Sztuczna inteligencja w mediacji i arbitrażu
Streszczenie w języku polskim
W ciągu ostatnich lat obserwujemy dynamiczny rozwój sztucznej inteligencji, która zrewolucjonizowała rzeczywistość społeczną. Wraz z postępem technologicznym sztuczna inteligencja zaczęła stanowić istotne znaczenie w wymiarze sprawiedliwości. Nowoczesne narzędzia sztucznej inteligencji zaczęły być punktem wyjścia w mediacjach i arbitrażu jako szybka, sprawna i skuteczna pomoc w rozstrzyganiu różnego rodzaju konfliktów i sporów. Celem artykułu jest przedstawienie roli, szans i zagrożeń, jakie za sobą niesie wykorzystanie sztucznej inteligencji w mediacji i w arbitrażu, a także zwrócenie uwagi na regulacje Unii Europejskiej w obszarze wykorzystania sztucznej inteligencji w systemach prawnych.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Literatura
Alsamhan J.E.A., AI and Online Dispute Resolution, „Journal of Scientific Development for Studies and Research” 2023, vol. 4, no. 3, https://doi.org/10.61212/jsd/113.
Biechowski B., Pozycja arbitra w polskim prawie, „Prawo Morskie” 2023, t. 45, https://doi.org/10.24425/pm.2023.147845.
Bieńkowska E., Mediacja w polskim prawie karnym, „PPK” 1998, nr 18.
Bühring-Uhle C., Arbitration and Mediation in International Business, Hague–London–Boston 1996.
Digital Strategy, Akt w sprawie sztucznej inteligencji, https://digital-strategy.ec.europa.eu/pl/policies/regulatory-framework-ai [dostęp: 20.10.2024].
Digital Strategy, Kształtowanie cyfrowej przyszłości Europy, https://digital-strategy.ec.europa.eu/pl/policies/european-approach-artificial-intelligence [dostęp: 19.10.2024].
Dragon A., Mediacja w świetle symbolicznego interakcjonizmu, „Dyskurs Młodych Andragogów” 2014, t. 15.
Europal, Akt ws. sztucznej inteligencji: pierwsze przepisy regulujące sztuczną inteligencję, 2023, https://www.europarl.europa.eu/topics/pl/article/20230601STO93804/akt-ws-sztucznej-inteligencji-pierwszeprzepisy-regulujace-ai [dostęp: 20.10.2024].
Fabian A., Artificial Intelligence as a Mediator?, [w:] Law in the Digital Age. Department of Business Law, Ed. Z. Vig, Budapest–Ankara–Mauritius–Novi Sad–Szeged–Skopje 2023.
Furmanek W., Piąta rewolucja przemysłowa. Eksplikacja pojęcia, „Edukacja – Technika – Informatyka” 2018, t. 2, nr 24, https://doi.org/10.15584/eti.2018.2.38.
Ganguly S., Singh S.K., Jaipuriar A., Artificial Intelligence in Arbitration: Revolutionary or Impractical – Litigation, Mediation & Arbitration – India, https://www.mondaq.com/india/arbitration-dispute-resolution/1027248/artificial-intelligence-in-arbitrationrevolutionary-or-impractical [dostęp: 19.10.2024].
Jaberi M.S., Online arbitration: A Vehicle for Dispute Resolution in Electronic Commerce, 2010, http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2128242 [dostęp: 17.10.2024].
Kaplan A., Haenlein M., Siri, Siri in my Hand, who’s the Fairest in the Land? On the Interpretations, Illustrations and Implications of Artificial Intelligence, „Business Horizons” 2019, vol. 62, no. 1, https://doi.org/10.1016/j.bushor.2018.08.004.
Komisja Europejska, Sztuczna inteligencja dla Europy, 2018, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=CELEX%3A52018DC0237 [dostęp: 12.10.2024].
Kotwicka W., E-mediacja jako pozasądowa metoda rozwiązywania sporów konsumenckich, „PME” 2017, t. 3.
Kmieciak Z., Mediacja i koncyliacja w prawie administracyjnym, Kraków 2004.
Łagoda P., Wykorzystanie sztucznej inteligencji w mediacji i arbitrażu: nowe możliwości i wyzwania, RK Legal, 2024, https://www.rklegal.pl/wiedza/wykorzystanie-sztucznej-inteligencji-w-mediacji-i-arbitrazu-nowemozliwosci-i-wyzwania/ [dostęp: 13.10.2024].
