Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
Wyszkolenie piechoty Królestwa Polskiego 1815–1830 w świetle pamiętników
Streszczenie w języku polskim
Celem artykułu jest analiza predyspozycji wyszkolenia piechoty armii Królestwa Polskiego. Wykorzystane zostały rozmaite pozycje ze źródeł i literatury, przede wszystkim tytułowe pamiętniki, które mają na celu przekaz związany z tym tematem z perspektywy około 200 lat od okresu istnienia omawianego państwa, na którego czele w przyjętym zakresie chronologicznym stał najpierw Aleksander I – cesarz Rosji i król Polski, a później Mikołaj I. Dowództwo nad polską armią objął Naczelny Wódz wielki książę Konstanty.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
ŹRÓDŁA ARCHIWALNE
Archiwum Główne Akt Dawnych, Rozkazy dzienne do Wojska Polskiego z lat 1817–1830, sygn.: 544, 546, 549, 550, 559, 562, 564.
Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie, Rozkazy dzienne do Wojska Polskiego, sygn. 4.2.2.9, R. 1815–1816, t. 1–2.
REGULAMINY
Decker K., Zdania o tegoczesnym wojowaniu: dzieło pruskiego majora C. Decker, ułożone według uwag francuskiego jenerała Rogniat i rękopisma, wykładanego w Berlinie officerom Głównego Sztabu, Warszawa 1828.
Dodatek do przepisów frontowej służby batalionu, pułku i obrotów liniowych, Warszawa 1825.
Dodatek do przepisów frontowej służby piechoty (obroty liniowe), Warszawa 1829.
Mała wojna według tegoczesnego sposobu wojowania, czyli o użyciu wszystkich trzech broni w małej wojnie, Warszawa 1828.
Nauka podająca sposoby bicia się na bagnety, Warszawa 1827.
Przepis musztry i manewrów piechoty, stosownie do rozkazu Jego Cesarzowiczowskiej Mości Wielkiego Książęcia Konstantyna ułożony, Warszawa 1815.
Przepisy dla szkoły batalionu, czyli prawidła tyczące się słów komendnych w Szkole Batalionu, Warszawa 1815.
Przepisy obrotów liniowych dla piechoty, Warszawa 1820.
Przepisy obrotów liniowych dla piechoty, zatwierdzone przez Najjaśniejszego Cesarza Jmci i Króla pod dniem 19 lutego 1820 roku, Warszawa 1820.
Rozporządzenia wojenne batalionu w szczegółowych bitwach ułożone na zasadach i doświadczeniu marszałka de Saxe, Warszawa 1819.
Wykład teoretyczny i praktyczny działań wojennych drugiego rzędu, przełożony z francuskiego i niemieckiego, Warszawa 1830.
PAMIĘTNIKI
Gajewski F., Pamiętniki pułkownika wojska polskich (1802–1831), oprac. S. Karwowski, t. 2, Poznań 1913.
Goczałkowski W., Wspomnienia lat ubiegłych, t. 1, Kraków 1862.
Golejewski H., Pamiętnik, oprac. I. Homola, B. Łopuszański, J. Skowrońska, t. 1, Kraków 1971.
Grabowski J., Pamiętniki wojskowe oficera sztabu cesarza Napoleona I 1812–1813–1814, oprac. W. Gąsiorowski, Warszawa 1905.
Horoch K., Pamiętnik Kaliksta Horocha, kapitana kwatermistrzostwa wojska polskiego, Lwów 1882.
Jabłonowski L., Pamiętniki, oprac. K. Lewicki, Kraków 1963.
Kicka N., Pamiętniki, oprac. T. Szafrański, Warszawa 1972.
Kołaczkowski K., Wspomnienia jenerała Klemensa Kołaczkowskiego od roku 1820 do 1830, ks. III, Kraków 1900.
Komorowski I.A., Wspomnienia podchorążego z czasów W. Ks. Konstantego, Warszawa 1900.
Koźmian A.E., Wspomnienia Andrzeja Edwarda Koźmiana, t. 1, Poznań 1867.
