Wynagrodzenie i zwrot wydatków przysługujące mediatorowi – uwagi na tle zmian do Kodeksu postępowania cywilnego wprowadzonych nowelizacją z 2023 roku
Streszczenie w języku polskim
W treści artykułu zostały omówione zmiany przepisów art. 1835 i art. 981 § 1 k.p.c. (odnoszących się do wynagrodzenia i zwrotu wydatków przysługujących mediatorowi) wprowadzone nowelizacją z 2023 roku. De lege lata analizowane regulacje wypada ocenić co do zasady pozytywnie – w efekcie wprowadzonych modyfikacji udało się bowiem (w znacznej mierze) zniwelować relewantne konfuzje związane z wykładnią omawianych przepisów (zwłaszcza w brzmieniu nadanym im nowelizacją z 2019 roku). W konsekwencji weryfikowane konstrukcje przyjęte przez ustawodawcę na mocy nowelizacji z 2023 roku mają szansę przyczynić się do skutecznego promowania mediacji jako efektywnej metody rozwiązywania sporów cywilnych, stanowiącej realną alternatywę w stosunku do sądownictwa powszechnego. De lege ferenda wypadałoby jednak w tym celu dodatkowo postulować podwyższenie stawek należności mediatora przysługujących mu na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 2016 roku, mającego zastosowanie w ramach mediacji ze skierowania sądu w postępowaniu cywilnym.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Literatura
Adamus P., Wynagrodzenie mediatora w postępowaniu cywilnym – wybrane zagadnienia, „Monitor Prawniczy” 2011, nr 10.
Antkiewicz A., Koszty postępowania mediacyjnego w procesie cywilnym, „Radca Prawny” 2007, nr 3.
Antolak K., Problematyka kosztów postępowania mediacyjnego, „Mediator” 2008, nr 3.
Arkuszewska A., Rozliczanie należności mediatora po nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego ustawą z 4.07.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, „ADR” 2020, nr 4.
Bąk A., Odpowiedzialność za koszty mediacji w postępowaniu cywilnym, [w:] Mediacja w teorii i praktyce, red. A. Gretkowski, D. Karbarz, Stalowa Wola 2009.
Białecki M., Mediacja w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2012.
Bieliński A., Problematyka kosztów postępowania mediacyjnego w postępowaniu cywilnym w Polsce – zarys problematyki, [w:] Ars invita. Ars in iure. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Januszowi Jankowskiemu, red. A. Barańska, S. Cieślak, Warszawa 2018.
Budniak-Rogala A., Mediacja cywilna – ocena nowelizacji, [w:] Alternatywne metody rozwiązywania sporów w polskim systemie prawnym, red. W. Głodowski, Poznań 2020.
Czepik A., Wynagrodzenie mediatora w sprawach cywilnych, „Studia Iuridica” 2014.
Cyrol T., [w:] T. Cyrol, D. Fuchs, Mediacja cywilna. Komentarz, Legalis 2022, komentarz do art. 1835.
Dziurda M., Kodeks postępowania cywilnego. Praktyczny komentarz do nowelizacji z 2023 roku, Warszawa 2023.
Ereciński T., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom II. Postępowanie rozpoznawcze, red. T. Ereciński, LEX 2022, komentarz do art. 1835.
Flejszar R., Gajda-Roszczynialska K., Alternatywne metody rozwiązywania sporów ze szczególnym uwzględnieniem mediacji – postępowanie cywilne, [w:] Mediacja. Teoria, normy, praktyka, red. K. Płeszka, J. Czapska, M. Araszkiewicz, M. Pękala, Warszawa 2017.
Gibiec J., Kamieński G., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. E. Marszałkowska-Krześ, I. Gil, Legalis 2023, komentarz do art. 981.
Golak M.W., Wynagrodzenie mediatora w postępowaniu cywilnym, „ADR” 2018, nr 1.
Gołaczyński J., Kodeks postępowania cywilnego. Nowelizacja z 9.03.2023 r. Komentarz. Linia orzecznicza, Legalis 2023, komentarz do art. 1835.
Gudowski J., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Postępowanie rozpoznawcze. Artykuły 1-124, red. T. Ereciński, LEX 2023, komentarz do art. 981.
Kotas-Turoboyska S., Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego 2023. Przewodnik po zmianach, Warszawa 2023.
Kuchnio M., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Art. 1-50539. Tom I, red. O.M. Piaskowska, LEX 2024, komentarz do art. 981.
Kunicki I., Koszty postępowania oraz koszty mediacji. Komentarz do art. 98 i 981 k.p.c. zmodyfikowanych ustawą z dnia 9.03.2023 r., „Przegląd Prawa Egzekucyjnego” 2023, nr 9.
Kunicki I., Zachowanie terminu do wniesienia pisma procesowego, podjęcie zawieszonego postępowania, przyznanie kosztów mediatorowi, protokół mediacji oraz ugoda zawarta przed mediatorem.
Komentarz do zmian art. 165, 181, 1835, 18313 i 18314 k.p.c. zmienionych ustawą z dnia 9.03.2023 r., „Przegląd Prawa Egzekucyjnego” 2004, nr 1.
