Bitwy pod Fredericksburgiem i Gettysburgiem w świetle Sztuki Wojny Sun Tzu

Zbigniew Mazurak

Streszczenie w języku polskim


Można zadać pytanie, co bitwy wojny secesyjnej pod Gettysburgiem i Fredericksburgiem mają wspólnego z traktatem strategii wojskowej napisanym przez starożytnego chińskiego generała Sun Tzu (ca. 544 – ca. 496 p.n.e.). Okazuje się, że bardzo dużo. Dzieło to zawiera ponadczasowe porady, dzięki którym można wyjaśnić wyniki bitew i wojen w każdym okresie historycznym, łącznie z XIX w. Ze względu na brak tłumaczenia na język angielski do 1910 r. traktat ten był nieznany dla świata zachodniego, w tym dla generałów Ambrose’a Burnside’a i Roberta Lee. Dowódcy ci, nie znając jego porad, doświadczyli katastrofalnych porażek militarnych. Burnside próbował szybkiego przekraczania rzeki Rappahannock pod Fredericksburgiem, ponieważ we właściwym czasie nie zostały dostarczone dla armii mosty pontonowe. Zamiar się nie powiódł i element zaskoczenia został utracony. Generał Lee niewiele się nauczył na błędach przeciwnika i powtórzył je pod Gettysburgiem w lipcu 1863 r.


Słowa kluczowe


Gettysburg; Fredericksburg; Robert Lee; Ambrose Burnside; wojna secesyjna; Sun Tzu

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Źródła

A. Burnside do H. Hallecka, 9 listopada 1862 r., cyt. za: W. Marvel, Burnside, Chapel Hill 1991, s. 169–170.

J. Davis do R.E. Lee, 11 sierpnia 1862 r., “Southern Historical Society Papers” 1876, Vol. 2, No. 1, http://tinyurl.com/d37rqf2 [dostęp: 13.12.2012].

Lee R.E., General Lee’s Final and Full Report of the Pennsylvania Campaign and Battle of Gettysburg, “Southern Historical Society Papers” 1876, Vol. 2, No. 1, http://tinyurl.com/cnnnovl [dostęp: 13.12.2012].

R.E. Lee do J. Davisa, 8 sierpnia 1862 r., “Southern Historical Society Papers” 1876, Vol. 2, No. 1, http://tinyurl.com/d37rqf2 [dostęp: 13.12.2012].

Sun Tzu, Sztuka Wojny, przeł. i oprac. L. Giles, Londyn 1910 (najnowsze wydanie: Special Edition Books, Londyn 2007), www.chinapage.com/sunzi-e.html [dostęp: 11.12.2012].

Opracowania

Brown G.T., Shi D.E., Historia Stanów Zjednoczonych, Poznań 2002.

Clark C., Gettysburg. The Confederate High Tide, Alexandria, Virginia 1985.

Coddington E., Gettysburg. A Study in Command, New York 1968.

Eicher D.J., The Longest Night: A Military History of the Civil War, New York 2001.

Foote S., The Civil War: A Narrative, Vol. 2: Fredericksburg to Meridian, New York 1958.

Fuller J.F.C., Grant and Lee: A Study in Personality and Generalship, Bloomington 1957.

Martin D.G., Gettysburg, Pennsylvania 1986.

Marvel W., Burnside, Chapel Hill 1991.

O’Reilly F.A., The Fredericksburg Campaign: Winter War on the Rappahannock, Baton Rouge 2003.

Pfanz H.W., Gettysburg. Culp’s Hill and Cemetery Hill, Chapel Hill 1993.

Rable G.C., Fredericksburg! Fredericksburg!, Chapel Hill 2002.

Sawyer R.D., The Seven Military Classics of Ancient China, New York 2007.

Sears S.W., Gettysburg, Boston 2003.

Welcher F.J., The Union Army, 1861–1865. Organization and Operations, Vol. 1: The Eastern Theater, Bloomington 1989.

Wittenberg E., Petruzzi D., Plenty of Blame to Go Around. Jeb Stuart’s Controversial Ride to Gettysburg,

Savas Beatie, New York 2006.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/f.2014.69.89
Data publikacji: 2016-10-25 08:05:28
Data złożenia artykułu: 2016-10-21 11:00:01


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1142
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 608

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2016 Zbigniew Mazurak

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.