About (the Lack of) a Certain Category in the Psychological Novel of the Interwar Period on the Example of "Zazdrość i medycyna" by Michał Choromański

Jan Zdunik

Abstract


This article discusses Michał Choromański’s novel Zazdrość i medycyna. I focus on the category of reflective thinking, which is fundamental for a genre of psychological novel. First, I discuss the reception of the novel and recall the most important interpretations. Second, I describe a theory of British Psychoanalyst Wilfred Ruprecht Bion and its elements (alpha function and beta function, reverie). In Bion’s theory, these elements are necessary in the process of thinking to reformulate primitive drives into elements of thinking. Third, I use some categories of Bion’s theory to interpret the novel. The analyses show that the protagonists, Wismar and tamten, are not capable of creative thinking – i.e. reflection – in their lives. In short: they don’t think. In effect, subconscious, unprocessed drives cause their madness.


Keywords


Michał Choromański; Wilfred Ruprecht Bion; psychoanalsis; reverie

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Bion, Wilfred. (2011). Uczenie się na podstawie doświadczenia. Warszawa: Wydawnictwo Ingenium.

Choromański, Michał. (1972). Zazdrość i medycyna. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Choromański, Michał. (2021). Memuary. Warszawa: Wydawnictwo Estmator.

Dąbrowski, Mieczysław. (1995). Polska awangarda prozatorska. Warszawa: Wydawnictwo Semper.

Domagalski, Jerzy. (1995). Proust w literaturze polskiej do 1945 roku. Warszawa: Wydawnictwo IBL.

Dybel, Paweł (red.). (2018). Powinowactwa z epoki. Związki polskiej literatury modernizmu i międzywojnia z psychoanalizą. Kraków: Wydawnictwo Universitas.

Fik, Ignacy. (1961). Literatura choromaniaków. W: Ignacy Fik, Wybór pism krytycznych (s. 127–134). Warszawa: Książka i Wiedza.

Filutowska, Katarzyna. (2018). Tożsamość narracyjna jako empiryczna podmiotowość: McIntyre, Taylor, Ricoeur. Warszawa: PWN.

Frajlich, Anna. (2020). Jealousy, Sex and Character: Michał Choromański and Otto Weininger. W: Anna Frajlich, The Ghost of Shakespeare: Collected Essays (s. 123–132). Boston: Academic Studies Press.

Galant, Arleta. (2020). Nogi. Męskość i niepełnosprawność w „Szpitalu czerwonego krzyża” Michała Choromańskiego. Przestrzenie Teorii, 34, s. 345–356.

Głowiński, Michał. (1977). Leśmian. Poezja śmierci. Teksty, 56, s. 98–115.

Jabłońska-Dzierża Joanna, Łodej-Sobańska Wiesława, Marczewska, Joanna, Pawlik, Jerzy. (2018). Podstawowe procesy i zjawiska w terapeutycznej grupie analitycznej. W: Jerzy Pawlik (red.), Psychoterapia analityczna. Procesy i zjawiska grupowe (s. 57–106). Warszawa: Eneiteia.

Jakowska Krystyna. (1992). Międzywojenna powieść perswazyjna. Warszawa. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Janiuk, Jerzy. (2005). Terminologia i problematyka medyczna we wczesnych (1931–1939) utworach Michała Choromańskiego. Medycyna Nowożytna, 12/1, s. 19–51.

Keff, Bożena. (2001). Postać z cieniem. Portrety Żydówek w polskiej literaturze. Warszawa: Wydawnictwo SIC.

Kłosińska, Krystyna. (1988). Powieści o wieku nerwowym. Katowice: Wydawnictwo Śląsk.

Kołaczkowski, Stefan. (1932). Literatura polska w 1932 r. Rocznik Literacki, 1, s. 9–20.

Konkowski Andrzej. (1980). Michał Choromański. Warszawa: PIW.

Kraskowska, Ewa. (1999). Piórem niewieścim. Z problemów prozy kobiecej dwudziestolecia międzywojennego. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Łapiński, Michał. (2010). Wstęp do wydania polskiego. W: Wilfred Bion, Uwaga i interpretacja (s. 9–44). Warszawa: Wydawnictwo Ingenium.

Łapiński, Michał. (2011). Wstęp do wydania polskiego. W: Wilfred Bion, Uczenie się na podstawie doświadczenia (s. 9–22). Warszawa: Wydawnictwo Ingenium.

