The Influence of Literary Institutions on the Origin of Works. "Księżniczka" by Zofia Urbanowska as “a Fruit Fallen from the Tree of a Contest”

Iwona Przybysz

Abstract


The purpose of the article is to investigate the impact that the external factors, affecting the literary life in the second half of the 19th century, may have had on the creation and shape of the literary work.. In this context, the author analyses the novel Księżniczka [The Princess]  by Zofia Urbanowska –  the winner of the literary contest for the novel for adolescent girls named after Paulina Krakowowa. The article analyses the criteria for evaluating the novels during the contest in the context of discussions about the shape of the literature for young people in the second half of the 19th century and the cultural image of woman. In addition, the paper presents how the novel can be interpreted as a response to these criteria. Finally, it provides other sources of inspiration (based on biography, social programme and so on), which had an impact on the plot of the novel.


Keywords


literary contest; literary life; novel for young girls; woman; Zofia Urbanowska; Paulina Krakowowa née Radziejowska

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Alighieri, Dante. (1978). Boska komedia. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Budrewicz, Tadeusz, Bukowski, Paweł, Stachura-Lupa, Renata (red). (2010). Upominki od narodu. Jubileusze, rocznice, obchody pisarzy. Żarnowiec: Muzeum Marii Konopnickiej.

Cieślikowski, Jerzy. (1985). Literatura czwarta. O naturze i sposobach istnienia literatury dla dzieci. W: Jerzy Cieślikowski, Ryszard Waksmund (red.), Literatura osobna (s. 9–21). Warszawa: Nasza Księgarnia.

Górnicka-Boratyńska, Aneta. (2018). Stańmy się sobą. Cztery projekty emancypacji (1863–1939). Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.

Kaniowska-Lewańska, Izabela. (1975). Literatura dla dzieci i młodzieży do roku 1864. Zarys rozwoju, wybór materiałów. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.

Kapuścińska-Kmiecik, Nina. (2014). „Kto garstką ziemię nosi, góry się doczeka” – problematyka wychowawcza na łamach czasopisma „Zorza. Dziennik młodemu wiekowi poświęcony” Pauliny Krakowowej i Walentyny Trojanowskiej. W: Iwonna Michalska, Grzegorz Michalski (red.), Działalność instytucji wydawniczych na rzecz oświaty i edukacji w XIX i początkach XX wieku (s. 281–298). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Kraków, Paulina. (1839). Pamiętniki młodej sieroty. Warszawa: Księgarnia Biura Informacyjnego.

Kraków, Paulina. (1845). Wspomnienia wygnanki. Warszawa: Drukarnia S. Olgerbranda.

Kraków, Paulina. (1857). Kobieta. W: Wieniec. Pismo zbiorowe ofiarowane Stanisławowi Jachowiczowi przez pierwszych kraju autorów oraz licznych jego przyjaciół i wielbicieli. T. 1. Warszawa: Drukarnia Alexandra Gins.

Kosmowska, Barbara. (2001). Koniec sporu o „Księżniczkę”. Z dziejów recepcji powieści Zofii Urbanowskiej. W: Bogdan Mazan, Zbigniew Przybyła (red.), Świętochowski i rówieśnicy: Kotarbiński, Urbanowska, Zalewski. Sesja w 150. rocznicę ich urodzin (s. 333–352). Kraków: Księgarnia Akademicka.

Kosmowska, Barbara. (2019). Na służbie u Kopciuszka. Biografia Zofii Urbanowskiej. Łódź: Wydawnictwo Seditava.

Ku uczczeniu śp. Pauliny Krakowowej. (1882). Tygodnik Ilustrowany, 332, s. 287.

Kulczycka-Saloni, Janina. (1976). Życie literackie Warszawy w latach 1864–1892. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Nosek, Anna. (2010). „Miejsca wspólne” w krytyce literatury dla dzieci i młodzieży do roku 1918. W: Grażyna Borkowska, Magdalena Rudkowska (red.), Dyskursy krytycznoliterackie 1764–1918. Wokół „Słownika polskiej krytyki literackiej” 1 (s. 287–299). Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Osiński, Dawid Maria. (2018). Pozytywistów dziedzictwo Oświecenia. Kierunki i formy recepcji. Lublin: Wydawnictwo Episteme.

Paja, Agnieszka. (2016). XIX. Tożsamość czytelniczki. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN.

Rzętkowski, Stanisław Marek. (1886). Księżniczka, powieść, przez Z. Urbanowską. Nakład Gebethnera i Wolffa w Warszawie. Tygodnik Ilustrowany, 156, s. 414–415.

Tomczok, Paweł. (2018). Literacki kapitalizm. Obrazy abstrakcji ekonomicznych w literaturze polskiej drugiej połowy XIX wieku. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Urbanowska, Zofia. (1886). Księżniczka. Powieść uwieńczona nagrodą konkursową. Kraków-Warszawa: Gebethner i Wolff.

Waksmund, Ryszard. (1988). Literatura pokoju dziecinnego. Warszawa: Nasza Księgarnia.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2021.39.1.113-125
Date of publication: 2021-12-18 09:04:14
Date of submission: 2021-03-01 10:48:52


Statistics


Total abstract view - 715
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 423

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2021 Iwona Przybysz

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.