Engineering-geological conditions in the edge zone of the Warszewo Hills

Cyprian Seul

Abstract


Development trends of the modern city imply a reduction in the number of inhabitants in its centre, and thus the construction of dormitory suburbs on the outskirts of the city. One of the potential areas for the development of Szczecin is its northern part, i.e. the so-called Warszewo Hills. This area has both latitudinal and meridional extents of about 8 km, and is characterized by complicated engineering-geological conditions. It lies at altitudes ranging from the sea level (Odra River) to 130.9 m a.s.l. (Wielecka Góra), and has highly varied relief. Its landscape consists of hills and flat plateaux, which are cut by deep small valleys, some of them with streams (e.g. the Warszewiec stream). Geological structure is characterized by the occurrence of glacitectonically disturbed moraine deposits mixed with the Tertiary sands and clays. Taking into account geodynamic processes and their intensity, the wide edge zone of the Warszewo Hills can be divided into three main parts: plateau with the upper edge of slope (area of precipitation infiltration), slope, which is cut by small erosion valleys in places (area of surface water and groundwater flow), slope foot (area of water flow and accumulation of slope deposits). One of the most important tasks of the design-investment process is to take action in such a way as to interfere as little as possible in the natural environment and at the same time to achieve the intended purpose. Predominant occurrence of cohesive deposits in the described area (Oligocene scaled clay mixed with moraine disturbed material) results in a high susceptibility of ground to moisture changes. Strength parameters of stable slopes built of clays considerably decrease under the influence of increasing moisture and thixotropy phenomenon. Then landslide processes are triggered, as well as very slow, hardly noticeable in a short time, soil creep.

The complicated arrangement of deposit layers results in spatial variability of groundwater level, and proper design of building foundation is difficult, even in the case of a small, detached house. Too much interference in the landform features (through macro-levelling, construction of streets and routes in the area with steep slopes), the decrease of water retention and increase of surface runoff contribute to an intensification of some geodynamic processes.


Keywords


Szczecińskie Hills; edge zone; morainic plateau; geodynamic process; septaria clay; geotechnical parameters; building failures

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Berendt F., 1921: Geologische Karte von Preussen und benachbarten Bundesstaten, Blatt Stettin, Berlin

Błędzka J., Bryl B., 1990: Analiza przyczyn osunięcia się skarpy nasypu kolejowego na linii Szczecin – Trzebież Szczecińska. Prace Naukowe Politechniki Szczecińskiej 418, IIW 35. Geotechnika VI, s. 135–144.

Borówka R. K., 2002: Środowisko Geograficzne, [w:] Przyroda Pomorza Zachodniego (red. R. K. Borówka) OFICYNA IN PLUS. Szczecin, s. 6–102.

Bryl B., 1986: Wielkość stref odkształceń plastycznych w podłożu z iłów oligoceńskich w rejonie osuwiskowym Stołczyna. Prace Naukowe Politechniki Szczecińskiej. IIW nr 322. Geotechnika II, s. 27–36.

Bryl B., 1989: Przyczyny awarii obiektów budowlanych posadowionych na iłach trzeciorzędowych (szczecińskich). Prace Naukowe Politechniki Szczecińskiej 408, IIW 33, s. 135–144.

Bryl B., 1992: Zmiany wytrzymałościowe iłów zaburzonych glacitektoniczne przyczyną awarii budynków położonych przy ul. J. Lompy w Szczecinie. Prace Naukowe Politechniki Szczecińskiej 474. Katedra Geotechniki 3, s. 43–56.

Dadlez R., 1983: Tektonika podłoża podkenezoicznego między Szczecinem a Kołobrzegiem.

Dobracki R., 1982: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1:50000 ark Szczecin. Wydawnictwa Geologiczne. Warszawa.

Dobracki R., 1982: Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski ark. Szczecin. Wydawnictwa Geologiczne. Warszawa.