Mendrek A., Koszty postępowania mediacyjnego, [w:] Mediacja w praktyce mediatora i pełnomocnika, red. C. Rogula, A. Zemke-Górecka, Warszawa 2021.
Mendrek A., Koszty procesu w świetle nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego z 4.07.2019 r., „Palestra” 2019, nr 11–12.
Morek R., Fruk A., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. E. Marszałkowska-Krześ, I. Gil, Legalis 2023, komentarz do art. 1835.
Orzeł-Jakubowska A., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. P. Rylski, cz. III, red. A. Olaś, Legalis 2023, komentarz do art. 981 i komentarz do art. 1835.
Piaskowska O.M., [w:] K. Antolak-Szymański, O.M. Piaskowska, Mediacja w postępowaniu cywilnym. Komentarz, Warszawa 2017, komentarz do art. 1835.
Płaziuk J., Zmierzch polubownych metod rozwiązywania sporów – o nowelizacji Kodeksu cywilnego i Kodeksu postępowania cywilnego słów kilka, [w:] Prawo w 2022 roku: studia i materiały, red. K. Chwedczuk, K. Łakomiak, Łódź 2022.
Rutkowska A., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Art. 1-50539. Tom I, red. O.M. Piaskowska, LEX 2024, komentarz do art. 1835.
Rystał D., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Art. 1-45816, red. T. Szanciło, Legalis 2023, komentarz do art. 981.
Samoiłło A., Mediator – czy to się w ogóle opłaca?, „ADR” 2019, nr 1.
Sekuła-Leno M., Mediacja jako nowoczesny sposób rozwiązywania sporów – analiza zmian wprowadzonych z dniem 1.01.2016 r., „Rejent” 2016, nr 8.
Skibińska M., Koszty mediacji w sprawach cywilnych, „ADR” 2009, nr 3.
Skibińska M., Mediacja, [w:] Meritum. Postępowanie cywilne. Tom II. Postępowanie egzekucyjne, arbitrażowe i międzynarodowe, red. I. Gil, Warszawa 2021.
Skibińska M., Objęcie ugodą mediacyjną roszczeń nieobjętych pozwem lub objętych różnymi postępowaniami cywilnymi – rozwiązane i nierozwiązane problemy w ustawie z 9.03.2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, „Palestra” 2023, nr 8.
Sławicki P., Uwagi do projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw z 27.09.2022 r. w zakresie polubownych metod rozwiązywania sporów, „ADR” 2022, nr 4.
Torbus A., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian. Tom I, red. T. Zembrzuski, Warszawa 2020, komentarz do art. 1835.
Weitz K., Gajda-Roszczynialska K., Mediacja w sprawach gospodarczych, [w:] System Prawa Handlowego, red. S. Włodyka, Tom 7. Postępowanie sądowe w sprawach cywilnych z udziałem przedsiębiorców, red. T. Wiśniewski, Warszawa 2013.
Zieliński A., Flaga-Gieruszyńska K., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Legalis 2024, komentarz do art. 1835.
Zienkiewicz A., Objectives of Mediation and Selection and Implementation of Mediation Strategies and Techniques by Mediators in Civil Disputes Study Report (Part II Survey Questionnaires), „Studia Iuridica Lubliniensia” 2022, nr 1.
Zienkiewicz A., Objectives of Mediation and Selection and Implementation of Mediation Strategies and Techniques by Mediators in Civil Disputes Study Report (Part III Intervievs), „Studia Iuridica Lubliniensia” 2023, nr 2.
Żyznowski T., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Artykuły 1-366, red. T. Wiśniewski, LEX 2021, komentarz do art. 1835.
Netografia
Ministerstwo Sprawiedliwości, Mediacje cywilne w latach 2006–2022, https://isws.ms.gov.pl/pl/baza-statystyczna/opracowania-wieloletnie/download,2853,25.html [dostęp: 24.05.2024].
Inne źródła
Uzasadnienie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw w związku ze wspieraniem polubownych metod rozwiązywania sporów, sejm VII kadencji, druk sejmowy nr 3432.
Uzasadnienie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego i niektórych innych ustaw, sejm VIII kadencji, druk sejmowy nr 3137.
Uzasadnienie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego i niektórych innych ustaw, sejm IX kadencji, druk sejmowy nr 2650.
Akty prawne
Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 30 listopada 2005 r. w sprawie wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków mediatora w postępowaniu cywilnym (Dz.U. 2005 r. Nr 239, poz. 218).
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 czerwca 2016 r. w sprawie wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków mediatora w postępowaniu cywilnym (Dz.U. 2016 r. poz. 921).
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1550 ze zm.).
Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1144 ze zm).
Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2005 r. Nr 172, poz. 1438).
Ustawa z dnia 10 września 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem polubownych metod rozwiązywania sporów (Dz.U. 2015 r. poz. 1595).
Ustawa z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2019 r. poz. 1469).
Ustawa z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2023 r. poz. 614).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/adr.2023.2.33-54
Data publikacji: 2025-03-07 10:42:12
Data złożenia artykułu: 2025-03-06 12:07:00
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2025 Aleksandra Fruk (wcześniej Budniak-Rogala)
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.