Paisley K., Sussman E., Artificial Intelligence Challenges and Opportunities for International
Arbitration, „NYSBA New York Dispute Resolution Lawyer”, 2018, vol. 11, no. 1, https://sussmanadr.com/wp-content/uploads/2018/12/artificial-intelligence-in-arbitration-NYSBAspring-2018Sussman.pdf [dostęp: 12.10.2024].
Pięta K., ChatGPT w edukacji – szanse i zagrożenia, „Roczniki Nauk Społecznych” 2024, t. 16(52), nr 2, https://doi.org/10.18290/rns2024.0024.
Popik-Konarzewska K., Mediacje jako alternatywny sposób rozwiązywania sporów po transformacji ustrojowej w Polsce, „International Journal of Legal Studies” 2020, vol. 1, no. 7, https://doi.org/10.5604/01.3001.0014.3122.
Pyć D., Zastosowanie sztucznej inteligencji w arbitrażu morskim, „Prawo Morskie” 2023, t. 45, https:/doi.org/10.24425/pm.2023.147844.
Rich E., Knight K., Artificial Intelligence, New York 1990.
Różanowski K., Sztuczna inteligencja – rozwój, szanse i zagrożenia, „Zeszyty Naukowe Warszawskiej Wyższej Szkoły Informatyki” 2007, t. 2.
Sikorska-Michalak A., Wojniłko O., Arbitraż, [w:] Słownik współczesnego języka polskiego, Warszawa 1998.
Skolik S., Właściwości grup społecznych we współczesnym środowisku pracy, [w:] Społeczne, psychologiczne i prawne aspekty uwarunkowania zarzadzania współczesną integracją. Wybrane zagadnienia. Cześć 2, red. A. Bazan-Bulanda, A. Kwiatek, M. Skiba, Częstochowa 2022.
Srivastava S., Implementation of Artificial Intelligence in Arbitration, Oslo 2021.
Suchanek M., Mediacja jako metoda rozwiązywania konfliktów społecznych, „Studia Administracyjne” 2018, t. 10, https://doi.org/10.18276/sa.2018.10-09.
Walsh T., Levy N., Bell G., Elliott A., Maclaurin J., Mareels I., Wood F., The Effective and Ethical Development of Artificial Intelligence: An Opportunity to Improve Our Wellbeing, Melbourne 2019, https://acola.org/hs4-artificial-intelli-gence-australia [dostęp: 12.10.2024].
Weston M.A., Reexamining Arbitral Immunity in an Age of Mandatory and Professional Arbitration, „Minnesota Law Review” 2004, vol. 713, https://core.ac.uk/download/pdf/217211373.pdf [dostęp: 17.10.2024].
Więzowska-Czepiel B., Sztuczna inteligencja w arbitrażu – wsparcie dla arbitrów w procesie podejmowania decyzji, „Studia Prawnicze. Rozprawy i Materiały” 2019, t. 2, nr 25, https://doi.org/10.34697/2451-0807-sp-2019-2-005.
Wiśniewski A.W., Międzynarodowy arbitraż handlowy w Polsce. Status prawny arbitrażu i arbitrów, Warszawa 2011.
Włodyka S., Ustrój organów ochrony prawnej, Warszawa 1975.
Zalewska-Bochenko A., Sztuczna inteligencja w procesie edukacji, „Optimum. Economic Studies” 2024, t. 2, nr 116, https://doi.org/10.15290/oes.2024.02.116.10.
Zalewski T., Definicja sztucznej inteligencji, [w:] Prawo sztucznej inteligencji, red. L. Lai, M. Świerczyński, Warszawa 2020.
Zieliński A., Flaga-Gieruszyńska K. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz do części piątej (wprowadzenie poprzedzające art. 1154 KPC), Warszawa 2017.
Zinkiewicz O., Charakterystyka arbitrażu – uwagi ogólne, [w:] Leksykon mediacji, red. M. Cetera, M. Tabarnacka, Warszawa 2023.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/adr.2023.2.87-103
Data publikacji: 2025-03-07 10:42:18
Data złożenia artykułu: 2025-03-06 14:27:05
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2025 Karolina Pięta
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.