Dyjor S., 1991: Wpływ ewolucji paleogeograficzne na rozwój zlodowaceń w Polsce Zachodniej, [w:] A. Kostrzewski (red.) Geneza, litologia i stratygrafia utworów czwartorzędowych. Geografia 50, s. 419–433. Wydawnictwa Naukowe. UAM Poznań.

Karczewski A., 1968: Wpływ recesji lobu Odry na powstanie i rozwój sieci dolinnej Pojezierza Myśliborskiego i Niziny Szczecińskiej. PTPN. Wydz. Mat.-Przyr. Prace Komisji Geograficznogeologicznej, t. 8, z. 3. Poznań.

Karczewski A., 2007: Geomorfologia Pojezierza Myśliborskiego i Niziny Szczecińskiej skala 1: 200 000. Instytut Paleogeografii i Ekologii. Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu.

Kondracki J., 2000: Geografia fizyczna Polski. PWN Warszawa.

Kowalski W. C., 1988: Geologia inżynierska. Wydawnictwa Geologiczne. Warszawa.

Lindner L., Marks L., 1995: Zarys Paleomorfologii obszaru Polski podczas zlodowaceń skandynawskich. Przegląd Geologiczny, t. 43, nr 7, s. 586–596.

Malinowski J., Watycha L., 1958: Przeglądowa Mapa Geologiczno-inżynierska Polski 1:300000 ark. B1 Szczecin. Indstytut Geologiczny. Warszawa.

Maliszewski N., Piotrowski A., 1983: Charakterystyka procesów masowych w krawędziowej partii Wzgórz Warszewskich – dolina Żółwinki. Przewodnik LV Zjazdu PTG (W. Grocholski red.).

Szczecin 15–17 września 1983, s. 7–20. Wydawnictwa Geologiczne Warszawa.

Makowska Z., 1983: Warunki hydrogeologiczne wysoczyzny Wzgórz Warszewskich na przykładzie ujęcia „Skolwin”. Przewodnik LV Zjazdu PTG (W. Grocholski red.). Szczecin 15–17 września 1983, s. 168–169. Wydawnictwa Geologiczne Warszawa.

Marek S. (ed.), 1997: Epikontynentalny perm i mezozoik w Polsce. Prace Państwowego Instytutu Geologicznego CLIII. Warszawa.

Mojski J.E., 1977: Mapa Geologiczna Polski 1:200000 ark. Szczecin. Wydawnictwa Geologiczne Warszawa.

Mojski J.E., 2005: Ziemie polskie w czwartorzędzie. Zarys morfogenetyczny. Państwowy Instytut Geologiczny. Warszawa, ss. 404.

Paczkowska T., Seul C., O przyczynach zarysowań i osuwania się pewnego budynku w Szczecinie. Przegląd Budowlany nr 11, s. 32–36.

Piotrowski A., 1982: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1:50 000 ark Police. Wydawnictwa Geologiczne. Warszawa.

Piotrowski A., 1982: Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski ark. Police. Wydawnictwa Geologiczne. Warszawa.

Piotrowski A. Budowa geologiczna i warunki powstania Wzgórz Warszewskich. Przewodnik LV Zjazdu PTG (W. Grocholski red.). Szczecin 15–17 września 1983, s. 7–20. Wydawnictwa Geologiczne Warszawa.

Schoeneich K., 1962: Żywe procesy tektoniczne w północno-zachodniej Polsce. Szczecińskie Towarzystwo Naukowe. Wydział Nauk Technicznych, t III, z. 1. Szczecin.

Stankowski W., 1963: Rzeźba eoliczna Polski północno-zachodniej na podstawie wybranych obszarów. PTPN. Wydz. Mat. – Przyr. Prace Kom. Geogr.-geolog., t. 4, z. 1. Poznań.

Stupnicka E., 1989: Geologia regionalna Polski. Wydawnictwa Geologiczne. Warszawa. http://gis.um.szczecin.pl/UMSzczecinGIS/chapter_85000.asp.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/b.2015.70.2.9
Date of publication: 2016-07-07 11:25:56
Date of submission: 2015-10-13 12:21:49


Statistics


Total abstract view - 1845
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 1647

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2016 Cyprian Seul

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.