„Czy Zachód?” – Dmytro Doncow i jego poszukiwania cywilizacyjnego ideału

Streszczenie w języku polskim

W artykule omówiono stanowisko Dmytra Doncowa, współtwórcy ideologii ukraińskiego nacjonalizmu, wobec prozachodniej orientacji kulturowej Ukrainy. Problem ten należał do kluczowych zagadnień ukraińskiego dyskursu intelektualnego w okresie międzywojennym, którego jednym z uczestników był również Doncow. Pochodził on z Zaporoża, ale w okresie międzywojennym przebywał poza granicami Ukrainy Sowieckiej i mieszkał we Lwowie. Dzięki temu mógł swobodnie wypowiadać swoje poglądy. W licznych publikacjach podkreślał konieczność przyjęcia przez Ukraińców zachodniego systemu wartości i „zerwania ze Wschodem”. Sposób, w jaki pojmował „Zachód” i to, co miało być w nim wartościowe, poddawał ideologicznej selekcji. Zapatrywania Doncowa ulegały ewolucji pod kątem preferencji państw mogących stać się według niego wzorem dla Ukrainy i Ukraińców. Poszukiwania inspiracji w kręgu narodów niemieckojęzycznych, anglosaskich czy romańskich nie odbywały się na zasadzie wynajdywania i odrzucania okresowych „wzorców”, lecz na ich synergii. Ideologiczne upodobania Doncowa w okresie międzywojennym spowodowały, że często postrzegany był nie tyle jako zwolennik integralnego nacjonalizmu, co propagator faszyzmu i nazizmu. Polemizując z tym stanowiskiem, Doncow starał się bagatelizować zarzuty i rozwijać własną koncepcję nacjonalizmu poprzez odwołania do kultury zachodnioeuropejskiej.