A World in Perpetual Placement. The Tatra Mountains in the Writings of Jarosław Iwaszkiewicz

Elżbieta Dutka

Abstract


This article aims to interpret JarosławIwaszkiewicz's work From Where We Saw the Tatras (Plan of Six Sonnets). The unconventional image of the mountains, due to their self-referential nature and relations with tradition, prompts reflection on the interactions between literature and space.  Using the “world in placement” category (proposed by A. Kobelska), a thesis was put forward that the Tatra Mountains in the Plan of Six Sonnets is a world in perpetual placement, especially in topographical and poetological senses. The effect of these treatments in the poem is a dynamic space, different from the traditional images of “immovable mountains”.


Keywords


IIwaszkiewicz; Tatra Mountains; world in placement

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Chojnowski, Zbigniew. (1999). Poetycka wiara Jarosława Iwaszkiewicza. Olsztyn: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.

Cognetti, Paolo. (2020). Nie zdobywając szczytów. Wyprawa w Himalaje. Przeł. Tomasz Kwiecień. Katowice: Wydawnictwo Sonia Draga.

Czermińska, Małgorzata. (2011). Miejsca autobiograficzne. Propozycja w ramach geopoetyki. Teksty Drugie, 131(5), s. 183–200.

Eljasz-Radzikowski Walery. (1870). Ilustrowany przewodnik do Tatr, Pienin i Szczawnic. Poznań: Nakładem J.K. Żupańskiego.

Giełdoń-Paszek, Aleksandra. (2014). Obywatel Parnasu. Sztuki piękne w życiu i twórczości Jarosława Iwaszkiewicza. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Gradkowski, Henryk. (2019). Mój Iwaszkiewicz – w stulecie niepodległości. Jelenia Góra: Karkonoska Państwowa Szkoła Wyższa w Jeleniej Górze.

Heska-Kwaśniewicz, Krystyna. (2000). „Tatry, najpiękniejsze na świecie” (Album tatrzańskie J. Iwaszkiewicza). W: Krystyna Heska-Kwaśniewicz, Bogdan Zeler (red.), Poezja polska. Interpretacje (s. 249–253). Katowice: „Książnica”.

Heska-Kwaśniewicz, Krystyna. (2006). „[…] tylko tatrzańskie jeziora”. Dwa epizody w Sławie i chwale Jarosława Iwaszkiewicza. W: Krystyna Heska-Kwaśniewicz, Ludzie, góry, książki (s. 29–41). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Hones, Sheila. (2022). Literary Geography. London-New York: Routledge.

Iwaszkiewicz, Jarosław. (1976). Album tatrzańskie. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Iwaszkiewicz, Jarosław. (1983). Książka moich wspomnień. Kraków-Wrocław: Wydawnictwo Literackie.

Iwaszkiewicz, Jarosław. (2007). Urania i inne wiersze. Warszawa: Czytelnik.

Iwaszkiewicz, Jarosław. (2008). Dzienniki T. 1. 1911–1955. Warszawa: Czytelnik.

Iwaszkiewicz, Jarosław. (2009). Podróże do Polski. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.

Iwaszkiewicz, Jarosław. (2013). Wielkie, pobrudzone, zachwycone zwierzę. Wrocław: Biuro Literackie.

Jagiełło, Michał (red.). (2007). Tatry i poeci. Antologia wierszy. Warszawa: Biblioteka Narodowa, Państwowy Instytut Wydawniczy.

Jaworski, Stanisław (wybór i posłowie). (1976). Odpowiem ci przestrzenią. Poeci awangardy o Tatrach. Warszawa: Wydawnictwo Literackie.

Kantor, Józef (red.). (1909). Tatry w poezyi polskiej. Kraków: Drukarnia Narodowa.