Łodej-Sobańska, Wiesława. (2013). Grupa – obiekt pomieszczany i pomieszczający. W: Małgorzata Sosnowska, Anna Jastrzębska, Edyta Fira-Krempa (red.), Myślenie grupowo-analityczne w praktyce klinicznej (s. 125–140). Warszawa: Oficyna Ingenium.

O’Shaughnessy, Edna. (2012). Psychoza: niemyślenie w dziwacznym świecie. W: Robin Anderson (red.), Kliniczne wykłady na temat teorii Klein i teorii (s. 106–120). Warszawa: Wydawnictwo Ingenium.

Ogden, Thomas. (2019). Czytanie Biona. W: Ogden Thomas, Twórcze odczytania. Eseje o inspirujących tekstach analitycznych (s. 123–146). Warszawa: Wydawnictwo Ingenium.

Pistiner de Cortinas, Lia. (2018). Uczenie się na podstawie doświadczenia – funkcja alfa i zamyślenie. W: Lia Pistiner de Cortinas, O rozwoju umysłu. Idee Biona i przekształcenia w psychoanalitycznej praktyce klinicznej (s. 141–158). Warszawa: Wydawnictwo Ingenium.

Piwiński, Leon. (1932). Powieści. Rocznik Literacki, 1, s. 54–91.

Ratuszna, Hanna. (2017). Melancholik, „człowiek niewypowiedziany” – uwagi o podmiocie literackim w młodopolskiej powieści psychologicznej. W: Marzena Cyzman, Anna Skubaczewska-Pniewska, Dariusz Brzostek (red.), Od Lema do Sienkiewicza (z Ingardenem w tle). Prace literaturoznawcze ofiarowane profesorowi Andrzejowi Stoffowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin (s. 387–412). Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Roitman, Mark. (2018). Koncepcja identyfikacji projekcyjnej w rozumieniu procesów interpersonalnych i grupowych. W: Wiesława Łodej-Sobańska (red.), Analiza grupowa. Materiały szkoleniowe (s. 126–136). Warszawa: Instytut Analizy Grupowej „Rasztów”.

Schultze, Sydney. (1983). Choromański’s „Jealousy and Medicine”. The International Fictional Review, 10(1), s. 15–18.

Segal, Hanna. (2005). Wprowadzenie do teorii Melanie Klein. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Setlak, Wiesław. (2018). Id, ego i deficyt superego w obrazie bohaterów powieści ,,Zazdrość i medycyna” Michała Choromańskiego. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia De Cultura, 10(2), s. 133–148.

Sołtysik, Marek. (1989). Świadomość to kamień. Kartki z życia Michała Choromańskiego. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Speina, Jerzy. (1988). Motywacyjna funkcja paradoksu w powieści psychologicznej. W: Jerzy Speina, Literatura w perspektywie psychologii (s. 5–20). Toruń: Wydawnictwo Naukowe.

Spillius, Elizabeth-Both. (2012). Identyfikacja projekcyjna w doświadczeniu klinicznym. W: Rob Anderson (red.), Kliniczne wykłady na temat teorii Klein i teorii Biona (s. 75–90). Warszawa: Wydawnictwo Ingenium.

Stryjczyk, Joanna. (2018). Emancypacja i medycyna. Seks i histeria u Choromańskiego. W: Paweł Dybel (red.), Powinowactwa z epoki. Związki polskiej literatury modernizmu i międzywojnia z psychoanalizą (s. 273–284). Kraków: Wydawnictwo Universitas.

Szkudlarek, Joanna. (2018). Język psychozy. Dadaizm a teoria psychoanalityczna Wilfreda Ruprechta Biona. Przestrzenie Teorii, 29, s. 235–249.

Vermote, Rudi. (2021). Czytanie Biona. Warszawa: Wydawnictwo Ingenium.

Wysłołuch, Seweryna. (1977). Proza Michała Choromańskiego. Wrocław: Ossolineum.

Zawodziński, Karol Wiktor. (1937). Blaski i nędze realizmu powieściowego w latach ostatnich. Warszawa: Skład Główny Dom Książki Polskiej.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2022.40.2.95-110
Date of publication: 2022-12-28 12:58:40
Date of submission: 2022-06-11 22:35:11


Statistics


Total abstract view - 662
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 556

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2022 Jan Zdunik

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.