009): 8.]

Uscіnovіch 2011: Uscіnovіch, Anna. Dictionary of Given Names. Minsk: Literature & Art, 2011. [In Belarusian: Усціновіч, Анна. Слоўнік асабовых уласных імён. Мінск: Літаратура і мастацтва, 2011.]

Yashkin 2009: Yashkin, Ivan. Belarusian Name Dictionary. Minsk: Education & Nurture, 2009. [In Belarusian: Яшкін, Іван. Слоўнік беларускіх імёнаў. Мінск: Адукацыя і выхаванне, 2009.]

Zarebski 2005: Zarebski, Rafal. The Dictionary of Proper Names in Polish Translations of the New Testament. Lodz Archdiocesan Print, 2005. [In Polish: Zarębski, Rafał. Słownik nazw osobowych w polskich przekładach Nowego Testamentu. Łódź: Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie, 2005.]




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/zcm.2022.11.33-51
Data publikacji: 2022-12-05 23:18:45
Data złożenia artykułu: 2022-08-03 21:28:15


Statystyki


Widoczność abstraktów - 477
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF(BELARUSIAN) - 264

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2022 Yauhen Pankou

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.