Kobelska, Adela. (2020). Świat umiejscowiony. Myślenie geograficzne w nowoczesnym literaturoznawstwie polskim. W: Danuta Ulicka (red.), Wiek teorii. Sto lat nowoczesnego literaturoznawstwa polskiego (s. 425–483). Warszawa: IBL.

Kolbuszewski, Jacek. (1982). Tatry w poezji polskiej. Część I (1805–1888). Część II (1889–1939). Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Kolbuszewski, Jacek. (red.). (1992). Tatry i górale w literaturze polskiej. Antologia. Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.

Kolbuszewski, Jacek. (2016). Literatura i Tatry. Studia i szkice. Zakopane: Wydawnictwa Tatrzańskiego Parku Narodowego.

Kurska, Anna. (2016). Ciągle nowo brzmiące miejsce. O doświadczeniu natury i jego roli w kreacji wizerunku Świętego Krzyża na podstawie zapisów z wędrówek po Polsce w XIX wieku. W: Elżbieta Dąbrowicz, Marcin Lul, Katarzyna Sawicka-Mierzyńska, Danuta Zawadzka (red.), Georomantyzm. Literatura, miejsce, środowisko (s. 354–374). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.

Kwiatkowski, Jerzy. (1962). Rimbaudyzm Iwaszkiewicza. Pamiętnik Literacki, 2, s. 393–421.

Kwiatkowski, Jerzy. (1969). Iwaszkiewicza księga przemian. Pamiętnik Literacki, 3, s. 139–176.

Kwiatkowski, Jerzy. (1975). Poezja Jarosława Iwaszkiewicza na tle dwudziestolecia międzywojennego. Warszawa: Czytelnik.

Macfarlane, Robert. (2018). Góry. Stan umysłu. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Majda, Jan. (1982). Tatrzańskim szlakiem literatury. Szkice literackie. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza.

Majda, Jan. (1999). Młodopolskie Tatry literackie. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Piotrowski, Stanisław. (1970). Skalne Podhale w literaturze i kulturze polskiej. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.

Romaniuk, Radosław. (2012). Inne życie. Biografia Jarosława Iwaszkiewicza. T. 1. Warszawa: Iskry.

Rybicka, Elżbieta. (2014). Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich. Kraków: Universitas.

Staszic, Stanisław. (1815). O ziemorództwie Karpatów i innych gór i równin Polski. Warszawa: Drukarnia Rządowa.

Tally, Robert T. (red.). (2017). The Routledge Handbook of Literature and Space. London and New York: Routledge.

Tally, Robert T. (red.). (2018). Teaching Space, Place, and Literature. London and New York: Routledge.

Tally, Robert T. (red.). (2021). Spatial literary studies. Interdisciplinary approaches to space, geography, and the imagination. New York and London: Routledge.

Tenczyńska, Anna. (2015). „Z nutami nuconymi na dalekim Podhalu…”. Nawiązania do muzyki ludowej w „Ciemnych ścieżkach” i „Muzyce wieczorem” Jarosława Iwaszkiewicza. Pamiętnik Literacki, 4, s. 83–95.

Tripplin, Teodor. (1856). Wycieczki po stokach galicyjskich i węgierskich Tatrów. T. 2. Warszawa: Nakład i druk S. Orgelbrand.

Woźniakowski, Jacek. (2011). Góry niewzruszone. O różnych wyobrażeniach przyrody w dziejach nowożytnej kultury europejskiej. W: Jacek Woźniakowski, Pisma wybrane. T. 1. Góry niewzruszone i pisma rozmaite o Tatrach (s. 9–330). Kraków: Universitas.

Wójcik, Tomasz. (1998). Pociecha mieszka w pięknie. Studia o twórczości Jarosława Iwaszkiewicza. Warszawa: „Elipsa”.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2023.41.1.97-109
Date of publication: 2023-10-25 14:22:17
Date of submission: 2023-02-08 14:37:18


Statistics


Total abstract view - 468
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 111

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2023 Elżbieta Jadwiga Dutka

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.