Dziecko jako uczestnik mediacji
Streszczenie w języku polskim
Dziecko, jako podmiot prawa, powinno mieć możliwość wyrażenia swojego zdania w sytuacjach dotyczących kształtowania jego praw i obowiązków. Obejmuje to również mediację. Udział dziecka i wyrażenie przez niego opinii oraz oczekiwań może przejawiać się w różnej formie, poprzez bezpośrednią rozmowę z mediatorem, zabawę, sformułowanie swoich życzeń na piśmie w formie listu, a także poprzez udział w sesji mediacyjnej jego reprezentanta. Są to przykładowe sposoby realizacji obowiązku wynikającego z art. 72 ust. 3 Konstytucji, który wyraźnie koresponduje z zasadą ochrony dobra dziecka wyrażoną nie tylko w przepisach prawa polskiego, ale również w aktach prawa międzynarodowego.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Al-Alosi H., Will Somebody Please Think of the Children?! Child Focused and Child Inclusive Models in Family Dispute Resolution, „Australian Dispute Resolution Journal” 2018, vol. 29, no. 1.
Barlow A., Ewing J., Children’s Voices, Family Disputes and Child-Inclusive Mediation. The Right to Be Heard, https://bristoluniversitypressdigital.com/monochap-oa/book/9781529228939/ch004.xml?tab_body=pdf. [dostęp: 1.05.2025].
Bell F., Cashmore J., Parkinson P., Single J., Outcomes of Child-Inclusive Mediation, „International Journal of Law, Policy and the Family” 2013, vol. 27, no. 1.
Birnbaum R., Research raport. The Voice of the Child in Separation/Divorce Mediation and Other Alternative Dispute Resolution Processes: A Literature Review, https://www.justice.gc.ca/eng/rp-pr/fl-lf/divorce/vcsdm-pvem/pdf/vcsdm-pvem.pdf [dostęp: 2.04.2025].
Birnbaum R., Saini M., A Qualitative Synthesis of Children’s Participation in Custody Disputes, „Research on Social Work Practice” 2012, vol. 22.
Borysiak W. [w:] Konstytucja RP, t. 1: Komentarz, art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Brągiel J., Długoterminowy wpływ rozwodu rodziców na dzieci, [w:] Pedagogika rodziny na progu XXI wieku: rozwój, przedmiot, obszary refleksji i badań, red. A.W. Janke, Łódź 2004.
Cashmore J., Parkinson P., Children’s and Parents’ Perceptions on Children’s Participation in Decision Making After Parental Separation and Divorce, „Family Court Review” 2008, vol. 46, no. 1.
Cholewa K., Społeczno-prawna sytuacja dziecka w Polsce w XXI w. – formy dyskryminacji małoletnich i sposoby rozwiązywania konfliktów z ich udziałem, „Rocznik Administracji Publicznej” 2020, nr 6.
Cybulko A., Mediacje w sprawach rodzinnych, [w:] Mediacje. Teoria i praktyka, red. E. Gmurzyńska, R. Morek, Warszawa 2018.
Ćwikowski R., Udział dzieci w mediacji okołorozwodowej w Polsce i wybranych państwach zachodnich, „Probacja” 2018, t. I.
Goldenberg H., Glodenberg I., Terapia rodzin, Kraków, 2006.
Golus A., Od przedmiotu do podmiotu. Status dziecka w rodzinie i społeczeństwie, „Studia Edukacyjne” 2018, nr 2018.
Gójska A., Udział dzieci w mediacjach okołorozwodowych, https://www.smr.org.pl/pdf/med_30.pdf [dostęp: 27.03.2025].
Hanas K., Konstrukcja normatywna „dobro dziecka” i jej sądowe stosowanie, Lublin 2021.
Holmes J., Bowlby J., Teoria przywiązania, przekł. J. Łaszcz, Gdańsk 2007.
Ignaczewski J., Komentarz do spraw o kontakty z dzieckiem, Warszawa 2011.
Jaros P.J., Rzecznik Praw Dziecka w Polsce. Ukształtowanie Rzecznika Praw Dziecka w Polsce jako organu państwowego. Komentarz do ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka, Warszawa 2013.
Korybski A., Alternatywne rozwiązywanie sporów w USA, Lublin 1993.
Lansdown G., The Evolving Capacities of the Child, Florence, 2005.
Matysiak-Błaszczyk A., Jankowiak B., Znaczenie relacji przywiązania w cyklu życia człowieka. Analiza wybranych aspektów bliskich relacji, „Studia Edukacyjne” 2017, t. 44.
Mayer R.E., Cognitive, Metacognitive, and Motivational Aspects of Problem Solving, „Instructional Science” 1998, vol. 26.
Michalak M., Korczakowskie prawo do społecznej partycypacji dziecka. Dziecięce obywatelstwo, [w:] Konwencja o prawach dziecka. Wybór zagadnień (artykuły i komentarze), red. S.L. Stadniczeńko, Warszawa 2015.
Moor Ch.W., The Mediation Process: Practical Strategies for Resolving Conflict, San Francisco 1996.
Myślińska M., Mediator w polskim porządku prawnym, Warszawa 2018.
Przylepa-Lewak A., Socjologiczno-prawne aspekty mediacji, „Studia Prawnicze i Administracyjne” 2018, nr 26.
Sapsonek D.T., Mediating Child Custody Disputes: Revised Edition, San Francisco1998.
Skoczeń J., Wierzbicka R., Mediacja w postępowaniach sądowych, „Internetowy Przegląd Prawniczy TBSP UJ” 2015, nr 3.
Stojanowska W., Dobro dziecka w aspekcie sprawowania nad nim władzy rodzicielskiej, „Studia nad Rodziną” 2000, t. 4, nr 1(6).
ORZECZNICTWO
Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 13 czerwca 1979 r., skarga nr 6833/74, LEX 80813.
AKTY NORMATYWNE
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. nr 78, poz. 483).
Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych z dnia 20 listopada 1989 r. (Dz.U. z 1991 r. nr 120, poz. 526).
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1568).
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2809).
Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 49).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/adr.2025.1.117-130
Data publikacji: 2025-12-15 11:34:18
Data złożenia artykułu: 2025-07-06 19:57:21
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2025 Katarzyna Hanas
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.