Łukasiński W., Pamiętnik, oprac. R. Gerber, Warszawa 1986.
Patelski J., Wspomnienia wojskowe z lat 1823–1831, oprac. B. Gembarzewski, Wilno 1921.
Prądzyński I., Pamiętniki generała Prądzyńskiego, oprac. B. Gembarzewski, t. 1, Kraków 1909.
Reczyński J., Moja wojaczka 1825–1831, oprac. W. Chodźkiewicz, Lwów 1908.
Szymanowski J., Pamiętniki jenerała Józefa Szymanowskiego, oprac. S. Schnür-Pepłowski, Lwów 1898.
Święcicki J., Pamiętnik ostatniego dowódcy pułku 4. piechoty liniowej, oprac. R. Bielecki, Warszawa 1982.
Toczyski M., Pamiętniki Michała Toczyskiego obejmujące wspomnienia od roku 1803 do roku 1867, Kraków 1873.
Wybranowski R., Pamiętniki jenerała Wybranowskiego w dwóch tomach, oprac. K. Łukaszewicz, Lwów 1882.
Zamoyski W., Jenerał Zamoyski 1803–1868, t. 1: 1803–1830, Poznań 1910.
LITERATURA
Bugajski J., Wyższe szkolnictwo wojskowe w Polsce w XIX wieku, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 1961, t. 7, cz. 2.
Chojnacki M., Wojsko Polskie w 1823 r. i manewry pod Brześciem, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 1971, t. 17, cz. 1.
Gembarzewski B., Wojsko Polskie. Królestwo Polskie 1815–1830, Warszawa 1903.
Kozłowski E., Wrzosek M., Dzieje oręża polskiego, t. 2: 1794–1938, Warszawa 1973.
Kukiel M., Zarys historii wojskowości w Polsce, Kraków 1929.
Kulik M., Armia rosyjska w Królestwie Polskim w latach 1815–1856, Warszawa 2019.
Łoś R., Generał Józef Longin Sowiński, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 1963, t. 9, cz. 2.
Sikorski J., Zarys dziejów wojskowości polskiej do roku 1864, t. 2: 1648–1864, Warszawa 1966.
Strzeżek T., Armia polska w latach 1815–1830. Teoria i praktyka funkcjonowania w systemie konstytucyjnym Królestwa Polskiego, „Echa Przeszłości” 2013, nr 14.
Strzeżek T., Armia polska w przededniu wyprawy na gwardię w maju 1831 roku. Charakterystyka głównych rodzajów wojsk, „Echa Przeszłości” 2021, nr 22(2).
Strzeżek T., Iganie 1831, Warszawa 2000.
Strzeżek T., Stoczek–Nowa Wieś 1831, Warszawa 2010.
Strzeżek T., Warszawa 1831, Warszawa 1998.
Tarczyński M., Franciszek Żymirski – generał zapomniany, Warszawa 1988.
Tarczyński M., Generalicja powstania listopadowego, Warszawa 1988.
Tokarz W., Armia Królestwa Polskiego (1815–1830), Piotrków 1917.
Tokarz W., Komitet Organizacyjny Wojskowy 1814–1815, „Bellona” 1919, z. 11.
Tokarz W., Wojna polsko-rosyjska 1830 i 1831, Warszawa 1930.
Trąbski M., Armia wielkiego księcia Konstantego. Wyszkolenie i dyscyplina Wojska Polskiego w latach 1815–1830, Oświęcim 2013.
Trąbski M., Esprit de corps kawalerii Królestwa Polskiego (1815–1831), „Rocznik Filozoficzny Ignatianum” 2020, nr 1.
Trąbski M., Kawaleria Królestwa Polskiego 1815–1830, Warszawa 2011.
Wimmer J., Historia piechoty polskiej do roku 1864, Warszawa 1978.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/f.2022.77.123-142
Data publikacji: 2022-12-30 12:38:49
Data złożenia artykułu: 2022-07-22 16:10:31
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2022 Sebastian Sławiński
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.