Moda retro w polskim filmie i telewizji lat siedemdziesiątych jako zjawisko kulturowe

Dorota Skotarczak

Streszczenie w języku polskim


W latach siedemdziesiątych XX wieku do Polski dotarła z Zachodu moda retro. Dotyczyła ona przypominania z nostalgią w filmie, telewizji i modzie lat międzywojennych. Jej przyjęcie było możliwe za sprawą zmian politycznych i społeczno-demograficznych. W Polsce moda retro skorelowana była ze specyficzną modą na dawność, dotyczącą pełnej nobilitacji w mediach kultury szlacheckiej. Co warto zauważyć, owa moda na dwudziestolecie i szlacheckość nie tylko była z chęcią przyjmowana przez ogół społeczeństwa, lecz także była wykorzystywana politycznie dla pewnej legitymizacji władzy. Pojawiły się też próby „podwiązania się do klasy historycznej” przez część aparatu władzy.


Słowa kluczowe


moda retro; film; telewizja; kultura szlachecka; legitymizacja władzy; zjawisko kulturowe

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Czapliński P., Plebejski, populistyczny, posthistoryczny. Formy polityczności sarmatyzmu masowego, „Teksty Drugie” 2015, nr 1.

Eisler J., Siedmiu wspaniałych, Warszawa 2014.

Eisler J., Śmierć prezydenta, „Pamięć.pl” 2012, nr 9.

Gaszyński M., Muzyka, którą lubię, Warszawa 1980.

Historiografia PRL. Zamiast podręcznika, Łódź 2020.

Kałużyński Z., Tolerancja, „Polityka” 1977, nr 46.

Kay E.D., Box Office Champs, New York 1990.

Korcz D., Na fali retro: według schematu, „Kino” 1978, nr 2.

Kowalski J., Meble Kowalskich. Ludzie i rzeczy, Poznań 2014.

Kowalski J., Sarmacja. Obalanie mitów, Warszawa 2016.

Krzemińska M., Szlachta. Nie tylko w muzeum, [w:] Nim będzie zapomniana. Szkice o kulturze PRL, red. S. Bednarek, Wrocław 1997.

Marciniak P., Konteksty i modernizacje. Studia z dziejów architektury i urbanistyki w PRL, Poznań 2018.

Marszałek R., Filmowa pop-historia, Kraków 1984.

Milewska M., Ślepa kuchnia. Jedzenie i ideologia w PRL, Warszawa 2021.

Monografie Muzeum Narodowego w Poznaniu. Znaczenie tradycji w działalności współczesnego muzeum. Materiały z kolokwium 30 października 1969 r., Poznań 1970.

Morawski S., Nostalgia i stereotypy, „Kino” 1978, nr 7.

Niecikowski J., Retro?, „Film” 1975, nr 11.

Pełczyński G., Dziewiąta Muza w stroju ludowym, Poznań 2003.

Płażewski J., Filmowcy patrzą na Drugą Rzeczpospolitą, „Kino” 1978, nr 11.

Rolicki J., Edward Gierek – przerwana dekada, Warszawa 1990.

Rostworowski M., Polaków portret własny, [w:] Polaków portret własny, Kraków 1979.

Skotarczak D., Image of Upper Social Classes in the Polish Feature Film in 1947–1989, „Res Historica” 2020, nr 50. DOI: 10.17951/rh.2020.50.509-529

Skotarczak D., Kilka uwag na temat wizerunku dwudziestolecia międzywojennego w kinie PRL, [w:] Historia jako pokusa. Spojrzenie przez pryzmat Westerplatte, red. J. Marszalec, Gdańsk 2021.

Skotarczak D., Kresy Wschodnie w filmie polskim początku lat osiemdziesiątych, „Pleograf. Historyczno-Filmowy Kwartalnik Filmoteki Narodowej” 2022, nr 3.

Skotarczak D., Powiemy wam, jak było. Historia w kinie PRL, [w:] Historie alternatywne i kontrfaktyczne. Wizje, narracje, metodologia, red. E. Wolska, P. Witek, M. Woźniak, Lublin 2017.

Stańczak-Wiślicz K., Od „Trędowatej” do „Niewolnicy Isaury” – niechciana kultura popularna w powojennej Polsce, [w:] Kultura popularna w Polsce w latach 1944–1989, red. K. Stańczak-Wiślicz, Warszawa 2012.

Stefanowska Z. (red.), Tradycje szlacheckie w kulturze polskiej, Warszawa 1976.

Stobiecki R., Historiografia PRL. Ani dobra, ani mądra, ani piękna… ale skomplikowana, Warszawa 2007.

Tazbir J., Kultura szlachecka w Polsce, Warszawa 1979.

Zajączkowski A., Szlachta polska. Kultura i struktura, Warszawa 1993.

Zaremba M., Komunizm, legitymizacja, nacjonalizm. Nacjonalistyczna legitymizacja władzy komunistycznej w Polsce, Warszawa 2001.

Ziembiński J., Sukces wystawy Jacka Malczewskiego, [w:] Monografie Muzeum Narodowego w Poznaniu. Znaczenie tradycji w działalności współczesnego muzeum. Materiały z kolokwium 30 października 1969 r., Poznań 1970.

Żebrowska K., Polskie piękno. Sto lat mody i stylu, Kraków 2018.

Żygulski Z., Polska tradycja rycerska i „Pan Tadeusz”. O dwóch wystawach Muzeum Narodowego w Krakowie, „Muzealnictwo” 1975, nr 23.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/f.2023.78.171-187
Data publikacji: 2023-12-22 10:44:28
Data złożenia artykułu: 2023-09-04 13:07:33


Statystyki


Widoczność abstraktów - 455
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 222

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2023 Dorota Skotarczak

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.